جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "تزکیه" در نشریات گروه "ادیان و عرفان"
تکرار جستجوی کلیدواژه «تزکیه» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
یکی از پرسش های اساسی در فلسفه علم آن است که چه ارتباطی بین معنویت و علم وجود دارد؟ نوشتار حاضر کوشیده است با روش کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در تحلیل محتوا پاسخ این سوال را با تاکید بر آراء علامه حسن زاده آملی دریابد. حاصل بحث در دو محور «نقش معنویت در تولید و تقویت علم» و «نقش علم در تولید و ارتقای معنویت» به نتایج ذیل دست یافت: در محور اول، ویژگی های شخصیتی بر علم تاثیر وافری دارد. معنویت بر قوای دراکه تاثیرگذار است. مرتبه ای از تزکیه در تولید مرتبه ای از علم نقش دارد. در محور دوم، علم نافع علمی است که هدف نافعی در جهت تکامل معرفتی و معنوی انسان پیگیری کند و به چنین سرانجامی منتج شود. علمی که اسباب تخلق به اخلاق الهی را فراهم نمی کند حجاب و رهزن است. الگوی علم در سنت اسلامی الگوی نور است. بنابراین، علم، هدایت، روشنایی و آگاهی نسبت به مسیر است. * این مقاله در همایش «فلسفه معنویت با تاکید بر آراء علامه حسن زاده آملی» پذیرش شده است.
کلید واژگان: معنویت, علم, تزکیه, علم نافع, اخلاق, الگوی نور -
موضوع محوری این جستار سلامت معنوی است که با روش معناشناسی انجام شده است. روش معناشناسی در چهار مرحله معناشناسی واژگانی، میدان های معناشناسی، مطالعات متنی و مطالعات فرامتنی قابل بررسی است، ولی تمرکز این نوشتار، بر دو بعد سوم و چهارم است. در بخش مطالعات متنی تاکید اصلی بر متن قرآن است، البته از روایات هم استفاده می شود. یافته های این پژوهش عبارتند از: سلامت معنوی به دو معنای معنویت سالم و سلامت بعد چهارم انسان در ارتباطات با خداوند و امور قدسی است. تعریف مورد قبول معنویت عبارت است از: فراروی ارادی و وجودی از مادیت، انانیت و موقعیت در ابعاد بینشی، کنشی و گرایشی به سمت و سوی خداوند به عنوان کانون، مبدا و مقصد معنویت که زمینه تجربه زیسته باطنی و عمیق تر را فراهم می کند. سلامت معنوی در اصطلاح متون روان شناسی دارای ویژگی های ارتباط با خداوند (قدرت برتر قدسی)، هدف داری و معناداری در زندگی، حالت بنیادین پویا و مثبتی از بودن (به باشی) و برخورداری، رویکرد کل نگرانه و هماهنگ کننده به هستی است و سرانجام در ابعاد گوناگون شناختی، عاطفی و رفتاری نمودار می شود. الگوی سلامت معنوی در قرآن بر اساس بررسی و تحلیل حدود صد واژه قرآنی مرتبط، در نهایت چهار مفهوم تزکیه، حیات طیبه، تقوی و سلام (قلب سلیم) به عنوان مولفه های اصلی سلامت معنوی به دست آمد و در الگوی نهایی، مسیر فرایندی سلامت معنوی در این واژه های چهارگانه و نیز روابط شبکه ای میان آنها در نمودارهای متفاوت ترسیم شده است.کلید واژگان: سلامت معنوی, قرآن کریم, روش معناشناسی, تزکیه, حیات طیبه, تقوی و سلامThe main topic of this article is spiritual health, which has been carried out with the semantic method. The method of semantics can be examined in four stages of lexical semantics, semantic fields, textual studies and meta-textual studies, but the focus of this article is on the third and fourth aspects. In the aspect of textual studies, the focus is on the text of the Qur'an, of course, narratives are also used. The findings of this study suggest that spiritual health has two meanings including healthy spirituality and health of the fourth aspect of human being in communication with God and sacred affairs. The accepted definition of spirituality is going beyond the volition and existence of materiality, egoism and situation in the dimensions of insight, action and then having tendency towards God as the focus, origin, and destination of spirituality which provides the context for deeper and more inward lived experience. Spiritual health, in the term of psychological texts, has the following characteristics including connection with God (supreme holy power), having purpose and meaning in life, a dynamic and positive fundamental state of being (well-being) and enjoyment, a holistic and coordinating approach to existence, and finally various cognitive, emotional and behavioral dimensions. Based on the analysis of about a hundred related Qur'anic words and the model of spiritual health in the Qur'an, four concepts of purification, pure life, piety and peace (a healthy heart) are considered as the main components of spiritual health. In the final model, the process path of spiritual health has been illustrated in these four words as well as the network relationships between them in different diagrams.Keywords: Spiritual Health, The holy Qur'an, method of semantics, purification, Pure Life, piety, peace
-
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 70 (زمستان 1400)، صص 353 -372عرفان عملی با تزکیه و مجاهده شروع می شود. سالکان الی الله باید رسیدن به مقصد و انجام سیر عروجی،کدورت های جسم و نفس را از عذار روح بزدایند تا بتوانند به صفای نخستین نایل گردندد. رها ساختن نفس و عدم دست یازیدن به تصفیه ی آن ره آوردهای نا مبارکی را برای آدمی به همراه خواهد داشت. اما انسانی که به تخلیه نفس از رذایل و تحلیه ی آن به فضایل همت گمارد، از امارگی نفس کاسته و به سوی نفس مطمینه گام بر می دارد. نهج البلاغه یکی از عالی ترین متونی است که از ناحیه امام معصوم صادر شده است و دارای نغزترین اندیشه های عرفان عملی است. از دیگر سو، عوارف المعارف نیز یکی از متون قابل اعتنا در عرفان عملی است که قرن های متمادی مورد توجه عارفان بوده است. بررسی بینامتنی هر دو متن نشان می دهد که تزکیه نفس برای نویسندگان هر دو اثرجایگاه ویژه ای داشته است. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی تهیه شده است و روش گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه لزوم و نتایج تزکیه نفس در دو متن فوق الذکر می باشد. نتایج حاصله نشان می دهد که نهج البلاغه و عوارف المعارف اهمیت فوق العاده ای به تربیت نفس داده اند.کلید واژگان: عرفان عملی, نهج البلاغه, عوارف المعارف, تزکیه, مجاهدهPractical mysticism begins with self-purification and asceticism. On the spiritual journey and the path to ascension to God, wayfarers are to ward off bodily and moral impurities as well as torments of the soul to reach the very first peace and serenity. Corrupting the soul will bring about unfortunate consequences for human beings. He who strives to purge the soul of vices and to vest in virtues will absolve the carnal soul, thereby achieving a righteous one. As one of the most salient works attributed to the infallible Imam, Nahj al-Balaghah entails exemplary eloquence of practical mysticism. Likewise, Awarif al-Ma'arif viewed as the other reliable source rich in practical mysticism has attracted the attention of mystics for many centuries. The present study employs a descriptive-analytic design in the form of the library research method to collect the data. The purpose of the study is to compare the necessity and outcomes of self-purification in the two books in question. The results of intertextual content analysis of Awarif al-Ma'arif and Nahj al-Balaghah manifest that self-purification stands at the forefront and that nurturing the self is of paramount importance in these two esteemed masterpieces.
-
نشریه عرفان اسلامی، پیاپی 59 (بهار 1398)، صص 85 -100
در فلسفه تعلیم و تربیت معاصر به تربیت عرفانی جایگاه اندکی داده شده است و یکی از نظریه پردازان آن علامه طباطبایی (1360-1281 ش) در رساله لب اللباب و آثار دیگر خود به معرفی تعلیم و تربیت عرفانی می پردازد و در رساله الولایه این تربیت را در قالب سیر و سلوک علمی و عملی به صورت تطبیقی مطرح می نماید. در طرح نظر خود از عرفان نظری و هستی شناسی عرفانی و آشنایی با حقایق دین آغاز می کند و در عرفان عملی به تاثیر دعاها، مراقبه، ذکر و فکر، خلوت و طهارت، نیت و ارادات و مانند آن می پردازد و کلیدهای تربیت عرفانی را در منازل و مقامات سلوکی دنبال می کند و طرحی جامع برای برنامه ریزی در تدوین یک الگوی تربیتی ارائه می دهد که در این مقاله تلاش می گردد عناصر اصلی آن شناسایی و معرفی شوند.
کلید واژگان: تعلیم و تربیت, سیروسلوک, علامه طباطبایی, تزکیه, تربیت عرفانیIn the philosophy of contemporary education, little has been given to the mystical education, and one of its theorists, Allameh Tabatabai (1821- 1161), introduces the teachings of al-Balab in his treatise on Al-Balab and his other works, and in the treatise, In the form of scientific and practical crossover, it presents a comparative approach. In his plan, he begins with mystical mysticism and mystical ontology and familiarity with the truths of religion, and in practical mysticism he deals with the effects of prayers, meditation, remembrance and thought, privacy and purity, intentions, and so on, and provides the keys to mystical education in the home And authoritative followers and provides a comprehensive plan for planning in the formulation of a training model that seeks to identify and introduce its main elements in this paper.
Keywords: Education, Spiritual journey, Allame Tabatabai, cultivation, nature -
این مقاله در رابطه با رویکرد قرآن و عرفان به معنا و مفهوم تزکیه بحث می کند. واژه تزکیه در اصل حاوی دو معنای رشد و نمو دادن و تطهیر و پاکیزه سازی است. البته باید توجه داشت که این دو معنا با یکدیگر، پیوند دارند و به نوعی لازم و ملزوم یکدیگرند. معمولا در کتاب های تعلیم و تربیت و متون اخلاقی و عرفانی دو واژه تربیت و تهذیب را به جای تزکیه به کار می برند.
تزکیه در عرفان عبارت است از زدودن نفس و تخلیه آن از عقاید باطل و اوصاف مذموم، میراندن هوای نفس، تربیت کردن و به صلاح آوردن نفس و از صفت اماره به مطمئنه رسانیدن آن. برخی تزکیه را به معنای ترک دنیا دانسته اند. در منابع عرفانی به تزکیه به طور مستقل کمتر پرداخته شده و بیشتر آن را ذیل، سیروسلوک و ریاضت نفس مطرح کرده اند. در آثار اخلاقی نیز، ذیل بحث تهذیب نفس، به تزکیه پرداخته شده است.
کلید واژگان: قرآن, تزکیه, عرفان, تهذیبThis paper discusses the Koran and mystical approach toward the concept of catharsis. The word catharsis in fact contains two meanings on growth and transformation as well as purification and cleansing. Of course, it should be noted that they are interrelated and are kind of essential to one another. Usually, two words of breeding and polishing are used for catharsis in the moral and mystical texts. Catharsis in mysticism is removing evil spirit and discharging it from any ill thoughts and malicious characteristics, warding off spiritual impurities, rearing and bearing and qualifying spirit from an aggressive one to the secure one. Some persons take catharsis as disporting worldly affairs. Catharsis is not at all dealt with independently in mystical sources; rather, it is mostly addressed as spiritual journey and asceticism. In ethical works, too, catharsis is dealt with under the term of spiritual refinery.Keywords: The Koran, catharsis, mysticism, refinery -
اصطلاح انسان کامل برای اولین بار توسط محیی الدین عربی در قرن هفتم هجری وارد عرفان اسلامی شده، و پس از او، دیگران این بحث را با بیانات مختلف مطرح کردند.
سخنان و آثار گهربار عرفا و اندیشمندان اسلامی در پژوهش حاضر، تنها قطره ای از دریای بیکران عرفان اسلامی است که دایره هستی را در انسان کامل خلاصه کرده است. چرا که، انسان کامل، مرکز عالم (قطب عالم) است و همه چیز بر مدار او می گردد، حتی گردش افلاک نیز به حرمت اوست و راه یافتن به دنیای علم و معرفت و حقیقت تنها با دستگیری او میسر می شود.
در این پژوهش، موضوع «انسان کامل» را از دیدگاه جمعی از عرفای نامدار اسلامی مورد تحقیق و بررسی قرار دادیم و در پایان نیز بعد از یک نتیجه گیری کوتاه، فهرست منابع و مآخد مورد استفاده را آورده ایم.
کلید واژگان: انسان کامل, کمال, معرفت, حقیقت, تزکیه, عرفا, فناءThe term "Perfect Man" was first entered into the Islamic Mysticism by Mohiyoddin Arabi in the seventh century A.H. and after him the others have posed the idea in different interpretations.The valuable quotations and works of the Islamic scholars and mystics stated in the present study is just a little drop of the vast ocean of the Islamic Mysticism in which the existing cycle is summarized in the perfect man. Because the perfect man is the center of the universe (the universal pole) and the rest is moving around its circuit. Even the circulation of the heavens is at his disposal and to get into the world of science and instruction and reality is possible only through his given hand.This article is a study and research about the "perfect man" as viewed by a group of the well-known Islamic mystics and the end is furnished with the list of references and resources preceded by a short conclusion. -
پژوهشنامه ادیان، پیاپی 2 (پاییز و زمستان 1386)، صص 199 -130قدیس بوناونتوره بی شک یکی از شخصیتهای تاثیر گذار در عرفان مسیحی است. وی که به عنوان بانی دوم و معمار اصلی فرقه فرانسیسی شناخته می شود، توانست علاوه بر تبیین عرفان مسیحی به تشریح زندگی، آثار و ابعاد شخصیتی قدیس فرانسیس بپردازد. با آنکه جایگاه وی در میان فرانسیسیان، شبیه به جایگاه توماس آکویناس در میان دومنیکیان است، اما با این همه، جوانب شخصیتی او چندان روشن نیست. کتاب سفر روح به سوی خداون د او یکی از آثار ماندگار در عرفان مسیحی است. در این پژوهش کوشش بر آن است که پس از ارائه شرح مختصری از زندگی و آثار او، جهان شناسی و به ویژه دیدگاه عرفانی وی مورد بررسی قرار بگیرد.کلید واژگان: وحدت وجود, وحدت شهود, مراقبه, عرفان مسیحی, اتحاد, تزکیه, تثلیث, فنا, توحیدSt. Bonaventure is undoubtedly one of the most distinguished and effective figures in Christian mysticism. As the second founder of Franciscan order, he gives an account of St. Franci's biography and works; beside that, he deals with the Christian mysticism in his works. Although his place among the Franciscans is similar to the place of Thomas Aquinas among the Dominicans, the account of his life is not as clear as Aquina's biography. However, his works could help us to understand his character and thought. For example, his book entitled The Journey of the Mind to God (1259 C. E.) is one of the most important works on Christian mysticism. This article tries to survey his biography and his works as well as his ideology and his mystical point of view.Keywords: Oneness of being, Oneness of perception, meditation, Christian mysticism, union, purification, Trinity, annihilation, Divine Oneness
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.