به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "دشت شبستر - صوفیان" در نشریات گروه "جغرافیا"

تکرار جستجوی کلیدواژه «دشت شبستر - صوفیان» در نشریات گروه «علوم انسانی»
جستجوی دشت شبستر - صوفیان در مقالات مجلات علمی
  • شهرام روستایی، محمدحسین رضایی مقدم، جمشید یاراحمدی، سمیرا نجف وند*

    فرونشست زمین یک مخاطره جهانی است که به دلایل مختلف از جمله برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی و تغییرات اقلیمی رخ می دهد که سبب بروز مشکلات و معضلات فراوان در زمین های کشاورزی، جاده ها ، خطوط انتقال نیرو و انرژی شده است. در دهه اخیر فرونشست به عنوان یک مخاطره ژئومورفیک در بخش وسیعی از دشت های ایران از جمله دشت شبستر- صوفیان در حال وقوع است. لذا این تحقیق با هدف شناسایی مناطق مستعد فرونشست در دشت شبستر- صوفیان انجام شده است. در مرحله نخست با استفاده از آمار 18 ساله 23 چاه پیزومتری و نرم افزار ARC-GIS ، نقشه افت آب به روش درون یابی IDW تهیه شد. سپس عوامل موثر در فرونشست منطقه (شیب، طبقات ارتفاعی، واحدهای ژئومورفولوژی، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی،سنگ شناسی، افت سطح آب زیرزمینی) شناسایی و بعد از وزن دهی معیارها در ARC-GIS ،محاسبات آن در نرم افزار Expert Choice انجام شد. سپس لایه های مذکور از طریق مدل AHP-Fuzzzy در محیط نرم افزار ARC-GIS تعیین عضویت گردید و با استفاده از هم پوشانی خطی فازی نقشه مناطق مستعد فرونشست دشت شبستر- صوفیان در پنج کلاس مستعد فرونشست بسیار بالا، بالا، متوسط، پایین و بسیار پایین تهیه شد. طبق نتایج مدل، مناطق جنوبی و غربی دشت شبستر- صوفیان مستعد فرونشست زیاد تا خیلی زیاد بوده است. این مناطق منطبق بر کاربریهای کشاورزی و مراتع بوده، روستاهای کوشک، یوسف آباد، شنگل آباد،آق کهریز، قم تپه، وایقان بر روی پهنه های پرخطر واقع شده که خطر فرونشست در این مناطق در وضعیت بحرانی قرار دارد.

    کلید واژگان: فرونشست زمین, روش AHP-Fuzzy, افت سطح آب زیرزمینی, دشت شبستر- صوفیان
    Shahram Roostaei, Mohammad Hosein Rezayi Moghadam, Jamshid Yarahmadi, Samira Najafvand *

    Groundwater depletion is one of the scenarios of climate change, which has become a global crisis today. Land use changes and land cover and rapid urbanization are the main causes. The decline of groundwater in recent years has caused land subsidence in many alluvial plains of the country. Uncontrolled and uncontrolled consumption of surface and groundwater resources, reduction of precipitation, concentration of consumption in some places (Imbalance between demand and water supply potential), inadequate cultivation pattern and lack of proper irrigation and digging of multiple wells and operation Irregularity of them in recent decades has caused a critical situation of groundwater resources in most plains of the country. To Groundwater level in most of the country's aquifers is constantly declining and the average annual decline over It has been 12 meters for the last 15 years. Decreasing the groundwater level of the plains increases the cost of water extraction and Increased energy consumption, reduced water quality and the emergence of land subsidence. As side effects, with decreasing volume The phenomenon of subsidence occurs in different spatial and temporal situations with different characteristics such as groundwater content, morphology, pedology and geology, which have different destructive effects. Shabestar-Sufian plain is one of the plains in the northwest of the country, which is facing many restrictions in terms of access to surface water and groundwater and is in a critical situation. In recent decades, the increasing trend of irrigated agricultural lands and overexploitation of groundwater resources has put the plain at risk of subsidence. Groundwater level drop is one of the most common causes of subsidence. Recognizing and examining ways to control it and prevent accelerating the process and expansion of subsidence phenomenon prevents the occurrence of hazards such as groundwater pollution, land slope change, well wall collapse, gradual sinking of masts and structures, changing the slope of rivers and roads Be. Risks that cause significant financial and human losses and on the other hand cause a waste of time and manpower, and pollution and destruction of the environment. In Shabestar-Sufian plain, there may be signs of subsidence in the form of sloping pipes, piping, shallow cavities, which is a warning for this fertile plain. If proper planning is not done regarding the exploitation of groundwater, we will soon see the destruction of lands, houses, water pollution, etc. In this regard,. The aim of this study was to identify areas prone to subsidence, for which the Fuzzy-AHP model was used. Information layers including land slope, altitude, geomorphological units, distance from the river, land use, lithology, groundwater level decline have been used as effective criteria. Expert Choice software was used to perform the calculations and after obtaining the final weights of each criterion, the obtained weight was applied on the layers according to the expert opinions in GIS software. Also, for the fuzzy model, fuzzy maps were combined using the fuzzy gamma operator. To modulate the very high sensitivity of the multiplication fuzzy operator and also the very low sensitivity of the sum fuzzy, the gamma fuzzy operator has been used and finally a map of subsidence prone areas has been prepared. Landslide risk areas are classified into five categories: very low (10.8%), low (14.2%), medium (7.22%), high (7.28%) and very high (2.23%). have became. About 52% of the southern, middle and western regions of the region are at very high risk of landslides due to excessive use of groundwater. In terms of spatial distribution, the highest risk of land subsidence is in the villages of Aq Kahriz, Dizaj Khalil, Shanglabad, Bagherabad, Kafi Malek, Kushk, Hallaji, Yousefabad, Ali Biglou, Haftcheshmeh and Qom Tappeh. Complete and common data were used between 2001 and 2017. Water loss map was prepared by idw interpolation method in gis environment. The results of groundwater status assessments in the region indicate that the study area in recent years has been faced with an increasing trend of groundwater level decline, so that the rate of water level decline has reached 4.7 meters in 18 years, a sharp drop in land subsidence in this region Has caused. . The calculated results are confirmed by examining the time series of water level drop in the wells of the region. Analysis of geomorphological parameters of the region has also shown that the same occurrence of subsidence has been in areas with a slope between zero to 5 valleys, have experienced less subsidence in the slope of more than 5 degrees or no subsidence has occurred in these slopes at all. It has a high subsidence in places with a height of less than 1500 meters, and with salt cover and alluvial materials, as well as areas with agricultural use. Areas close to the river were less prone to subsidence. Flat and smooth slope directions have been the main area of occurrence of this phenomenon. It can be concluded from the results that more than half of the 5% (51%) of the study are prone to high to very high subsidence, this means the critical situation in this plain.

    Keywords: Land subsidence, AHP-Fuzzy method, Groundwater level drop, Shabestar-Soufian plain
  • شهرام روستائی، محمدحسین رضایی مقدم، جمشید یاراحمدی، سمیرا نجف وند*

    فرونشست زمین یکی از مخاطرات طبیعی است که در اثر عوامل طبیعی و یا ترکیب این دو عامل، به شکل فروریزش یا نشست رو به پایین سطح زمین رخ می دهد. پایش تغییرات سطح زمین مستلزم استفاده از فن های دقیق است. در این راستا، فن تداخل‎سنجی راداری با پراکنش گرهای دایمی با پوشش وسیع مکانی و نیز قدرت تفکیک زمانی و مکانی بالا، یکی از دقیق ترین و کم هزینه ترین فن های سنجش ازدور جهت پایش و اندازه گیری میزان جابه جایی به وجود آمده در سطح زمین است. در سال های اخیر، در پی تغییرات اقلیمی و خشک سالی های پیاپی از یک سو و نیز مدیریت غیراصولی منابع آب، برداشت بی رویه آب های زیرزمینی و رشد فزاینده جمعیت، سبب رخداد جابه جایی زمین به خصوص فرونشست دشت شبستر - صوفیان شده است. ازاین رو، این تحقیق با استفاده از روش مذکور و طریق پردازش تصاویر Sentinel-1 بین سال های 2016 تا 2020، نرخ جابه جایی زمین در این منطقه را مورد ارزیابی و پایش قرار داده است. برای بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی منطقه و تهیه نقشه افت آب همچنین هیدروگراف واحد چاه های مشاهداتی منطقه از داده های سطح آب بین بازه زمانی 1380 تا 1398 استفاده شده است. نتایج روش پراکنش گرهای دایمی حاکی از نرخ جابه جایی سالانه زمین برای منطقه از سال 2016 تا 2020 به ترتیب 54/8 - ، 47/9- ، 9/8- ، 7/9- و 02/9 - سانتی متر بوده است. بدین سبب که منطقه فاقد ایستگاه های ژیو دینامیک و GPS بوده است، اعتبارسنجی نتایج روش تداخل‎سنجی راداری با استفاده از داده های چاه های پیزومتری و مقدر افت سطح آب زیرزمینی (7/4 متر) در منطقه و تحلیل هیدروگراف واحد آبخوان، همچنین مقایسه نتایج تحقیقات قبلی صحت نتایج تحقیق حاضر تایید گردید.

    کلید واژگان: فرونشست زمین, Sentinel-1, تداخل‎سنجی راداری, دشت شبستر - صوفیان, افت آب زیرزمینی
    Shahram Roostaei, MohammadHossein Rezaei Moghaddam, Jamshid Yarahmadi, Samira Najafvand *

    Land subsidence is one of the natural hazards that occurs as a result of natural factors or a combination of these two factors, in the form of flooding. Monitoring land surface changes requires the use of precise techniques. In this regard, the radar interferometry technique with permanent dispersers with wide spatial coverage as well as high temporal and spatial resolution is one of the most accurate and cost-effective remote sensing techniques for monitoring and measuring the amount of displacement on the ground. In recent years, following climate change and successive droughts on the one hand, and the improper management of water resources, improper abstraction of groundwater and increasing growth of population, on the other hand, has led to land displacement - and subsidence, in particular - on the Shabestar-Sufi plain. Therefore, this study has evaluated and monitored the rate of land movement in this region by using the mentioned method and by processing Sentinel-1 images between 2016 and 2020. To study the changes in groundwater level in the region and to prepare a water drop map as well as the hydrograph of the observation wells in the region, water level data between 2001 and 2017 have been used. The results of the permanent dispersion method indicate the annual land displacement rate for the region from 2016 to 2020 in five periods - 8.54, -9.47, 8-9, -9.7 and -9.02 cm, respectively. Due to the lack of geodynamic and GPS stations in the region, validation of the results of the radar interferometry method was assessed by using piezometric well data and the predominance of groundwater level drop (4.7 m) in the region and hydrograph analysis of the aquifer unit, and by comparing the results of the previous research, and the accuracy of the results of the present study was confirmed.

    Keywords: Land Subsidence, Sentinel-1, Radar Interferometry, Shabestar-Sufian plain, Groundwater Depletion
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال