جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "کلام" در نشریات گروه "علوم اجتماعی"
تکرار جستجوی کلیدواژه «کلام» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
کتاب منطق و کلام از انتشارات بریل حاوی مقالاتی به زبان های آلمانی، انگلیسی و فرانسه در خصوص مطالعات قرون وسطای اسلامی و غربی در این در دو حیطه علم منطق و علم کلام است. هریک از مقالات این کتاب را نویسنده ای صاحب نظر در موضوع آن مقاله نگاشته است. مقاله پیش رو با عنوان «تفتارانی و فلسفه» برگردانی است از متن آلمانی ویلفرد مادلونگ. وی در این مقاله بر وجهی از شخصیت علمی تفتارانی تاکید می کند که در پرتو شخصیت هایی چون فارابی، ابن سینا و ملاصدرا یا مورد توجه نبوده است یا کمتر بدان عنایت شده است و آن وجه فلسفی اندیشه و آثار تفتازانی است. مادلونگ با تتبعی نیکو و تاکید بر کتاب شرح المقاصد تفتازانی عناصر فلسفی مندرج در نوشته های او را فراروی خواننده می نهد و نیز انتساب یا عدم انتساب برخی آثار به وی را بررسی می کند. او بدین سان در این موضوع خاص هم مقاله ای با محتوای علمی را به دست می دهد و هم روش شناسی پژوهش در این باب را می آموزد.
کلید واژگان: فلسفه, کلام, منطق, تفتازائی, شرح المقاصد
The book Logic and Theology, published by Brill, contains articles in German, English, and French on the study of medieval Islamic and Western scholarship in the fields of logic and theology. Each article in this book is authored by an expert in the respective subject. The present article, titled “Taftāzānī and Philosophy” is a translation of Wilferd Madelung's original German text. In this article, Madelung highlights an aspect of Taftāzānī’s scholarly character that has either been overlooked or given less attention in the shadow of figures such as al-Fārābī, Avicenna, and Mullā Sadrā—namely, the philosophical dimension of Taftāzānī’s thought and works. Madelung, through careful research and an emphasis on Taftāzānī’s Sharḥ al-Maqāṣid, brings to light the philosophical elements present in Taftāzānī’s writings and examines the attribution or misattribution of certain works to him. In this way, Madelung provides both a scientifically rich article and a methodological guide for research in this particular area.
Keywords: Philosophy, Theology, Logic, Taftāzānī, Sharḥ Al-Maqāṣid -
مهم ترین وظیفه علم کلام تبیین و تحکیم باورهای دینی و پاسخگویی به شبهات است. پژوهش حاضر با توجه به جایگاه ویژه اخلاق در پارادایم اسلام درصدد پاسخگویی به پربسامدترین سوال حوزه اخلاق یعنی مبنا و ملاک ارزش اخلاقی است. در پاسخ به این سوال سه پارادایم اخلاقی وظیفه گرایی، فضیلت گرایی و غایت انگاری شکل گرفته است. تبیین دیدگاه کلامی امام خمینی در پاسخ به سوال فوق، به عنوان یکی از شناخته شده ترین دانشمندان اسلامی که اقبال جهانی، معطوف ایشان است، می تواند نقش بی بدیلی در تبیین بنیادهای اسلامی اخلاق و زیست اخلاقی داشته باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف تبیین مبانی کلامی اخلاق در منظومه نظری امام خمینی انجام شده است. روش پژوهش، تحلیل مضمون است؛ بنابراین ابتدا مبانی کلامی، استقصا و استخراج شده اند سپس با رویکرد اخلاقی، تحلیل مضمون صورت گرفته است. یافته ها مطابق دیدگاه امام خمینی، بنیاد پارادایم اخلاقی اسلام، بر هر سه محور وظیفه گرایی، فضیلت گرایی و غایت انگاری، توامان استواراست و پشتیبانی تکوینی و تشریعی اسلام از زیست اخلاقی، موجب ضمانت و معناداری آن می گردد. نتایج حاصل بیانگر آن است که برای داشتن جامعه اخلاقی، غنی سازی سامانه معرفتی افراد در حوزه های خداشناسی به ویژه صفات الهی، جهان شناسی در دو سطح دنیوی و اخروی، انسان شناسی و تبیین چگونگی تاثیر رفتار اخلاقی انسان بر فرجام او لازم و ضروری است.
کلید واژگان: اخلاق, کلام, مبانی کلامی اخلاق, امام خمینی, تحلیل مضمونMatin, Volume:26 Issue: 103, 2024, PP 59 -87One of the most important tasks of theology is to answer religious queries and strengthen the religious beliefs of the faithful. Given the special status of ethics in the paradigm of Islam, the main objective of this paper is to answer one of the most frequently asked questions in the field of ethics, i.e., the origin and foundation of ethics. In answering this question, three ethical schools have been developed, namely, deontological, consequential, and virtue ethics. Explaining Imam Khomeini's theological viewpoints, as one of the internationally well-known theologians, in answering the above question, plays a crucial role in explanation of the Islamic foundations of ethics and ethical lifestyle. The present research is an attempt to explain the theological foundations of ethics in the theoretical system of Imam Khomeini. The research method used for this purpose is thematic analysis. In the first place, the theological foundations have been studied and extracted, and, then thematic analysis has been carried out through ethical approach. The findings of the research show that according to Imam Khomeini’s viewpoints, the moral system of Islam is based on the three ethical schools, i.e., deontological, consequential and virtue ethics, while the evolutionary and legislative support of Islam of ethical lifestyle provides guarantee and meaningfulness to it. The findings also show that in order to have an ethical society, it is necessary to enrich the epistemological system of the individuals in the fields of theology, particularly the divine attributes, cosmology at the mundane and eschatological levels, anthropology as well as the explanation of the impacts of man’s ethical behavior on his destiny.
Keywords: Ethics, Theology, Theological Foundations, Imam Khomeini, Thematic Analysis -
حوزه حله در سده های میانی جایگزین حوزه های بغداد و نجف شد. حلیان با فراغت سیاسی که درپی برچیده شدن خلافت عباسی ایجاد شده بود، گام های ارزشمندی در جهت توسعه فرهنگ آموزش تطبیقی برداشتند. سرآمد حلیان در این عرصه محقق حلی و علامه حلی بودند که احاطه کامل به آرای کلامی،فقهی وتفسیری اهل سنت داشتند و به دور از تعصبات وتعلقات اعتقادی ومذهبی ونگرش های یک سویه به تطبیق نظرات آنان با آراء فقیهان امامیه پرداختند.در عین حال عالمان شیعی شهرحله ضمن نگارش آثاری بامحوریت مسائل اختلافی پایه گذاران آموزش تطبیقی درون مذهبی بودند.اهمیت فعالیت حلیان در زمینه آموزش تطبیقی با توجه به موقعیت زمانی آنان، حفظ ،انتقال ورساندن میراث پیشینیان به آیندگان و ارائه الگوی نظری وعملی در مواجهه با آراء مخالفان ومکاتب فکری گوناگون است،به زعم نویسندگان مقاله برخلاف تلقی ها وبرداشت های مشهور،نظام آموزش تطبیقی جامعه علمی وفکری حله دراعصارمتوالی روش تعریف شده ونظام مندی برای انتقال یافته های علمی خودپیش گرفته است که می تواند به عنوان الگوی موفق دراین زمینه ازمنابع اساسی برنامه ریزی آموزش تطبیقی علوم انسانی دوره معاصر قرارگیرد.
کلید واژگان: آموزش تطبیقی, فقه, تفسیر, کلام, حوزه حلهHalleh district replaced Baghdad and Najaf districts in the middle centuries. With the political freedom that was created after the overthrow of the Abbasid Caliphate, the Helians took valuable steps in the direction of developing the culture of comparative education. The leaders of Haliyan in this field were Mohaghegh Halli and Allameh Halli, who were completely surrounded by the theological, jurisprudential, and exegetical opinions of the Sunnis, and far from their prejudices, religious affiliations, and one-sided attitudes, they tried to adapt their opinions to the opinions of Imamiyya jurists. At the same time, Shiite scholars While writing works centered on controversial issues, Shahrhalla was the founder of intra-religious comparative education.The importance of Helian's activity in the field of comparative education according to their time situation is to preserve, transfer and convey the legacy of the predecessors to the future and provide a theoretical and practical model in the face of the opinions of the opponents and various schools of thought. The comparative scientific and intellectual community of Helleh has developed a defined method and a system for the transmission of scientific findings in successive ages, which can be placed as a successful model in this field, one of the
Keywords: Comparative Education, Jurisprudence, Interpretation, Kalam, Hallah -
پژوهشنامه متین، پیاپی 99 (تابستان 1402)، صص 29 -50
اساسا خاستگاه های کلامی عارفان پیرو مذاهب اسلامی در آرا و چه بسا در کشف و شهود آنان تاثیرگذار است. بر این اساس، قیصری در بیان مصادیق مکاشفات و کرامات متاثر از اندیشه های کلامی اهل سنت است. سید حیدر آملی نیز به عنوان یک عارف شیعی، رسول خدا (ص) و اهل بیت او را برتر از دیگر پیامبران و اولیا و برگزیده اهل عالم و کامل ترین آن ها می داند. ازنظر امام خمینی نیز علی (ع) صاحب ولایت مطلقه کلی است و ولایت باطن خلافت است و ولایت مطلقه کلی باطن خلافت دنیایی است. با این حال، عرفان شیعی تفاوت ماهوی با عرفان اسلامی در جهان اهل سنت و جماعت ندارد، البته فرقی اساسی در مصادیق انسان کامل وجود دارد که به اعتقاد عرفای شیعه، دوازده امام، مصادیق اصلی و حقیقی انسان های کامل هستند و این مشابهت در مفاهیم، نشانگر هم افق بودن تشیع و عرفان در مبحث ولایت است.شاید بتوان گفت عرفان شیعی اگر معنای محصلی داشته باشد بیشتر حاصل تبلور اندیشه های کلامی شیعی در بیان مصادیق انسان کامل است چراکه عرفان شیعی اساسا تعلیقه ای بر عرفان اسلامی در جهان اهل سنت و جماعت است و اصولا در مبانی عرفانی، تفاوت چندانی با آن ندارد مگر در تعیین مصداق انسان های کامل. بدین سان در این مقاله، تجلیات کلام شیعی را در نگاه حکیم و عارف شیعی معاصر، امام خمینی، بر اساس تعلیقات او بر مقدمه عارف اهل سنت، شرف الدین قیصری، مورد بررسی، تحلیل و نقد قرار می دهیم.
کلید واژگان: امام خمینی, تشیع, عرفان, قیصری, کلام, ولایتMatin, Volume:25 Issue: 99, 2023, PP 29 -50The theological origins of the followers of Islamic sects are basically influential in their opinions and in their intellectual intuition equally. On this basis, Qaisari was under the influence of theological thoughts of the Sunni scholars in his commentaries on intellectual intuition and spiritual connections. As a Shia scholar, Seyed Heidar Amoli considers the Messenger (pbuh) of God and his Infallible Household superior to other prophets and Imams, arguing that the Prophet (pbuh) of Islam was the best of creatures and most perfect human being on earth. In view of Imam Khomeini, too, Imam Ali (As) holds the title of general absolute guardianship of jurist consult and that, such guardianship constitutes the inherent nature of caliphate and absolute guardianship of the jurist consult constitutes the inherent nature of the material caliphate. However, Shia theology does not have substantive difference with Islamic theology practiced by Sunni Muslims, although there are major differences in the two schools of Islamic thought’s interpretation of the perfect human being. According to Shia theologians, the 12 Imams are the true and genuine examples of the perfect human being. This sameness in concepts indicates concord of Shiism and theology vis-à-vis Wilayat or Islamic authority. It may be argued that Shia theology – in its general sense – is a mirror reflecting theological thoughts of Shia Muslims for characterizing a perfect human being since Shia theology is basically a gnostic interpretation of Islamic theology in Sunni school of thought. As a matter of fact, Shia theology does not have sharp differences with Sunni school of thought in theological fundamentals, and the only difference appears in characterization of a perfect human being. This paper analyzes manifestation of Shia theology in view of the contemporary Shia sage and theologian Imam Khomeini based on the introductory remarks of Sunni scholar and theologian Sharaf al-Din Qaisari.
Keywords: Imam Khomeini, Shiism, mysticism, Qaisari, Theology, Wilayat -
شناخت و تحلیل تاریخی از برهان های خداشناسی فواید گوناگونی دارد از جمله اینکه فهم دقیق این براهین، در گرو شناسایی درست از زوایای مختلف آنها در بستر تاریخی است. یکی از پروژه های مهم در راستای مطالعات تاریخی موضوعی در کلام امامیه، اثری است زیر عنوان «تاریخ برهان های اثبات وجود خدا در کلام امامیه» که به همت محقق گرانمایه جناب آقای دکتر حمید عطایی نظری به انجام رسیده و دستاوردی نیکو و ارجمند را به جامعه علوم عقلی تقدیم داشته است. این کتاب، نخستین و مبسوط ترین نوشتاری است که به گزارش و تبیین استدلال های مطرح در آثار کلامی امامیه و معتزله و اشاعره برای اثبات وجود خداوند می پردازد و تاریخ و سیر تحولات این براهین را در تاریخ کلام اسلامی بیان می کند. اهمیت این اثر، به طور خاص، مربوط به تحقیق در دوران کلام اسلامی در عصر تاسیس و قرون متقدم است که مباحث متکلمان این دوره، به دلیل آنکه فهم مفاهیم و درون مایه قواعد و اصطلاحات آنان بسی دشوار و دیریاب است، در دیگر آثار و تحقیقات چندان بازتاب نیافته است. تاکنون اثری با این گستردگی و دقت در باب تاریخ و تحولات برهان های اثبات وجود خداوند در کلام امامیه نگاشته نشده است و از این رو، می توان این کتاب را منبع و مرجعی اصلی برای فهم مباحث و مطالب مربوط به موضوع اثبات وجود خدا در دانش کلام به شمار آورد.
کلید واژگان: اثبات وجود خدا, خداشناسی, برهان های اثبات وجود خدا, کلام, تاریخ برهان های اثبات وجود خدا در کلام امامیهHistorical knowledge and analysis of theological arguments have various benefits. For instance, the accurate understanding of these arguments depends on the correct identification of their different angles in the historical context. One of the important projects in line with the thematic, historical studies in the Imami theology is a work entitled " A History of the Arguments for the Existence of God in Imami Theology" which was written by the efforts of the valuable researcher Dr. Hamid Ataei Nazari as a result of which a good and honorable achievement has been bestowed to the scientific community. This monograph is the first and most comprehensive study that reports and explains the arguments presented in the theological works of Imami, Mu'tazili and Ash'ari concerning the existence of God and describes the history and evolution of these arguments in the history of Islamic theology. The importance of this work, in particular, is related to its focus on the period of Islamic theology in which it was established and also the previous centuries, the periods in which the discussions of the theologians, due to the fact that understanding the concepts and content of their literature and terms was very difficult, have not been reflected in other works and researches. So far, no work has been written with this breadth and precision about the history and evolution of the arguments of God's existence in Imami theology, and therefore, this book can be considered as the main source and reference for understanding the topics and materials related to the arguments of God's existence in the knowledge of theology.
Keywords: To Prove God's Existence, knowledge of God, arguments for the Existence of God, kalam, History of the Arguments for the Existence of God in Imami Theology -
کلام در تیاتر، اساسی ترین بخش از بافتار نمایشی است، زیرا کلمه، اصلی ترین توانایی شخصیت نمایشی برای افاده های درونی و بیرونی است. راه اندازی هرگونه جریان سازنده درام، با شکل گیری قصه توسط کاراکترهای نمایشی انجام می گیرد؛ امری که تنها با ادای کلام از سوی همان شخصیت ها محقق می شود. حتی سایر عناصر افاده گر چون میمیک و یا فیزیک که نوعی بیان دراماتیکی را پیش می برند تابعی از ارتباطات کلامی شخصیت های نمایشی اند. یافته های این پژوهش توصیفی تحلیلی بر پایه اسناد کتابخانه ای نشان می دهد که زبان بومی در تیاتر بومی، نه تنها یکی از مهم ترین عناصر سازنده درام است، بلکه به واسطه زیربنای کلام محور تیاتر، مهم ترین عامل آن نیز محسوب می شود. از آنجا که غالبا مخاطب تیاتر بومی برای برقراری ارتباط و درک و تفسیر آن، نیاز به فهم کلام دارد، داشتن زبان بومی می تواند کمک شایانی به درک و تحلیل اثر نمایشی کند. تیاتر بومی حاوی پیامی است به شکل عیان یا رمزگون- البته در لفافه موضوع و با داستانی خاص- که از سوی گروه نوشتاری و اجرایی، به گیرنده پیام یعنی تماشاگر ارسال می شود. در این ارتباط، زبان به عنوان مهم ترین عنصر، نقشی کارکردی دارد. پژوهشگر معتقد است که مردم یک اقلیم می توانند به راحتی با آثار نمایشی به رنگ و بوم خویش که از شاخص زبان بومی بهره می برند، ارتباطی نزدیک برقرار کرده و علاوه بر حظ بصری و سمعی، از زوایای بازی های پیدا و پنهان کلامی اش نیز بهره مند گردند و روند گفتمان تیاتری را تکمیل تر کنند تا پیام به واسطه زبان بومی، به صورت کامل به مخاطب عرضه گردد.کلید واژگان: زبان, کلام, تئاتر, تئاتر بومی, آیین نمایشیSpeech in the theater is the most essential part of the dramatic context, because the word is the main ability of the dramatic character for internal and external expressions. The launch of any dramatic flow is done by the formation of the story by the dramatic characters; A thing that can only be realized by the speech of the same characters. Even other expressive elements such as mimicry or physics that promote a kind of dramatic expression are a function of the verbal communication of the characters. The findings of this descriptive and analytical research based on library documents show that the native language in the local theater is not only one of the most important elements of the drama, but it is also considered the most important factor due to the theater's verbal base. Since the audience of the native theater often needs to understand words to communicate and understand and interpret it, having a native language can be of great help in understanding and analyzing the theatrical work. Local theater contains a message in an overt or encrypted form - of course, in the envelope of the subject and with a special story - which is sent by the writing and performing group to the recipient of the message, the audience. In this connection, language as the most important element has a functional role. The researcher believes that the people of a region can easily establish a close relationship with the theatrical works in their own color and canvas that use the index of the native language, and in addition to the visual and auditory pleasure, from the angles of the hidden and hidden verbal games. benefit and complete the process of theatrical discourse so that the message is fully presented to the audience through the native language.Keywords: language, speech, Theater, Local Theater, ritual
-
این مقاله به بررسی کلام شیعه دوازده امامی از دوره ایلخانی در قرن هفتم تا پایان دوره صفوی در قرن دوازدهم می پردازد. در بخش اول ابتدا به نقش نصیر الدین طوسی پرداخته می شود که با وارد کردن مفاهیم ابن سینایی به مباحث کلامی، کلام شیعه دوازده امامی را متحول کرد، تحولی که ابوحامد غزالی و فخرالدین رازی در میان اشاعره پدید اوردند. پس از طوسی به متکلمان امامی توجه شده است. علامه حلی و پسرش فخر المحققین و علمای بحرین از جمله ابن سعاده بحرانی، میثم بحرانی، علی ابن سلیمان بحرانی و در نهایت ابن ابی جمهور احسایی از جمله متکلمانی هستند که آثار و آرایشان بررسی شده است. این مقاله در بخش دوم به دوره صفوی می پردازد. تلفیق کلام و فلسفه در آثار برخی متکلمان این دوره، نقش منابع حدیثی در جهت گیری های کلامی، روی آوری برخی از علمای این دوره به کلام امامی متقدم و تلاش مخالفان کلام برای تثبیت خود به عنوان نمایندگان رسمی شیعه دوازده امامی از جمله مسایلی است که در این فصل مطرح شده است.کلید واژگان: شیعیان اثنا عشری, نصیرالدین طوسی, کلام شیعه دوازده امامی, فلسفه ابن سینا, تشیع دوازده امامی, حله, سلسله صفویه, کلامThis article examines the Shiite theology of the Twelver Shi'ism from the Ilkhani period in the seventh century to the end of the Safavid period in the twelfth century. In the first part, the role of Naṣir al-Din al-Țūsi is discussed, who, by introducing Ibn Sinā's philosophical concepts into theological discussions, transformed the Shiite theology of the Twelver Shi'ism, a change that Abū Ḥāmid al-Ghazāli and Fakhruddin Rāzi brought about among the Ash'arites. After Țūsi, attention has been paid to Imami theologians. ‘Allāma ḤillĪ and his son Fakhr al-Muhaqiqin and Bahraini scholars including Ibn Sa’ādah Baḥrāni, Meysam Baḥrāni, Ali Ibn Sulaymān Baḥrāni and finally Ibn Abi Jumhūr Aḥsāi are among the theologians whose works and Ideas have been studied. The second part pf this article deals with the Safavid period. The combination of theology and philosophy in the works of some theologians of this period, the role of hadith sources in theological orientations, the conversion of some scholars of this period to the earlier Imami theology and the efforts of the opponents of theology to establish themselves as official representatives of the Twelver Shiites are among the issues discussed in this chapter.Keywords: Twelver Shiites, Nasir al-Din Țūsi, Twelver Imam Shiite Theology, Ibn Sina Philosophy, Twelver Imam Shiism, Hilla, Safavid Dynasty, theology
-
علم کلام یکی از علوم مهم اسلامی است که برای درک و فهم عقاید دین اسلام پدید آمده است. متکلمین در مناظرات و مباحث کلامی به منظور دفاع از عقاید خود و غلبه بر حریف، به دانش ها، مهارت ها و روش های خاصی نیاز دارند. میان عرفان و علم کلام نیز پیوندی تنگاتنگ وجود دارد و برخی از متکلمان از قابلیت های مضامین عرفانی برای دستیابی به اهداف دانش خویش بهره برده اند. نحوه کاربست مضامین عرفانی در کلام، از جمله مباحث درخور توجهی است که کمتر بدان پرداخته شده است؛ از این رو، انجام مطالعات موردی در این حوزه و بررسی کار متکلمینی که از این رویکرد بهره گرفته اند، می تواند در شناخت این رویکرد مفید فایده باشد. مقاله حاضر با تاکید بر یکی از آثار کلامی علمای شیعه (محمدحسن هردنگی) در نظر دارد که ضمن تحلیل و بررسی رویکردهای عرفانی و جایگاه آن در مباحث کلامی، شاخصه های این رویکرد و نقش آن را در تلطیف و تاثیرگذاری مباحث کلامی مورد ارزیابی قرار دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هردنگی در کتاب خود (تاملات کلامیه) از این رویکرد به کرات در مباحثی چون طرق معرفت، ذات و واجب الوجود بهره برده و در کاربرد این مفاهیم، رویکرد کلامی- عرفانی و رویکرد تاریخی را با هم تلفیق کرده است. استنادات حدیثی، بویژه احادیثی که متضمن معانی عرفانی است نیز از ویژگی های سبکی مولف محسوب می شود که در تلطیف و تفهیم مباحث کلامی بسیار موثر بوده است.
کلید واژگان: محمدحسن هردنگی, کلام, رویکرد عرفانی, تاملات کلامیه -
جعفر مرتضی در مقام یک متکلم و مدافع مذهب، روش ها و تلاش های خاص خود را دارند وار این جهت، در ادامه تاریخ طولانی علم کلام در شیعه قرار می گیرند. آنچه مدنظر نویسنده در نوشتار حاضر است، بررسی بروز و ظهور ایشان به مثابه یک متکلم شیعی در طرازی نوین و متناسب با شرایط جدید است. وی در راستای تحقق این هدف، پس از بیان سنت کلامی تاریخی در شیعه، از نقش ایشان در این زمینه و ذکر چند نمونه از تلاشهای کلامی جعفر مرتضی و مدل استدلال ایشان درباره آنها، سخن به میان می آورد.کلید واژگان: جعفرمرتضی, مورخ, متکلم, متکلمان شیعه, علم کلام, کلام شیعی, باورهای کلامی, باورهای شیعه, باورهای کلامی شیعه, کلام, تاریخ, تاریخ دان, مباحث کلامی, مدافعان مذهب, مذهب شیعه
As a theologian and defender of religion, Ja›far Morteza has his own methods and efforts, and thus, continues the long history of theology in Shia. What the author intends in this article to examine is his emergence as a Shiite theologian in a new way that matches the present conditions. In order to achieve this goal, after speaking about the historical theological tradition in the Shia, he talks about Ja›far Morteza›s role in this field and cites a few examples of his theological efforts and his model of reasoning about them.
Keywords: Ja›far Morteza, historian, theologian, Shiite theologians, theology, Shiite theology, Shiite theologicalbeliefs, history, theological discourse, defenders of religion, Shia religion -
مبانی کلامی و تاریخ نگاری / بررسی موردی:سنجش سند در نگاه علامه جعفر مرتضی
یکی از چالشهای جدی تاریخنگاری با نگاه دینی، چگونگی جمع بین تاریخنگاری غیرجانبدارانه و علمی و عینی همزمان با باورهای دینی بهویژه درباره زندگی معصومان علیهمالسلام است. به نظر میرسد اگر مفهوم کلامی بودن دانش تاریخ بهدرستی تبیین شود بسیاری از اختلافنظرها دراینباره از میان میرود. نویسنده در نوشتار حاضر در راستای این هدف، نخست برداشتهای چندگانه از رابطه کلام و تاریخ را مطرح و سپس، ضرورت سازگاری سند تاریخی با پیشفرضهای قطعی در نگاه علامه جعفر مرتضی عاملی را متذکر میشود. در ادامه، با دستهبندی دیدگاه علامه جعفر مرتضی درباره پیشفرضهای کلامی بررسی سند تاریخی، بدیهی بودن تقدم پیشفرضهای قطعی کلامی بر مفاد سند را اظهار مینماید.
کلید واژگان: مبانی کلامی, تاریخ نگاری, سنجش سند, جعفر مرتضی عاملی, سند تاریخی, کلام, تاریخ, بررسی سند, نگاه کلامی به تاریخ, کلام زدگی تاریخOne of the major challenges of religious historiography is how to combine non-biased scientific and objective historiography with religious beliefs, especially about the lives of the infallibles (AS). It seems that if the notion of the history›s being theological is properly understood, many of the disagreements will be resolves. To this end, the author first discusses multiple interpretation of the relationship between theology and history, and then points out the necessity of compatibility of the historical document and some definitive assumptions in the view of Allameh Jafar Morteza Ᾱmali. Next, by categorizing Allameh Jafar Morteza›s view on theological presuppositions of reviewing a historical document, the author states the obvious primacy of definitive theological presuppositions over the document›s contents.
Keywords: Theological basis, historiography, document assessment, JafarMorteza Ameli, historical document, theology, history, document review, theological look at history, theologicalhistory -
درباره مذهب کلامی و مرام عقیدتی دانشمند نامور مسلمان ابوالقاسم حسین بن محمد بن مفضل معروف به راغب اصفهانی )زنده در: 409 ه .ق.( که به سبب نگارش کتاب مفردات الفاظ القرآن شهرتی فرا گیر دارد، تا کنون دیدگاه های مختلف حتی گاه متضادی مطرح شده است. برخی او را معتزلی دانسته اند و برخی دیگر اشعری، در حالی که بعض دیگر از تشیع او سخن گفته اند و در برخی منابع نیز بر سلفی بودن و گرایش او به مذهب اهل حدیث تاکید شده است. با این وصف، تا کنون تاش جامع و مستقلی برای کشف مذهب کلامی و تبیین جهت گیر ی های اعتقادی راغب بر اساس مکتوبات کلامی او صورت نگرفته است. در این مقاله، با استناد به یگانه نگاشته اعتقادی راغب اصفهانی که زیر عنوان «الاعتقادات » به چاپ رسیده است و بررسی شواهدی که در خصوص گرایش کلامی وی از این کتاب قابل تحصیل است، تعلق فکری و عقیدتی راغب اصفهانی به گروهی از سلفیه با عنوان «اهل الاثر » یا «اصحاب الاثر » _ که بنا به گفته راغب مذهبی متمایز از مکتب «اصحاب الحدیث » یا «اهل الحدیث » است _ به اثبات م یرسد.کلید واژگان: راغب اصفهانی, مذهب عقیدتی, کلام, اهل الاثر, اصحاب الحدیث, کتاب الاعتقاداتDifferent views, sometimes contradictory ones, have been presents about the theological religion and beliefs of the well-known scholar Abulqāsim Hussein bin Muhammad bin Mufazzil, known as Rāqib Isfahāni, who is widely known due to the writing of Mufradāt Alfāz al-Qur›an. Some considered his as Mu›tazilite while others believed him to be Ash›ari, some scholars have spoken of him as Shia, and some sources introduced him as Salafi and emphasized on his tendency toward Ahl al-Hadith. Based on Rāqib Isfahāni›s only book on religious beliefs al-I›tiqādāt and studying the evidences found here, this article has proved that Rāqib Isfahāni followed the ideas and beliefs of a Salafi group called «Ahl-al-Athar» or «Ashāb al-Athar» who, according to Rāqib, is a religion different from Ahl al-Hadith.Keywords: R?qib Isfah?ni, Kal?m, Ahl-al-Athar, Ash?b al-Hadith, Al-I›tiq?d?t
-
ارتباطات کلامی یکی از شیوه های بسیار مهم و اصلی در ایجاد ارتباط انسان ها با یکدیگر می باشد که بخش عمده ای از زندگی و روابط اجتماعی انسان را در بر می گیرد. قرآن به عنوان کامل ترین کتاب هدایتی وتربیتی برای اصلاح و هرچه بهتر کردن این بخش مهم از زندگی انسان ها، دستورها و سفارشاتی را بیان کرده است که آنها را می توان در چند اصل جمع کرده و در قالب منظومه و چهارچوبی ارائه داد که قابل تفریع بر مصادیق متعدد باشد این اصول در دو بخش اصول سلبی واصول ایجابی دسته بندی شده است که اصول سلبی عبارتند از : اصل اجتناب از گفتار باطل، اصل اجتناب از زشتگویی، اصل اجتناب از تبدیل کلام دیگران، اصل اجتنباب از کاربرد واژگان شبهه آفرین و بهانه ساز و اصول ایجابی عبارتند از اصل استماع اقوال، اصل گفتگوی نیکو با همه مردم، اصل استحکام در سخن، اصل استعمال قول معروف. این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل متن و محتوا انجام شده است.کلید واژگان: ارتباطات, کلام, گفتار, اخلاق, قرآن, تفاسیر فریقینVerbal communication is one of the most important and important ways ofcommunicating human relationships with each other, which can be compiled ina few principles, and in the form of systems and framework, which can beformulated in a few principles, and in the form of systems and affirmativeprinciples, the principle of avoiding the use of words, the principle of goodconversation with all people, the principle of strength in speech, the principle of substance abuse. this study is done based on library method and... textanalysis.Keywords: communication, word, speech, morality, quran, interpretations
-
مسائل المرتضی مجموعه ای است از رسائل و مسائل پراکنده دانشمند بزرگ شیعی، شریف مرتضی، در زمینه های فقه و اصول و کلام و ادبیات که بر دست وفقان خضیر محسن الکعبی تصحیح شده و در سال 1422 ه .ق. در بیروت به چاپ رسیده است. در نوشتار حاضر، پس از اشاره به پاره ای از ویژگی های نسخه اساس این تصحیح، نادرست ی های چندگونه و کاست ی های چندگانه ویراست کعبی از آن نشان داده شده است. اشکالات پر شمار و گونه گون این ویراست، گویای آن است که متن عرضه شده از مسائل و رسائل شریف مرتضی، نا استوار و نا معتمد، و ازای نرو، فاقد اعتبار لازم برای استناد و ارجاع است.کلید واژگان: شریف مرتضی, مسائل المرتضی, تصحیح متن, نسخه شماره 7, 13, عقائد کتابخانه امام امیرالمومنین نجف, وفقان خضیر محسن الکعبی, کلامMasāel al-Murtadhā is a collection of the great Shiite scholar Sharīf Murtadhās treatises and different questions which are about jurisprudence and principles, theology, and literature. This collection is corrected by Wafqān Khadhīr Mohsen al-Kabi, and is published in Beirut in 1422 AH. In the present article, after pointing out some of the features of the original version of this book, the author shows different inaccuracies and shortcomings of Kabis correction.The numerous and various problems of this edition indicate that the presented text of Sharīf Murtadhās Rasāel wa Masāel is unstable and unreliable, and thus lacks the credibility of citation and reference.Keywords: Mas?el al-Murtadh? Shar?f Murtadh? text correction, the version No. 7, 13, Aq?ed the library of Imam Am?r al-Mumen?n in Najaf, Wafq?n Khadh?r Mohsen al-Kabi, theology
-
نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی و نقد تصحیحی از کتاب تذکره الواصلین فی شرح نهج المسترشدین نوشته عبدالحمید بن اعرجی حسینی که شرحی بر رساله کلامی نهج المسترشدین علامه حلی است، می پردازد. کتاب مذکور با تحقیق طاهر السلامی از سوی المرکز الاسلامی للدراسات الاستراتیجیه در سال 1436 ه.ق. به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده نوشتار در راستای هدف مذکور، نخست نکاتی پیرامون کتاب تذکره الواصلین و نویسنده آن و همچنین دست نوشتهای بازمانده از آن بیان می کند. پس از آن به ارزیابی و نقد ویراست ارائه شده از این اثر می پردازد. وی با ارائه شاهدمثال هایی از متن تحصیح کتاب، کاستی های آن را بر می شمرد.کلید واژگان: نهج المسترشدین فی اصول الدین, علامه حلی, تذکره الواصلین فی شرح نهج المسترشدین, عبدالحمید بن اعرجی حسینی, طاهر السلامی, کلام, نقد کتابIn the present paper, the author is going to introduce and correctively criticize Tazkiratul-Wāsilīn fi Sharh-e Nahjul-Mustarshidīn, written by Abdulhamid bin Araji Hosseini, which is a commentary on Nahjul-Mustarshidīn, a theological treatise by AllāmeHilli. This book was corrected by Tāhir al-Salāmi and published by al-Markaz al-IslamiLildirāsāt al-Istirātijiah in 1436 AH. The author first of all mentions some points about Tazkiratul-Wāsilīn, its author, and also its surviving manuscripts. Then, he is going to evaluate and criticize the presented edition of this work. Providing some examples from the corrected text, he counts the book shortcomings.Keywords: Nahjul, Mustarshidīn fi Osul ad, Din, AllameHilli, Tazkiratul, Wasilīn fi Sharh, e Nahjul, Mustarshidīn, Abdulhamid bin Araji Hosseini, Tahir al Salāmi, theology, book review
-
با توجه به نقش مهم و افزونتر مکان نسبت به زمان و بعبارتی جایگاه و وضعیت فرد متعلق بدوران باستان در اندیشه، عمل و گفتار وی، در این مقاله در پی آن هستیم تا گفتار و سخن فردی بنام داریوش را آنگونه که در کتیبه های وی در بیستون در اختیار داریم با توجه به موقعیت ها و وضعیت های متعدد وی مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. بعبارت دیگر بین کلام و موقعیت فرد مورد نظر چه نسبتی وجود دارد و برای انجام این کار از چارچوب اندیشه ای کلاسیک و ارسطو استفاده خواهد شد. نتیجه اینکه بر حسب رده بنده و دسته بندی مواضع و عناوین انواع گفتار تنظیم و پرداخته میشوند.
کلید واژگان: داریوش, ارسطو, مواضع, کلام, جدلHeuristic Appropriation of Aristotle's Topos / Logos for Understanding Inscriptions of Persian KingsWith regard to the essential role and function of topos / place (in comparison with time) in the thinking, acting and speaking of the ancient individuals, it is possible to analyze the inscribed speeches of ancient Persian kings according to their conceptions of topos or place. For reaching to this aim Dariu's inscriptions in Behistun (DB) will be chosen and they will be analyzed within an appropriate heuristically Aristotle framework.Keywords: Topos, Logos, Action, Darius, Aristotle -
در حالی کسب دانش الهیاتی ادیان در کنار دیگر علوم دین پژوهی به جامعه شناس دین توصیه می شود که ملزم است دریافت و اظهارات خود را از آسیب های کلامی صیانت نماید. راه حل پوزیتیویستی تاکنون، اجتناب از الهیات برای مصون ماندن از سوگیری کلامی بوده است. اما راه حل این مقال، تمیز و تفکیک الهیات است از کلام در گام نخست و سپس تشریح و تحدید مسیرهای محتمل رسوخ ملاحظات کلامی است در مطالعه دین. با تجویز استمداد از الهیات، هم ضعف های جامعه شناسی دین در موضوع شناسی برطرف می شود و هم از برچسب ناروای کلامی به جامعه شناسانی که واجد دانش الهیاتی ارزشمندی درباره دین مورد مطالعه خویش هستند، جلوگیری می گردد.
کلید واژگان: دین, جامعه شناسی دین, الهیات, کلامAcquisition of the theological knowledge of religions is recommended along with other religious studies to sociologists of religion who are bound to safeguard their perceptions and manifestations from the apologetics damages. Up to now, the avoidance from theology has been the positivistic solution in order to be immumized from apologetics partiality. However, the solution this paper puts forward is the distinction and segregation of 'theology1' from' apologetic's at the first stance and then the description and limitation of the courses experiencing penetration of apologetic's notations in the studies of religion.With the required recommendation from theology, not only the weaknesses of sociology of religion will be removed so far as acquaintance with the subjects is concerned but it would also prevent from the unjust label of apologetics to sociologists who possess valuable theological Knowledge of religion during the course of their studies. -
این نوشته تلاشی است در جهت تعریف، شناخت و تبیین علت وجودی و رهیافتهای نظری مفهوم «عدالت» در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی. در این مقاله برداشتهای حضرت امام در مقوله عدالت از سه منظر یا رهیافت: وجودشناسی عرفانی، معناشناسی عرفانی و علم اخلاق مورد بررسی قرارگرفته و الزامات هر یک مورد بحث واقع شده است. طرح این مباحث از این جهت که مقدمه ای بر الزامات نظری و عملی عدالت در سطح اجتماعی و سیاسی است، اهمیت دارد. بنابراین پرسش اصلی این مقاله این است که اولا، تحلیل حضرت امام از عدالت و مولفه های آن با چه رویکردهایی مورد تامل قرار گرفته؟ ثانیا، برداشت ماهوی حضرت امام از مقوله عدالت آیا ابزارانگارانه است یا غایت شناسانه؟
فرضیه اصلی این نوشته این است که رویکرد حضرت امام به عدالت، عرفانی فلسفی است و عدالت ماهیتی غایت انگارانه دارد.
کلید واژگان: عدالت, جور, فضیلت, رذیلت, عرفان, اخلاق, کلام, تربیتThe present paper is an attempt to define and elaborate the raison d’etre and theoretical approaches to the concept of justice in the political thought of Imam Khomeini. The Imam’s approach to justice is discussed from three viewpoints: gnostical ontology, gnostical semantics, and ethics. The main question of the present paper is: what is the analysis of Imam Khomeini of justice? Is Imam Khomeini’s approach to justice instrumental or teleological?The hypothesis of this paper is: Imam Khomeini’s approach to justice is gnostical, philosophical while justice has a teleological nature.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.