جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "خسران" در نشریات گروه "علوم قرآن و حدیث"

خداوند متعال بعد از آفرینش بشر تمام آنچه را  که بشر برای رسیدن به کمال ابدی بدان نیاز دارد، فراهم کرده و در اختیار او قرار داده است.  همچنین عواملی را که باعث دور شدن بشر از مقصد خویش است، به او شناسانده و معرفی کرده است. خداوند در سوره عصر از خسران همه انسانها خبر داده و راه رهایی از آن را ایمان و عمل صالح ذکر کرده است. در آیات دیگر نیز به عوامل و آثار خسران اشاره شده است. مفسران ذیل آیات مربوطه نکات ارزشمندی را در زمینه عوامل و آثار خسران بیان کرده اند. با توجه به آیات قرآن بخشی از عوامل خسران مربوط به اعتقادات و بخشی دیگر مربوط به اعمال انسان است. در این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای است، عوامل اعتقادی خسران از از آیات قرآن جمع آوری و با استفاده از تفسیر المیزان تبیین شده است. در پژوهش حاضر مشخص شد که «کفر» و متعلقات آن مانند «کفر به خداوند، کفر به آیات الهی و لقاء الله، کفر به قرآن، کفر به پیامبر اکرم ص» ، «ضلالت»، «ارتداد»، و «ایمنی از مکر خداوند» از عوامل اعتقادی خسران هستند.

یکی از مفاهیم ارزشی مهم در قرآن کریم، مفهوم «هجرت» است. این پژوهش بر آن است تا با معناشناسی مبتنی بر بافت و بر پایه تحلیل روابط همنشینی به بررسی مفهوم قرآنی هجرت و کشف لایه های معنایی آن بپردازد. در نظام معنایی قرآن کریم، واژه "هجرت" به کارنرفته است، بلکه از آن تعبیر به مهاجرت شده است. ایمان محوری ترین مفهوم همنشین آن است که تقریبا در همه آیات به طور صریح یا غیرصریح با آن همراه بوده است. همنشینی مکرر عبارت «فی سبیل الله»نیز بر لزوم جهت گیری الهی و خلوص در هجرت تاکید دارد. هجرت رهیافتی قرآنی جهت تحقق عبودیت الهی برای مومنان مستضعف است و به معنای خروج داوطلبانه مومن مستضعف از وطن، بر مبنای ایثار حفظ ایمان بر اقامت در وطن است. هر چندایمان مقدم بر هجرت است و هجرت بدون ایمان بی ارزش است؛ اما ماده هجر در ساختار ثلاثی مزید در قرآن کریم(باب مفاعله)، در معنای مهاجرت از وطن و ترک دیار متعین شده است. پس معنای اصلی هجرت در قرآن، هجرت مکانی وهجرت از دار کفر است. امنیت و گشایش، برقراری حق ولایت، تکفیر سییات، رحمت و مغفرت، رزق دنیوی و اخروی، دخول در بهشت و رضوان الهی از مهمترین آثار هجرت فی سبیل الله است

صحابه رسول خدا(ص) از فضای نزول و لغات بکار رفته در آیات قرآن، آگاه بودند و در اکثر موارد، مراد آیات الهی را می فهمیدند، اما با گذشت زمان و روی آوردن اهل عجم به دین اسلام، معنای برخی از آیات برای مخاطبان نسل های بعدی مشکل گردید. یکی از راه های شناخت معنای آیات الهی، دقت در تک واژه های قرآنی و مطالعه سیاق کلمات و عبارات قرآنی است. از این روی، نوشتار حاضر، به روش توصیفی تحلیلی در صدد تبیین واژه خسر و خسران از آیات قرانی با تاکید بر سوره عصر انجام گرفته و با مفهوم شناسی این واژه و دیدگاه مفسران برجسته در مورد وجوه خسران در قران، و مصادیق خاسران بدین نتیجه رسید که؛ خسران در لغت به معنای کم شدن و زیان کردن و نیز گمراهی و ضلالت است. واژه خسر با مشتقات اش 65 بار در قرآن به کار رفته و سوره عصر نیز به طور ویژه به عوامل خسران و راه های نجات از آن پرداخته است. بنابراین خسران به معنای باختن سرمایه اعم از سرمایه های مادی یا معنوی است. سرمایه معنوی انسان عمر اوست که با ایمان به خدا، پیامبر، قرآن کریم، ولایت امام علی(ع) و انجام اعمال صالح است که عامل نجات از زیان می باشد همانگونه که توصیه به حق و صبر سبب فلاح و رستگاری در دنیا و آخرت می گردد.

«حبط اعمال» یکی از مهم ترین و رایج ترین مشکلات و موانع به ثمر رسیدن و ذخیره شدن اعمال انسان در جهان آخرت است. در پی عدم بروز بازخورد رفتار صحیح انسان در قبال کسب بی حد معارف و تعالیم الهی، این پرسش ایجاد می شود که چه چیز سبب می گردد انسان نتواند از تعالیم و معارف الهی که در دنیا تلاش بسیاری برای کسب آن ها کرده، عملا در ارتقاء کیفیت زندگی و شئون انسانی خویش کمک بگیرد. توجه به این معنای قرآنی که اگر کسی موفق به کسب حسنه و فضیلتی از سوی خداوند متعال شد، حفظ و صیانت از آن در برابر آفات ممکنه در مسیر زندگی تا زمان حسابرسی اعمال آدمی نیز مسئولیتی ضروری و مهم دانسته شده، که در صورت انجام، وعده چند برابر نمودن آن خوبی ها در کارنامه اعمال مومنین، نزد پروردگار هستی داده شده است، موید این مطلب به شمار می رود.
تقسیم شدن مفهوم حبط به انواع مختلفی از جمله حبط عمل، حبط صفت، حبط علم، حبط ایمان و عقیده، آسیب های است که ریشه بسیاری از بی ثمرگی تعالیم و معارف الهی آدمی در دیدگاه و زندگی عملی او به شمار می رود و ضرورت پرداخت به این موضوع مهم را بیان می دارد. در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از روش معناشناسی و ترسیم شبکه معنایی حبط و حوزه های پیرامونی آن در قالب بررسی میدان های معناشناختی مترادفات، ملازم ها، متضادها و راه های برون شد از آن، تبیینی راه گشا و کاربردی از این موضوع حاصل شود.