به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « حمزه نامه » در نشریات گروه « ادبیات و زبان ها »

تکرار جستجوی کلیدواژه «حمزه نامه» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • فرزاد قائمی*

    از منظومه حماسی صاحبقران نامه فقط یک نسخه خطی در کتابخانه ملی فرانسه شناسایی شده است و شرحی از داستان قهرمانی به نام حمزه است که در انتساب آن به شخصیت های تاریخی، تردید هایی وجود دارد. صاحبقران نامه تنها حمزه نامه منظوم فارسی است و تاکنون هیچ پژوهش مستقلی در باره این کتاب انجام نشده و ذبیح الله صفا در کتاب حماسه سرایی در ایران فقط اشاره ای کوتاه به آن کرده است. در منابع تاریخی و ادبی نیز هیچ گونه اشاره ای به این کتاب و سراینده آن نشده است. این جستار با بررسی متن، درصدد مشخص کردن تاریخ تقریبی سرایش اثر، هویت شاعر، محل زندگی و حکومت متبوع وی است. اگرچه شعر و ساختار ادبی منظومه، فاقد مشخصه های یک منظومه اصیل فارسی است، اما این کتاب، دربردارنده نکات تاریخی و ادبی بسیاری است و می توان در آن شواهدی از لغات و عبارات نادر فارسی را جستجو کرد. شاعر در واژه سازی و کاربرد عبارات بدیع، پیشتاز بوده و برای شناخت طبیعت متفاوت زبان فارسی در هند بسیار مهم است.

    کلید واژگان: صاحبقران نامه, حمزه نامه, حمزه, حماسه, ادبیات عامیانه}
    Farzad Ghaemi

    The epic poem Sahebqeran-nama has only one manuscript of the work No.279 in the National Library of France and is a description of the story of a hero named Hamza, who has doubts about its attribution to historical figures. Sahebqeran-nama is the only Hamza-nama of Persian poetry and So far, no independent research has been done on this book, and in the book Epic in Iran (Zabihullah Safa), only a brief reference has been made to it. There is no mention of this book or its author in historical and literary sources. This research tries to determine the approximate date of the composition, the identity of the poet, his place of residence and his government by researching the text. Although the poetry and literary structure of the poem lack the characteristics of a genuine Persian poem, but this book contains many historical and literary points and in it one can look for evidence of rare Persian words and phrases. The poet is a pioneer in creating new words and phrases and this work is very important for recognizing the different quality of Persian language in India.

    Keywords: Sahebqeran-nama, Hamza-nama, Hamza, epic, Folk Literature}
  • علیرضا صیادنژاد*، فاطمه نمازی
    اسطوره، زبانی برای بیان احساسات و خواست های جمعی هر ملتی است که از الگوهای واحد و مشترکی پیروی می کنند. حمزه نامه، یکی از اسطوره های ایرانی اسلامی است که در قالب متنی ادبی ارایه شده تا خواسته های درونی جامعه اسلامی را با بهره گیری از فرهنگ ایرانی با زبانی نمادین بیان نماید. در این متن ادبی، کهن الگوی قهرمان که ریشه در روان انسانی دارد، در قالب شخصیت تاریخی حمزه ابن عبدالمطلب تجلی یافته است تا حقایق پنهان در روان جامعه را به زبان بیاورد. پژوهش حاضر به منظور یافتن عوامل و نیازهای جامعه اسلامی قرن هشتم، تلاش دارد تا با بهره گیری از مبانی روانشناسی و جامعه شناسی عصر حاضر و دیدگاه های اسطوره پژوهانی همچون میرچا الیاده و جوزف کمبل، با رویکردی تاریخی تطبیقی، این متن ادبی را بازخوانی، تحلیل و به گونه ای پدیدارشناسی نماید. حاصل چنین پژوهشی، رسیدن به این حقیقت است که به دلیل تنوع فرهنگی، ملی و اقلیمی جامعه اسلامی آن دوره، تهدید انسجام درونی جامعه بسیار زیاد است؛ ضمیر ناخودآگاه جامعه اسلامی ایرانی برای حل این مشکل، لباس های فاخر فرهنگ ایرانی را بر تن قهرمانی سامی نژاد با خلق و خوی اسلامی می کند تا بقای خود را تضمین نماید.
    کلید واژگان: حمزه نامه, پدیدارشناسی, قهرمان, اسطوره های ایرانی, اسطوره های اسلامی}
    Alireza Sayadnejad *, Fatemeh Namazi
    Myth is a means to express the feelings and general demands of every nation whose members follow common patterns. Hamzanama is the story of one of the Iranian-Islamic myths presented in the form of a literary text; it expresses the inner demands of the Islamic society by using Iranian culture with a symbolic language. In this literary text, the archetype of the hero has been manifested in the form of the historical figure of Ḥamza ibn Abd al-Muttalib (the uncle of the Prophet of Islam) to reveal the hidden truths of the psyche of the society. Using the foundations of psychology and sociology and regarding the views of mythologists such as Mircea Eliade and Joseph Campbell, and with a historical-comparative approach, the current research tries to reread and analyze Hamzanama in order to gain an understanding of the Islamic society in the 8th century AH. The results of the research show that due to the cultural and climatic diversity of the Islamic society of that period, the internal cohesion of the society is greatly threatened. In order to solve the problem, the unconscious of the Islamic-Iranian society wears the luxurious clothes of Iranian culture on a Semitic hero with an Islamic character to ensure its survival.
    Keywords: Hamzanama, phenomenology, hero, Iranian Myths, Islamic myths}
  • رشید خدامی افشاری*، عبدالله طلوعی آذر، محمد امیر عبیدی نیا

    یکی از مشهورترین قصه های عامیانه فارسی، «حمزه نامه» یا قصه امیرالمومنین حمزه است. ترجمه به زبان های دیگر،  تهیه نسخه مصور به دستور اکبرشاه هندی و داشتن آدابی ویژه برای نقل این قصه، نشان دهنده اهمیت آن برای مردم و شاهان در برهه ای از تاریخ است. اصل این داستان عربی است و «حمزه البهلوان» نام دارد و شخصیت اصلی قصه، پهلوانی خیالی است. این قصه و شخصیت اصلی قصه، تحت تاثیر داستان هایی مانند رستم و اسفندیار که در شبه جزیره برای مردم نقل می شد، ساخته و پرداخته شده است و شخصیت «حمزه العرب»، بدیل عربی رستم است که ایرانیان برای فروکاستن و حتی از میان بردن حس نژادپرستی خود به این پهلوان خیالی، نام او را تغییر داده اند و در نتیجه، شخصیت داستانی تحریف شده است. بهتر است «حمزه نامه» را قصه ای پهلوانی بدانیم، نه یک قصه شبه تاریخی یا حماسه مشهور دینی یا حتی رمانس؛ اما قصه «حمزه البهلوان» جزو آثار «ادب الشعبی» و «السیره الشعبیه» است. در ادبیات عرب، «ادب الشعبی» در برابر ادب رسمی قرار می گیرد. در «ادب الشعبی» متن مکتوب وجود ندارد؛ بنابراین به تعداد شنوندگان، راوی پدید می آید. بخشی از «ادب الشعبی» در اصطلاح ، «السیره الشبیه» نام دارد. «السیره الشعبیه» از دل «ادب الشعبی» می جوشد و ضمن بهره مندی از امکانات افسانه های خیالی و پهلوانی از پالایه اعتقادات اسلامی می گذرد.

    کلید واژگان: حمزه نامه, حمزه البهلوان, قصه عامیانه, ادب الشعبی, السیره الشعبیه}
    Rashid Khoadmi Afshari *, Abdollah Toloeiazar, Mohammad Amir Obaydinia
    1. Introduction

    Stories have a large readership and are of high significance in folklore studies. Therefore, studies addressing them carry relevance not only to folklore studies but also to different fields of study such as anthropology, cultural studies and sociology. One of the well-known and popular folklore stories is Amir-al-Muminin Hamzeh. Although a few studies have been conducted on it, they are open to criticisms on several grounds. One such criticism is that the Arabic root or origin of story is overlooked except in an Arabic paper by Mustafa Al-bakur (1386) and in ‘Iran’s Folklore’ (…… 2009). Others (e.g., Farrokhi, 1389) have either taken the root as Iranian or have not touched upon the issue (e.g., Zargoush, 1389). Such a negligence and inconsistency has resulted in ambiguities, confusions, controversies and sweeping generalizations. The relationship between Farsi and Arabic versions of this story is something beyond a mere from-Arabic-to-Farsi translation. Consequently, it is necessary to take into consideration the cultural exchange of Iranian people with their southern and western neighbors. Additionally, it is equally essential and useful to compare Iranian and Arabic folklore (Adab-al-Shaabi). Both were taken into account in the current study. 

    2. Methodology

    This research is descriptive in nature. For the purposes of this study, Arabic (four volumes) and Farsi (two volumes) versions of Hamzat-il-Bahlavan were studied. As a library research, works and research studies addressing Arabic Folklore (Adab-al-Shaabi) were also included. 

    3. Findings and discussion

    Findings of this study indicate that the Farsi Hamzeh-Nameh is in fact an Arabic story; it is neither Indian nor Iranian. Despite its Arabic origin, there are historical documents suggesting that Arab storytellers have been affected by Iranian epics. More specifically, stories about Iranian hero, Rostam, have been transferred by Arab storytellers into Hamzat-il-Bahlavan. Interestingly enough, Hamzat-al-Arab is the Arabic hero for Iranian Rostam. It was also found that in Farsi translation, the main character (i.e. Hamzat-al-Arab) has been changed into a religious one. In other words, the main Arab character in the Arabic version has been replaced by another character—a religious one; Hamzat-al-Arab has been replaced by Amir-al-Muminin Hamzeh. The latter character is Prophet Muhammad’s uncle. The rationale for this change is racial. Since the original Arab hero (i.e. Hamzat-al-Arab) defeats Iran’s king in a battle, it would be less humiliating and offensive to depict Amir-al-Muminin Hamzeh as the winner since he is the uncle of the Holy Prophet. In other words, Amir-al-Muminin Hamzeh’s affiliation to Prophet Muhammad—the holiest man for Muslim Iranians— makes this defeat less humiliating to the Iranian reader. Arabic and Farsi resources, materials and texts revealed that it is futile to look for the creator(s) or writer(s) of this work. It is the content, according to an old eastern tradition, that matters most.  Findings are used to argue that Hamzeh-Nameh or even Hamzat-al-Arab is a folklore story of a hero only.  Hamzat-il-Bahlavan, in fact, is a work of Arab supremacism against Iranians.     

    4. Conclusion

    In this study, it was concluded that unlike the perception of many Iranians, Hamazeh-Nameh is Arabic in its root and origin even though it has been under the influence of Iranian epics. When getting translated from Arabic to Farsi, several important changes pertaining to characters and events have been intentionally made to it. This story is not a religious or historical epic; rather, it is a folklore of a hero.

    Keywords: Hamza Nama, Hamza Al-Bahlawan, folk tales, Adab Al-Sha'bi, Al-Sirat Al-Sha'bey}
  • رضا غوریانی*، فرزاد قائمی

    حمزه نامه نام یکی از داستان های عامیانه فارسی است که تحریرهای متنوعی از آن به نثر و نظم، در زبان های مختلف جهان اسلام موجود است. این جستار با گردآوری داده های تاریخی و مرور و نقد نظرهای موجود درباره خاستگاه این حماسه شفاهی، با روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی اسناد تاریخی موجود درباره خاستگاه آن پرداخته است. بررسی پیشینه حمزه نامه - به عنوان یک گونه ادبی در ادبیات فارسی و تحریرهای مختلف آن، در تطبیق با مستندات تاریخی نشان می دهد که ریشه های این داستان با وقایع ایران زمان ساسانی مطابقت دارد. در این جستار، برای جست وجوی خاستگاه حمزه نامه در عصر ساسانی، برای اولین بار، ضمن تطبیق اثر با داستان حماسی« بهرام چوبین»، کوشیده است مشابهت میان این اثر با حماسه گمشده ای از ادبیات پهلوی به نام کتاب بهرام چوبین را توصیف و برای تحلیل دلایل این شباهت، تمامی وقایع تاریخی را که حمزه در آن ها حضور دارد با روایت تاریخی بهرام چوبین مقایسه و همخوانی های فراوان این دو را استخراج کند. این بررسی ضمن طرح احتمال ریشه های ساسانی برای این داستان، این فرض را مطرح می کند که داستان حمزه، تحت تاثیر ترجمه یا برگردان آزادی از متن پهلوی داستان بهرام به زبان عربی (با واسطه های متعدد) تکوین یافته است یا لااقل در ادبیات عامیانه اعراب، افسانه پهلوانی های بهرام، در شکل گرفتن حماسه شفاهی حمزه تاثیر مستقیم داشته است؛ هرچند که اصل عامیانه اثر، به تدریج، چهره ای عربی اسلامی به خود گرفته است.

    کلید واژگان: ادبیات عامیانه, حماسه شفاهی, حمزه نامه, بهرام چوبین, ادبیات پهلوی}
    Reza Ghoryani*, Farzad Ghaemi

    Hamzamehnāmah is one of the Persian folk tales published in different languages, in prose and verse, in the Islamic world. By collecting historical data and while examining and commenting on the origins of this oral epic, this study examines descriptively and analytically the historical documents on its origin. According to historical documents, the review of literature on Hamzamnāmeh as a literary genre in Persian literature and its various writings show that the origins of this story correspond to the events of Sasānian Iran. For the first time, the authors of the present research have tried to compare the origin of Hamzanāmeh in the Sassānid era with the epic story of Bahrām Chobin and have attempted to describe the similarity of this work to a lost epic of pahlavi literature called Bahrām Chōbīn book. This analogy compares all the historical events in which Hamzah is present with the historical narrative of Bahram Chōbīn and shares any similarities. By examining the probability of the Sasānian origins for this story, it is possible to make this hypothesis that the story of Hamzah has been implemented based on the free translation of Bahrām's Pahlavi story into Arabic (with many intermediaries), or at least into Arab folk literature, the myths of Bahrām has had a direct influence on the formation of Hamza's oral epic, although the popular principle of the work gradually took on an Arab-Islamic character.

    Keywords: Folk literature, Oral epic, Hamzenāmah, Bahrām Chōbīn, Pahlavi Literature}
  • منیره احمد سلطانی
    زبان و ادب رسمی ایران با زبان فارسی دری، در دو رشته شعر و نثر وجود داشته است. این ادبیات، دو قشر یا طبقه عمده اجتماعی، یعنی باسوادان و عوام را همواره پوشش داده است. افزون بر ادبیات رسمی که به مخاطبان باسواد اختصاص داشت، ادبیات عامیانه نیز درحوزه شعر و نثر، مردم عادی و کوچه و بازار را مخاطب خویش قرارداده بود. به جهت عدم سواد و کتابت در میان مخاطبان ادبیات عامیانه، متاسفانه این آثار کمتر به صورت مکتوب درآمد؛ هرچند که در همه موضوعات فرهنگی آن زمان، وسعت معنائی داشت و نمونه های آن نیز به صورت تصنیف های دینی و نوحه ها و تصانیف مردمی و ملی کاربردی فراوان هم داشته است. وسعت ادبیات عامیانه به حدی بود که حتی برخی از شاهکارهای ادبی ما مثل شاهنامه فردوسی نیز در میان مردم عادی و معمولی، بسیار رواج داشت. در حوزه ادبیات منثور عامیانه نیز با توجه به اینکه این گونه آثار هنری بر مبنای تخیلات عامه پسند ساخته شده است، با درونمایه های غنی خود که بر گرفته از منش قهرمانان ملی و یا مذهبی است، روایت شده و یا دوباره باز سازی شده اند. این آثار اگر چه به مخاطبان عادی جامعه تعلق دارد، اما از ارزش هنری فراوانی برخورداراست. در این مقاله، روند قصه های عامیانه در دوره صفویه که نقطه اوج آن می باشد، با درونمایه های آن مورد ارزیابی و مداقه قرار می گیرد و با توجه به اشتراک این درونمایه ها در اکثر این گونه آثار، با نمودار قرار دادن و بررسی یک داستان از این مجموعه تقریبا گسترده (حمزه نامه)، سعی می شود به گونه ای نقد و بررسی شود که باقی داستان ها را نیز بتواند مورد پوشش خود قرار دهد.
    کلید واژگان: ادب رسمی, ادب عامیانه, قصه, دوره صفویه, حمزه نامه}
  • فاطمه فرخی
    حمزه نامه یکی از آثار حماسی مشهور در ادب فارسی و فرهنگ اسلامی و جزء اولین قصه-هایی است که به صورت نقالی اجرا می شده است. از این اثر تحریرهای متعدد در زمان های مختلف وجود دارد که هریک، در جزئیات، با دیگر تحریرها متفاوت است؛ زیرا این نسخه ها از روی هم نوشته نشده اند و هریک از آن ها را نقالان پس از سال ها نقالی، از حافظه خویش و بنا به سلیقه خود و مخاطبانشان به تحریر درآورده اند. این قصه شهرت و محبوبیت بسیار بین مسلمانان داشته است. راویان حمزه نامه از بن مایه ها و مضامین بسیاری در جهت قوت و غنای افسانه ای آن کمک گرفته اند. به همین دلیل بن مایه هایی متنوع از انواع داستان های عیاری، عاشقانه، شگفت-انگیز وکرامت درآن به کار رفته که به ندرت در یک داستان تمامی این عناصر را می توان یافت. این ویژگی از ارزش های کتاب به شمار می آید و سبب شهرت آن شده است. برخی بن مایه های قصه ی حمزه در ادبیات جهان نیز دیده می شود؛ از جمله: اژدهاکشی، پیشگویی،رویین تنی،کوری و بازیابی بینایی و نعمت بی زوال.
    کلید واژگان: حمزه نامه, بن مایه های حماسی, شگفت انگیز, کرامت و عاشقانه}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال