جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « وحدت » در نشریات گروه « علوم قرآن و حدیث »
تکرار جستجوی کلیدواژه «وحدت» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
یکی از مستحکم ترین سنگرهای دفاع از اسلام که صحنه نمایش قدرت و عظمت مسلمانان و مایه یاس کفار و منافقان است نماز جمعه می باشد. نماز جمعه عبادتی است که در ظهر روز جمعه و با شرایط خاصی انجام می شود. در دین اسلام به نماز جمعه تاکید فراوانی شده است و خداوند در قرآن مومنان را به حضور در نماز جمعه دعوت فرموده است. عنوان این مقاله در مورد آثار نماز جمعه در جامعه از دیدگاه قرآن و احادیث است و روش این مقاله توصیفی است و مطالب آن با روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. در این مقاله به بحث درباره نماز جمعه، اهمیت نماز جمعه در آیات و روایات، آثار فردی و اجتماعی نماز جمعه پرداخته شده است.
کلید واژگان: نماز جمعه, تهاجم, فرهنگ, وحدت, یکپارچگی, جامعه} -
نشریه ره توشه، پیاپی 18 (تابستان 1403)، صص 53 -64عاشورا یادگار نهضت جاوید امام حسین(ع) است که جمعیت به ظاهر کوچکی جان خود را در راه حفظ اسلام ناب محمدی(ص) فدا کردند. یاران امام حسین(ع) در عاشورا نه تنها یک شکل و یک رنگ نبودند، بلکه از نظر طبقات اجتماعی و فکری نیز یکسان نبودند. تصویری که از شب عاشورا ثبت و ضبط شده است، نشان می دهد یاران امام(ع) تا چه اندازه «آزاد» بودند. از مطالعه تاریخ می فهمیم تنوع و رنگارنگی عجیبی میان یاران امام بود؛ برعکس افراد در سپاه دشمن، مردمانی سطحی نگر، قبیله گرا، نژادپرست و دنیاگرا بودند که برای مال دنیا حاضر بودند آخرت خود را تباه کنند؛ درحالی که اصحاب امام(ع) صاحب فکر و فهم بودند و در شب عاشورا وعده پول و مقام نگرفتند، بلکه خبر کشته شدن دریافت کردند. امام(ع) شب عاشورا خطاب به یارانش فرمود: «خدایتان از جانب من پاداشی نیکو دهد. بدانید که من می دانم فردا سرنوشت ما با این دشمنان چه خواهد شد. اکنون به همه شما اجازه رفتن می دهم، پس همه آزادید که بروید و بیعتی از من بر گردن شما نیست».[1]در توصیف امام و عاشوراییان باید گفت:مومنان معدود لیک ایمان یکی جسم شان معدود لیکن جان یکیغیرفهم و جان که در گاو و خرست آدمی را عقل و جانی دیگرستجان حیوانی ندارد اتحاد تو مجو این اتحاد از روح بادجان گرگان و سگان هر یک جداست متحد جان های شیران خداست[2]در این نوشتار به معرفی تعدادی از یاران امام حسین(ع) می پردازیم. [1]. محمد ابن سعد، ترجمه الحسین(ع) و مقتله، ج 1، ص 70.[2]. جلال الدین محمد مولوی، مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بخش 17.کلید واژگان: عاشورا, وحدت, نژادپرستی}
-
حفظ جماعت از جمله آموزه های اصیل اسلامی است که همواره در میان مسلمانان جایگاهی ویژه داشته است؛ آموزه ای که امروز بیشتر با نام «وحدت» شناخته می شود. ایمه معصومین _ صلوات الله علیهم اجمعین _ دستورات و سفارش های متعددی در حفظ جماعت و اجتناب از تفرقه داشته اند. اما جالب توجه است که حکام جور هم عموما از این اصل به مثابه دست آویز، و در مواردی به عنوان اهرم فشار سیاسی سوءاستفاده کرده اند. در این میان، امام حسین علیه السلام در یکی از خطیرترین برهه های تاریخ اسلام، آموزه حفظ جماعت مسلمین را در حرکت خود لحاظ کرده و در سخنان خود بدان اشاره فرموده است. قول و فعل آن حضرت در مسیر مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا، شامل دلالت هایی است که با مطالعه آن، می توان الگویی از حفظ جماعت را ترسیم کرد. این پژوهش می کوشد با دلالت پژوهی گزاره های تاریخی و روایی مربوط به نهضت سیدالشهدا علیه السلام، عناصر و مختصات این اصل را استخراج کند. یافته های این پژوهش که مستخرج از گزاره های تاریخی و روایی است، دربردارنده جماعت حول امام، ویژگی های کلی جماعت و نهایتا مفهوم مقابل جماعت؛ یعنی تفرقه است. نتیجه آن که در این عرصه مفهومی، وحدت بر مدار امام معنا می یابد.
کلید واژگان: امام حسین علیه السلام, سیره, وحدت, جماعت, تفرقه}Emamat Pajouhi, Volume:12 Issue: 31, 2024, PP 271 -302Preservation of the congregation is one of the authentic Islamic teachings that has always had a special place among Muslims. A doctrine that is better known as Vahdat, today. The infallible imams have given many orders to protect the congregation and prevent division. But it is interesting that the cruel rulers have generally abused it as a pretext and in sometimes, as a lever of political pressure. Meanwhile, in one of the most dangerous periods of Islamic history, Imam Hussain has included the doctrine of protecting the Muslim congregation in her movement and has mentioned it. His words and actions on his way contain indications, we can say that we can draw a picture of the preservation of the congregation by studying them. Therefore, the question is what are the Attributes of unity and congregation in the scope of Imam Hussain's uprising? This research tries to extract the elements and coordinates of this principle by studying the implications of the historical and narrative statements related to the uprising of Imam Hussain. Then by highlighting and putting together the obtained components, draw a multi-dimensional picture of it; An image whose most important component is "Imam".
Keywords: Imam Hussain, Sire, Unity, Congregation, Division} -
نشریه ره توشه، پیاپی 16 (زمستان 1402)، صص 237 -246خداوند متعال انسان را آفرید و با امتیازاتی که به او بخشید، او را اشرف مخلوقات قرار داد. از امتیازات انسان، وجود اختیار است که به وی امکان انتخاب خیر یا شر را فراهم می کند و خداوند به بشر امکانات لازم اعمال اختیارش را چه خیر باشد یا شر، مومن باشد یا کافر در قالب نعمت های دنیایی عطا می کند. خداوند برای مومنین نعمت های ویژه ای را مقرر فرموده است که در دنیا از آنها بهره مند می شوند و زمینه بهره مندی از نعمت های جاودان آخرت را برایش فراهم می سازند. وحدت و امنیت از جمله نعمت های الهی است که تاثیر آنها در حیات اجتماعی و دستیابی انسان ها به هدف های اجتماعی بسیار بزرگ دانسته می شود. در این نوشتار به وحدت و امنیت در جایگاه نعمت های بزرگ الهی پرداخته شده است.کلید واژگان: وحدت, امنیت, نعمت}
-
نوع برخورد رسول اکرم با دیگران از اهمیت بسیاری برخوردار است. رعایت اخلاق در زندگی از مهم ترین شاخصه های رفتاری آن حضرت به شمار می رود. پرسش اصلی مقاله این است که سلوک اخلاقی پیامب ر(ص) و نوع رفتارهای ایشان با دیگران چگونه بود؟ آیا اخلاق نبوی تاثیری در همگرایی مردم و همبستگی اجتماعی داشته است؟ واکاوی منابع متقدم تاریخ، سیره و حدیث و بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی نشان می دهد که رعایت اخلاق و امور اخلاقی در زندگی آن حضرت از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. پیامبر (ص) به همه مردم احترام می گذاشت و خود را از مردم جدا نمی دید. آن حضرت اهل مدارا بود و کسانی که نسبت به شخص ایشان بدرفتاری می کردند، می بخشید. ایشان مساوات را در برخورد با مردم رعایت می کرد و هیچ کس در نظر او از دیگران - جز به داشتن تقوا- برتری نداشت. رعایت این امور سبب جذب مردم و شکل گیری امت واحده اسلامی شد. اختلافاتی که بعد از رحلت رسول خدا در جامعه اسلامی در خصوص جانشینی شکل گرفت، چالشی جدی در مسیر همبستگی بود، اما مدیریت آن چالش توسط امام علی (ع) این خطر جدی را برطرف ساخت.
کلید واژگان: اخلاق نبوی, پیامبر اکرم (ص), همبستگی اجتماعی, وحدت}The type of interactions of the Holy Prophet (PBUH) with others is very important. Observance of ethics in the life is one of the most important behavioral characteristics of the Prophet (PBUH). The main question of the article is what was the moral Sira of the Prophet (PBUH) and her behavior towards others? and did prophetic ethics have an effect on people's convergence and social solidarity? The analysis of the Primary sources, especially the sources of History, Sira and Ḥadīth, and the use of the descriptive-analytical method show that the observance of ethics and moral affairs was of particular importance in the life of the Prophet (PBUH). The Prophet (PBUH) respected all people, and did not see himself as separate from people. He was a tolerant person and forgave those who mistreated him. The Prophet (PBUH) respected equality in dealing with people, and no one was superior to others in his opinion, except for having piety (taqwā). Observance of these matters has attracted people to him and has been effective in the formation of a Unified Islamic Ummah. The disputes that arose after the death of the Prophet (PBUH) in the Islamic society regarding the succession, although it could create a serious challenge in social solidarity, but the management of the situation by Imam Ali (AS) removed this serious danger.
Keywords: Prophet (PBUH), Prophetic Ethics, Social Solidarity, Unity (Vahdat)} -
امر به معروف و نهی از منکر به دلیل نقشی که در رشد جامعه دارند، از مسائل مهم مورد اشاره قرآن هستند. در قرآن کریم، امر به معروف به معنای فرمان دادن به هر کاری که عقل و شرع آن را خوب بداند و نهی از منکر به معنای نهی از هر کاری که عقل یا شرع آن را بد بداند، آمده است. مکتب حیات بخش اسلام، با نگاه کلان به زندگی اجتماعی انسان، جایگاه برجسته ای را به این دو امر اختصاص داده و آنها را از مهم ترین ساز و کارها برای تداوم ارزش ها و هنجارها و از بزرگ ترین اصول نظارتی در جامعه اسلامی دانسته است. مقاله حاضر با روش کتابخانه ای و رویکردی توصیفی، با هدف بیان نقش امر به معروف و نهی از منکر در رشد جامعه، بر اساس مستندات قرآنی و با تاکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری به مواردی همچون: ایجاد وحدت، اقامه قسط و عدل، ایجاد امنیت در جامعه، اعتلای سطح بینش اجتماعی، سالم سازی محیط جامعه و بصیرت نسبت به توطئه های دشمنان پرداخته است.
کلید واژگان: سید علی خامنه ای, وحدت, قسط, عدالت, مستندات قرآنی} -
از ویژگی های سور قرآن کریم، وجود ارتباط و پیوستگی بین آیات می باشد؛ مسیله ای که برخی خاورشناسان به نبود آن اذعان دارند؛ تبیین انسجام محتوایی سور قرآن، ضمن آنکه این شبهه را رفع می کند، غرض اصلی سوره را مشخص می نماید. پژوهش حاضر درصدد است با روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن بررسی انسجام محتوایی سوره حجرات، انگاره اخلاق محور بودن این سوره را به نقد بکشاند. این سوره در سه دسته موضوعی «توجه دادن به محوریت نبی اکرم (ص) در جامعه ایمانی»، «عوامل و موانع ایجاد و حفظ وحدت» و «تبیین حقیقت ایمان» به مهم ترین هدف دستورات الهی در این سوره که «امت سازی» توسط رسول اکرم (ص) می باشد، پرداخته است؛ وجود دو قطب حق و باطل در عالم و قد علم نمودن باطل در برابر حق از چالش هایی است که سد راه امت سازی است و اوامر الهی در سوره حجرات، علاوه بر منافع فردی، بایستی با دید کلی و اجتماعی درنظر گرفته شود تا امت سازی مدنظر قرآن کریم تحقق یابد.کلید واژگان: سوره حجرات, انسجام محتوایی, امت سازی, وحدت, تحلیل محتوا}Seraje Monir, Volume:12 Issue: 43, 2023, PP 69 -96One of the characteristics of the Surah of the Holy Quran is the existence of connection and continuity between the verses; a problem that some orientalists admit to its absence; clarifying the content coherence of the Qur'anic surah, while removing this doubt, specifies the main purpose of the surah. The current research is trying to criticize the idea that this surah is morally oriented, while examining the content coherence of Surah Hajarat with the method of qualitative content analysis. This surah in three thematic categories "paying attention to the centrality of the Holy Prophet (PBUH) in the community of faith", "factors and obstacles for creating and maintaining unity" and "explaining the truth of faith", deals with the most important purpose of the divine instructions in this surah, which is "nation-building" by the Holy Prophet (PBUH). The existence of the two poles of truth and falsehood in the world and the height of knowledge of falsehood against the truth is one of the challenges that are an obstacle to nation-building, and the divine commands in Surah Al-Hujrat, in addition to individual interests, should be considered with a general and social perspective in order to build the nation as intended by the Holy Quran.Keywords: Surah Al-Hujurat, Content coherence. Ummah, unity, content analysis}
-
نشریه دعاپژوهی، پیاپی 2 (بهار و تابستان 1401)، صص 124 -133از مهم ترین عوامل پیروزی و سعادت هر جامعه ای، وحدت و همدلی در میان اعضای آن جامعه می باشد و عوامل متعددی در ایجاد و تقویت آن نقش دارد که بررسی و پژوهش پیرامون آن با توجه به اهمیت موضوع، ضروری می باشد. از طرفی این سوال مطرح است که نقش دعا به عنوان یکی از اعمال عبادی در دین که روایات از آن به عنوان تغییردهنده قضای حتمی یاد کرده و اثرات آن در موارد بسیاری، در قالب پژوهش های متعدد به اثبات رسیده است، در ایجاد وحدت و همدلی در جامعه اسلامی چیست و این که موارد وحدت بر محور دعا و در محتوای ادعیه کدام است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد عقلی - برهانی و نقلی - وحیانی به بررسی نقش دعا در ایجاد و تقویت وحدت و همدلی در جامعه اسلامی پرداخته است و نشان می دهد که دعا از عوامل موثر بر وحدت و همدلی در جامعه اسلامی بوده و در موارد متعددی دعا می تواند نقشی محوری در ایجاد این مهم ایفا کند. موارد متعدد دعا پیرامون وحدت و همدلی در میان محتوای ادعیه وارده از معصومین (علیهم السلام) نیز بیانگر نقش قابل توجه دعا در تحقق وحدت و همدلی در جامعه اسلامی است.کلید واژگان: دعا, وحدت, همدلی, جامعه اسلامی}
-
شهر تاریخی مرو به عنوان مادرشهر خراسان بزرگ و تاریخی دارای زمینه، ظرفیت و فرصت های تمدنی بالقوه ای بوده است. هجرت امام رضا(ع) نیز باعث شکوفایی این ظرفیت ها، فرصت ها و مهار آسیب ها و عوامل بازدارنده شد تا این سرزمین در شکل گیری و تثبیت فرهنگ و تمدن اسلامی ایفای نقش کند. در این مقاله، با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش اسنادی، پس از تبیین عوامل و عناصر تمدن ساز به ویژه عنصر وحدت بخش از نگاه صاحب نظران، با مروری بر سابقه تاریخی مرو و اهمیت و جایگاه تمدنی آن در قرن سوم هجری و همچنین بررسی فرصت هایی که در اختیار امام رضا(ع) و اهل البیت پیامبر گرامی(ص) بوده، هجرت امام رضا(ع) به این دیار مطالعه شده است. در نتیجه، امام رضا(ع) ضمن درک صحیح موقعیت پیش آمده به عنوان ولی عهد و با استفاده از ظرفیت های عمومی خراسان با محوریت مرو و با داشتن مزیت های فردی در جایگاه عالم آل محمد و فرزند رسول خدا(ص)، توانست تاثیر شگرفی در بلوک های سازنده تمدن به ویژه عنصر وحدت بخش، شکوفایی و بقای تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم هجری بگذارد.
کلید واژگان: امام رضا (ع), مرو, فرهنگ و تمدن, هجرت, وحدت}As the mother city of the great and historical Khorasan, the historical city of Marv has had a potential civilizational background, capacity and opportunities. The emigration of Imam Riḍā (as) also led to the flourishing of these capacities, opportunities, and curbing the damage and inhibiting factors so that this land could play a role in the formation and stabilization of Islamic culture and civilization. In this article, Imam Riḍā’s (as) migration to this land has been studied with a descriptive analytical approach and documentary method, after explaining the factors and elements of civilization, especially the unifying element from the point of view of the experts, with an overview of the historical background of Marv and its importance and civilizational position in the third century of Hijri, as well as examining the opportunities that were available to the Imam Riḍā (as) and the Prophet’s (pbuh) progeny. As a result, Imam Riḍā (as) while correctly understanding the situation as the vicegerent and using the general capacities of Khorasan centered on Marv and having individual advantages in the position of the scholar of Muhammad’s (pbuh) progeny and the son of the Messenger of Allah (pbuh) was able to make a tremendous influence on the constructive elements of civilization, especially the unifying element, prosperity and survival of Islamic civilization in the 3rd and 4th centuries of Hijri.
Keywords: Imam Riḍā (as), Marv, Culture, civilization, Emigration, Unity} -
شهر تاریخی مرو به عنوان مادرشهر خراسان بزرگ و تاریخی دارای زمینه، ظرفیت و فرصت های تمدنی بالقوه ای بوده است. هجرت امام رضا (ع) نیز باعث شکوفایی این ظرفیت ها، فرصت ها و مهار آسیب ها و عوامل بازدارنده شد تا این سرزمین در شکل گیری و تثبیت فرهنگ و تمدن اسلامی ایفای نقش کند. در این مقاله، با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش اسنادی، پس از تبیین عوامل و عناصر تمدن ساز به ویژه عنصر وحدت بخش از نگاه صاحب نظران، با مروری بر سابقه تاریخی مرو و اهمیت و جایگاه تمدنی آن در قرن سوم هجری و همچنین بررسی فرصت هایی که در اختیار امام رضا (ع) و اهل البیت پیامبر گرامی (ص) بوده، هجرت امام رضا (ع) به این دیار مطالعه شده است. در نتیجه، امام رضا (ع) ضمن درک صحیح موقعیت پیش آمده به عنوان ولی عهد و با استفاده از ظرفیت های عمومی خراسان با محوریت مرو و با داشتن مزیت های فردی در جایگاه عالم آل محمد و فرزند رسول خدا (ص)، توانست تاثیر شگرفی در بلوک های سازنده تمدن به ویژه عنصر وحدت بخش، شکوفایی و بقای تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم هجری بگذارد.
کلید واژگان: امام رضا (ع), مرو, فرهنگ و تمدن, هجرت, وحدت}As the mother city of the great and historical Khorasan, the historical city of Marv has had a potential civilizational background, capacity and opportunities. The emigration of Imam Riḍā (as) also led to the flourishing of these capacities, opportunities, and curbing the damage and inhibiting factors so that this land could play a role in the formation and stabilization of Islamic culture and civilization. In this article, Imam Riḍā’s (as) migration to this land has been studied with a descriptive analytical approach and documentary method, after explaining the factors and elements of civilization, especially the unifying element from the point of view of the experts, with an overview of the historical background of Marv and its importance and civilizational position in the third century of Hijri, as well as examining the opportunities that were available to the Imam Riḍā (as) and the Prophet’s (pbuh) progeny. As a result, Imam Riḍā (as) while correctly understanding the situation as the vicegerent and using the general capacities of Khorasan centered on Marv and having individual advantages in the position of the scholar of Muhammad’s (pbuh) progeny and the son of the Messenger of Allah (pbuh) was able to make a tremendous influence on the constructive elements of civilization, especially the unifying element, prosperity and survival of Islamic civilization in the 3rd and 4th centuries of Hijri.
Keywords: Imam Riḍā (As), Marv, Culture, Civilization, Emigration, Unity} -
وحدت و همبستگی، ضرورتی فطری، عقلی، شرعی، سیاسی و اجتماعی است که از مهمترین عوامل حفظ و بقای اجتماع انسانی است و بشر نه تنها برای بقای حیات جمعی، بلکه برای برخورداری از یک زندگی مطلوب، چاره ای جز پذیرش آن ندارد. در آیات و روایات اسلامی تاکید فراوانی بر حفظ وحدت و اجتناب از تفرقه از سوی خداوند متعال و همچنین پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و ایمه معصومین علیه السلام شده است. این وحدت دارای ابعاد فرهنگیف اقتصادی، سیاسی، عبادی و... است. آنچه در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است عوامل ایجاد وحدت فرهنگی است. این عوامل عبارتند از: 1. همبستگی و ارتباط با بلاد اسلامی خود شامل: همبستگی و ارتباط عالمان دینی و متفکران اسلامی، گفت و گوی وحدت بخش فرهنگی، تشکیل اجتماعات بزرگ 2. معاشرت نیکو با افراد مختلف که شامل: معاشرت نیکو با مخالفان، جلوگیری از تحریک احساسات و توهین به مقدسات، 3. شیوه آموزش که شامل مواردی ز جمله: تغییر در شیوه های آموزشی و منابع درسی مسلمانان در مدارس و دانشگاه ها، آگاهی بخشی به جامععه با راه اندازی نشریات و مطبوعات و... .
کلید واژگان: وحدت, امت اسلامی, عوامل اجتماعی, قرآن کریم, روایات}Unity is an inherent, rational, Sharia, political, and social necessary that is one of the most important factors of keeping human societies and mankind has no choice but to accept it because of having a collective survival and a good life. In the Quranic verses and narratives, God, the Prophet Mohammad, and innocent Imams put a strong emphasis on having unity and avoiding division. Unity has cultural, economic, political, religious, and... dimensions. What is considered in this descriptive-analytical research is the factors of creating a cultural unity. These factors are as follows: 1. correlation and relationship with Islamic countries, including communication among religious scholars and Islamic thinkers, cultural unifying dialogue, and the formation of large communities; 2. good association with different people, including good association with opponents, and the avoidance of provoking emotions and insulting holy things; 3. education method, including changes in the teaching methods and Muslims’ references at schools and universities, and giving information to the society by launching publications, the press, etc.
Keywords: unity, Islamic nation, social factors, the Holy Quran, narrative} -
بی گمان مراجعه به سیره و سخن پیامبر اکرم؟صل؟ بهترین راهگشا برای ارایه اندیشه ای دینی و کارآمد در حوزه وحدت و تقریب است. از سنت مشترک اسلامی چنین به دست می آید که رسول خدا؟صل؟ همواره نسبت به مسئله امامت و جانشینی _ که نخستین نقطه جدایی امت اسلام بوده است _ هشدار داده و مسیر وحدت و تقریب را نیز تنها در این طریق دانسته است. نوشتار پیش رو با تمسک به سنت پیامبر اسلام؟صل؟ مسیر وحدت و تقریب را با الگوی امامت محور تبیین کرده و تحقق آن را امکان پذیر دانسته است. در این دیدگاه، وحدت اسلامی با توافق بر اصول مسئله امامت، و تقریب نیز با ایجاد گفتمانی مشترک و امامت محور حاصل خواهد شد. این گفتمان باید زمینه های فرهنگی و اجتماعی برای گفتگو بر سر مسئله امامت را بگشاید و در گام نخست، حقیقت باورهای فرقه های اسلامی و مبانی آنها را فاش نماید و سوء تفاهمات را برطرف کند. مهم ترین راهبردهای این نظریه عبارت است از: بازگشت به ریشه اختلاف، روشنگری در حقایق دینی و تاریخی و مرزبندی میان وحدت و تقریب با اتحاد و همزیستی اجتماعی.کلید واژگان: تفرقه, وحدت, تقریب, امامت}Emamat Pajouhi, Volume:11 Issue: 29, 2022, PP 103 -142Without an iota of doubt, in the domain of unity of muslims and approximation of Muslim sects, exploring the deeds and words of prophet is the most efficient solution. From the deeds of prophet shared among all Islamic sects, it is clearly understood that the holy prophet issued several warnings about the successor- which is the most notorious point of division among Muslims. The holy prophet has shown that the path of unity and approximation is solely sought in reaching a consensus on the successor. According to this view, unity among muslims is only attained when they concur upon the principles of Imamate, and approximation is achieved only when all Islamic sects adopt a discourse relying on Imamate principle. This discourse method must open new chapters for discussions about the issue of Imamate. The first goal of adopting such a discourse has to be disclosing the truth behind the ideology of different Islamic sects and their principles. The second goal must be removing the misconceptions and misunderstanding. The most significant aim of such an approach is: to revisit the root cause of grievences, to shed light on historical and religious issues, to establish a clear margin between unity and approximation on the one hand and unity and social coexistance on the other.Keywords: division, Unity, approximation, Imamate}
-
مجله کتاب قیم، پیاپی 26 (بهار و تابستان 1401)، صص 213 -232
یکی از مفاهیم اساسی در کلام و اندیشه امام علی (ع) «وحدت» است چنان که در نهج البلاغه به عزت و اقتدار امت اسلامی در سایه وحدت تاکید شده است. گرچه واژه «وحده» در نهج البلاغه به معنای همبستگی و اتحاد به کار نرفته است؛ ولی ترکیب ها و تعبیرهای متنوعی در حوزه معنایی «وحدت» وجود دارد که با توجه به بافت موقعیتی و شرایط گوناگون سیاسی و اجتماعی، ذهن مخاطب را به سمت مساله حیاتی وحدت سوق می دهد. این مقاله، واژگان و ترکیب های حوزه معنایی وحدت و مفاهیم و مصادیق آن را مورد بررسی و تحلیل معناشناختی قرار داده است و کوشیده است با روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس علم معناشناسی، مولفه های معنایی و دلالت های بافتی واژگان و ترکیب های حوزه معنایی وحدت را در دو بخش «ترکیب های دال بر اتحاد مطلوب» و «ترکیب های دال بر اتحاد نامطلوب» و نیز رابطه معنایی «باهم آیی» بررسی و تحلیل نماید و بیان کند که مفاهیمی چون همکاری، سازش و اصلاح و مصادیقی همچون وحدت عقیدتی، اجتماعی، سیاسی و عاطفی در مقوله وحدت نقش آفرینی کرده اند و با توجه به بافت می توانند بار معنایی مثبت یا منفی داشته باشند.
کلید واژگان: نهج البلاغه, وحدت, حوزه معنایی, رابطه باهم آیی}One of the basic concepts in the words and thoughts of Imam Ali is "unity", as in Nahj al-Balaghah, the dignity and authority of the Islamic nation (Ummah) is emphasized in the shadow of unity. Although the word "unity" is not used in Nahj al-Balaghah as solidarity, there are various combinations and interpretations in the semantic field of "unity".Considering the situational context and the various political and social conditions, it leads the audience's mind towards the vital issue of unity. This paper examines and semantically analyzes the vocabulary and combinations of the semantic field of unity and its concepts and examples. Using descriptive-analytical method and semantics, it has tried to examine and analyze the semantic components and contextual implications of vocabulary and combinations of the semantic field of unity in two sections of “ combinations indicating favorable unity” and “combinations indicating unfavorable unity”. It also examines and analyzes “collocation relation” to express the fact that concepts of cooperation, compromise and reform and examples such as ideological, social, political and emotional unity have played a role in the field of unity and can have a positive or negative semantic load according to the context.
Keywords: Nahj al-Balaghah, Unity, semantic field, Collocation} -
نشریه مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، سال بیست و هفتم شماره 1 (پیاپی 69، بهار و تابستان 1400)، صص 115 -134
«سلسله الذهب» مهمترین و مشهورترین سخن هشتمین امام شیعه است؛ جمله ای که به سال 200 هجری در نیشابور، به درخواست جمع زیادی از غیر شیعیان به ویژه اصحاب حدیث، صادر شد. بواسطه بازتاب روایت در منابع شیعه و اهل سنت، سلسله الذهب بسیار محل بحث و گفتگو بوده است. مروری بر پژوهش های بسیاری که درباره این حدیث سامان یافته، نشان می دهد برداشت های ایدیولوژیکی همچون توحید و امامت بیش از همه مورد توجه و تاکید بوده است. نوشتار حاضر می کوشد به روش تحلیل تاریخی و با نظرداشت شرایط گفتمانی و تاکید بر هرمنوتیک قصدگرای مولف محور، هدف و قصد امام رضا (ع) را از انتخاب و بازگفت این حدیث تبیین نماید. نتایج تحقیق نشان می دهد این گزینش کاملا هدفمند بوده است تا مسلمانان و فراتر از آن ادیان توحیدی را به همگرایی دعوت کرده، از آنان بخواهد از تکفیر همدیگر دست بشویند. تتمه حدیث در روایات شیعی که بر شرط امامت تکیه کرده نیز در پی ایفای این مقصود است که برای دستیابی به مراتب والای توحید باید به معارف اهل بیت علیهم السلام چنگ زد.
کلید واژگان: سلسله الذهب, امام رضا (ع), توحید, وحدت, تکفیر, فضای صدور}The "Golden Chain" is the most important and famous speech of the eighth Shiite Imam; The sentence was issued in 200 AH in Neishabour, at the request of a large number of non-Shiites, especially the companions of hadith. Due to the reflection of the narration in Shiite and Sunni sources, the Golden Dynasty has been much debated. A review of the many researches that have been organized on this hadith shows that ideological concepts such as monotheism and Imamate have been the most emphasized. The present article tries to explain the purpose and intention of Imam Reza (as) from the selection and retelling of this hadith by the method of historical analysis and considering the discourse conditions and emphasizing the author-oriented hermeneutics. The results of the research show that this choice was completely purposeful in order to invite Muslims and beyond the monotheistic religions to converge and ask them to stop excommunicating each other. In order to prove this hypothesis, we showed that the completion of the hadith in Shiite narrations that rely on the condition of Imamate is different from the first part in terms of narrator and purpose.
Keywords: Golden Series, Imam Reza (AS), monotheism, unity, convergence, export space} -
ازآنجاکه متنیت یک متن، وابسته به انسجام معنایی و وجود رابطه منطقی میان جمله‌های آن است، پژوهش پیش رو در پی انسجام‌سنجی آیه 104 سوره آل‌عمران با آیات در سیاق آن برآمده است. این آیه یکی از آیات اجتماعی چالش‌برانگیز قرآن است که مفسران و فقیهان در برداشت از آن، دیدگاه‌های گوناگونی ارایه داده‌اند؛ روی‌هم‌رفته می‌توان آرای ایشان در تبیین دلالت این آیه شریفه را در سه دسته کلی جای داد: 1. وجوب انحصاری امر به معروف و نهی از منکر بر گروهی معین؛ 2. وجوب انحصاری بر گروهی نامعین؛ 3. وجوب همگانی بر افراد جامعه. این جستار نشان می‌دهد که برداشت اول و دوم (دیدگاه مشهور)، افزون بر برخی کاستیها، در تبیین انسجام معنایی این آیه نیز دچار سستی است؛ از سویی بر برداشت سوم (دیدگاه غیرمشهور) هم انتقاد‌هایی وارد است؛ ولی این نوشتار به شیوه توصیفی تحلیلی با فرایندشناسی ساختار زبانی «تجرید» و واکاوی مفهوم «امت»، نشان می‌دهد که می‌توان به چالش‌های آن پاسخهای متقنی داد و تفسیری منسجم از متن نمایان کرد. در مجموع به‌دست می‌آید که بر پایه اینکه مصداق کلان معروف، «حفظ اتحاد جامعه اسلامی» و مهمترین مصداق منکر، «تضعیف نظام اسلامی است»، این آیه که خطاب به اهل ایمان در برابر فتنه‌گر‌ی‌های تفرقه‌افکنان است هماهنگی کاملی با دستور «اعتصام همگانی به ریسمان الهی» (آل‌عمران:103) دارد. این آیه با مبالغه تجریدیه، از همه مومنان می‌خواهد که با نهایت اتحاد، از وحدت جامعه اسلامی خویش در برابر اختلاف‌افکنی‌های دشمنان پاسداری کنند.
کلید واژگان: انسجام, امت, وحدت, امر به معروف, تجرید, بدیع} -
تبیین مفهوم و نقش امت براساس مجموعه فرمایشات علمی و سیره عملی امام علی(ع) در فرآیند ساخت تمدن اسلامی، نقطه عزیمت این نوشتار است تا وانماید که این نظریه چه ظرفیت هایی در باروری تمدن سازی دارد. سوال پژوهش این است که امام علی(ع) برای احیای مفهوم امت اسلامی چه رفتارهایی داشتند و چه دیدگاه هایی را تبیین نمودند؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بر آن است تا این فرضیه را بررسی کند که ایده امت گرایی امام علی(ع) ناشی از اصول ثابت دیدگاه وحدت گرایانه و سیره آن حضرت بود که پیامد آن ارایه گفتمان نوین تمدنی در گستره جهانی و انسانی و فرامنطقه ای، فراقبیله ای و فرانژادی می باشد. کارکردهای تمدنی آموزه امت در این مقطع تاریخی را نباید در ظواهر تمدنی جستجو کرد بلکه مربوط به ساحت کلان و بنیان اندیشه متعالی و روح حاکم بر مبانی نظام سازی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تمدن سازی علوی می باشد.نتایج نشان می دهد انکار و مخالفت با مرزبندی های عقل قبیله ای، رسوم عصبیت اشرافیت جاهلی، قومی و نژادی، تلاش برای پی ریزی حفظ عقیده مشترک و پیاده کردن نشانه های شریعت و حدود آیین همگانی اسلام، ایجاد وحدت و انسجام اجتماعی، حفظ میراث فرهنگی و تمدنی همه انبیا، همزیستی همه اقوام و نژادهای گوناگون مسلمان، همسویی با آداب و سنن پسندیده اقوام و ملل و محبت نسبت به آحاد امت از سوی رهبر و امام الهی از ظرفیت های اثرگذار در نظام اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تمدن سازی اسلامی است. امام علی(ع) در عمل تمامی امکانات و تلاش خود را برای همسازگری امت به کار گرفت تا گفتمان خود را جامه عمل بپوشاند.کلید واژگان: امت اسلامی, وحدت, تمدن سازی, همسان سازی اجتماعی, نهج البلاغه}Explaining the concept and role of the nation based on the set of scientific orders and practical life of Imam Ali (AS) in the process of building Islamic civilization, is the starting point of this article to show what capabilities this theory has in the fertility of civilization. The research question is what were the behaviors and views of Imam Ali (AS) to revive the concept of the Islamic Nation? This descriptive-analytical study aims to investigate the hypothesis that the idea of nationalism of Imam Ali (AS) was due to the fixed principles of the unityist view and the life of the Imam, which resulted in the presentation of a new discourse of civilization in the world and It is human and trans-regional, trans-tribal and trans-racial. The functions of civilization The doctrine of the nation in this historical period should not be sought in the appearances of civilization, but is related to the macro field and the foundation of transcendent thought and the spirit that governs the foundations of political, cultural and social systematization of Alawite civilization.The results show that denying and opposing the boundaries of tribal reason, the neural traditions of the pre-Islamic aristocracy, ethnicity and race, trying to establish a common belief and implementing the signs of Sharia and the limits of the common mirror of Islam, creating unity and Social cohesion, preservation of cultural and civilizational heritage of all prophets, coexistence of all different ethnic groups and races of Muslims, alignment with the good customs and traditions of nations and nations and love for the nation by the leader and the divine Imam are effective capacities in the social and political system. And it is the culture of Islamic civilization. Imam Ali (AS) in practice used all his facilities and efforts to harmonize the nation to put his discourse into practice.Keywords: Islamic Nation, Unity, Civilization, Social Assimilation, Nahj al-Balaghah}
-
قاعده الواحد یکی از قواعدی است که از دیرباز موردتوجه فلاسفه بوده به نحوی که می توان اشاراتی از مفاد این قاعده را در آثار فلوطین یافت، ولی به نظر می رسد ابن سینا نخستین فردی است که در صدد اثبات منطقی قاعده الواحد برآمده است. اگرچه به نظر می رسد، نظریات او در آثار مختلفش برای توجیه صدور کثرت از وحدت، دچار اختلافاتی است، در مجموع وی را می توان جزء مدافعین این قاعده با مفادی که مورد نظر فلاسفه است، برشمرد. هدف نگارندگان جستار پیش رو آن است که با مراجعه به آثار ابن سینا، ضمن استخراج موارد اختلاف در بیان او درباره صدور کثیر از واحد، به نقد ادله ای که در تایید قاعده الواحد اقامه نموده، بپردازیم. هرچند تا به حال نقدهایی بر آراء ابن سینا (درباره این موضوع) نگاشته شده و عده ای نیز درصدد پاسخ برآمده اند، ما در این مقاله با تحلیل و بررسی خود کلام ابن سینا به مواردی دست یافته ایم که بیشتر آنها جزء موارد مطرح شده از جانب ناقدان نبوده و ازاین رو تحلیلی جدید به حساب می آید. از جمله می توان گفت اولا اثبات قاعده الواحد به لحاظ منطقی موجب دور است و ثانیا دیگر مبانی پذیرفته شده از جانب ابن سینا، نشان می دهد صدور کثیر از واحد بسیط امکان پذیر است و موجب ترکب در ذات، نخواهد شد.کلید واژگان: ابن سینا, قاعده الواحد, صدور, وحدت, کثرت}The principle of al-wāḥid is one of the principles that has long been of interest to philosophers so that some references to the contents of this principle can be found in the works of Plotinus, but Ibn Sina seems to be the first person to have tried to logically prove the principle of al-wāḥid. Although his theories seem to differ in his various works to justify the issuance of plurality from unity, he can generally be considered as one of the defenders of this principle with the contents intended by philosophers. The authors of the present article intend to refer to Avicenna’s works, and while extracting the differences in his statement about the issuance of plural from one, to critique the arguments he has presented in support of the principle of al-wāḥid. Although some criticisms have been written about Avicenna’s opinions (on this subject) and some people have sought to answer, we have, in this article, by analyzing Avicenna’s own words, reached some instances, most of which are not brought up by the critics and are therefore considered as a new analysis. For example, it can be said that, firstly, proving the principle of al-wāḥid logically causes a vicious circle, and secondly, other principles accepted by Avicenna show that the issuance of plural from the simple one is possible and will not lead to insertion (tarakkub) in essence.Keywords: Avicenna, principle of oneness, issuance, unity, multiplicity}
-
مسئله اسمای الهی و چگونگی ارتباط آن با ذات ربوبی از مسایل پیچیده ای است که همیشه ذهن اندیشمندان متاله را به خود مشغول ساخته است. پیچیدگی این مسئله هنگامی مضاعف می گردد که با مسئله علم الهی به ذات خویش و پرسش هایی که در این حیطه مطرح است، آمیخته شود. پرسش هایی از این قبیل: اینکه آیا خداوند قبل از خلقت به خود علم داشته است؟ آیا علم خدا به خویش، مستلزم وجود نسبت و اضافه ای بوده است؟ تفاوت مبنای ظهور و خلق در اسماء الهی چیست؟ عرفای مسلمان همچون ابن عربی در پاسخ به این پرسش ها، نظریه نسب علمیه را مطرح کرده اند که به موجب آن، بین ذات الهی و اسماء، نسبت و اضافه ای دو طرفه ایجاد می شود. اما در نگاه شیعی، هر کلامی که به غیر معصوم نرسد، خالی از لغزش نخواهد بود و کلام معصومین: یگانه مصداق کلام عاری از عیب است. بنابراین در این پژوهش، ابتدا دیدگاه نسب علمیه تبیین شده و پس از آن، در پرتو احادیث مورد واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش تطبیقی براساس تعارضاتی که روشن می شود، ابطال نظریه نسب علمیه اثبات می گردد. از مهمترین این تعارضات، تنافی نسب علمیه با بساطت و وحدت ذات الهی است.
کلید واژگان: اسماء الهی, کثرت, وحدت, تعین, ابن عربی, نسب علمیه}the issue of Names of God and their relationship with Him is of the complicated issues that obsessed Mutillah scholars. This complexity is doubled when mixed with the issue of Knowledge of God about Himself and the questions in this regard. The questions like: had God the knowledge about Himself before creation? What is the difference between the base of appearance and creation in Names of God? Muslim mystics like Ibn Arabi in order to answer these questions put the theory of Nesab Ilmiyah that says there is a bilateral Nesab and Izafah between Essence of God and Creation of His Names. But in Shia opinion each narration which is not from infallibles is not immune from mistakes and shortcoming and the narrations of infallibles are the only example of perfect mistake-less words. Therefore, in this study, first the opinion regarding Nesab Ilmiyah is explained and after that this theory is analyzed according narrations. This comparative study rejects this theory by contradiction which appear. Of the most significant contradictions we can mention difference of it with Bisatat and Unity of the essence of God.
-
در این مقاله احادیث نهج البلاغه به منزله تفسیر قرآن کریم مورد استفاده قرار گرفته اند و با استفاده از سخنان امام اول شیعیان علی علیه السلام منظومه ای اخلاقی صورت بندی شده که مبتنی بر مشترکات انسانی است تا پاسخگوی روابط فرادینی و فرافرهنگی در عصر ارتباطات باشد. این اصول اخلاقی بر مبانی مشترک انسان شناختی مانند پاک نهادی، برادری و برابری افراد بشر، پایه گذاری شده است تا زمینه های مشترک اخلاقی مانند رحمت، وحدت و عدالت فراهم شود و سپس اصول «اخلاق مسالمت» به گونه ای صورت بندی گردد که در هر یک از اصول، همه زمینه های مشترک زیست اخلاقی و نیز همه مبانی انسان شناسانه، حضور داشته باشند تا نظام اخلاقی منسجمی برای ارتباطات مسالمت آمیز میان «امت انسانی واحد»شکل گیرد. در این نوشتار با تمرکز بر آموزه های نهج البلاغه:اول) انسان شناسی مبتنی بر اشتراکات فطری بشر به عنوان ریشه اصلی اخلاق مسالمت، تبیین و صورت بندی می شود؛ دوم) زمینه های مشترک اخلاق مسالمت بر مبنای انسان شناسی فطری امام علی ترسیم می شود؛ سوم) مجموعه نظام مند اصول اخلاق مسالمت از نهج البلاغه اخذ می شود به گونه ای که هر یک از اصول، در بطن خود حامل زمینه های مشترک اخلاقی و مبانی انسان شناختی در کلام علوی باشد.
کلید واژگان: اخلاق مسالمت, فطرت, رحمت, وحدت, عدالت, امام علی (ع) و نهج‌البلاغه}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.