جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "تاریخ تفسیر" در نشریات گروه "علوم اجتماعی"

انتشار کتاب مذاهب التفسیر الاسلامی گلدتسیهر،فصل بدیعی را در مطالعات تفسیری گشود. تا پیش از گلدتسیهرعمده توجه قرآ نپژوهان مسلمان به تبیین اصول و قواعد تفسیرو نگارش کتب طبقات مفسران بود. اما اثر وی زمین هساز تالیفنوشته هایی مبسوط پیرامون روش ها و گرایش های تفسیری وبررسی سیر تحول و تطور تفسیر قرآن، گشت. این نوشتار برآن استبا بررسی تالیفات پیرامون علم تفسیر، علل امتناع دانشمندان مسلمان از نگارش متنی مستقل درباره گرایش ها و روش های تفسیری تا پیش از گلدتسیهر را واکاوی نموده و چگونگی بازتاب اثرگلدتسیهر در مکتوبات تفسیری اسلامی و غیر اسلامی بعد از ویرا نمایان سازد. تفاوت در انگیزه و دغدغه مسلمانان با مستشرقانو علاقه بیشتر به بررسی تاریخ علوم و سیر تحول پدیده ها در میانغربیان، دو عامل مهم در اختلاف رویکردهای ایشان به مطالعاتتفسیری است. پیدایش تالیفات فراوان درباره گرایش ها و روش های تفسیری با یادکرد از نظرات گلدتسیهر و ارزیابی آراء وی، تفاوتسبک و سیاق کتب طبقات مفسران پیش و پس از گلدتسیهر وتمرکز بر تبیین روش تفسیری مفسر بجای معرفی خصوصیات شخص مفسر و روی آوردن به تاریخ تفسیرنویسی از مصادیقبازتاب تاثیر اثر وی بر مطالعات تفسیری پس از او است.

یکی از آیات بحث برانگیز در میان مسلمانان معاصر آیه 34 سوره مبارکه نساء بوده است. در این آیه قوامیت مردان بر زنان، نظام نفقه و تمکین و مراحل اصلاحی در صورت نشوز زن تثبیت شده است. در این مقاله با سیری در تاریخ تفسیر آیه خواهیم دید که تفسیر آن در دوران مدرن تحول یافته است. با تحلیل گفتمان تفاسیر به این نتیجه می رسیم که در تفاسیر پیشامدرن نظام رتبه بندی تکوینی بین مرد و زن حاکم بود، در حالی که در نگاه مدرن بیشتر بر تفاوت ها تاکید می شود به نحوی که مفهوم «تساوی بدون تشابه» بر مبنای مفروضات علم تجربی استوار می شود. این نظام بر یک نگاه سیاسی-اجتماعی مبتنی است که سروری هیچ انسانی بر دیگری را نمی پذیرد، اما کسب برخی از جایگاه ها را حاصل نظام طبیعی به ویژه تفاوت جنسیتی می داند

نویسنده در نوشتار حاضر، کتاب «آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسران» نوشته حسین علوی مهر را در بوته نقد و بررسی قرار می دهد. وی در راستای این هدف، کمبودها، غلط های تایپی و ویرایشی، تناقض ها، نقل قول های ناقص، یک دست نبودن ساختار مطالب و... را مورد مداقه قرار می دهد.