جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « امر ارشادی » در نشریات گروه « فقه و حقوق »
تکرار جستجوی کلیدواژه «امر ارشادی» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
فصلنامه فقه و اصول، پیاپی 130 (پاییز 1401)، صص 143 -164
تفکیک اوامر مولوی از ارشادی ضرورتی انکارناپذیر و تاثیرگذار در استنباط فقهی است. در این جستار، از طریق نمونه کاوی در مثال های مشهور امر ارشادی و نیز مقایسه سه گونه از اوامر شرعی، یعنی ارشادی و مولوی استحبابی و مولوی طریقی، به مولفه های اصلی در شکل گیری اوامر ارشادی و مولوی می رسیم . نتایج تحقیق نشان می دهد که عنصر محوری در اوامر مولوی، استفاده از جایگاه مولویت و شخصیت حقوقی مولا در تحریک عبد به سوی انجام فعل است؛ اما اوامر ارشادی در جایی معنادار است که یا اساسا مولویتی وجود ندارد یا مولا به دلایلی از مولویتش برای برانگیختن عبد استفاده نمی کند، بلکه برای این منظور از روش های دیگری همچون بیان مصالح و مفاسد بهره می برد. در هر صورت مولا در هر نوع از اوامر، واقعا طالب انجام یا ترک فعل توسط عبد است و فقط شیوه و ابزار تحریک متفاوت است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مصلحت مستقل داشتن، ترتب ثواب، فقدان عقاب، مرتبط بودن به امور دنیوی یا اخروی، وجود طلب حقیقی یا صوری، وجود یا عدم حکم مستقل عقلی، تاسیسی یا تاکیدی بودن و... هیچ یک ملاکی جامع و مانع در تمایز ارشادیات از اوامر مولوی نیست.
کلید واژگان: امر ارشادی, امر مولوی, مولویت, مصلحت, مفسده}Distinguishing between prescriptive and advisory commands is an undeniable and significant necessity in jurisprudential inference. In this study, through the case study of famous examples of advisory commands and comparing the three types of religious commands i.e. advisory, preferred prescriptive and prescriptive command being a path, the main elements that form advisory and prescriptive commands will be discovered. The results of this research show that the essential element in prescriptive commands is the use of the lordship status and the lord’s legal personality in stimulating the servant to perform the act; on the other hand, advisory commands apply where either there is no lordship or the lord, for certain reasons, does not use his lordship to stimulate the servant and instead he uses other methods such as declaring the benefits and harms of an act. Nevertheless, in any type of commands, the lord actually desires that the servant performs the act or refrains from it and only the method and means of stimulation are different. The results of this research show that having an independent benefit, entailing reward, lack of punishment, being related to worldly and hereafter affairs, the existence of real or factitious demand, the existence or absence of an independent intellectual ruling, being new-established or emphasized, etc. do not constitute inclusive and exclusive standards for the distinction between advisory and prescriptive commands.
Keywords: Advisory Command, Prescriptive Command, lordship, Benefit, Harm} -
«احتیاط» یکی از احکام مربوط به حالت «شک در تکلیف» می باشد که اگرچه در بسیاری از موارد واجب نیست، ولی عقلا در شایستگی آن تردیدی ندارند. ولی آیا این ترجیح احتیاط، از ناحیه شارع است و براین اساس می توانیم قایل به استحباب شرعی احتیاط شویم یا ترجیح به حکم عقل و سفارش های شارع به احتیاط، ارشاد به حکم عقلی است؟ هرچند بیشتر فقیهان با توجه به روایات فراوان، استحباب احتیاط را پذیرفته اند، ولی در مقابل برخی از آنان حسن شرعی احتیاط را با حسن عقلی آن سازگار ندانسته و ترجیح احتیاط توسط شارع را محال پنداشته اند. از این رو، با توجه به اثر گذاری فراوان رویکرد احتیاطی در سبک زندگی اسلامی و به دست آوردن قوانین شرعی و تفاوت های فراوان میان حسن عقلی و شرعی آن، در این نوشتار به تبیین و بررسی اشکالات حسن شرعی احتیاط و راهکار های موجود برای آن پرداخته شده و با تاکید بر تبیین صورت مساله، فرضیه ها و مبانی بحث که تاکنون کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته، استحباب شرعی احتیاط به چالش کشیده شده است.
کلید واژگان: استحباب احتیاط, حسن عقلی, احتیاط مستحب, احتیاط شرعی, امر ارشادی, امر مولوی, امر طریقی} -
در میان تصمیمات و اقدامات دادرس در دادرسی مدنی، «نظر ارشادی» نادیده گرفته شده است، و شاید به این دلیل که معلوم نیست در زمره تصمیمات و اقدامات دادرس باشد، کمتر به آن پرداخته شده است. این نظر درواقع راهنمایی و مشاوره ای است که دادرس به طرفین دعوا می دهد؛ مشاوره ای که هیچ گونه توان اثباتی و اجرایی ندارد و اگرچه مشمول ممنوعیت تلقین نمی شود، با «امر ارشادی» در اصول فقه قابل مقایسه است. با عنایت به اینکه نظر ارشادی را نمی توان عمل قضایی به شمار آورد، ناسازگاری آن با اصول دادرسی همچون ابتکار عمل خصوصی و تسلط طرفین بر جهات و موضوعات، و مقابله اش در برخی مواقع با اصل بی طرفی و استقلال قوه قضایی، ممکن است موجب انتظار نامعقول از این قوه مستقل و بی طرف گردد. از این رو، پیشنهاد شده است در ایراد رد دادرس یا در ارجاع پرونده به شعب، وجود نظر ارشادی موثر باشد.
کلید واژگان: استقلال و بی طرفی دادرس, اصول دادرسی, امر ارشادی, عمل قضایی, نظر ارشادی}Consultative view of judge among its decisions and acts in civil trial has been neglected and less analyzed. This view is a guidance and consultation that a judge gives to the parties; A consultation which has any executive or probative effect and in this way is comparable with «consultative order» in Islamic Jurisprudence. As a consultative view is not a judicial act، its issuance from a judge may be result to undue anticipate of parties from an independent and impartial judicial power.Keywords: consultative order, consultative view, independence, impartiality of judge, judicial act, principle of trial}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.