به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « نقد روانشناسانه » در نشریات گروه « ادبیات و زبان ها »

تکرار جستجوی کلیدواژه «نقد روانشناسانه» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • مریم صائمی، علی عشقی سردهی *، سید علی اکبر شریعتی فر
    زمینه و هدف

    روانشناس برجسته اتریشی، آلفرد آدلر، با به کارگیری شیوه ای در روانشناسی فردگرا مبتنی بر توجه به جنبه های درونی اعم از خشم و احساس حقارت برخلاف فروید که اعمال بشر را نتیجه و حاصل غریزه میدانست بیان کرد که اعمال و رفتار انسان، زاییده شرایط اجتماعی است؛ در میان شاعران معاصر اخوان ثالث از هنرمندانی است که میتوان سایق خشم را در اندیشه و اشعار او مشاهده کرد. هدف اصلی در این پژوهش بررسی نظریه فردگرای آلفرد آدلر و مولفه خشم از نظر وی در اشعار اخوان ثالث بعنوان یکی از شاعران برجسته ادبیات معاصر ایران است که اعتراض و خشم در اشعار وی نمود برجسته ای دارد.

    روش مطالعه

    در این پژوهش از شیوه توصیفی تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و روش سندکاوی بهره برده ایم. نمونه های مورد بررسی بصورت سامانمند و هدفمند از مجموعه اشعار مهدی اخوان ثالث به شیوه تصادفی انتخاب شده اند.

    یافته ها

    محیط اجتماعی، جهان پیرامون و روابط انسانی با اطرافیان میتواند طبق نظریه فردگرای آلفرد آدلر سبب بازخورد احساس منفی و ایجاد خشم در فرد شود؛ چشم انداز پژوهش بیانگر آن است که خشم یکی از ویژگیهای مهم رفتاری مهدی اخوان ثالث در سروده هایش میباشد که حاصل اعتراض وی به نابهنجاریها و اختناق موجود در جامعه است.

    نتیجه گیری

    عواملی چون روحیات درونگرای شاعر، شکست عاطفی در جوانی، زندان رفتن، کودتای 28 مرداد، محدود شدن آزادی بیان و اختناق سیاسی، پراکندگی جمع دوستان، بیکاری، و مرگ فرزند جزو عوامل دخیل و موثر در ابراز خشم، خشونت و پرخاشگری اخوان ثالث در میان سروده های وی میباشد.

    کلید واژگان: آلفرد آدلر, خشم, مکانیسم جبران, مهدی اخوان ثالث, نقد روانشناسانه}
    Maryam Saemi, Ali Eshghi Sardehi *, Seyyed Ali Akbar
    BACKGROUND AND OBJECTIVES

    The prominent Austrian psychologist, Alfred Adler, by using a method in individualistic psychology based on paying attention to internal aspects such as anger and feelings of inferiority, contrary to Freud, who considered human actions to be the result of instinct, stated that human actions and behavior are the result of circumstances is social; Among the contemporary poets, Akhavan Sales is one of the artists whose anger can be seen in his thoughts and poems. The main goal of this research is to examine Alfred Adler"s individualistic theory and the component of anger in his opinion in the poems of the Akhavan Sales as one of the prominent poets of contemporary Iranian literature, whose protest and anger feature prominently in his poems.

    METHODOLOGY

    In this research, we have used the descriptive-analytical method based on library studies. The examined samples were systematically and purposefully selected randomly from the collection of Mahdi Akhavan Sales poems.

    FINDINGS

    The social environment, the surrounding world and human relationships with others can cause negative feedback and anger in a person according to Alfred Adler"s individualistic theory; The perspective of the research shows that anger is one of the important behavioral characteristics of Mahdi Akhavan Sales in his poems, which is the result of his protest against the anomalies and suffocation in the society.

