جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "معرفه النفس" در نشریات گروه "فلسفه و کلام"
تکرار جستجوی کلیدواژه «معرفه النفس» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
مسئله شر نقضی بر منظومه علم مطلق، قدرت مطلق و خیرخواهی مطلق خداوند تلقی شده است. در این مسئله، چند نوع دفاع از وجود خداوند وجود دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از دفاع مبتنی بر موهوم یا عدمی انگاشتن شر، دفاع مبتنی بر حاصل جمع برتر خیرها، و دفاع مبتنی بر توجه به سایر صفات خداوند یا توجه به اختیار انسان. علامه طباطبائی پاسخی در باب شرور داده است که راهی چندجانبه را طی می کند. وی بر اساس فلسفه هبوط زمینی آدم و به دنبال آن هم آغوشی آدمی با اعتباریات، از سویی، و ازخودبیگانگی آدمی، از سوی دیگر، تبیینی برای سختی ها و شرور داده است. هبوط زمینی انسان، که ناشی از توجه به بدن زمینی به همراه غفلت از توجه به حضور خداوند است، معرفتی جدید و به دنبال خود عالمی جدید برای انسان رقم می زند که همراه رنج ها و سختی هاست. در این عالم جدید، اعتبار از حقیقت و تشریع از تکوین جدا می گردد و همین بستری می شود تا شرور تکوینی نیز از شرور اعتباری و تشریعی منحاز شوند، به گونه ای که گاهی یک شر تکوینی امری خیر اعتبار و تلقی شود. آدمی دردها و رنج های تکوینی را می تواند وسیله ای جهت امتحان و توجه به حضور خداوند قرار دهد، و در این صورت دردها و رنج ها نه تنها تسکین و معنا می یابند، بلکه ناپدید می شوند. شرور حقیقی یا اعتباری هم می توانند بر اساس معنایی که پیدا می کنند در همین وضعیت دنیایی خود خیر تلقی شوند.کلید واژگان: مسئله شر, معرفه النفس, اعتباریات, هبوط, علامه طباطبایی (ره)The problem of evil is considered in conflict with the omniscience, omnipotence, and omnibenevolence of God. In this regard, different theodicies have been proposed, the most important of which are based on: the evil is imaginary or of non-existence, the sum of good is more than the sum of evil, other attributes of God should be considered, or the evil is the result of human’s volition. Tabataba'i’s response to the problem of evil is multifaceted. His response is based on his special conception of the philosophy of Adam's fall, the inextricable link between the human and Iʾtibāriyyāt (i.e. the perceptions based on the mental constructs), and self-alienation. Adam’s fall, which is due to man’s attention to his earthly body along with neglecting the presence of God, has created a new knowledge and a new world for him, which is accompanied by suffering. In this new world, mental constructs are separated from realities, as well as legislation from creation. As a result, cosmic evils are set apart from the legislative ones which are based on mental constructs; so that sometimes, a cosmic evil is considered good. One can acknowledge the pain and suffering as a means of testing and paying attention to God's presence, and in this way, he/she will face a world where pain and suffering not only become relieved and meaningful but also disappear. Accordingly, both real (cosmic) evils and the ones based on mental constructs (Iʾtibāriyyāt) can also be considered good in their current earthly situation based on their meaning in this kind of understanding.Keywords: The Problem Of Evil, Self-Knowledge, Iʾtibāriyyāt, Fall Of Adam, Allamah Sayyid Muhammad Husayn Tabataba'i
-
در بررسی تاریخی اندیشه های فلسفی سر زمین هند به موضوعات مشترکی بر می‌خوریم که سبب بحث های عقلانی زیادی در میان متفکران آن سرزمین شده است. این بحث ها به گونه ای بوده که هریک از حکما و اندیشمندان آن دیار مطابق با دیدگاه خود به آن وارد شده و نظرات و دلایل خود را نسبت به آن موضع بیان داشته اند .یکی از این موضوعات چالش برانگیز مسئله نفس یا روح و سرنوشت آن می باشد که از دیر باز مورد توجه آنان قرار گرفته است.در این مقاله تلاش بر آن است تا مفهوم نفس راابتدا به شکل عام در ادبیات دینی آیین هندو و سپس به شکل خاص در کتاب مهابهاراتا مورد بررسی قرار دهیم و به این سوالات پاسخ دهیم که مفهوم و ماهیت نفس در مها بهاراتا چیست؟ و چه سرانجامی دارد؟به این منظور به روش تحلیلی به سیر مفهوم نفس در این کتاب می‌پردازیم.
کلید واژگان: مهابهاراتا, نفس, معرفه النفس, ماهیت نفس, اثبات وجود نفس, جاودانگی نفس -
طباطبایی تمایل داشت مسایل نفس شناسی را از طریق معرفهالنفس دنبال کند نه آنچنان که فیلسوفان مشایی و صدرایی، با تمام اختلافاتشان، در علم النفس دنبال می کردند. توجه به نفس و روان بشری و قوای آن در درمان بیماری ها، گرچه در ساختار ریاضی مکانیکی پزشکی مدرن، مهمل تلقی می شود اما در پزشکی غیرمدرن، با تمام وسعت شاخه ها و گرایش هایش، متعارف بلکه ناگزیر است. دغدغه این نوشتار معرفهالنفس و چشم انداز تاثیر آن در طب (با تاکید بر سلامت) است. تحقیق پیش رو از سنخ تحقیقات بنیادی نظری و از لحاظ روش، توصیفی تحلیلی است. محقق با توصیف و تحلیل کیفی محتوای اندیشه طباطبایی و توجه به نظام اندیشه وی، با گردآوری داده ها به روش کتاب خانه ای، به دنبال توصیف، تجزیه و تحلیل مسئله است. طباطبایی بر اساس تعقل و نیز تعمق در آیات و روایات از تمایز معرفهالنفس/علم النفس به تمایز معرفت انفسی/ معرفت آفاقی کشیده می شود؛ تمایزی که می تواند در طبابت استلزاماتی داشته باشد و طب را متحول و زمینه را برای نگاهی دیگر به سلامت و بیماری فراهم کند. توجه به معرفهالنفس در طب به معنای معرفت به نفس و خصوصیات و نوع تاثیر آن در بدن نیست، بلکه به معنای معرفت انفسی در طبابت است، که به تعبیری می توان آن را طبابت انفسی نامید که طبیبش به گونه ای دیگر زیست می کند و به گونه ای دیگر بیمار، بیماری و سلامت را می فهمد و نهایتا درمان می کند.
کلید واژگان: طباطبایی, معرفه النفس, علم النفس, معرفت انفسی, معرفت آفاقی, طبابت انفسی, پزشکی آفاقیUnlike peripatetic and Sadraic philosophers who, despite their differences, investigated the soul-related issues through psychology, Tabatabaei was inclined toward investigating these issues through self-knowledge. Though in the mechanical and mathematical structure of modern medicine showing consideration for human soul and psyche and its faculties in treating illnesses seems meaningless, in non-modern medicine it is a standard and inevitable practice. The current research is intended to delve into self-knowledge and its effects on medicine (while emphasizing health). This study is a fundamental and theoretical research which has adopted a descriptive and analytical methodology. Describing and qualitatively analyzing the content of Tabatabaei’s thoughts and thinking system, the researcher has collected data through library note-taking to describe and analyze the problem. Contemplating and thinking about Quranic verses and tradition, Tabatabaei transits from the distinctions between psychology and self-knowledge to the distinction between subjective knowledge and outer-world knowledge (objective knowledge) which can impose some obligations on the medicine, change it dramatically and lay the groundworks for adopting a new look toward health and illness. In medicine, taking self-knowledge into account, does not mean knowing about self and its characteristics and the way it affects body but it means self-knowledge-based medicine in which the physician leads a different life and develops a different understanding of patient, illness and heath and accordingly treats the illness.
Keywords: Tabatabaei, Self-knowledge, psychology, Objective Knowledge, Subjective knowledge, objective Medicine, Subjective Medicine -
بررسی رابطه حکمت و تزکیه نفس در حکمت متعالیهحکمت براساس تقسیم آن بر پایه قوای نفس، دو شاخه نظری و عملی را شامل میشود. حکما از دیرباز، بر همراه بودن تحصیل و تکمیل این دو شاخه برای تحقق تعریف و معنای «حکمت» تاکید داشته اند. ملاصدرا نیز همچون سایر حکما، به این همگامی تصریح و بر آن تاکید کرده است. اما حکمت عملی بلحاظ داشتن مایه های کاربردی و عملی برای تکمیل و تعالی نفس، با تزکیه نفس ملازم است و چون غایت حکمت، تکمیل نفوس است، بنابرین، تزکیه نفس با حکمت، تعریف آن و غایت آن ارتباط تنگاتنگی دارد.
این نوشتار به بررسی این ارتباط از نظر ملاصدرا پرداخته و سعی کرده است تا با توجه به مبانی حکمت متعالیه، حقیقت حکمت و ارتباط آن با ایمان و تزکیه نفس را تشریح و تصویر کند. بدین منظور نخست غایت حکمت ذکر شده و سپس رابطه دوسویه غایات حکمت و تزکیه نفس بتفصیل مورد بررسی قرار گرفته و از این طریق اثبات شده است که:1. دغدغه اصلی ملاصدرا در تعریف و ارائه حکمت متعالیه، کمال نفس و تزکیه آن بوده است.
2. غایات حکمت که ملاصدرا و دیگران از آنها به «غایت» تعبیر نموده اند، در حقیقت، غایات و نتایج عملی و هستی شناختی هستند، نه غایات علم شناختی و روش شناختی.
3. حکمت، عامل اصلی تزکیه صحیح نفس و تزکیه نفس نیز عامل اصلی فهم صحیح مسائل فلسفی است.
4. تزکیه نفس در شکلگیری مفهوم، تعریف، مصداق و غایات این جهانی حکمت، نقش بسیار اساسی دارد.
کلید واژگان: تزکیه نفس, ملاصدرا, استکمال نفس, حکمت, غایت, معرفه النفسA Study of the Relationship between Philosophy and Purification of the Soul in the Transcendent PhilosophyIn relation to the faculties of the soul, philosophy in divided into practical and theoretical types. Since long ago, philosophers have emphasized the simultaneous acquisition of these two branches of knowledge for the realization of the definition and meaning of “philosophy”. Like other philosophers, Mulla Sadra has emphasized this task. However, because of its applied and practical implications for the perfection and transcendence of the soul, practical wisdom is concomitant with the purification of the soul, and since the end of wisdom is the perfection of souls, the purification of the soul bears a tight relationship with wisdom or philosophy, its definition, and its end.The present paper is devoted to a study of this relationship from Mulla Sadra’s point of view and seeks to analyze and explain the reality of wisdom and its connection with belief and purification of the soul based on the principles of the Transcendent Philosophy. Accordingly, the writer has initially referred to the end of philosophy and then examined the mutual relationship between the ends of wisdom and the purification of the soul in detail. In this way, she has demonstrated the following:1. Mulla Sadra’s main focus in the definition and explanation of the Transcendent philosophy is the purification and perfection of the soul.2. The ends of wisdom which Mulla Sadra and others have referred to as “end” are, in fact, ontological and practical ends rather than scientific and methodological ones.3. Wisdom is the main element of the correct purification of the soul, and the purification of the soul is the main element in the correct perception of philosophical problems.4. The purification of the soul plays a greatly significant role in the development of the concept, definition, applications, and worldly ends of wisdom.Keywords: Purification of the soul, wisdom, Mulla Sadra, end, perfection of the soul, knowledge of the soul -
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خدا شناسی در معارف اسلامی است. دو نفراز سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی وعلامه طباطبایی(ره) بر این باور تاکید خاص نموده اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاق مثال و نمونه ای از خدای خالق است، اما علامه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیر مستقل و تعلقی و ربطی می داند که مقارن با شناخت ذات مستقل است که بمنزله ذات قیومی و نگهدارنده آن وجود تعلقی است.
کلید واژگان: نفس, معرفت, ملاصدرا, علامه طباطبایی(ره), معرفه النفس, معرفه الربTo know human soul has been thought in Islamic teachings to be a principle for knowing God. Sadr a-Din a-shirazi, from the 11th H., and Allamah Tabatabaei, from the 14th H., the former being the founder and the latter a deputy of the transcendental philosophy, have dominantly focused on the problem. Both philosophers, being of the same epistemological goal, differs in approach. For Sadra, human soul is the creator of idea and, therefore, an example for God, the real Creator. Allamah, however, knows it as an existentially depended being leading directly to the existence of its self-subsistent Creator. -
حکمت بر اساس تقسیم آن بر پایه قوای نفس، دو شاخه نظری و عملی را شامل می شود. حکما از دیرباز، بر همراه بودن تحصیل و تکمیل این دو شاخه برای تحقق تعریف و معنای «حکمت» تاکید داشته اند. ملاصدرا نیز همچون سایر حکما، به این همگامی تصریح و بر آن تاکید کرده است. اما حکمت عملی به لحاظ داشتن مایه های کاربردی و عملی برای تکمیل و تعالی نفس، با تزکیه نفس ملازم است. و چون غایت حکمت، تکمیل نفوس است، بنابراین، تزکیه نفس با حکمت، تعریف آن، و غایت آن ارتباط تنگاتنگی دارد.
نوشته حاضر به بررسی این ارتباط از نظر ملاصدرا می پردازد و سعی کرده است با توجه به مبانی و مطالب حکمت متعالیه، حقیقت حکمت و ارتباط آن با ایمان و تزکیه نفس را تشریح و تصویر کند، نکاتی درباره غایات حکمت ذکر نماید و سپس به بررسی تفصیلی رابطه دوسویه غایات حکمت و تزکیه نفس بپردازد و از این طریق، این نکات را اثبات کند: 1. دغدغه اصلی ملاصدرا در تعریف و «ارائه حکمت متعالیه»، کمال نفس و تزکیه آن بوده است. 2. غایات حکمت، که ملاصدرا و دیگران از آنها به «غایت» تعبیر نموده اند، در حقیقت، غایات و نتایج عملی و هستی شناختی هستند، نه غایات علم شناختی و روش شناختی. 3. حکمت عامل اصلی تزکیه صحیح نفس، و تزکیه نفس نیز عامل اصلی فهم صحیح مسائل فلسفی است. 4. تزکیه نفس در شکل گیری مفهوم، تعریف، مصداق و غایات این جهانی حکمت، نقش بسیار اساسی دارد و بررسی جامع موارد وابستگی فهم مسائل حکمت بدان ضروری به نظر می رسد.
کلید واژگان: تزکیه نفس, حکمت, ملاصدرا, غایت, استکمال نفس, معرفه النفس, شناخت حقایق اشیا"Ḥikmat", divided according to the faculties of the soul, includes two branches: theoretical and practical. Muslim philosophers, including Mullā Ṣadrā, have always emphasized that acquiring the two branches is necessary for the realization of ḥikmat. Practical philosophy, having functional implications, has a close relationship with the purification, as well as the perfection, of the soul. The author in this article studies this relationship according to Mullā Ṣadrā. He makes an effort to elaborate on the essence of ḥikmat and its relation with faith and the purification of the soul based on the principles and ideas expressed in al-Ḥikmat al-Muta'ālīyah. He suggests that a) Mullā Ṣadrā's main concern in al-Ḥikmat al-Muta'ālīyah is the perfection and the purification of the soul; b) the ends of ḥikmat are practical as well as ontological, and not epistemological or methodological; c) ḥikmat is the main factor in true purification of the soul, which is the principal element in correct understanding of philosophical issues; and d) the purification of the soul is of essential role in the realization of the concept, definition, instance, and worldly aims of ḥikmat. -
معناشناسی حکمت از این نظر که پارادایم و مسیر شکل گیری آن را تعیین و تصحیح می کند حایز اهمیت است. این مساله بر اساس مبانی حکمت متعالیه بررسی شده است و راه گشایی برای فهم و تصور درست از حکمت متعالیه و مسائل آن به شمار می رود. ده تعریف عمده از آثار ملاصدرا در این مقاله مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. مهم ترین این تعاریف عبارتند از: معرفه حقائق الاشیا، معرفه الله ، معرفه النفس، و استکمال النفس الانسانیه. هر یک از تعاریف ده گانه پس از ارزش یابی به گونه ای به تعریف نخست بازگشت دارد.
کلید واژگان: حکمت, فلسفه, معرفت, حکمت متعالیه, نو صدرایی, معرفت شناسی, هستی شناسی, غایت شناسی, معرفه الله, معرفه النفس, شناخت حقایقThe semiology of "Ḥikmat" derives its significance from its influence on determining, as well as correcting, its paradigm and the way it is shaped. The author probes the issue on the basis of the foundations of the Transcendental Philosophy, and regards it helpful in a genuine understanding of al-Ḥikmat al-Muta'ālīyah. The article examines ten definitions for ḥikmat in the works of Mullā Ṣadrā, among them are: "acquaintance with the reality of things," "acquaintance with Allah," "acquaintance with one's self," and "seeking the perfection of human soul". In the conclusion, it is suggested that Mullā Ṣadrā's main concern is to introduce al-Ḥikmat al-Muta'ālīyah as a comprehensive paradigm and system of thought, incorporating modern disciplines, and its guiding role in understanding new scientific issues.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.