به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "فقه" در نشریات گروه "اقتصاد"

تکرار جستجوی کلیدواژه «فقه» در نشریات گروه «علوم انسانی»
  • نصرالله خلیلی*

    یکی از مسائل و معضلات بازار سرمایه مدیریت سود می باشد که به تواتر در شرکت های سهامی عام اعمال می شود. مقاله حاضر با رویکرد فقهی و روش اجتهادی به تحلیل ابعاد مختلف این مساله به منظور استنباط حکم فقهی آن می پردازد. با این تحلیل جواب بعضی از مسائل فقهی پیرامون آن داده می شود. مدیریت سود در کنار درآمد موقتی و پاداش اضافی محدودی که برای مدیران یا سائر ذی نفعان دارد، هزینه های متعددی را بر مردم و اقتصاد کشور از مسیر کارایی و تخصیص غیربهینه منابع کمیاب به سرمایه گذاری های با کارایی کمتر، تحمیل می کند. مقاله در بررسی فقهی خود به این نتیجه رسید که اولا مدیریت سود فرصت طلبانه هیچ جایگاهی در اقتصاد اسلامی ندارد؛ اسلام اجازه نمی دهد مدیران شرکت ها از این طریق، مالی را از ملت به خودشان یا بعضی از ذی نفعان انتقال دهند؛ ثانیا مدیریت سود کارا مشروط به اینکه به انگیزه منافع شخصی و گمراه کردن ذی نفعان نباشد، از جهت فقهی بی اشکال است.

    کلید واژگان: مدیریت سود, فقه, اقتصاد اسلامی, حسابداری اسلامی, بورس, گزارش گری مالی, بازار سرمایه
  • محمد توحیدی*

    گسترش و پیچیدگی بازارهای مالی، ضرورت طراحی و توسعه ابزارهای مالی جدید مبتنی بر ترکیبی از قراردادها را دوچندان کرده است. امروزه ترکیب قراردادها یک سازوکار بالقوه در طراحی و توسعه محصولات و خدمات مالی اسلامی محسوب می شود. با این حال ترکیب قراردادها گاهی منجر به اشکالات و شبهات شرعی نظیر ربا، غرر، قمار و... می شود. این پژوهش در صدد است چهارچوبی فقهی جهت ترکیب قراردادها ارائه نموده تا مبتنی بر آن ابزارها و محصولات مالی اسلامی طراحی گردد.پژوهش حاضر دارای رویکرد کیفی بوده، از منظر هدف کاربردی و از منظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی تحلیلی محسوب می شود. در این پژوهش، با بررسی متون فقهی و پژوهش ها و استانداردهای بین المللی، معیارهایی برای ترکیب قراردادها استخراج می گردد، سپس مصادیق ترکیب قراردادها در ابزارها و محصولات مالی اسلامی شناسایی شده و تحقق این معیارها در قراردادهای ترکیبی، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.

    کلید واژگان: ترکیب قراردادها, قراردادهای ترکیبی, اوراق بهادار ترکیبی, اوراق بهادار اسلامی, فقه
    Mohammad Tohidi *
    Introduction and Objectives

    One of the types of Islamic financial instruments is when the basic contract is not a simple type of contract; Rather, it is a combination of contracts. The expansion and complexity of financial markets have doubled the necessity of designing and developing new financial instruments based on a combination of contracts. Today, combining contracts is a potential mechanism to design and develop Islamic financial products and services.  Shari'ah originally does not prohibit combining multiple contracts in one transaction, as long as it does not contradict Sharia principles and standards. The logic of the combination of contracts should be such that it is not subject to the prohibited rules of Sharia such as the prohibition of riba, gharar, gambling, etc., in situations where the combination of contracts is in conflict with an explicit Shariah rule, or is to circumvent illegal transactions, or contains contradictions in contracts, or is a justification for carrying out a usurious transaction, this type of transaction is invalid and forbidden. This research aims to identify various examples of the combination of contracts in Islamic financial instruments issued in the capital market of Iran, then analyze them from a Shariah point of view, emphasizing the resolutions of the Shariah Committee of Iran Securities and Exchange Organization. The final goal of this research is to provide guidelines for combining contracts to design innovative Islamic financial instruments.

    Method

    This study is qualitative research that is practical from the point of view of the goal and descriptive and analytical from the point of view of data collection. In this research, at first, shariah texts and related research and international standards were examined and studied and shariah criteria and rules for the combination of contracts were extracted. Then, examples of combining contracts in Islamic financial instruments issued in the Iranian capital market were identified. Finally, according to the Shariah rules and criteria, the Shariah issues in the combined contracts were analyzed with emphasis on the approvals of the Shariah committee of the Iran Stock Exchange Organization.

    Results

    In a wide range of Islamic financial instruments issued in the Iranian capital market, hybrid contracts have been used. The combined contracts used and related Shariah issues are presented in Table 1.

    Discussion and Conclusions

    In this research, practical cases of combining contracts in Islamic financial instruments of Iran's capital market were presented and analyzed from a jurisprudential point of view. These cases include combining Musharakah, Mudarabah, and Wakalah with a guarantee contract, combining Salam-Hawalah/ Salam-Wakalah on sale,  attaching embedded put and cal /convert/ exchange/repurchase option to the main contract, and conditionalizing the second transaction on the first transaction. According to the presented analysis, all cases have Shariah doubts and Shariah solutions have been provided for each. Also, the approvals of the Sharia committee of SEO of Iran regarding each type of contract combination (if any) have been presented and analyzed.In future research, it is suggested to analyze the jurisprudential bases of the Shariah committee's approvals of Iran SEO corresponding to each of the mentioned cases. Also, examining the application of the combination of contracts in the financial markets of other Islamic countries can have beneficial results for the financial markets of Iran.

    Keywords: Combination Of Contracts, Combined Contracts, Hybrid Sukuk, Hybrid Contracts, Shariah, Fiqh
  • رضا میرزاخانی، میثم دعائی*

    همراه با رشد فناوری های نوین، ضرورت توسعه روش های تامین مالی در بازار سرمایه نیز بیش از پیش احساس می شود. هرچقدر روش های تامین مالی با فناوری های جدید همخوانی بیشتری داشته باشد، بازار سرمایه نیز پویاتر و پر رونق تر خواهد بود. فناوری رمزارزها که در بستر بلاک چین در دنیای مالی و اقتصادی مطرح شده است، یکی از جدیدترین فناوری هایی است که امروز در سطح دنیا از طرف فعالان اقتصادی دنبال می گردد. تحقیق و یافتن راهکارهایی برای استفاده از رمز ارزها در بازار سرمایه کمک شایانی به توسعه این بازار در کشور خواهد کرد. روش هایی همچون صندوق های قابل معامله مبتنی بر رمز ارزها، سرمایه گذاری شرکت های بورسی در پلتفرم های خرید و فروش رمز ارزها، استفاده از ظرفیت عرضه های اولیه رمزارزها، می تواند محل نظر و تامل قرار بگیرد. همچنین چالش هایی که در این مسیر از منظر فقهی و قانون گذاری وجود دارد باید مورد تحلیل و واکاوی قرار داده شود تا مسیر اجرای شدن راهکارهای فوق هموار گردد.

    کلید واژگان: رمزارز, بازار سرمایه, بورس, صندوق های قابل معامله, فقه, قانون گذاری
    Reza Mirzakhani, Meysam Doaei*

    Along with the growth of new technologies, the necessity of developing financing methods in the capital market is felt more and more. The more financing methods are compatible with new technologies, the more dynamic and prosperous the capital market will be. The technology of cryptocurrencies, which has been proposed in the context of blockchain in the financial and economic world, is one of the latest technologies that is being followed by economic activists in the world today. Researching and finding solutions for the use of cryptocurrencies in the capital market will greatly help the development of this market in the country. Methods such as tradable funds based on cryptocurrencies, stock exchange companies investing in cryptocurrencies buying and selling platforms, using the capacity of cryptocurrencies ICOs, can be considered. Also, the challenges that exist in this path from the point of view of jurisprudence and legislation should be analyzed and analyzed in order to pave the way for the implementation of the above solutions.

    Keywords: cryptocurrency, capital market, exchange, tradable funds, jurisprudence, legislation
  • نادر علیزاده، اصغر عباسی

    ویژه خواری اقتصادی، به منافع و درآمدهای بدون تلاش ناشی از انحصار در فعالیت های اقتصادی اطلاق می گردد، که اشاعه آن به سایر وجوهات زندگی اجتماعی موجب پیدایش مفاهیم جدیدی چون رانت سیاسی، رانت قضایی و نظیر آن گردیده است. براساس آموزه های دینی و اصول حقوقی حاکم، به دست آوردن هرگونه ثروت و امتیازی که براثر سوءاستفاده از موقعیت و در نتیجه تبعیض و تعارض منافع باشد، حرام و موجب ضمان است. ازاین رو، نگارنده مقاله، از طریق تحقیق میان رشته ای اقتصاد در پی یافتن این پاسخ است که با توجه به عدم کیفر گذاری مناسب در این خصوص رویکرد مسیولین و مراجع فقهی و حقوق کیفری چگونه است؟ نتایج این تحلیل مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی گویای این مهم است که در منظر منابع فقهی و حقوق کیفری زمانی که ویژه خواری یکی از صور فساد تلقی شود و مبتنی بر سوءاستفاده از مقام و موقعیت و اعمال تبعیض ناروا و رابطه گرایی باشد موجب اخلال در نظام اقتصادی شده و شایسته کیفر است بنابراین در این رهگذر به مسیولین پیشنهاد می گردد ضمن اصلاح نظام اقتصادی کشور مقررات جامع و کارایی برای مقابله با این پدیده وضع نمایند.

    کلید واژگان: ویژهخواری, جرائم اقتصادی, فقه, رانت, فساد
    Nader Alizadeh, Asghar Abbasi, Ali Ghorbani

    Economic rent-seeking refers to the benefits and inconvenient incomes arising from monopolies in economic activities, the spread of which to other aspects of social life has given rise to new concepts such as political rent, judicial rent, etc. According to the religious doctrines and legal principles, the acquisition of any wealth and privilege that is due to the abuse of position and as a result of discrimination and conflict of interest, is illegitimate and suretyship. Therefore, the author, through research between the fields of economics law seeks to find the answer to what is the approach of officials and jurisprudential authorities and criminal law in this regard, given the lack of appropriate punishment? The results of this analysis based on descriptive and analytical methods indicate that it is important in the perspective of jurisprudential sources and criminal law when specialization is considered one of the forms of corruption and is based on abuse of position and inappropriate discrimination and rationalism. It has become a punishment in the economic system and deserves punishment. Therefore, in this paper, it is suggested to the officials, while reforming the country's economic system, they must establish comprehensive and efficient regulations to deal with this phenomenon.

    Keywords: Rent-seeking, Economic crimes, Jurisprudence, Rent, corruption
  • محمود عیسوی*

    خلق پول از مسایل بسیار مهم پولی و اقتصادی است و تاثیر تعیین‏کننده‏ای بر متغیرهای کلان اقتصادی دارد. معمولا فرایند خلق پول در بانک‏های تجاری در کتاب‏های درسی اقتصاد به‏ خوبی بیان و به عنوان یک امر معمولی پذیرفته می‏شود و پس از آن تنها مسیله عرضه پول و حجم نقدینگی و تاثیرشان بر متغیرهای کلان اقتصادی مورد توجه قرار می‏گیرد؛ ولی کمتر آثار اقتصادی خلق پول بررسی می‏شود. برخی اقتصاددانان تاثیر فراوان نظام بانکی بر جریان خلق پول و نیز آثار اقتصادی آن را مورد توجه قرار داده‏اند و برای جلوگیری آثار منفی آن پیشنهادهای مختلفی مطرح کرده‏ اند. موضوع مورد توجه این نوشتار عبارت است از: مروری بر دیدگاه ‏های مختلف اقتصاددانان درباره خلق پول، مروری بر آثار اقتصادی آن، بررسی ماهیت پول اعتباری و بانک و درنهایت بررسی فقهی پدیده خلق پول از سوی بانک‏ها و دولت با روش اجتهادی و تحلیلی. نوآوری این مقاله بررسی فقهی نسبتا جامع خلق پول و نیز ارایه برخی قواعد پیشنهادی برای احتراز از آثار منفی خلق پول است.

    کلید واژگان: پول, خلق پول, بانک, بانک تجاری, دولت, فقه
    Mahmoud Eisavi *

    The issue of money creation is one of the most important monetary and economic issues and has a decisive effect on macroeconomic variables. Usually, the process of money creation in commercial banks is well explained in economics textbooks and is accepted as a normal matter, and after that only the issue of money supply and liquidity volume and their impact on macroeconomic variables is considered. is placed However, the economic effects of money creation are rarely investigated. Some economists have paid attention to the great influence of the banking system on the flow of money creation as well as its economic effects and have put forward various suggestions to prevent its negative effects. What has been discussed in this article is: an overview of the different viewpoints of economists about the creation of money, an overview of its economic effects, an examination of the nature of credit money and banks, and finally a jurisprudential examination of the phenomenon of money creation by banks. and the government with ijtihad and analytical method. The innovation of this article is a relatively comprehensive jurisprudential review of money creation and also presenting some suggested rules to avoid the negative effects of money creation.

    Keywords: Money, Money Creation, Bank, commercial bank, Government, Jurisprudence
  • عبدالمحمد کاشیان*

    بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و استقرار حکومت اسلامی این انتظار به‌وجود آمد که زکات نقش بسیار مهمی در مدیریت اقتصادی ایران ایفا کند. علی‌رغم دغدغه‌های جدی برای این امر و تحقیقات گسترده علمی در این زمینه، مجموعه دلایلی از جمله مسایل فقهی سبب شد که این موضوع در حد شایسته به سرانجام نرسد. بررسی فقه مالیات‌های اسلامی همراه با انطباق آن با شرایط جمهوری اسلامی ایران دلالت بر آن دارد که تنها برخی از آرای فقهی در خصوص زکات، امکان نظام‌سازی را ایجاد می‌کند که عمدتا نظریه‌های غیر مشهور می‌باشند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی 24 سناریوی فقهی مختلف در زمینه رابطه مالیات‌های اسلامی و متعارف از نظر تقدم-تاخر و جانشین-مکمل‌بودن و همچنین نظریات فقهی شمول زکات و ظرفیت‌های بهره‌مندی از آن می‌پردازد. بر اساس نتایج پژوهش، تنها در 7 سناریو امکان بهره‌گیری از زکات در نظام‌سازی وجود دارد. از میان این 7 سناریو، در 3 مورد، امکان اصالت دادن به زکات و مکمل بودن مالیات‌های متعارف در پرتو وجوب زکات پول، زکات مال‌التجاره و شمول خمس در زکات وجود دارد. در 4 سناریو نیز صرفا با تعیین موارد مشمول زکات، حسب نظر حاکم جامعه اسلامی امکان نظام‌سازی زکات وجود دارد. در مورد 4 سناریوی اخیر «نظریه یکسانی» مطرح شده است. 

    کلید واژگان: زکات, مالیات, فقه, خمس, نظریه یکسانی
    Abdolmohammad Kashian*

    After the victory of the Islamic Revolution in Iran and the establishment of the Islamic government, it was expected that zakat would play a very important role in Iran's economic management. Despite serious concerns about this matter and extensive scientific research in this field, a set of reasons, including jurisprudential issues, prevented the realization of this matter. Examining the jurisprudence of Islamic taxes along with its compliance with the conditions of the I.R.I. indicates that only some jurisprudential opinions on zakat allow systematization, which are mainly unpopular theories. Using an analytical method this paper examines 24 different jurisprudential scenarios in the field of the relationship between Islamic and conventional taxes in terms of precedence-delay and substitution-complementarity as well as jurisprudential theories on the inclusion of zakat and the capacity to benefit from it. According to the results, it is possible to use zakat in systematization in only 7 scenarios. Out of these 7 scenarios, in 3 cases, it is possible to give originality to zakat and to supplement the conventional taxes in the light of the obligation of zakat on money, zakat on trade and the inclusion of khums (one-fifth) on zakat. In 4 scenarios, it is possible to systematize zakat only by determining the cases subject to zakat, according to the ruler of the Islamic society. In the last 4 scenarios, the "same theory" has been proposed.

    Keywords: Zakat, Tax, Jurisprudence, Khums, the same theory
  • زهرا سادات سرکشیکیان*، عصمت سادات طباطبایی لطفی

    حق انتخاب، یکی از حقوق بنیادین مصرف کننده است که در مباحث فقهی به صورت پراکنده مورد تایید قرارگرفته، لیکن از لحاظ حقوقی در کشور ایران به تکامل نرسیده است. این حق، شکل دهنده تقاضای کل در بازار کالا و خدمات بوده و حمایتاز آن موجب رقابت مفیددر میان عرضه کنندگان کالا و خدمات جهت ارایه محصولات بهتر و در نهایت امنیت و شکوفایی اقتصاد ملی می گردد. لذا در این تحقیق برای نخستین بار اصول و قواعد فقهی تضمین حق انتخاب مصرف کنندگان در سه حوزه زیر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است: الف تضمین حق انتخاب بر اساس آداب تجارت؛ ب تضمین حق انتخاب از طریق شرایط صحت معامله؛ ج تدابیر ویژه فقهی در ضمانت اجرای حق انتخاب بر اساس خیارات، قواعد ضمان آور و نهاد حسبه. این اصول می توانند زمینه ساز تکامل مباحث حقوقی و در نهایت رسیدن به یک اقتصاد امن و پویا در کشور باشند.

    کلید واژگان: فقه, حق انتخاب, مصرف کننده
    Zahra Sadat Sarkeshikian *, Esmat Al-Sadat Tabatabaei Lotfi

    One of the fundamental rights of the consumer, which has been approved dispersedly in jurisprudential issues is the right of choice, but it has not developed legally in Iran. This right shapes the aggregate demand (total demand) in the market of goods and services, and the support of it leads to beneficial competition among suppliers of goods and services to provide better products and ultimately leads to the security and prosperity of the national economy; therefore, in this research, for the first time, the principles and rules of jurisprudence guaranteeing the Consumers’ right choice have been studied and analyzed in three levels, which are: A- Guaranteeing the right of choice based on business etiquette; B- Guaranteeing the right of choice through the terms of the transaction; C- Special jurisprudential measures in guaranteeing the exercise of the right of choice based on options, rules of guaranteeing (liability) and the institution of probate. These principles can pave the way for the development of legal issues and ultimately the achievement of a secure and dynamic economy in the country.

    Keywords: prudence, Right of choice, Consumer
  • عبدالمحمد کاشیان*، زهرا بهرامی، فهیمه قلی پور گودرزی، زهرا شهروی

    عقب ماندن قانون گذاری از پیشرفت های فناورانه به عنوان یکی از عوامل مهم شکل گیری بحران های اقتصادی و اجتماعی شناخته شده است. پیشرفت های فناورانه گاهی به حدی سریع رخ داده که امکان نظارت و قانون گذاری بر آن ها به راحتی ممکن نبوده و همین موضوع به گسترش تنش ها و برخوردهای اجتماعی منجر شده است. از آنجا که نمی توان مانع رشد پیشرفت های تکنولوژیکی شد، لازم است قانون گذاران با درک ماهیت تحولات فناورانه، رویکرد صحیحی در قبال آن داشته باشند و امکان نوآوری و خلاقیت در کنار منع سوءاستفاده را فراهم آورند. یکی از این پیشرفت های فناورانه مربوط به پول های رمزپایه است که درواقع نسل جدیدی از پول های رایج است و با استفاده از فناوری نظیر به نظیر و بدون یک واسطه مرکزی به صورت کاملا الکترونیک به انجام مبادلات اقتصادی کمک کرده و به دلیل جذابیت های زیادی که داشته اند بسیار موردتوجه قرارگرفته اند. تمامی فعالیت ها مانند انتشار، پردازش و اعتبارسنجی معاملات توسط شبکه انجام می شود و هیچ واسطه یا مرجع مرکزی برای سرکشی و دخالت در فرایند وجود ندارد و همین موضوع سبب شده است بانک های مرکزی و نهادهای نظارتی در نظارت بر این پول ها ناتوان باشند. قانون گذاری در این خصوص مستلزم بررسی اقتصادی و فقهی این ابزارهاست. بعد فقهی مسئله از این جهت حائز اهمیت است که بازارهای مالی و پولی ایران از قوانین اسلامی پیروی می کند و نیازمند تایید فقهی برای مجوز رسمی فعالیت هستند. نتایج تحقیق دلالت بر آن دارد که بهره گیری از این ارزها مستلزم آن است که حداقل قوانینی برای جلوگیری از خلق پول در فرایند نشر پول های رمزپایه (داخلی) وضع شود، پشتوانه لازم برای این پول ها تدارک دیده شود، مکانیسمی برای جلوگیری از نوسانات قیمتی آن اتخاذ شود، در سطح داخلی به منظور جلوگیری گسترش اقتصاد سایه، قوانینی برای انتقال، خرید و دریافت نقدی ایجاد شود، امکان دریافت نقدی و تبدیل به پول های رایج فراهم آید.