    CONCLUSION

    Factors such as the poet"s introverted mood, emotional failure in his youth, going to prison, the coup d"état on August 28, restricting freedom of expression and political suppression, the dispersion of friends, unemployment, and the death of a child are among the factors involved and effective in expressing anger, violence, and aggression of the Akhavan Sales. It is among his compositions.

    Keywords: Alfred Adler, anger, compensation mechanism, Mehdi Akhavan Sales, psychological criticism}
  • ایوب مرادی *

    زیگموند فروید به عنوان اولین روانشناس مطرح کننده ایده ناخودآگاه به مثابه مخزنی برای ذخیره افکار، امیال، آرزوها و احساسات فروخورده، در تاملات خود از فرایندی روانی با عنوان «فانتزی» یاد می کند که وظیفه اصلی آن کنترل اضطراب ها و تعارض های درونی افراد است. فانتزی هایی که خاستگاه آنها همان امیال و آرزوهای ذخیره شده در ناخودآگاه است و کارکرد اصلیشان نیز انکار واقعیت های بیرونی و فراهم آوردن شرایطی انتزاعی برای ارضای ذهنی این امیال و آرزوها. برخی از این فانتزی پردازی ها به شکل ناآگاه اند و برخی نیز حالتی آگاهانه دارند. یعنی فردی که در واقعیت از برآورده کردن خواسته هایش عاجز می ماند، در عالم رویا شرایطی را برای احساس کاذب ارضای امیالش مهیا می سازد؛ همان ترفندی که «طاطا»، شخصیت اصلی رمان «بانوگوزن»، برای خالی کردن خشم خود از آن بهره می جوید. رمان «بانوگوزن» اثر مریم حسینیان ازجمله آثار داستانی معاصر است که پس از انتشار مورد توجه طیف متنوعی از خوانندگان و منتقدان قرار گرفت؛ رمانی که محور اصلی آن فانتزی پردازی های ذهنی شخصیت اصلی در ذهن و البته تاثیرات این نوع فانتزی پردازی در زندگی واقعی او و اطرافیان است. توفیق رمان یادشده در میان مخاطبان و همچنین نگاه ویژه نویسنده به مفهوم فانتزی روانی در طراحی روایت، سبب شد تا در این مقاله که به شکل تحلیلی- توصیفی نوشته شده است، سرگذشت شخصیت اصلی، خاستگاه های گرایش به فانتزی و ویژگی های این فانتزی پردازی و نسبت آن با خشم درونی این شخصیت بررسی و تحلیل شود. نتایج نشان می دهد که خشم منبعث از گذشته پرمسیله «طاطا» در کنار خشمگینی از شرایط بارداری ناخواسته، باعث می شود که او با استفاده از ظرفیت های نمادین گوزن همچون خشم، غیرت، چالاکی، بی رحمی و نرینگی، به تسویه حساب با مقصران شرایط زندگی اش بپردازد؛ خشمی مخرب که درنهایت آثار منفی اش متوجه خود «طاطا» نیز می شود.

    کلید واژگان: نقد روانشناسانه, فانتزی روانی, خشم, رمان «بانوگوزن», مریم حسینیان}
    ayoob moradi *

    As the first psychologist to propose the idea of the unconscious, Sigmund Freud mentions a process called "fantasy" whose function is to resolve or moderate internal conflicts. Phantasies whose origin is the desires stored in the unconscious and their main function is to provide abstract conditions for the mental satisfaction of these desires and wishes. That is, a person who is unable to fulfill his desires in reality creates conditions to satisfy his desires during dreaming. The same trick that Tata, the main character of the novel "BanouGavazn(Mrs. Deer)" uses to vent her anger. The novel "Banou Gavazn (Mrs. Deer)" is one of the contemporary fiction works that attracted the attention of readers and critics after its publication. A narrative whose main axis is the fantasy of the main character in the mind and the effects of this type of fantasy in real life. Considering the success of this novel among the audience as well as the author's special view on the concept of psychological fantasy in the design of the narrative, in this article, through the analytical-descriptive method, an attempt will be made to investigate the origins of the tendency towards fantasy in the main character and the characteristics of this fantasy. The results show that the anger resulting from Tata's troubled past, along with the anger from the conditions of unwanted pregnancy, causes her to settle accounts with the culprits of her life conditions by using the symbolic characteristics of the deer such as anger, agility, cruelty and masculinity. A destructive anger that ultimately has negative effects on "Tata" herself.

    Keywords: Psychological criticism, psychological fantasy, anger, the novel BanouGavazn(Mrs. Deer), Maryam Hosseinian}
  • ایوب مرادی*
    رمان «تخم شر» از بلقیس سلیمانی یکی از آثار متمایز ادبیات داستانی معاصر فارسی است که نویسنده طی آن، تلاش کرده است تا از طریق قصه ای پرکشش و مملو از خرده روایت های متنوع فرعی، به موضوع «شر» به عنوان مفهومی مجادله آمیز و خطیر بپردازد. در طول این رمان، خواننده مکررا، با مفهوم شر از منظرهای مختلف فلسفی، الهیاتی و اخلاقی گرفته تا برداشت های عامیانه و حتی واژگانی آن مواجه است. همین تنوع در کاربرد باعث ایجاد این سردرگمی می شود که نویسنده کلا با کدام تعریف و کاربرد از مفهوم «شر»، همداستان است و اساسا، چه ارتباطی میان جزییات و فرایند روایت با تعابیر مختلف از این مفهوم وجود دارد. در این مقاله، تلاش شده است تا به روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از مبانی نظری ذکرشده از سوی دارل کوین (Koehn Daryl)، موضوع «شر» در رمان یادشده مورد بررسی قرار گیرد. کوین ضمن نقد دیدگاه های اخلاق گرایان در زمینه سرشت آگاهانه و عامدانه «شر»، منشا شرور را فرایندهای ناخودآگاهی می داند که از جهل ما در شناخت خودمان سرچشمه گرفته اند. از میان شخصیت های رمان «تخم شر»، «سهراب» بیش از همه با مساله «شر» پیوند دارد: شخصیت ملول، خودشیفته، ناسپاس، مفلوک و خودنمایی که زندگی و جوانی خود و همسرش «ماهرخ» را قربانی شرارت درونی اش می کند. نتایج بررسی اعمال و افکار این شخصیت بر اساس آموزه های کوین، نشان می دهد که ملال، ازخودبیگانگی و وسواس جلب توجه و تایید دیگران، اصلی ترین خاستگاه های «شر» در این شخصیت محسوب می شوند. این فرایندهای ناخودآگاه «سهراب» را به بازیگری تبدیل می کنند که تمام زندگی اش را بر سر بازی در نقش های مورد پسند و تایید دیگران، تباه می سازد.
    کلید واژگان: نقد روانشناسانه, شر, دارل کوئن, بلقیس سلیمانی, رمان تخم شر}
    Ayoob Moradi *
    Belqis Soleimani's novel "Seed of Evil" is one of the distinctive works of contemporary Persian fiction, in which the author has tried to address the subject of "evil" as a controversial and serious concept through a compelling story full of various sub-narratives. Throughout the novel, the reader is repeatedly confronted with the concept of evil from various philosophical, theological, and moral perspectives to its slang and even lexical conceptions, and This raises the question of what kind of "evil" the author means. In this article, an attempt has been made to investigate the issue of "evil" in the mentioned novel by descriptive-analytical method and using the theoretical foundations mentioned by Daryl Koehn. Criticizing the views of ethicists and rationalists on the conscious and deliberate nature of "evil," Koehn considers the origin of evil to be unconscious processes that have nothing to do with the conscious choice of persons. Among the characters in the novel "Evil Seed", "Sohrab" is most related to the issue of "evil". A bored, narcissistic, ungrateful, miserable and ostentatious character who sacrifices his life and youth and his wife "Mahrokh" for his inner evil. The results of examining the actions and thoughts of this character based on Koehn's teachings show that boredom arising from alienation and obsession to attract the attention and approval of others are the main origins of "evil" in this character. Unconscious processes that turn Sohrab into an actor who spends his whole life playing in favorite roles and being approved by others.
    Keywords: Psychological Criticism, Evil, Daryl Koehn, Evil Seed Novel}
  • وحید علی بیگی سرهالی*، افسانه رمضانی

    نقد روان شناختی از مهم ترین حوزه های نقد ادبی است که بر مبنای روان شناسی جدید و بر اساس نظریات یونگ صورت می پذیرد. این امر با استفاده از کهن الگوهای مختلف، به واکاوی شخصیتهای افراد می پردازد و کنش رفتاری آنها را در موارد گوناگون مورد ارزیابی قرار می دهد. در این میان کتاب شاهنامه و شخصیت های زنان آن، از نظرهای گوناگونی دارای اهمیت است که در این پژوهش به بررسی روانکاوی آنها از نظر یونگ پرداخته شده است. در این تحقیق که بر مبنای شخصیت های، گرد آفرید، کتایون و تهمینه صورت پذیرفته است، کهن الگو های پنهان در ذات آنها را بر مبنای نظریات یونگ، مورد روانکاوی قرار داده ایم. در این میان کهن الگوهای مادری، فردیت و آنیموس در موقعیت های مختلف، شخصیت های آنان را از هر نظر ممتاز نموده است تا این امر با رفتار های بالقوه ای که از آنان بروز کرده، روانشناسی شخصیت آنها را به خوبی نشان دهد. با بررسی افراد مورد بحث در شاهنامه، مشخص شد که کتایون بیشترین نشانه های کهن الگو را داراست و کنش های رفتاری او در موارد گوناگون، نظریه فوق را بیشتر برجسته می-سازد. این پژوهش با روش تحلیلی و توصیف رفتار های آنان صورت گرفته تا شخصیت هر کدام از زنان مورد بحث در شاهنامه را مورد ارزیابی قرار داده و با استفاده از نظریات یونگ، کهن الگوهای مختلف هر یک از افراد را به خوبی تفسیر و تبیین نموده ایم.

    کلید واژگان: شاهنامه فردوسی, نقد روانشناسانه, گردآفرید, کتایون, تهمینه}
    Vahid Alibaygi Sarhali *, Afsaneh Ramezani

    Psychological critique is one of the most important areas of literary criticism based on modern psychology and Jung's theories. It uses a variety of archetypes to analyze people's personalities and evaluates their behavior in various cases. Meanwhile, the book Shahnameh and its female characters are important from various points of view, and in this study, their psychoanalysis is examined from Jung's point of view. Among them, Gerdafarid, Katayoun and Tahmineh have outstanding personalities who have various archetypes inherent in their nature that we have evaluated their psychoanalysis through various studies and the use of Jung's theories. Meanwhile, the archetypes of motherhood and individuality, along with the occurrence of animus symptoms in different situations, have distinguished their personality in every way, which is well demonstrated by the potential behaviors that have emerged from them, the psychology of their personality. Examining the people discussed in the Shahnameh, it was found that among the characters studied, Katayoun has the most ancient signs of the pattern, and his behavioral cues in various cases make the above theory more prominent. This research, which was done by analyzing the verses and describing their behaviors, evaluated the personality of each of the women discussed in the Shahnameh, and by using Jung's theories; we have interpreted and explained the different patterns of each individual.

    Keywords: Ferdowsi', s Shahnameh, Psychological Criticism, Gordafarid, Katayoun, Tahmineh}
  • معصومه محمودی*
    بسیاری از روانشناسان کوشیده اند ماهیت و چگونگی عشق و سبک های دلبستگی را توضیح دهند. یکی از این روانشناسان رابرت استرنبرگ است که در نظریه ی قصه ی عشق به دلایل ایجاد روابط عاشقانه می پردازد و علت پایداری یا ناپایداری این روابط را توضیح می دهد. به نظر می رسد الگوهای مشترک و رایج دلبستگی در روابط انسانی، به طور ناخودآگاه در لایه های پنهانی داستان های ریالیستی حضور دارند و توانمندی نویسنده در نمایش چنین الگوهایی، به باورپذیری و جذابیت متن می افزاید. لزوم جزیی نگری نویسنده در داستان های ریالیستی و ارایه توصیفات واقع گرایانه، شرح مبسوطی از کنش ها و باورها در اختیار خواننده قرار می ‍دهد و امکان بررسی آنها را با توجه به نظریه استرنبرگ فراهم می کند. در این پژوهش چهار قصه ی باغچه، ایثار، شاگرد-معلم و هنر از مجموعه ی قصه های نظریه ی قصه عشق استرنبرگ در دو داستان ریالیستی چشم ها یش و شوهر آهو خانم واکاوی شده است. این بررسی نشان می دهد که سازگاری و انطباق بسیاری میان قصه های عشق و باورهای شخصیت های داستانی با همان قصه ها و الگوها در نظریه عشق استرنبرگ وجود دارد. این تطابق توانسته است ساختار منسجم علی و معلولی را در پیرنگ ایجاد کند و زمینه ساز همذات پنداری بیشتر خواننده با شخصیت ها شود.
    کلید واژگان: نظریه ی قصه ی عشق استرنبرگ, رئالیسم, نقد روانشناسانه, چشم هایش, شوهر آهو خانم}
    MASOUMEH MAHMOUDI *
    Many psychologists have tried to explain the nature of love and how to love and the different types of attachments and love. One of these psychologists is Robert Sternberg, which describes the reasons for romantic relationships in his Theory of Love, and explains the reason for the stability or instability of these relationships. The common patterns of attachment in human relationships seem to be unconsciously present in the hidden layers of realistic stories and the author's ability to display such patterns increase the credibility and appeal to the text. The necessity of precision of the author in realistic stories, and presenting a realistic description provides the reader with a detailed account of the actions and beliefs, and allows them to be examined in accordance with Sternberg's theory. In this study, four stories of gardening, self-sacrifice, student-teacher, and art from Sternberg's Theory of Love are analyzed in two realistic stories of 'Her Eyes'(Chashmhayash) and 'Madam Ahou's Husband' ("Showhar-e-Ahoo Khanom). This study shows that there is a great deal of compatibility between love stories and the beliefs of fictional characters with the same stories and patterns in Sternberg's love theory. This adaptation has created a cohesive causal structure in the plot of the story and make the readers more visualized with the characters.
    Keywords: Sternberg's Theory ( Love as a Story), realism, Psychological Criticism, Her Eyes(Chashmhayash), Madam Ahou's Husband (Showhar-e-Ahoo Khanom)}
  • میرجلال الدین کزازی، مهدی رضا کمالی بانیانی*
    نقد روانشناسانه یکی از حوزه های جدید نقد ادبی به شمار می رود که اساسا اثر ادبی به عنوان بیان حالات ذهن و ساختار شخصیت های موجود بررسی می کند. این نوع نگرش با طرح مطالبی در باب ناخودآگاه شخصی و جمعی در آثار ادبی، به نقد ادبی عمق و نوعی جنبه پیشگویانه و رازآمیز بخشیده است. سهم فروید و یونگ نیز در روانشناسی مدرن در اساس، بر تکیه آنان بر جنبه های ناهشیار روان انسان استوار است. این دو تحت عنوان نبرد، تعارض و کشمکش بین سطوح سه گانه شخصیت: نهاد، خود و فراخود، به واکاوی موشکافانه فردیت و روان شخص در هر لحظه زمانی می پرداختند. در آیین مهری باستان، بر آن بوده اند که اگر گرفتاران این جهان فرودین بخواهند دگر باره به گروثمان بازگردند، ناگزیر می بایست هفت مرتبه بپالایند تا پس از عبور از خورشید پایه(دروازه ی خدایان)، به آسمان برسند. به تناسب این هفت مرحله و هفت وادی طریقت در عرفان، بی تردید رستم نیز در پس گذر از این زینه های نمادین، حضوری راز آلود و سمبلیک دارد و با نیروهای اهریمنی در پس لایه های ناخودآگاهی اش که در هیات شیر، گرگ، اژدها، زن جادو و... نمود می یابند، در ستیز است و علاوه بر ستیز با نیروهای اهریمنی اش، با خودآگاهی و ناخودآگاهی خویشتن نیز در جنگ و جدل می باشد. ازین رو در این مقاله نخست به تعریف خودآگاهی و ناخودآگاهی و ویژگی های آنان، تعابیر فروید و یونگ در ارتباط با این موارد، شناخت جداگانه هر هفت خان و در نهایت تطبیق و تبیین حالات رستم در هر خان در سنجش با خودآگاهی و ناخودآگاهی پرداخته شده است.
    کلید واژگان: هفت خان, نقد روانشناسانه, رستم}
    Mirjalaladin Kazazi, Mehdi Reza Kamali Baniani *
    Psychological Review is considered as one old the new areas of literary criticm. Which studies essentially a literary work as an expression of the existing state of mind and personality structure. This kind of attitude, proposing issues of personal and collective unconscious in literature works , has given septh and a prophetic and mystical aspects to the literary critism Freud s and Jung s share also in modrenpsychology is based on their stress on the unconscious aspects of the human psyche. Both under fighting, conflict and tension between the three levels of personality:Id,egoand super-ego, paid a detailed analysis of the individual psyche at a time. In Mehri avcient ceremony, they believed if the daves of the word wanted again to return to emoyrean, they would have to be refind seven times, so that they could reach the sky afterpasing the sun of the base (gate of the gods) In proportion to these seven khan and seven valliies of the sufi mysticism, undoubtedly Rostam also has symbolic and mysterious presence in passing thses symbolic segrees. And he is in the conflict whit forces of evil in his unconscious layers in the form of lions, wolves, drafons, sorceress and … . In addition to fight his evil forces, he s in conflict with his conscious and unconscious self. Therefore in this article we ve paid the definition and characteristics and unconscious self, Freud and gung s perceptions in connection whith these terms, identifying all the seven states separately and finally the implementation and explanation of Rostam s attitudes in each khan comparing with the conscious and unconscious self.
    Keywords: Seven Khan, conscious, unconscious, Rostam}
  • سعید قشقایی، خدیجه رهنما
    پژوهش حاضر به بررسی خودشیفتگی در قصاید خاقانی اختصاص دارد. در تعریف خودشیفتگی آمده است که: افراد خودشیفته به نحوی بسیار غیر واقع بینانه در مورد خود و توانایی هایشان اغراق می کنند؛ به دیگران اهمیت نمی دهند و برایشان ارزشی قائل نیستند؛ نیازمند تحسین افراطی هستند؛ اغلب به حال دیگران غبطه می خورند و معتقدند دیگران به آنها رشک می ورزند؛ با خیال پردازی های مربوط به موفقیت نامحدود، قدرت، زیرکی، زیبایی اشتغال ذهنی دارند.
    در این مقاله اختلال شخصیتی و ویژگی های خودشیفتگان از نظر روانشناسانی چون هورنای، کوهات، اتوکرنبرگ و کمبل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. سپس به واکاوی منشا اختلال خودشیفتگی خاقانی با توجه به رنج و اندوه دوران کودکی به واسطه بدخویی های پدر، محیط آکنده از فقر، طبقه اجتماعی پایین والدین و... پرداخته شده و آنگاه جهت اثبات این اختلال شخصیتی با بررسی ویژگی های خودشیفتگان و تحلیل آنها نمونه هایی از قصائد خاقانی ذکر شده است. این ویژگی ها عبارتند از: فخر و مباهات اغراق آمیز، لاف منحصر به فرد بودن، سعی در تغییر جهان بر اساس میل و سلیقه، حس رقابت با دیگران، پرخاش جویی و تهاجم به دیگران و....
    کلید واژگان: خاقانی, خودشیفتگی, روانکاوی ادبی, نقد روانشناسانه}
    Saeid Ghashghaei, Khadijeh Rahnama
    The present study aims to investigate narcissism in odes by Khaghani. Narcissists are defined as individuals who exaggerate their abilities and essence in an unrealistic manner. They don’t care other people and don’t respect them; they need extreme admiration and believe that other people envy them. Such individuals have fantasies of unlimited success، power، brilliance and beauty. In the present paper، personality disorder and characteristics of narcissists are analyzed from the viewpoints of psychologists such as Horney، Kohat، and Otto F. Kernberg as well as Campbell. Origins of narcissism of Khaghani due to hardship of childhood because of his father’s abuse، poverty-stricken environment، low social class of parents، etc، were analyzed. The researchers showed such disorders in Khaghani''s characteristics of narcissists by instances of Khagani odes. These characteristics include exaggerated pride، boast of being unique، trying to change the world according to one’s will، a sense of competition with others seeking aggression and offensive behavior towards others، etc.
    Keywords: Khaghani, Narcissism, Literary Psychoanalysis, Psychological Criticism}
  • فاطمه کلاهچیان *، لیلا پناهی

    یکی از راه های ژرفا بخشیدن به داستان و تقویت تاثیر آن بر مخاطب، پردازش درست و قوتمند شخصیت است. فردوسی سخن سرایی داستان شناس است که در عصر برون گرایی و کلی نگری شاعران خراسان، خود و خواننده را با جزئیات روحی قهرمانانش همراه و درگیر می سازد این پژوهش به تحلیل روانشناسانه شخصیت کاووس در شاهنامه می پردازد. فردوسی با استفاده از هر دو شیوه مستقیم و غیرمستقیم؛ یعنی با بهره گرفتن از توصیف، گفت وگو، اظهار نظر شخصی، معرفی توسط خود شخصیت و یا از طریق دیگر قهرمانان مرتبط با داستان، هر شخصیت را به خواننده می شناساند. کردار و رفتار شخصیت نیز از دیگر راه های رسیدن به ویژگی های او است. کاووس در روایت اپیزودیک شاهنامه، با یک شخصیت همه جانبه اصلی نسبتا پویا و خاکستری به خواننده معرفی می شود. از نظر روانشناسی و بر مبنای نظریه آیزنک، کاووس برون گرای ناپایدار صفراوی مزاج است؛ با تاثیر «نهاد» در ساختار شخصیتی اش. کاووس بعضی ویژگی های روان رنجورخویان و روان پریش خویان را نیز دارد. او به صورتی قابل تامل، به دلیل عملکرد منفی، نقش وراثت و محیط را در شکل گیری شخصیتش خنثی می کند.

    کلید واژگان: نقد روانشناسانه, نظریه آیزنک, ادبیات داستانی, شخصیت پردازی, کاووس}
  • اشرف خسروی*، محمود براتی، سیده مریم روضاتیان
    کهن الگوی سایه یکی از مهمترین موضوعات نظریه یونگ است. یونگ، سایه را جنبه منفی و حیوانی شخصیت و چکیده صفات ناخوشایندی می داند که با قوانین و قواعد زندگی خودآگاهانه مناسبتی ندارد و انسان مدام آنها را پنهان می کند. انسان برای رسیدن به کمال و تمامیتی که یونگ آن را تفرد می نامد، باید سایه را بشناسد و بدون آنکه آن را سرکوب نماید، آن را کنترل کند. در این پژوهش، کهن الگوی سایه در شاهنامه مورد بررسی قرار می گیرد و مصادیق بارز آن یعنی ضحاک و دیو سپید رمز شناسی می-شود. همچنین به جنبه های مثبت و منفی سایه و نقشی که در ایجاد انرژی روانی دارد و به ابعاد فردی و اجتماعی این کهن الگو پرداخته می شود. و به این نتیجه می رسد که اگرچه سایه جنبه تاریک و تیره روان است اما در بعد مثبت خود می تواندبه تقابل با خودآگاه قهرمان بپردازد وبا تضاد و تقابل با آن، منشا انرژی روانی و باعث تلاش قهرمان شود.
    کلید واژگان: شاهنامه, یونگ, کهن الگو, سایه, نقد روانشناسانه}
  • سکینه عباسی
    هفت پیکر حکیم نظامی گنجوی درباره سفر بهرام گور به تاریکی های درون و جستجوی آب حیات در تاریکی ظلمات است. این سفر با گنبد سیاه آغاز می شود و پس از عبور قهرمان از گنبدهای پنج گانه، به گنبد سفید منتهی می شود؛ هفت گنبد برابر با هفت اختر و هفت رنگ است که در آن هفت شاهزاده بانو که از هفت سرزمین جهان هستند، لباسی به رنگ هفت گنبد می پوشند و شباهنگام برای قهرمان قصه(بهرام گور) می گویند. در واقع این قصه ها، ترسیم خواب های هفت گانه وی است و همگی قابل تاویل و تفسیر هستند.
    در مقاله حاضر، ابتدا شکل قصه هفتم منظومه هفت پیکر(قصه گنبد سفید) و سازه های قصه ای آن بر اساس کتاب ریخت شناسی قصه پریان بررسی شده است. سپس با دو رویکرد بررسی عناصر روساختی و عناصر زبرروایی به تشریح متن پرداخته شده است. آنگاه، پس از تشریح سازه های اسطوره ای و آیینی متن بر اساس ریشه شناسی قصه، عناصر و سازه های نمادین متن بر اساس نمادشناسی روانشناختی منطبق با الگوهای عرفانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
    نگارنده بر آن است تا با ارائه تحلیل و نقد روانکاوانه و ریشه شناسانه، جلوه های ناخودآگاه فردی شاعر و کهن الگوهای ناخودآگاه جمعی موجود در متن را از لابه لای عناصر و سازه های فراواقعی آن استخراج نماید تا علاوه بر روشن شدن پیام متن و زوایای پنهان آن، راهی جهت نقد و بررسی های بیشتر فراهم گردد.
    کلید واژگان: ریخت شناسی قصه, نماد, هفت پیکر, نقد روانشناسانه, نظامی گنجوی}
    Sakine Abbasi
    Haft Peykar by Nezami Ganjavi(533-602 AD) is about the journey of Bahram e Goor(483-520 BC) into the drankness in his search for drinking the AB e Hayat. This journey starts with the Black Dome and passes through different stages (the five Domes) finally leading the White Dome 7doms is equal to 7 stars in 7 colors in which 7 princess from 7 realms wear clothes having the same color as 7 Domes and narrate stories to the hero (Bahram) in each and every night. These tales in fact are the expression of his seven dreams all of which are interpretable and explainable.In the present research the researcher has first studied the form of the seventh tale (white Dome) and its structure in term of fairy tale morphology. Then the mythical and ceremonial structures have been analyzed according to the tale etymon logy (external structure). Next the symbolic agents of this text are analyzed in terms of psychological symbology which corresponds to the mystical pattern.In this paper the author attempts to present a critical and psychoanalytical review while extracting the individual unconscious manifestations of the poet as well as the unconscious collective patterns of the literary text from the archetypal elements and constructions. This will in turn reveal the real them of the text its hidden angles which will provide further studies and comments in this regard.
نمایش نتایج بیشتر...
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال