جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "علم کوه" در نشریات گروه "جغرافیا"
تکرار جستجوی کلیدواژه «علم کوه» در نشریات گروه «علوم انسانی»-
یخچال های طبیعی و تغییرات کوتاه مدت و بلند مدت آن ها، از مهم ترین سنسورهای اقلیمی برای پایش روند تغییرات آب و هوایی هستند. در تحقیق حاضر به منظور آشکار سازی مکانی- زمانی تغییرات ارتفاعی دماغه یخچال؛ مدل های رقومی ارتفاعی حاصل، داده های لیزراسکنینگ هوایی (LiDAR) سال 1389و تصاویر پهپاد سال های 1397 و 1399 مورد استفاده قرار گرفتند. دقت مدل های رقومی ارتفاعی (DEM) استخراج شده از پهپاد، در سال های 1397 و 1399 به ترتیب با استفاده از حدود 40 و 20 نقطه کنترل زمینی تقریبا 15 سانتی متر برآورد شد. همچنین دقت برآورد تغییرات ارتفاعی بر اساس ارزیابی تغییرات ارتفاعی در منطقه غیر یخچالی در این بازه زمانی نشان دهنده دقت بالای نتایج است. بطوری که مقادیر میانگین و انحراف معیار در منطقه غیریخچالی به ترتیب برابر با 0.05± و0.34 سانتی متر است که مقادیری قابل قبول در مطالعه تغییرات ارتفاعی یخچال به شمار می روند. نتایج حاصل از تفریق دو به دوی DEM های یاد شده نشان دهنده تغییرات ارتفاعی بسیار زیاد دماغه یخچال علم کوه از سال 1389 الی 1399 است. چنانچه میانگین نرخ تغییرات ارتفاعی شکاف اصلی دماغه یخچال در این مدت حدود 0.8 - متر در سال (.m/yr) و بیشترین مقدار نرخ تغییر ارتفاعی حدود 2.31- (.m/yr) است. عمده تغییرات ارتفاعی این منطقه در بازه زمانی 1389 تا 1397 بوجود آمده و میانگین نرخ تغییرات ارتفاعی شکاف اصلی یخچال در این مدت 1.03- (.m/yr) و حداکثر آن 2.77- (.m/yr) است. تغییرات ارتفاعی در بازه زمانی 1397 تا 1399 کمتربوده و میانگین نرخ تغییرات ارتفاعی 0.1+ (.m/yr) و حداکثر آن 1.85- (.m/yr) است. با توجه به اینکه این منطقه به عنوان خروجی و محل تخلیه یخچال نیز شناخته شده و حجم زیادی از واریزه ها و یخرفت های یخچالی را به ارتفاعات پایین تر سرازیر می کند، تغییرات ارتفاعی شدید این منطقه ناشی از ذوب برف و یخ است و همین امر، عامل اصلی وقوع سیلاب عظیم تیرماه سال 1390 در رودخانه سردآبرود بوده است.
کلید واژگان: یخچال طبیعی, علم کوه, دماغه یخچالی, سنجش از دور, پهپاد, تغییرات ارتفاعیIntroductionGlaciers and their short-term and long-term elevation changes are among the most critical environmental hazard indices for monitoring climate change and evaluating geomorphology, perpetually posing risks to climbers, environmentalists, and tourists. The Alamkooh glacier’s snout is known as one of the most dynamic parts of glaciers in Takht-e-Soliman height due to the yearly advance and retreat of glacier movement causing substantial volumes of various glacial deposits to collapse into their downstream areas. Nowadays, the advancements of satellite imagery, aerial photos, and Unmanned Automated vehicles (UAV) pave the path for accurately extracting and evaluating these changes. Therefore, the objectives of this research are: (a) evaluating the use of new and cost-effective technologies (UAVs) in comparison to satellite imagery for monitoring glacier changes, (b) identifying spatiotemporal glacier elevation changes, and (c) evaluation of the elevation change rate of the Alamkooh glacier snout from 2010 to 2020 using high spatial resolution remotely sensing data. In this context, the elevation changes of the snout of Alamkooh Glacier, as the hazardous activist part of this glacier, were assessed using Digital elevation models (DEMs) differences of 2010, 2018, and 2020.
Materials and MethodsAlamkooh Glacier is located on the northern hillside of Alamkooh Summit in the Takht-e-Soliman region. The snout of this glacier is situated in a steep valley known as Lizbonak and its high activity changes the shape and morphology of this area. In this paper, spatial and temporal elevation changes of Alamkooh Snout were identified and evaluated using DEMs subtraction derived from aerial laser scanning (LiDAR) data in 2010, and from images captured by UAV in 2018 and 2020. Before elevation change analysis, the DEMs obtained through UAVs in 2018 and 2020 were carried out using approximately 40 and 20 ground control points, respectively. The resulting outputs displayed a reliable accuracy of around 15 cm for these DEMs. In addition, for assessing elevation changes precisely, the all of extracted DEMs were preprocessed and orthorectified and then subsequently subtracted pairwise. Then after, the accuracy of elevation changes was appraised based on non-glacial area elevation change. The outcomes of elevation change in this region signify a high level of accuracy in the 10-year time span. According to the results, the average and standard division elevation change of non-glacial area was ±0.05 cm and 0.34 cm respectively. Moreover, the average error assessment on the non-glacial area indicates that within eight years from 2010 to 2018 the average error was ±0.16 cm, and within two years it was ±0.11 cm from 2018 to 2020.
Result and discussionResults of DEMs pairwise differences show significant elevation changes in this part of Alamkooh Glacier from 2010 to 2020. The average and the maximum elevation change rates in this period are -0.8 (m/yr.) and -2.31(m/yr.) respectively. The major elevation changes in the snout of Alamkooh happened in the initial period from 2010 to 2018 where the yearly and the maximum mean elevation change rates were -1.03 (m/yr.) and –2.77 (m/yr.) respectively. On the contrary, the elevation changes from 2018 to 2020 were lower than the first period whereas the yearly mean elevation change was about +0.1 (m/yr.) and the maximum elevation change rate was -1.85 (m/yr.). The positive rate of elevation change from 2018 to 2020 is due to debris and ice cubes flowing from upstream and accumulation downstream. Moreover, the Spatial analysis of elevation changes results show a heterogeneous distribution whereas the most significant elevation change in the snout of Alamkooh glacier has occurred predominantly across and along the largest existing valley rather than being evenly spread out across the entire area. The elevation change domain in this valley is between +1.3±0.05 to -23.05±0.05 and the average elevation change of in ten years from 2010 to 2020 is about -8.01 ± 0.05 meters. These changes mostly were negative with decreasing and eroding rates. In contrast, the elevation changes in other valleys only occurred at the exit area of the glacier and just the entrance of the snout area, and the margins did not show a considerable change. When considering all valleys in the snout of Alamkooh the elevation changes distribution across the snout varies between +0.45 to -13.2 (m) with an average of -7.8 (m) which is less than alongside changes at the main valley.
ConclusionThe results show elevation changes in the Almakooh snout do not have constant rate and largely fluctuate in different years and regions. The maximum elevation changes occurred from 2010 to 2018 and along with the main steepest valley. The main valley plays a vital role in elevation change analysis and flowing debris down. This area is also known as the depletion area of the Alamkooh glacier and its drastic elevation changes are caused due to ice and snow melt. The tremendous historical flood of the SardAbrood River occurred in June 2011 was created and affected by elevation changes in this area. Therefore, the tongue of Alamkooh Glacier is considered one of the most dangerous areas regarding natural hazards, and morphological change studies require precaution regarding approaching or visiting this area. This research also confirms that using time-series of remote sensing data such as UAV and Lidar images is very helpful and cost-effective data for identifying, extracting, and monitoring the spatiotemporal changes of glaciers, debris flow directions, and natural hazards.
Keywords: Glacier, Alamkooh, Glacier Snout, Remote Sensing, UAV, Elevation Changes -
وجود آثار یخچالی یکی از مهم ترین مواریث اقلیمی کواترنری در پهنه ایران زمین به شمار می رود. از مهم ترین یخچال های کشور ایران می توان به یخچال های علم کوه و تخت سلیمان اشاره کرد. پژوهشگران ایرانی و خارجی که در مورد یخچال های علم کوه تحقیق کرده اند، بر این موضوع اتفاق نظر دارند که یخچال های دامنه شمالی علم کوه جزء یخچال های فعال ایران به شمار می رود. هدف این مقاله بررسی نظریات قبلی در مورد حرکت و فعالیت های یخچال های علم کوه از طریق اندازه گیری دقیق و ارائه نتیجه به صورت کمی بوده است. برای دستیابی به این هدف، مقاطعی بر روی زبانه های یخچالی تعیین و علامت گذاری شده و سپس طی یک دوره 4 ساله و هر سال با دوربین تئودولیت مدل T16 میزان تغییرات اندازه گیری شده است. نتایج نشان می دهد که یخچال های علم کوه به دلیل گرم شدن اقلیم در عصر حاضر به تدریج در حال ذوب شدن اند، هرچند شواهد گویای آن هستند که در دوره های یخچالی گذشته، فعالیت به مراتب بیشتری داشته اند. با وجود این، در زمان حاضر در راستای طولی و در جهت شیب دره، این یخچال ها در فعال ترین زبانه خود (زبانه علم چال) سالیانه 30/2 متر حرکت دارند. وجود اشکال جریانی یخرفتی، وجود هسته های یخی تا انتهای زبانه یخچالی و یا تغییر ضخامت یخرفت سطحی زبانه ها، وجود شکاف ریمای در انتهای سیرک های یخچالی و نیز تخریب پناهگاه کوهنوردی احداث شده در روی زبانه سیرک علم چال از مشخص ترین شواهد فعالیت و حرکت زبانه های یخچالی به شمار می روند.
کلید واژگان: یخچال کوهستانی, علم کوه, تخت سلیمان, فرسایش یخچالی, تغییرات اقلیمیThe presence of glacial deposits is among the most important evidences of quaternary climatic changes. The Aalamkooh and Thakht-E-Solieman Glaciers are the samples of those glaciers in the Alborz Mountains. All Iranian and foreign researchers who have worked on the Alamkooh glaciers believe the glaciers of northern Alborz are parts of active ones in Iran. The objective of this research is investigation of the previous performed works about the dynamics of glaciers through strict and quantitative measuring of Glacier motions. For reaching to this objective we considered the sections on glacier tongues and marked them during a four-years period which their changes were measured per year. The results show that the Alamkooh glaciers due to global warming are gradually melting. However It seems that in glacier time their activates served much more than this time. At present, they move in deep direction of valley with the maximum rate of 2.30 m. in each year. The existence of glacier landform, ice cores by the end of glacier tongue, change of volume of surface moraine, the presence of rimaye fissure at the end of glacier cirques, and destruction of climber’s housing made on the glacier tongue are counted as the most evidences of moving and activities of the glaciers. -
یکی از مهمترین مواریث اقلیمی دوران چهارم در ارتفاعات ایران، ژئومرفولوژی یخچالی و آثار یخچال های آن دوران به شمار می رود. در این میان یخچال های علم کوه به عنوان مهمترین یخچال های منطقه با بیش از 14 زبانه کوچک و بزرگ که آثار فعالیت و حیات در آنها به خوبی دیده می شود، تنها باز مانده آن یخچال ها است. مطالعات پراکنده ای در یک قرن اخیر از سوی محققین ایرانی و خارجی بر روی این یخچال ها صورت گرفته ولی با این وجود تا امروز گزارش جامعی که خصوصیات ژئومرفولوژیک و مرفودینامیک یخچال های مذکور را بیان و تفسیر نماید، تدوین نشده است. به ویژه آنکه حدود گسترش این یخچال ها در منابع مختلف یکسان نیست و نظریه قاطعی در مورد حدود فعلی و حدود گسترش آنها در آخرین دوره یخچالی، وجود نداشته و اختلاف نظرها بسیار است. در راستای این هدف، در مقاله حاضر سعی بر آن است که ضمن تفسیر و تحلیل اشکال مرفولوژی یخچالی در ارتفاعات علم کوه، حدود گسترش زبانه های یخچالی را در حال حاضر و در آخرین دوره یخجالی تعیین نماید. روش تحقیق مبتنی بر انجام کارهای میدانی و مشاهدات مستقیم روی زمین بوده است. نتایج نشان می دهند که یخچال های علم کوه تحت تاثیر افزایش دمای دوران حاضر، در حال تحلیل و ذوب تدریجی است و هسته های یخی موجود، باقی مانده دوره های یخچالی گذشته است. تغذیه ناچیز یخچال ها از طریق ریزش بهمن ها در انتهای سیرکهای یخچالی، برای تغذیه آنها کافی نیست، لیکن هنوز آثار و شواهد حیات، در حرکت زبانه ها کاملا مشهود است.
کلید واژگان: یخچال, علم کوه, البرز, تخت سلیمان, ژئومرفولوژی یخچالی الموت, فرسایش یخچالی, یخچال های ایران, یخچال کوهستانی
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.