جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « مسیح » در نشریات گروه « علوم قرآن و حدیث »

نظر به رسالتی که مفسران قرآن کریم در بیان معنا و مراد آیات کریمه قرآن دارند، در این تحقیق، آراء ایشان در بیان و فهم آیاتی از قرآن که به نقد افکار و عقاید بنیادین مسیحی متعرض شده اند، مورد کاوش و ارزیابی قرار گرفته است. تبیین و ارزشیابی نظرات مفسران قرآنی در این موضوع، می تواند به فهم بهتری از این آیات قرآن منجر شده و برخی ابهامات و پرسش-ها پیرامون آنها را روشن کند؛ علاوه بر آن، طیفی از دیدگاه های انتقادی نسبت به اعتقادات مسیحی را که کمتر به آن توجه شده است معرفی کند، چراکه با وجود برخی ایرادات، کمبودها و نارسایی ها، بسیاری از انتقادات مفسران قرآن مواردی قابل اعتناء و حایز توجه هستند. در این تحقیق، با تکیه بر تفاسیر متعدد و با روش تحلیلی، به پاسخ سوالاتی پیرامون آیه شریفه 157 سوره نساء و آیات 17، 73 و 116 از سوره مبارکه مایده پرداخته شده و در ذیل آنها، نقدهای مفسران قرآن از اصول مسیحی تثلیث، تجسد و اتحاد و فدا مورد بررسی قرار گرفته است.

مفاهیم مسیح و مسیح شناسی در الهیات مسیحی و اسلامی دارای محوریتی هستند که چگونگی تفسیر آنها، بر دیگر ارکان الهیات نیز اثر می گذارد. این تحقیق که با روش توصیفی-مقایسه ای به انجام رسیده، می کوشد تا نظرات اوریگنس اسکندرانی و فیض کاشانی را در این خصوص بیان نماید. از یافته ها نمایان است که ایشان براساس زمینه های فلسفی خویش، در پی تجهیز الهیات به عقلانیت بودند و برمبنای بسترهای عرفانی، به نظامی از مراتب تجلیات الوهی اعتقاد داشتند. اوریگنس اسکندرانی و فیض کاشانی هر دو مفسر کتب مقدس بودند و همانندی تفاسیر ایشان بیانگر آن است که فهم عرفانی شیعه از جایگاه عیسی مسیح که بر مبنای روایات معصومین علیهم السلام قرار دارد، با گونه ای از «مسیح شناسی» که در فضای فکری پیش از شوراها در تاریخ مسیحیت وجود داشته، همخوانی دارد.

مسیح طبق گفتمان کتاب مقدس عبارت بود از منجی ذریه حضرت ابراهیم از بی وطنی و برخوردارسازی آنان از سرزمین شهد و شیر، و این از شرایط تاریخی و فرهنگی زندگی آنان سرچشمه گرفته بود. ذریه حضرت ابراهیم همواره انتظار چنین کسی را می کشیدند و هر دوره ای مسیح را بر کسی منطبق می ساختند که تصور می کردند، منجی ایشان است که حضرت عیسی از آن جمله بود. در همین بستر تاریخی و فرهنگی بود که حضرت محمد اعلان فرمود، من همان موعود تورات و انجیلم که در آخر الزمان ظهور می کند و صالحان را وارث زمین شهد و شیر می سازد. بر اساس همین اندیشه آخر الزمانی بود که خود را پیامبر خاتم به شمار آورد. همه پیامبران ابراهیمی از جمله حضرت عیسی و حضرت محمد تبشیری بودند؛ یعنی بشارت به وراثت چنان سرزمینی می دادند. انجیل هم چیزی جز بشارت به چنان سرزمینی نبوده است. منتها در فرهنگ یهودی چنان سرزمینی دنیوی و زمینی معرفی می شد؛ اما در فرهنگ مسیحی بیش تر جنبه اخروی و آسمانی به خود گرفت و در فرهنگ اسلامی بیش تر شبیه فرهنگ یهودی جنبه دنیوی دارد؛ بر همین اساس، معاد قرآنی جسمانی توصیف شده است.

عیسی پرابهام ترین فرد در مسیحیت است که این ابهام، هم به دلیل تعارضات موجود در عهد جدید و هم به دلیل آرا و تفاسیر مختلف در قرون بعدی است. شناخت این شخصیت در عصر ما نیز مسئله اندیشمندان و محققان از جمله متفکران اگزیستانسیالیست بوده است. این پژوهش با شیوه تحلیلی و تطبیقی متکفل تبیین این مسئله است که مسیحj در اندیشه فیلسوفان اگزیستانسیالیست، به ویژه کیرکگور، چه کسی است و مسیحی شدن نزد آنها به چه معنا است. هرچند اگزیستانسیالیست ها زمینه فکری مشترکی دارند، اما در این موضوع اختلاف نظرهای بسیار دارند. از این رو در اینجا کیرکگور به عنوان پدر اگزیستانسیالیسم و کسی که دغدغه بیشتری در این زمینه دارد، محور این پژوهش قرار می گیرد. نتیجه مشخص این است که کیرکگور با تاکید بر اهمیت ایمان تعریف جدیدی از مسیحی شدن مطرح می کند و معتقد است برای مسیحی شدن باید با تکیه بر ایمان کل وجود خویش را تسلیم مسیح کرد و این متفاوت با مسیحی بودن است.

فرقه های انحرافی، همچون بهائیت و قادیانی، در موضوع مسیح و آخرالزمان به متون دینی استناد کرده اند؛ اما برخی از این متون، از لحاظ سندی اشکال داشته و در پاره ای موارد نیز متفکران فرقه ها از حیث دلالت، آن ها را تحریف کرده اند. محور این نوشتار، بررسی این انحرافات دلالی است. این تحقیق، با اجرای مطالعات کتابخانه ای و چند رسانه ای، و نیز با روش تحلیل ظواهر و تاویلات متون، به کار رفته توسط فرقه ها، به انجام رسیده است و نتایج را می توان چنین برشمرد: فرقه ها با تفسیر به رای، تطبیقات ذوقی و بدون دلیل و خروج از قواعد دلالت متن، شخصیت ها و سران خود را همان «عیسی» یا «شبیه او» معرفی کرده اند و مخالفان را معادل دجال دانسته اند. بررسی دلالت متون مورد استناد، نشان می دهد، شخصیت و رفتار حضرت عیسی از نظر تولد، طول عمر و فعالیت های آخرالزمانی وی با هیچ نوع از دلالت بر رهبران فرقه ها منطبق نیست.

نجات بشر توسط منجی در آخرالزمان، از بحث های مهمی است که ادیان مختلف، ازجمله ادیان ابراهیمی به آن پرداخته اند. در کتاب مقدس یهودیان و مسیحیان، آیات متعددی در مورد منجی آخرالزمان و عناوین مربوط ملاحظه می گردد. یکی از این عناوین «پسر انسان» است. اندیشمندان یهودی معتقدند پسر انسان همان منجی آخرالزمان است؛ اما اندیشمندان مسیحی ضمن تفسیر های مختلف از پسر انسان، معتقدند با توجه به کلمات عیسی پسر انسان خود او است که در پایان دنیا برمی گردد و ملکوت الاهی را برپا می کند؛ اما با توجه به بررسی ویژگی های کارکردی که برای پسر انسان در کتاب مقدس ذکرشده است، می توان نتیجه گرفت که پسر انسان از شخصی متعین خارج می شود و احتمال این که پسر انسان غیر از عیسی باشد، تقویت می گردد.
این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و باهدف تبیین جایگاه اصطلاح آخر الزمانی «پسر انسان» در کتاب مقدس، تطبیق آن را بر مهدی موعود بررسی کند.

یکی از باورهای دینی که وجه مشترک آموزه های وحیانی به شمار می رود، «موعودگرایی» است که این مقاله باعنوان «موعودگرایی در قرآن و عهدین» تلاش نموده است تا با دقت و ژرف کاوی به روش تطبیقی آن را موردبررسی و تحلیل قرار دهد و به نشانه ها و امیدهایی که در جهت باور داشت موعود در اسلام، یهود و مسیحیت با تاکیدبرکتب مقدس آنان و همچنین به نقاط اشتراک و افتراق سه دین اسلام، یهود و مسیحیت در اعتقاد به منجی موعود پرداخته است که لاجرم تفکر برتر اسلام و امتیازات اسلام از میان این نگرش تطبیقی نمودار خواهد گشت.

در مسیحیت شاهد دو نظام عقیدتی هستیم که هر یک با بخشی از کتاب مقدس مطابقت دارد. در قرآن اشارات زیادی به سیره زندگانی حضرت عیسی (ع) شده است. قرآن بر خلاف عهد جدید به جزئیات زندگانی مسیح (ع) نپرداخته، اما به مسائلی اشاره داشته که همواره مورد توجه مسیحیان نیز بوده است. موضوع در خور تامل این است که پیگیری این مسائل ما را به دو نظام عقیدتی متفاوت در اسلام و مسیحیت در خصوص مسیح منتهی می نماید. ما نیز در این مقاله ابتدا به مسیح شناسی از دیدگاه های مختلف در اناجیل پرداخته و نظریه تثلیث و اسامی متعدد مسیح را طبق آیات انجیل به بحث گذاشته و سپس موضع قرآن را در این باره بیان می نماییم.

از نظر الاهیات مسیحی، خدا پنهان است و دست نایافتنی و انسان نیز ناتوان از شناخت او؛ اما خدا برای آنکه راه نجات را به انسان بنمایاند، از نهان گاه خویش بیرون آمده، خود و اهداف و خواسته هایش را بر انسان آشکار ساخته است. مسیحیان هر آنچه را که خدا و یا خواسته ها و اراده او را آشکار سازد «مکاشفه» می نامند. مکاشفه های الاهی به دو دسته کلی تقسیم می شوند: مکاشفه های عمومی و مکاشفه های خاص. مصادیق مکاشفه عمومی، حضور خداوند در نظم و نظام طبیعت، حوادث تاریخی، و وجدان انسان هاست. منظور از عمومی بودن این مکاشفه ها این است که با دقت در آنها، وجود خدا بر هر انسانی آشکار خواهد شد. اما مکاشفه های خاص، مواردی هستند که تنها بر افرادی مشخص و زمان هایی خاص رخ داده اند. این مکاشفه ها را می توان در معجزات، نبوت های پیامبران، تجسد خدا در مسیح، کتاب مقدس، و تجربه شخصی افراد دید. این مکاشفه ها، و به ویژه کتاب مقدس، مبنای دیانت مسیحی هستند و از این رو، برای مسیحیان اهمیتی بنیادی دارند. نوشتار حاضر تلاش می کند بعد از تبیین تفاوت مفهوم «مکاشفه خداوند» با مفاهیمی چون وحی و مکاشفه در ادبیات اسلامی، به معرفی گونه های آشکارشدن خداوند بر اساس الاهیات مسیحی بپردازد.

در قرآن کریم از حضرت عیسی(ع) به عنوان پیامبر بزرگ الهی یاد شده و بارها بر تایید او توسط روح القدس تاکید شده و حتی قرآن، به صراحت، او را کلمه و روحی از جانب خداوند خوانده است. در روایات اسلامی نیز از آن حضرت با عنوان «روح الله » یاد می شود. با این حال، عیسای قرآنی بنده ای متواضع است که خداوند به او نعمتی ویژه عطا کرده است. کتب روایی، ضمن یادکرد از آیین مسیحیت با نام «نصرانیت» و از مسیحیان با عنوان «نصارا»، به تبیین جزئیات بیشتری از شخصیت، اعمال و سخنان حضرت عیسی پرداخته اند. مسیحیان، ضمن هم اندیشی با پاره ای از محتویات قرآن و حدیث درباره حضرت عیسی، با پاره ای دیگر از این گزارش ها سخت مخالف هستند. در واقع، الهیات مسیحی چهره ای کاملا استثنایی به حضرت عیسی(ع) داده تا جایی که حتی چهره الهیات را نیز دگرگون کرده و آن را از خدامحوری به مسیح محوری مبدل ساخته است.
مسیحیان نوعا آموزه های قرآن و احادیث اسلامی را درباره حضرت عیسی(ع)، گزارش های افسانه ای می دانند که بهره ای از واقعیت ندارند. از این رو، در این مقاله کوشیده ایم تا این مساله را به بررسی بگذاریم.
نویسنده، ضمن عرضه پاسخی نقضی به این ادعاها، ضمن گزارش اهم محتویات کتاب الکافی درباره حضرت عیسی و نیز مقایسه آن با دیدگاه های رایج مسیحیت، به این نتیجه رسیده که گفتمان اسلام درباره حضرت عیسی، در مقایسه با گفتمان مسیحیت، بیشتر بر واقعیات تاریخی و نیز الهیات عقلانی متکی است. این گفتمان، امروزه از سوی برخی اندیشمندان مسیحی، مانند جان هیک نیز مورد استقبال قرار گرفته است.