    کلید واژگان: رمز پایه, پول, مجازی, فقه, اقتصاد, خلق پول
    Saemeh Kashian*, Zahra Bahrami, Fahimeh Qolipoor Goodarzi, Zahra Shahravi

    The lag between legislation and technological advances is known as one of the key factors of economic and social crises. Technological advances have sometimes occurred so quickly that it has not been possible to be monitored and legislated and this has led to social conflicts. Because it is impossible to prevent technological advance, legislators need to have a comprehensive understanding of the nature of technological changes and also provide the possibility of innovation as well as preventing abuses. One of these technological advances is related to cryptocurrencies, which are in fact new generation of common currencies. They have helped economic exchanges to be done electronically using peer-to-peer technology, without any central intermediary. These currencies have been in the center of attention due to its many attractive aspects. All the activities such as issuing, processing and verification are done within a network and there is no intermediary or central authority to control it. This characteristic has made the central banks and regulatory institutions unable to monitor these currencies. Legislation in this area requires economic and jurisprudential analysis of these instruments. As financial and monetary markets in Iran are based on Islamic regulation and require jurisprudential approval for their legitimacy, the jurisprudential aspect is important. Findings of this study imply that using cryptocurrencies needs some requirements which included the minimum level of laws to prevent creating money in the process of cryptocurrencies issuance, providing the necessary guarantee for these currencies, developing a mechanism to prevent the price fluctuations, adopting laws for acquisition, transition and receiving cash in exchange for cryptocurrencies to prevent the expanding of shadow economy and also providing the possibility of exchanging them for common currencies.

    Keywords: cryptocurrency, money, virtual, jurisprudence, economics, money creation
  • حامد مایلی
    اصلاح روند رو به تزاید تخریب محیط زیست، نیازمند سازوکاری جدی است که توان سامان دهی به نابسامانی های این عرصه مهم را داشته باشد. رویکرد انسان به طبیعت، از یک سو ریشه در نوع جهان بینی فرد داشته و از سوی دیگر سنجه های سود و زیان شخصی، بر میزان دخل و تصرف در محیط زیست و کیفیت آن تاثیرگذار است. این مقاله می کوشد با توجه به تاثیر باورهای شخصی در تعریف چگونگی روابط انسان با طبیعت، آن قسمتی از دین را (به عنوان یک جهان بینی فراگیر) بیشتر مطمح نظر قرار دهد که در حوزه تنظیم این روابط، تاثیرگذارتر است. بی شک، فقه همان بخش طلایی دین برای تنظیم زاویه دید و چگونگی رابطه ما با طبیعت است که از یک سو بایدها و نبایدهای نحوه حضور انسان در محیط زیست را تعریف کرده و به تنظیم قوانین الزام آور می پردازد و از سوی دیگر پویایی و تلازمش با زمان و مکان، توانمندی اش را برای پاسخگویی به نیازهای جدید، حفظ و تقویت می نماید. اگر چه ادله فقهی، دلالت کافی در تعیین حدود و ثغور تصرفات انسان در طبیعت دارند، اما قواعد فقهی به این دلیل که هم برای مجتهد کاربرد دارد و هم برای مقلد، می تواند کاربرد بیشتری در عرصه محیط زیست داشته باشد. این پژوهش با روش مطالعه کتابخانه ای، در کنار توجهی مختصر به قرآن، سنت و عقل، هشت قاعده فقهی را نیز در حفظ و حراست بهتر از محیط زیست مورد واکاوی قرار داده است.
    کلید واژگان: فقه, قواعد فقه, حفظ محیط زیست
  • زهرا گواهی *، زهرا رباطی
    یک قرارداد در فضای مجازی پس از برقراری ارتباط موثر تجاری و توافق کلی بین فروشنده و خریدار شکل می گیرد، در مسیر انعقاد قرارداد الکترونیکی، برخی از مسائل فقهی وحقوقی چون شیوه انحلال آن، که اصطلاحا حق فسخ یا خیار نامیده می شود، مطرح می گردد. بنابراین صحبت از نظام قرارداد در بستر الکترونیک و اصلاح آن منوط است به پیاده سازی نظام گسترده تر فقه اسلامی و اجرای حق خیارات، و تا زمانی که زیرساخت های فضای مجازی در قالب فقهی اصلاح و بازنگری نشوند، مشکلات باقی خواهند ماند. یکی از مسایلی که در قانون تجارت الکترونیکی مورد بی مهری قرار گرفته و با وجود کاربردهای ارزنده آن در زمینه فقه و قانون مدنی در این قانون لحاظ نشده است، مسائل مربوط به مبحث خیارات می باشد و از آن جا که قراردادهای الکترونیکی در فضای مجازی منعقد می گردد، شاید در وهله اول به نظر آید که شیوه ظهور خیارات از نظر ماهوی با خیارات فقهی متفاوت است، ولی پس از بررسی و مطالعه در این تحقیق به این نتیجه رهنمود می گردیم که تنها تفاوت خیارات مطرح در فضای مجازی و خیارات فقهی، از نظر شکلی بوده و تاثیری بر نحوه اعمال خیارات و احکام کلی آن ندارد.
    کلید واژگان: تجارت الکترونیک, قرارداد الکترونیک, خیارات, فقه
    Z. Govahi *
    A contract is formed after establishment of an effective business relationship and happening overall agreement between the seller and the buyer. In the course of the electronic contract¡ some of legal and juridical issues raised.such way of liquidation that called the right if terminate or khiyar in phrase. Therefore that discussion contract system on base of electronic' of and its correction `depends on the widespread implementation of Islamic law and implementation right kiyar and as long as the in fracture of cyber space not corrected in the form of jurisprudence its inevitable that the problems occurs.
    One of the things that are unpopular in E -Commerce law and with applications in the field of jurisprudence and civil law ,is issue of the cucumber is the topic and because space virtual contract comes, it may seem that way in the first place with the emergence of cucumbers in terms of substantive legal cucumber is different, but after the study we realize that it concluded that the only difference cucumber outlined in cyberspace cucumber and jurisprudence, in terms of form ,and without prejudice to the application of an impact on how to apply cucumber
    Keywords: E-commerce, Electronic contract, Options (khiyarat), Jurisprudence
  • معصومه فتحی *، سید باقر سیدیبنابی
    جهاد یکی از فروع فقهی است و در ابعاد مختلف نظامی، اقتصادی، علمی ، سازندگی و... قابلیت اجرایی دارد. اما بعد اقتصادی آن به دلیل تقدم جهاد با اموال بر جهاد با نفوس در قرآن و نیز به دلیل شرایط حاکم بر اقتصاد ایران و تحریم های موجود، ضرورت بیشتری دارد.
    مساله پیش روی ما تبیین الزامات و راهبردهای فقهی و حقوقی جهاد اقتصادی است و ما در این راستا نظریات شهید صدر را به عنوان فقیهی پیشتاز در این عرصه، سرلوحه کار خویش قرار داده ایم. و در این مقاله که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده است قصد آن داریم، که ضمن تبیین اهداف اقتصادی اسلامی به تشریح وظایف و مسئولیت های مردم و حکومت اسلامی در بخش های مختلف بپردازیم.
    یافته های مقاله بیانگر این است که با سیاست گذاری صحیح از جانب حکومت و شناخت کامل و اجرایی شدن آن توسط مردم، می توانیم به اهداف اقتصاد اسلامی نائل آییم.
    کلید واژگان: فقه, حقوق, جهاد, اقتصاد, مصرف
    M. Fathi *
    Jihad is one of the legal minutiae and has applications in the various aspects of military, economic, scientific, economic reconstruction and functionality. But because of the primacy of the jihad with property over Jihad with life in holy Quran and due to existing economical conditions in Iran and existing sanctions against Iran, its economical aspect is more demanding.
    The present problem is to explain the legal and juridical obligations and strategies of Economic Jihad. So, in this regard we priority take into consider the theories of Martyr Sadr as the leading jurisprudent in this ground. In this paper that has complicated with the analytical- descriptive method, we are going not only to explain the purpose of Islamic economy but also to describe the duties and responsibilities of people and Islamic state at different parts .
    The results of this paper indicate that with the correct policy from state and full recognition and its implementation by people, we can achieve its Islamic economic
    Keywords: jurisprudence, law, Jihad, Economic, consumption
  • زهرا سادات میرهاشمی*، محمد سرهنگیان
    سنت حسنه وقف پشتوانه اقتصادی اهداف بلند انسانی است. هر چند در گذشته میان نهاد وقف و دانش و فناوری در قالب هایی مانند وقف مدارس علمی پیوند عمیقی وجود داشت، اما امروز می توان یکی از جلوه های برقراری تناسب میان اهداف وقف با پیشرفت های علمی روز را در استفاده از وقف در جهت تجاری سازی دانش و فناوری معرفی نمود، به این معنا که واقف برای استفاده از عین موقوفه را در مسیر تجاری سازی دانش و فناوری تعیین کند و از این ظرفیت بالقوه برای رشد و تعالی جامعه و کمک به توسعه اقتصادی از طریق فراهم آوردن بسترهای تبدیل دانش به کالای مورد نیاز جامعه گام برداشت. چنین وقفی به طور کلی و در صورت عدم نقض سایر مسائلی که رعایت آن در شرع و قانون الزامی می باشد منافاتی با هیچ یک از شرایط اساسی صحت وقف در فقه شیعه و حقوق ایران ندارد. علاوه بر این، این وقف به دلیل تنوع صورت هایی که برای آن متصور است و آثار متعدد اقتصادی و اجتماعی که دارد می تواند سلایق خیرین متعددی را تامین نموده و با فرهنگ سازی و ارائه الگویی جامع آنها را به امر وقف در جهت تجاری سازی تشویق کند و با شرایط ویژه ای که از آن برخوردار است زمینه جدیدی را در جهت احیای سنت حسنه وقف و در پی آن تحقق تعاون اجتماعی و عدالت اجتماعی فراهم آورد.
    کلید واژگان: وقف, تجاری سازی, دانش, فناوری, فقه, حقوق
    Zahra Sadat Mirhashemi*, Mohammad Sarhangian
    Waqf is one of the charritable acts in Islamic law. According to Islamic jurisprudence rules, it is possible to land owner that endow his prpperty with intention and purpose of commercialization from knowledge and technology; as in the past people used waqf for advancing and progressing knowledge with different ways and forms of waqf. Using waqf in commercialization of knowledge and technology has very affirmative and positive effects in economy and advancement of knowledge in society. Social cooperation and social justice are it’s results. We must try to culturalize this kind of waqf by informing the public and encouraging well-whishers.
    Keywords: Knowledge, Technology, Trade, Islamic Jurisprudence
  • محمدرضا آرمان مهر*
    اقتصاد شراکتی با توجه به تاثیر شگرف بر کارایی و جنبه عدالت مدارانه ای که دارد، می تواند به عنوان یک رویکرد اقتصادی جدید برای جوامع مختلف به کارگرفته شود. در این تحقیق، اطلاعات گردآوری شده به صورت کتابخانه ای و اسنادی، با روش تحلیل محتوایی و با پشتوانه مبانی فقه اسلامی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مبانی فقهی اقتصاد شراکتی که به نوعی روش شناسی بحث اقتصاد شراکتی می باشد، از چهار منظر قرآن، سیره پیامبر (ص)، روایات و قواعد فقهی (مانند قاعده عدالت، قاعده لاضرار و...) مورد بررسی قرارگرفت. فرضیه پژوهش این است که با توجه به ثمرات فراوانی که بر اقتصاد شراکتی مترتب است، در نظام اقتصادی اسلام، روش مبتنی بر تسهیم سود بر مدل اجاره نیروی کار که پرداخت دستمزد ثابت است، اولویت و برتری دارد.
    کلید واژگان: اقتصاد شراکتی, نیروی کار, سرمایه, بنگاه, فقه
    Mohammad Reza Armanmehr *
    Share economy (share working in the firm's profits) due to important impact on efficiency, and its equity oriented aspect, can serve as a new economic approach for communities to be used. In this study, data collected in libraries and documents using content analysis and support the Principles of Islamic Jurisprudence are analyzed. Jurisprudence principles of share economy that is a methodological in the share economy debate are evaluated from four perspectives: the Quran, the Prophet (PBUH), hadith and fiqh rules (like the rule of justice, rule Lazrar, etc.). The research hypothesis is that due to the many benefits associated with share economy, the economic system of Islam, based on profit sharing model which pay a fixed rent and priority, takes precedence.
    Keywords: share economy, labor, capital, firm, Jurisprudence
  • زهرا گواهی، مجید واله
    در خصوص پیش فروش و چگونگی امکان تحقق آن در قالب بیع سلف، فقها، مراجع محترم عظام و حقوقدانان، به ارائه راهکارهای مختلفی پرداخته اند. هدف این مقاله بررسی راه کارهای یاد شده، جهت انجام چنین معاملاتی است. نتیجه تحقیق این بود که نمی توان حکم کرد پیش فروش مرادف و هم معنای بیع سلف است. بلکه مفهوم وسیعی است که اقسام مختلفی از بیع و قرارداد را می تواند شامل شود.اشکال مختلف و مصادیق گوناگون پیش فروش در جامعه کنونی، لزوم وضع قوانین جامع و یکپارچه و نیز تدوین روابط استاندارد و یکنواخت را تاکید می نماید.
    کلید واژگان: پیش فروش, فقه, حقوق
    Zahra Govahi, Majid Valeh
    Jurists, distinguished senior authorities and lawyers, have provided several solutions for the pre-sale and the possibility of its realization in the form of futures sales. The purpose of this paper is to study the strategies for such transactions. The result of the study show that pre-sale is not synonymous withfutures contract. But it is a broad concept that can include a wide variety of sales and contracts. Examples of different forms of pre-selling in today's society have emphasized the need for a comprehensive and integrated legislation and developing uniform standard relationships
    Keywords: Advance Selling, jurisprudence, Law
  • سیداحسان خاندوزی
    تکاپوهای فکری برای مسیر جدیدی از پیشرفت که از پیش از مشروطه در ایران آغاز گردید در دهه اخیر به نقطه عطف مهمی رسیده است و آن عزم اندیشمندان برای ارائه یک الگوی ایجابی پیشرفت است که متصف به اسلامیت و متناسب با اقتضائات جامعه ایرانی باشد. پرسش مهمی که در مسیر تدوین الگو باید پاسخ روشن و صریح یابد آن است که چه زمانی یک الگوی پیشرفت را اسلامی می دانیم؟ در ایران معاصر چندین رویکرد متفاوت در خصوص معیارهای اسلامیت یک معرفت یا سیاست (که الگوی پیشرفت آمیزه ای از آن دو است) وجود دارد. در این مقاله هر یک از رویکردها تبیین و در نهایت جمع بندی گردیده اند. در نهایت توصیه شده است که در مسیر تدوین الگو یکی از رویکردهای مذکور که بیشترین غنا و مقبولیت را دارد، محور قرار گیرد و از تشتت رویکردی پرهیز گردد.
    کلید واژگان: الگوی پیشرفت, اسلام, تاریخ ایران, علم دینی, فقه
    Seyed Ehsan Khanduzi
    Theoretical endeavor started before the Mashrute، has come to a focal point in the recent decade and this is just because of the determination of the scholars to present an affirmative progress model which can be called both Islamic and Iranian. The main question that should be answered now is that: under what circumstances can we call a progress model Islamic? In Iran، there are different views regarding the Islamicity of an idea or policy. In this paper، these views are examined and finally a conclusion is provided. Finally، it is suggested that one of these approaches should be chosen and considered as a base and controversies should be put aside in practice.
    Keywords: progress model, Islam, Iranian history, religious science, Figh
  • علی اکبر ایزدی فرد، حسین کاویار
    یکی از آسیبهایی که کسب و کار حلال را تهدید میکند، کمفروشی است که در دین مقدس اسلام به شدت نکوهش شده است، تا آنجا که خداوند در قرآن کریم، سورهای بدین نام نازل کرده و عاملان آن را نکوهیده است.
    در آداب تجارت آمده که بهتر است مومنان هنگام پیمانه و وزن، کمی بیشتر بگذارند و هنگام گرفتن حق خود، مقداری کمتر بردارند. بر خلاف نظر مشهور که کمفروشی را محدود به امور قابل کیل و وزن دانستهاند، این مفهوم دامنهی بسیار گسترده دارد و شامل هرگونه نقصان در ارائهی خدمات یا تولید و فروش کالا، اعم از کمیت و کیفیت میشود. کمکاری نیز یکی از مصادیق کمفروشی است. آیات قرآنی توحید و برقراری قسط و عدل را دو هدف عمده برای انبیاء ترسیم میکنند. عدالت اجتماعی بدون اجتناب از کمفروشی قابل تحقق نیست. تحلیل آثار کمفروشی که در آیات و روایات آمده است نشان میدهد که کمفروشی موجب دوری از رحمت الهی و سبب تباهی و فساد در جامعه میشود. در این پژوهش برآنیم تا با بررسی متون فقهی به بررسی جنبههای فقهی کم فروشی در معاملات بپردازیم.
    کلید واژگان: کم فروشی, کیل, تطفیف, معاملات, فقه
    Ali Akbar Izadifard, Hossein Kaviar
    One injury that business threatens solvent, low sales, which Islam has been severely criticized, as far as God in the Quran, Allah has revealed the name of an agent so it is faulty. Custom of the trade that is better when believers measure and weight, and put a little more time to get right, some take less. Contrary to popular opinion that the low sales be limited to the affairs Kiel and weight are known, this concept has a very wide range of the and including any deficiency in providing services or producing and selling goods, including quantity and quality are be. Least one example of the work low sale. Quranic verses and the establishment of monotheism and justice in two installments main purpose for prophets to portray. Social justice without avoiding low sales is achievable. analysis of low sales in the verses and hadith shows that low sales led away from the Divine Mercy, causing degeneration and corruption in society is. Drives in this study with literature review examines the juridical aspects of jurisprudence low pay sales transactions.
    Keywords: Low sales, Bushel, Ttfyf, Transactions, Jurisprudence
  • سید حسین میرمعزی
    بیش از بیست و سه سال از تصویب و اجرای قانون بانکداری بدون ربا در ایران می گذرد. گرچه این قانون مزیت هایی دارد ولی در تدوین آن از همه توان فقه معامله های امامیه بهره برداری نشده است. یکی از عقد های که در تدوین این قانون مورد غفلت قرار گرفته، بیع الخیار و ملحق های آن است. بیع الخیار و ملحق های آن به اجماع فقی هان امامیه و برخی فقی هان اهل تسنن صحیح است و می توان کاربرد خوبی برای آن در بانکداری بدون ربا پیدا کرد. در مقاله به این امر پرداخته شده است. مسایل اصلی در مقاله عبارتند از:1. بیع الخیار و ملحق های آن از نظر فقهی چه حکمی دارد؟
    2. کاربرد بیع الخیار در، بانکداری بدون ربا چیست؟
    فرضیه ها به تناسب دو مساله پیش گفته عبارتند از:1. بیع الخیار و ملحق های آن از نظر فقهی صحیح است و حیله ربا نیست؛2. بانک می تواند از این عقد در اعطای تسهیلات برای تامین همه نیازها و فعالیت های اقتصادی استفاده کند.
    برای اثبات دو فرضیه پیش گفته دو بخش در نظر گرفته شده است. بخش اول، مفهوم بیع الخیار و پیشینه آن در فقه شیعه و اهل تسنن، ماهیت و ادله بیع الخیار و اقسام آن را مورد بحث قرار می دهد. در این بخش ضمن بیان ادله بیع الخیار شبهه های اهل تسنن درباره این عقد پاسخ داده شده است. در بخش دوم پس از مروری سریع بر اقسام بیع الخیار و تعیین اقسامی که امروزه می تواند در تخصیص منابع بانکی به کار رود، ظرفیت فقهی این عقد درباره نیازهای متقاضیان تسهیلات بانکی بررسی، و با توجه به عیب ها و امتیازهای این عقد، الگوی مطلوب کاربرد آن در بانکداری بدون ربا ارائه شده است.
    کلید واژگان: فقه, بیع الخیار, بانک, بانکداری بدون ربا, تسهیلات بانکی, الگوی مطلوب, حیله ربا
    Seyed Hossein Mirmoezzi
    It is more than twenty three years that passes from passing and implementation of the Law of Interest-Free Banking Operation in Iran. Although it includes many advantages, the entire capacity of Islamic jurisprudence in contracts is not exploited. One of contracts which is neglected in compilation of this law is Bei‘ol Khiar and its likes. Bei‘ol Khiar and its likes are unanimously approved by Shiite jurists in addition to some Sunnite jurists and can have good applications in interest-free banking which is the focus of this article. Basic problems in this paper are as follows:1. What is the jurisprudential verdict of Bei‘ol Khiar and its likes?2. What application Bei‘ol Khiar could have in interest-free banking?Based on these two problems our assumptions are:1. Bei‘ol Khiar and its likes are valid jurisprudentially and are not Riba Trick.2. Banks can use this contract to give facilities to meet any economic activity and need.The proof of these two assumptions has been performed in two parts. The first part discusses the concept of Bei‘ol Khiar and its background in Shiite and Sunnite jurisprudence, the nature of and the arguments for Bei‘ol Khiar and its types. While mentioning the arguments for Bei‘ol Khiar, the questions of Sunni scholars about this contract is posed and answered. In the second part after a glimpse over different types of Bei‘ol Khiar and specifying the ones which could be utilized in allocation of bank resources, jurisprudential capacity of this contract for meeting the needs of demanders of bank facilities is investigated. Then regarding the advantages and disadvantages of this contract, the ideal model of its application in interest-free banking is suggested.
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال