جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "میرامار" در نشریات گروه "ادبیات و زبان ها"

مقاله پیش رو کوشیده است با جستجو در استعاره های مفهومی سه داستان از سه زبان که به شیوه جریان سیال ذهن نگاشته شده اند، نشان دهد که چگونه کارکردهای ذهنی، در میان سه زبان مشابهت های نسبی را در طرحواره های تصویری رقم می زند و نیز متقابلا چگونه فرهنگ های هر اقلیم بر ایجاد تفاوت های ساختاری در طرحواره های تصویری اثرگذار است. در پژوهش حاضر روش پیکره ای به کار گرفته شده است و استخراج داده ها با جستجوی کلیدواژه های مربوط به حوزه (مقصد) «شادی» و با توجه به بافت زبانی مرتبط صورت پذیرفته است. توصیف و تحلیل نمونه های دارای استعاره، برای بررسی حوزه های مبدا و نام نگاشت های موجود به شیوه مقایسه ای انجام گردیده است. داده های این تحقیق در سه داستان سنگ صبور، خشم و هیاهو و میرامار، با استفاده از فهرست طرحواره های تصویری ایوانز (2006) مشخص می کند که صادق چوبک (فارسی) از پنج طرحواره تصویری «حرکت، نیرو، وجود، حجم و فضا»، ویلیام فاکنر (انگلیسی) از چهار طرحواره تصویری «وجود، حجم، نیرو و حرکت» و نجیب محفوظ (عربی) از سه طرحواره تصویری «وجود، حجم و نیرو» برای بیان احساس «شادی» استفاده کرده اند. شباهت های موجود نشان دهنده جهانی بودن و تفاوت ها، بیانگر فرهنگ ویژه بودن طرحواره های تصویری مورد بحث است.

تحقیق حاضر با تمرکز بر استعاره های مفهومی، در پی یافتن شباهت ها و تفاوت های معنادار در زمینه ی طرح واره های تصویری در حوزه ی عاطفی «ترس» بین سه اثر داستانی، سنگ صبور (به زبان فارسی)، خشم و هیاهو (به زبان انگلیسی) و میرامار (به زبان عربی) است. آن چنان که بررسی های آماری پژوهش حاضر اثبات می کند، سه داستان مورد مطالعه، طرح واره های تصویری «وجود، حجم، حرکت و نیرو» را با بسامدهای مختلف به اشتراک می گذارند. این اشتراک می تواند بر جهانی بودن برخی طرح واره های تصویری به کار رفته در داستان های مد نظر صحه گذارد. از سویی نیز جهان بینی و انگاره های قومی خاص هر سرزمین، نقش سازنده ای در ایجاد فضای متنوع فکری و تفاوت های فرهنگی دارد. با ملاحظه ی اهمیت این نکته، می توان دانست که بسامد وجوه اختلاف در کاربرد برخی طرح واره های تصویری که البته در سه داستان بر شباهت ها چیرگی نسبی نیز دارد، تاثیر ویژگی ها و اختصاصات فرهنگی را بر زبان و تفکر در مناطق جغرافیایی گوناگون نمایش می دهد.

چند صدایی یکی از اساسیترین مفاهیم موجود در آرای نقادانه میخاییل باختین می‌‌‌‌باشد. براساس این نظریه، صدای هر ‌‌‌‌یک از شخصیت‌‌‌‌ها در سایه دموکراسی حاکم بر رمان، شنیده می‌‌‌‌شود. مراد باختین از چند صدایی بودن رمان، نفی سلطه صداهای منفرد است. در آثار پلی‌فونیک مورد نظر باختین، هر یک از صداها و شخصیت‌ها به‌تنهایی امکان گفتن و شنیده‌شدن را خواهند داشت و هرگز یک صدا و آوا آنچنان برجستگی نمی‌یابد که آواهای دیگر را خاموش کند. نجیب محفوظ، نویسنده مصری در رمان میرامار برای ترسیم سیمای تاریخی، سیاسی و اجتماعی مصر در دهه‌‌‌‌های 50 و 60 با استفاده از چندین شخصیت روایتگر، جهانی چند آوا خلق کرده است. در این رمان، شاهد رهایی شخصیت‌‌‌‌ها از قید آراء نویسنده هستیم، شخصیت‌‌‌‌ها با جهان‌نگری‌‌‌‌های متفاوت با یکدیگر گفتگو می‌کنند و در این میان صدای راوی نیز هم‌سطح و هم‌سویه با تمام صداها شنیده می‌‌‌‌شود. برآیند این جستار که با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی جلوه‌‌‌‌های چند صدایی در رمان مذکور پرداخته، نشان‌دهنده آن است که بهره‌‌‌‌گیری از فنونی چون تعدد زاویهدید، جریان سیال ذهن، بینامتنیت، چند زبانی و گفتمان دوسویه ابزار‌‌‌‌هایی هستند که نویسنده در ساخت این سمفونی از آن‌ها بهره جسته و اثر خود را در ردیف رمآن‌های چند آوا قرار داده ‌‌‌‌است.

یکی از دستاوردهای مثبت استفاده از مبانی مکتب های ادبی، تحلیل و واکاوی دقیق متون ادبی و پی بردن به اوضاع و احوال شرایط جامعه و اعضای آن است. در جوامع ایران و مصر، با توجه به شرایط نامناسب سیاسی، فرهنگی و اجتماعی که در دوران معاصر گریبان گیر مردم این دو کشور بوده است، نویسندگانی متعهد و مردمی ظهور کردند و با تکیه بر مولفه های مکاتب ادبی گوناگون به ویژه رئالیسم به تبیین اوضاع نامساعد پرداخته اند و گام هایی مهم برای آسیب شناسی معضلات برداشته اند. در این بین، آثار داستانی بزرگ علوی و نجیب محفوظ از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ زیرا هر دو نویسنده به خوبی با اصول داستان نویسی و مکتب های ادبی به ویژه رئالیسم آشنا بوده اند و از طرفی، با حضور در اجتماع و لمس مشکلات مردم، آثاری در خور توجه خلق کرده اند. در این مقاله، با رویکرد تطبیقی (مکتب آمریکایی) و روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مبانی رئالیستی، مقایسه ای میان داستان «گیله مرد» از بزرگ علوی و رمان «میرامار» از محفوظ انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به دلیل همسانی های بافتاری جوامع ایران و مصر، در بیش تر موارد، دو نویسنده آراء نزدیکی به هم داشته اند و ساختار و محتوای دو داستان دارای شباهت های قابل توجهی است.

یعد نجیب محفوظ اشهر روائی مصری علی الإطلاق الذی حاز علی جائزه نوبل فی الادب عام 1988. یحاول الکاتب فی ها ان یصف الثوره والاوضاع السیاسیه المخیمه علی مصر فی سنه1919، ونظره الاحزاب المختلفه بالنسبه إلی الاغنیاء والفقراء، وردود الفعل للطبقات المختلفه مع الثوره وبالعکس. نحاول فی هذه الروایه بناء علی المنهج التحلیلی- الوصفی لاسالیب سردیه و عناصرها ان نجیب إلی هذین السوالین الرئیسیین:1-کیف یرسم الکاتب الشخصیات فی ها إلی الملتقی؟ 2- ما هی التقنیات التی إستفاد الکاتب ضمن هذه الروایه؟ ثم تجلی نزعه الکاتب الواقعی فی الخصائص الاسلوبیه لروایته، منها الاوصاف والتشابیه مستمده من الظروف المصریه آنذاک. کما ان للروایه خصائص سیمیائیه ممتازه یساعد فهم القارئ فی ادراک الابعاد الجمالیه للنص الروائی، فدلاله الاوجه والالوان والاصوات إلی جانب التناص القرآنی وذکر بعض الامثال.

لما کانت المعرفه نسبیه للبشرفإن راویا واحدا،سواء اکان الکاتب اوشخصیه من شخصیات القصه، لا یلم بها من جوانبها کامله والراوی العالم بکل شیء فی الروایه لا یسیطر علی کل الجوانب المطلوبه لدی الشخصیات. فیستفید الکاتب من تقنیات السرد المختلفه؛ کتقنیه تعدد الرواه لیوظف العوامل والرواه المختلفین للغور فی الاعماق البشریه ونیاتها واعمالها. کان الرواه فی میرامار، وهم نفس الشخصیات المختلفه المشارب والمعارف التی تنقلت فی ایدیولوجیاتها من التعقل والحکمه إلی التطرف والجنون، ومن حب الخیر للآخر وإسداء النصائح له إلی الحقد علیه وکراهیته.ومن هنا تعددت وجهات النظر فی الاحداث حسب الموقع الذی یقف فیه الراوی لرصد العالم المحیط به،وقد یکون هذا الموقع ایدیولوجیا او دینیا اوسوی ذلک. فتتبدل صور الاشیاء بتبدل المواقع ومخیله القارئ، وتتبدل هذه الصور علی حسب الزاویه التی تلتقط منها الصور وحسب المسافه التی تقع بین الراوی والاشیاء. الرواه فی هذه الروایه مشارکون فی صناعه الاحداث، بل کانوا ابطالها؛ ینتمون إلی المکان والزمان اللذین تنتمی إلیهما الشخصیات والاحداث وهم لا یحکون من الماضی فقط بل یسردون ایضا الاحداث التی یعیشون فی ها. فاهمیه هذه الروایه تکون فی الشهاده علی وقوع الحدث والمشارکه فیه من جهه ومعرفه وجهه نظر الراوی فی ما یبثه ویرویه من جهه اخری. تختلف صوره المکان فی هذه الروایه بین راو وآخر. للمعلومات والحوادث مصادر وآلیات مختلفه فی هذه الروایه؛کالتذکر، والحوار، والمونولوج، والمشاهده. فالروایه فی میرامار تقدم لنا عبر وعی الرواه عن طریق الحوار والمنولوج الداخلی وتیار الوعی. فمیرامار هوالمکان المرکز الذی یضم هذه الشخصیات المتنافره ولکنه لا یجمع بینها؛ فهم لا یشکلون اسره یعرف افرادها اشیاء کثیره ومعلومات جمه عن کل شخصیه. میرامار روایه ذات بنیه متعدده الاصوات لاحداث واحده؛ فلذلک تقوم علی التکرار فی کثیر من مفاصلها؛ لان وجهات النظر تکون مختلفه حول الحدث الواحد والصوره التی یرسمها الراوی لنفسه تکون غالبا اوضح من الصوره التی یرسمها لسواه والتی یرسمها سواه له.

طنز و شوخ طبعی از دیرباز در رگ های ادبیات هر کشوری، جاری و ساری بوده است. نجیب محفوظ در رمان «میرامار» در مواجهه با خفقان جامعه اش دارویی بهتر از طنز نمی یابد. او کلام بغض آلود خود را در لفافه ای از ریشخند و طنز و تحقیر و در قالب رمان هایش به مخاطب عرضه می کند. طنز نجیب محفوظ تسکین-دهنده ی آلام مردم زمانه است.
این پژوهش به بررسی عناصر طنز در کتاب میرامار نویسنده ی توانمند مصری «نجیب محفوظ» می پردازد. ادیبی که به حق، با سلاح طنز، به جنگ با مصایب زمانه ی خویش پرداخت و مسائل و مشکلات سیاسی، اجتماعی و... عصر خویش را با اسلوبی هنرمندانه و گاه با شیوه های نو و ابتکاری مطرح کرد. همچنین در پی آن است که شگردهای خاصی را بشناساند که نجیب محفوظ در طنزش از آن بهره برد.
طنزهای او یا به شکل هنری و در قالب های بلاغی مثل تشبیه، کنایه، استعاره، اغراق، تضاد و... آمده و یا به شکل شگردهایی مثل کوچک نمایی، اصطلاحات محاوره ای و....