جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "rentierism" در نشریات گروه "علوم اجتماعی"
تکرار جستجوی کلیدواژه «rentierism» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
مروری بر تاریخ طرح های توسعه ایران در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی بیانگر این نکته است که فرایند سیاستگذاری توسعه در ایران دچار آشفتگی های فراوانی بوده است و حتی به نظر می رسد کنشگران و کارگزاران توسعه اقتصادی ایران به استناد شواهدی که در این مقاله نشان داده می شود، نتوانسته بودند این معضلات را به درستی شناسایی کنند. این نوشتار با روش شناسی مبتنی بر جامعه شناسی تاریخی و در چارچوب نظری تلفیقی از آموزه های نظریه رانتیریسم و پاترمونیالیسم کوشیده است تا نشان دهد چگونه برنامه های توسعه در ایران ناکام می ماند. مقاله نشان می دهد شیوه حکمرانی متاثر از درآمدهای نفتی در اقتصاد سیاسی و مناسبات پدرسالار در فرهنگ سیاسی، درمجموع موجب می شد کنشگران توسعه ایران بدون فهم مسایل اساسی جامعه و الزام خود به پاسخ گویی، نتوانند از فرصت ها و ظرفیت ها برای بهبود حکمرانی، در کشور استفاده کنند. مقاله در پاسخ به این پرسش که مهم ترین علت های ناکارآمدی طرح های توسعه در ایران طی دو دهه پایانی سلطنت محمدرضا پهلوی ناظر بر چه مشکلاتی بوده است؟ با روش تحلیل محتوای تاریخ شفاهی هاروارد، برمبنای تجربه زیسته جمعی از کارگزاران توسعه کشور و با گزینش، کدگذاری و طبقه بندی گویه های انتقادی کارگزاران اقتصادی در پروژه تاریخ شفاهی هاروارد، این فرضیه را مورد آزمون قرار می دهد که به نظر می رسد عدم موفقیت پیش برد پروژه توسعه ایران در زمان محمدرضا پهلوی، در بی توجهی به مبارزه با مفاسد اداری، بی انضباطی اداری، مداخله مستمر در امور دولت، ضعف سیاستگذاری و برنامه ریزی اقتصادی و در عین حال تضعیف مداوم نهادها، نخبگان سیاسی و نیروهای اجتماعی ریشه داشته است.
کلید واژگان: ایران, حکمرانی, فرهنگ سیاسی, رانتیریسم, پاتریمونیالیسمA review of the history of Iran's development in the second Pahlavi period shows that the country's economy was suffering from endless turmoil and the country's senior decision makers could not even properly identify these problems. Using the theories of Rentierism and Patrimonialism, this article has tried to show how in the process of formation of the modern state in Iran, a special way of governing based on political, economic and administrative corruption was formed. The article shows that the use of oil revenues in political economy and patriarchal relations in political culture led to bad governance in Iran. The main question of this article is about the most important causes of inefficiency of governance in the Pahlavi era? The research method in this article was to analyze the content of the lived experience of the managers of the Pahlavi period in accordance with the oral history of Harvard. The article shows that ignoring the basic requirements of modern governance and the constant weakening of institutions, political elites and social forces led to the inability and collapse of the Iranian political system.
Keywords: Iran, Governance, Political culture, Rentierism, Patrimonialism -
امروزه اهمیت نفت بر کسی پوشیده نیست و پیامدهای ناشی از درآمدهای حاصل از آن در همه حوزه های مختلف زندگی اجتماعی کشورهای صادر کننده تاثیر می گذارد، بررسی این پیامدها بدون در نظر گرفتن شرایط سیاسی- اجتماعی مرتبط با دولت بیهوده می باشد. ایران کشوری است که اقتصاد آن همواره متکی به نفت بوده و از همین رو در این پژوهش سعی شده است با یک روش دلفی به بررسی رانتیریسم و توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران با چهار هدف شناسایی تهدیدها، فرصت ها، نقاط ضعف و نقاط قوت پرداخته شود که با استفاده از روش دلفی به میدان تحقیق رفته و از صاحبنظران طی مراحل دلفی سوالاتی پرسیده شد تا توافق نظر صورت پذیرد، که اهم نتایج این تحقیق بدین شرح می باشد: فرصت های رانتیریسم: تقویت بنیه نظامی، فراهم شدن راه های خروج از وابستگی سیاسی و اقتصادی و امکان برقراری روابط بین المللی مناسب از طریق درآمدهای ناشی از فروش نفت، تهدیدهای رانتیریسم: مداخله گسترده کشورهای خارجی،کاهش امنیت ملی و عدم تعامل با اقتصاد جهانی نقاط قوت رانتیریسم: شکل گیری طبقه متوسط، نهاد سازی اجتماعی، نظم و دولت مدرن، نقاط ضعف رانتیریسم: عدم جدیت در دریافت مالیات، تمرکز منابع در دست دولت، عدم تشکیل گروه های مستقل.کلید واژگان: رانت, دولت رانتیر, رانتیریسم, توسعه سیاسیNowadays, the importance of oil is no secret to anyone, and the consequences of its income are influential in the different areas of the social life of the exporting countries; therefore, it is futile to investigate these consequences regardless of the social and political conditions associated with the governments of the above-mentioned countries. Thus, this study has attempted to study rentierism and the political development of the Islamic Republic of Iran in order to identify threats, opportunities, weaknesses and strengths using a Delphi method. the Delphi method was used in the field of research and using the open-ended questionnaire, the experts in political sociology, economics and politics were asked questions in six stages of Delphi. In this regard, The most important opportunities: strengthing military power, providing ways to be independent politically and economically, appropriate international relations through income derived from natural resources; Threats: widespread intervention of foreign countries, reduction of national security, and lack of interaction with global economy; Strengths: formation of the middle class, social institutionalization, order and modern state; Weaknesses: lack of seriousness in receiving tax, concentration of resources in the hands of the government, and non-formation of indepdent social groups can be mentioned.Keywords: Rentierism, Rentier Government, political development, Islamic Republic of Iran
-
امروزه اهمیت نفت و ثروت های هنگفت حاصل از فروش آن بر کسی پوشیده نیست، زیرا این ثروت ها همواره دارای پیامدهایی به لحاظ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، و نیز در روند حرکت به سوی توسعه (در همه ی ابعاد آن) در کشور های صادرکننده این منبع خدادادی که به اصطلاح به آن دولت های رانتیر گفته می شود، می باشد. همین مهم باعث می گردد مطالعه و بررسی پیامدها و تاثیر آن در روند حرکت به سوی ابعاد توسعه با نظر گرفتن شرایط سیاسی اجتماعی مرتبط با دولت در کشورهای مذکور را دو چندان می کند. کشور ایران که اقتصاد آن سال ها متکی به ثروت های نفتی بوده و همین اقتصاد نفتی همواره کارکردهایی در مسیر توسعه کشور داشته است. از همین رو در این پژوهش سعی شده است با یک روش دلفی به بررسی تهدید های رانتیریسم و توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود که بر اساس نتایج حاصله، از مهمترین تهدیدهای رانتیریسم در توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران می توان مداخله گسترده کشورهای خارجی، کاهش امنیت ملی و عدم تعامل با اقتصاد جهانی، عدم جدیت در دریافت مالیات از مردم در مقابل عدم پاسخگویی دولت به ملت، تمرکز منابع عمده درآمد در دست دولت و عدم شکل گیری گروه های مستقل اجتماعی، استقلال دولت از جامعه نام برد.کلید واژگان: رانت, دولت رانتیر, رانتیریسم, توسعه سیاسیNowadays, the importance of oil and the considerable wealth of its sale is no secret to anyone, since the wealth had always social, economic, cultural and political consequences in the process of moving toward development (in all its dimensions) in the exporting countries of this God-given source, so-called rentier states. This important issue, in turn, doubles the necessity of investigating the implications of the process and its impact on the process of moving toward development dimensions, given the socio-political conditions associated with the states in these countries. Iran’s economy has relied on oil wealth for many years, and that oil economy has always had some functions in the country’s development path. Thus, this study attempts to investigate the threats of rentierism and political development of the Islamic Republic of Iran by a Delphi method. According to the results, the major threats of rentierism in the political development of the Islamic Republic of Iran can be a lack of seriousness in collecting taxation from the people versus a lack of the state accountability to the nation, concentration of the major revenue sources in the hands of the state, and nonexistence of independent social groups, independence of the state from society, widespread intervention of foreign countries, a decline in national security and a lack of engagement with the global economy.Keywords: rent, Rentier State, Rentierism, Political Development
-
سال هاست که پژوهشگران، مشکلات توسعه ای کشورهای برخوردار از منابع طبیعی همچون نفت را به همین برخورداری آن ها نسبت می دهند. پژوهش های پرشمار این حوزه، بیشتر بر نظریه دولت رانتیر و بلای منابع متکی بوده اند. امروزه با پیشرفت پژوهش های تجربی و انتقادات نظری، در کاستی های نظریات کلاسیک این حوزه، کمتر تردیدی وجود دارد و پژوهش های متاخر نیز تلاش هایی برای تعدیل افراط وتفریط های نظریات کلاسیک رانتیریسم بوده اند که معمولا دامنه ای محدود از پیامدهای مطرح شده برای رانتیریسم را بررسی کرده و به شکل یک نظریه ی مفصل و منسجم در نیامده اند، یا یک ایده آل تایپ مناسب از دولت رانتیر برای بررسی های تاریخی ارایه نکرده اند. متن حاضر کوشیده است تا ضمن مرور رویکرد رانتیریسم و مرور برخی از مهم ترین پژوهش های انجام شده که اصلاحاتی در نظریات کلاسیک رانتیریسم انجام داده اند و دریچه هایی برای بازنگری گشوده اند، به معرفی رویکرد نهادگرایانه ی داگلاس نورث به عنوان یک چارچوب مفهومی مکمل بپردازد. بدین منظور، نقاط قوت و کاستی هر دو رویکرد نورث و رانتیریسم تحلیل و در راستای تلفیق آن ها تلاش شده است. نهایتا چارچوب مفهومی جایگزینی به نام «نظم دسترسی محدود رانتیر» معرفی شده است که اگرچه در هردو رویکرد ریشه دارد اما با افزودن چند نکته تا حدودی از این دو فراتر می رود و بینش های تازه ای برای مطالعه ی دولت های رانتیر به دست می دهد.
کلید واژگان: رانتیریسم, دولت رانتیر, رانت, نورث, نهادگرایی, بلای منابع, بیماری هلندیFor years researchers have associated the developmental problems of countries possessing natural resources like oil with the very fact of the possession of such resources. The numerous studies of this field have mostly focused on the theories of the Rentier State and the Resource Curse. Today, with the advent of empirical research and theoretical criticism, there is little doubt with regards to the shortcomings of the classic theories of the field. The latest research has also attempted to mitigate the extremes of the classic theories of rentierism which usually cover a limited scope of the suggested outcomes of rentierism, and such theories have not formed a comprehensive and elaborate theory, nor have they presented an appropriate ideal type of the rentier state for historical investigations. The present paper presents a critical survey of the literature on rentierism, focusing on one main question: how can this theory be improved? With respect to this question, at first, rentierism literature will be reviewed, then the institutionalist theory of Douglass North shall be introduced. By recognizing the advantages and disadvantages of both theories, the present paper goes on to formulate new conceptual framework named the "Rentier Limited Access Order". Not only is this framework rooted in both theories, but it also goes beyond them and delivers new insights with which rentier states can be studied.
Keywords: Rentierism, rentier state, Institutionalism, Douglass North, Resource Curse, Dutch disease -
حکومت های متکی بر درآمدهای رانتی، که قسمت عمده ای از درآمدهایشان نه از محل مالیات ها بلکه از محل فروش منابع طبیعی استخراج شده تامین می شود، همواره با مشکلات اقتصادی و سیاسی فراوانی روبه رو بوده اند. به نحوی که نظریات خاصی برای مطالعه ی اقتصاد سیاسی آنها به وجود آمده است. این نظریات که به نظریات رانتیریسم مشهورند بر پیامدها و آثار زیانبار رانتیریسم تاکید دارند. این اثار و پیامدها به حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مربوط اند و از نوسانات بازار جهانی که اقتصاد ملی رانتیرها را متزلزل می کند تا قدرت یابی غیرعادی دولت/حکومت را در بر می گیرند و بسیاری از پژوهش ها دریاره ی پیامدهای غیردموکراتیک رانتیریسم متفق القول هستند. در این پژوهش ابعاد رانتیریسم به عنوان نقطه ی مقابل ابعاد حکمرانی خوب شناسایی شد و الگوی حکمرانی خوب به مثابه بدیل دموکراتیک رانتیریسم مطرح گشت. سپس نحوه ی حکمرانی در شش کشور که به میزان متفاوتی بر رانت اتکا دارند بررسی شد. این پژوهش با روش تاریخی- تطبیقی و بر اساس داده های بانک جهانی انجام گرفته است. نتایج نشان داد که نظریات رانتیریسم دارای محدودیت هایی جدی است، زیرا یک حکومت بیشتررانتیر لزوما غیردموکراتیک و با حکمرانی نامناسب عمل نمی کند؛ و برعکس یک حکومت کمتررانتیر، حکمرانی مناسب تری ندارد. درنهایت، پیشنهادهایی را برای توسعه ی نظریات رانتیریسم ارائه شده است.کلید واژگان: رانتیریسم, حکمرانی خوب, مطالعه ی تاریخی تطبیقی, رانتRentier states, has been faced with serious political and economic problems. In these countries, A major part of their revenues not from taxes but from the sale of natural resources extracted is provided. And some certain theories for the study of political economy of that countries came into existence. These are called Rentierism theories. These theories focus on the outcomes and harmful effects of Rentierism. These Effects and Outcomes returns to different fields of economy, politics and society. These Effects and Outcomes included not only the global market volatility that undermines the national economy but also unusual empowering rentier state/government. In this study Rentierism dimensions has been identified as a counterpoint to good governance dimensions. And the pattern of good governance has been identified as a democratic alternative of Rentierism. The governance pattern was investigated in six countries that rely on rent to varying degrees. These research was conducted with comparative-historical method, based on World Bank data. The results showed that Rentierism theories has serious limitations, because a more-rentier government does not always act in such a way as undemocratic and with bad governance, and conversely a less-rentier government, does not always act in such a democratic and with good governance. Finally, offered some suggestions for the development of Rentierism theories.Keywords: Rentierism, good governance, comparative-historical study, rent
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.