جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « تکفیری » در نشریات گروه « علوم انسانی »
-
پیدایش جریان های تکفیری جهادی در عراق و سوریه ریشه های خود را در تاریخچه پس از جنگ عراق در سال 2003م و آشوب های سال 2011م در سوریه دارد. این جریان ها، با ترویج عقاید تکفیری اسلامی و خشونت آمیز، منطقه را تهدید نموده و فقر، بیکاری، ناامنی و تداوم جنگ در این منطقه را تشدید کرده اند. القاعده و داعش از جمله گروه های تکفیری جهادی بر جسته در این منطقه هستند. آرمان های اصلی این جریان ها شامل تفسیر های شدید قرآن، ترویج خشونت و آشوب، مواجهه با هر چیزی که با عقاید آنها مخالفت کند و تشویق به عملیات انتحاری است. با تداخل با عوامل مختلف، این جریان ها تاثیر زیادی در منطقه داشته اند و بر تحولات آن تاثیری عمده گذاشته اند. در دهه های اخیر، حوادثی در برخی از کشورهای اسلامی رخ داد که جرقه ی آن ابتدا در سال 2010م در تونس زده شد. محصول این رخداد، زایش گروه های جهادی رادیکال، به ویژه گروهک های تروریستی داعش و القاعده در عراق و سوریه و در مجموع، جهان اسلام بود. این نوشتار به دنبال واکاوی علل و زمینه های داخلی و خارجی پیدایش جریان های تکفیری با روشی اسنادی و تحلیلی است. یافته های تحقیق نشان می دهد اگر چه پیش ازاین، زمینه های شکل گیری جریان های تکفیری رادیکال در محیط بحران فراهم بوده، اما صف آرایی کنشگران منطقه ای و فرامنطقه ای نیز در بروزو تشدید بحران و همچنین ظهور و پیدایش جریان های تکفیری نقش اساسی و موثر ایفا نموده است. ظهور جریان های تکفیری، به شدت، مناسبات خارجی سوریه و عراق را در دو سطح درون منطقه ای و فرامنطقه ای تحت تاثیر قرار داده و زمینه را برای منازعات و واگرایی روابط خارجی این کشورها فراهم نموده است.
کلید واژگان: جریان, تکفیری, رادیکال, جهادی, القاعده, داعش, سیاست, سوریه, عراق} -
گروه های سلفی تکفیری به دلیل مبانی فکری خود که پیروان سایر ادیان و مذاهب را کافر و جان و مالشان را مباح می دانند، جنایت های بسیاری مرتکب می شوند. با توجه به رویه نظامی این گروه ها لازم است دیدگاه حقوق بشردوستانه در خصوص رویکرد آنان، به خصوص در مواجهه با غیرنظامیان، مشخص شود. این مقاله با هدف شناخت بهتر و عمیق تر جریانات سلفی تکفیری و عملکرد آنها در مواجهه با زنان و نیز تحلیل این پدیده نوظهور، با توجه به استانداردهای حقوق بین الملل و آموزه های فقهی حقوقی اسلامی می کوشد کشف کند که عملکرد گروه های سلفی تکفیری در مواجهه با زنان چه نسبتی با قواعد حقوق بشردوستانه بین المللی و حقوق بشردوستانه اسلامی دارد. در پژوهش حاضر، برای پاسخگویی به این سوال، از روش نظری تحلیلی توصیفی استفاده و داده های تحقیق با بهره گیری از منابع کتابخانه ای جمع آوری شده است. بر اساس یافته های پژوهش، به رغم وجود حمایت های قابل توجه از زنان در منظومه حقوق بشردوستانه بین المللی و حقوق بشردوستانه اسلامی، گروه های سلفی تکفیری نه تنها به هیچ یک از این قواعد حقوقی و شرعی پایبند نیستند، بلکه به انجام جنایت های غیرانسانی علیه زنان مبادرت می کنند.
کلید واژگان: گروه های سلفی تکفیری, تکفیری, حقوق بشردوستانه بین المللی, آموزه های فقهی بشردوستانه اسلامی, حقوق بشردوستانه اسلامی, زنان, غیرنظامیان}Based on their doctrines, Salafi excommunicationist groups consider followers of other religions and denominations as non-believers, justifying the shedding of their blood and seizing their property. Consequently, these groups engage in numerous criminal activities. Given the military approach employed by these groups, it becomes imperative to examine the perspective of humanitarian law, especially concerning their interactions with civilians. This article aims to gain a deeper understanding of Salafi excommunicationist groups and their treatment of women. It also seeks to analyze this emerging phenomenon within the framework of international law, legal doctrines, and the principles of Islamic law. The objective is to evaluate the treatment of women by Salafi excommunicationist groups in comparison with the provisions of international humanitarian law and Islamic humanitarian law. In this research, we employ a theoretical analytical-descriptive method and gather data from library sources to address this question. Despite the considerable support for women in international humanitarian law and Islamic humanitarian law, the findings of the research reveal that Salafi excommunicationist groups not only fail to adhere to these legal and religious principles but also perpetrate inhumane crimes against women.
Keywords: Salafi excommunicationist groups, International Humanitarian Law, Islamic humanitarian jurisprudential doctrines, Islamic Humanitarian Law, Women, Civilians} -
این مقاله به پدیده جنبشهای سلفی معاصر همانند القاعده، طالبان و داعش می پردازد. پیدایش این جنبش و بازخوردهای آن در جهان منجر به ایجاد سوالهای جدی در حوزه ایدیولوژی یا ایدیولوژیهای این گروه ها گردید. آیا رفتار و اندیشه ارتباطی با اسلام، کتاب و سنت دارد. این مقاله در صدد آن است که با ورود به حوزه تاریخ نسبت به اکتشاف عوامل ایجادکننده این پدیده بپردازد. از نگاه نویسندگان، اندیشه های سلفی گرچه وامدار دوران صدر اسلام و دیدگاه های اصحاب حدیث است، ولی به طور نظام مند زیر سایه اندیشه های ابن تیمیه است. جنبشهای سلفی قرن نوزدهم تلاشی بود برای به روزنمودن این اندیشه ها که فقط توسط محمد بن عبدالوهاب به سرانجام رسید. ولی ابوالاعلی مودودی بود که این اندیشه ها را نظام مند و علمی و منطبق با واقعیتهای روز جامعه بازتعریف کرد و نقطه جالب این است که مودودی جزو اندیشمندانی است که با مذهب گرایی به شدت مخالف است و می توان او را یکی از منادیان تقریب مذاهب اسلامی در دوران معاصر نامید.کلید واژگان: مودودی, ابن تیمیه, سلفی, تکفیری}This article deals with the phenomenon of contemporary Salafi movements such as al-Qaeda, the Taliban and ISIS. The emergence of this movement and its feedback in the world led to serious questions in the field of ideology or ideologies of these groups. Is behavior and thought related to Islam, books and traditions? This article seeks to explore the causes of this phenomenon by entering the field of history. According to the authors, Salafi ideas, although indebted to the early days of Islam and the views of the companions of hadith, are systematically overshadowed by the ideas of Ibn-e Taymiyyah. The nineteenth-century Salafi movements were an attempt to update these ideas, which was completed only by Muhammed bin Abdulwahhab. But it was Abu Ala Mawdudi who redefined these ideas systematically and scientifically and in accordance with the current realities of society; And the interesting point is that Mawdudi is one of the thinkers who is strongly opposed to religiosity and can be called one of the heralds of the approximation of Islamic Denominations in the contemporary era.Keywords: Mawdudi, Ibn Taymiyyah, Salafi, Takfiri}
-
تاریخ معاصر استان خوزستان در اثر وجود برخی مشکلات اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی در داخل و مداخلات تاریخی عوامل بیرونی با مسایل تجزیه گرایی قومی، معضلات امنیتی و برخی جرایم و ناهنجاری های سیاسی اجتماعی پیوند خورده است. استمرار برخی معضلات داخلی و تبلیغات رسانه ای جبهه عربی و فرامنطقه ای باعث تحریک و تهییج معترضان قومی و بدنبال آن پیوند تفکرات قومیت طلبی با اندیشه های وهابیت و تکفیری ها در مناطقی از این استان انجامید. بر این اساس هدف اصلی پژوهش؛ شناسایی مولفه های موثر در گرایش برخی جوانان شیعی اهواز به تفکرات سلفی- تکفیری و انجام رفتارهای تروریستی در بخش هایی از این استان بود. پژوهش از نوع رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری شامل جوانان گرایش یافته به تفکرات سلفی و صاحب نظران مطلع در مورد مسیله بود که به شیوه هدفمند انتخاب و پس از 17 مورد مصاحبه عمیق، اشباع نظری حاصل گردید. در ادامه با تکیه بر رویکرد نظام مند داده بنیاد و فرآیند کدگذاری باز، محوری و گزینشی و الگوی پارادایمی تحقیق ترسیم گردید. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن بود که مولفه های فرهنگی، اقتصادی، رسانه ای، جغرافیایی و بیرونی نقش اصلی و مولفه های روان شناختی و سیاسی نقش تسهیل گر را در گرایش جوانان به این تفکرات بر عهده داشته اند.
کلید واژگان: سلفی گری, تکفیری, قومیت گرایی, جوانان اهواز, عوامل موثر}The contemporary history of Khuzestan province is intertwined with issues such as ethnic segregation, security problems and some crimes and socio-political anomalies due to some economic, environmental, cultural and domestic problems as well as foreign historical interventions. The persistence of these internal problems, as well as the media propaganda of the Arab and trans-regional countries, has provoked the ethnic protesters, which has provided the ground for linking the thoughts of the ethnocentrists with the ideas of Wahhabism and Takfiri in parts of this province. The main aim of this research was to identify effective components in tendency of Shiite-youth towards Salafi-Takfiri thoughts in some parts of Khuzestan province. The research was a qualitative approach, conducting based on Grounded theory. Statistical population included people oriented to these thoughts and informed pundits who were purposefully selected. The results were obtained after17 deep interviews. Then, relying on a systematic data-based approach and open coding process, pivotal and selective, the paradigm model of the research was realized. The results and findings of the study indicated that cultural, economic, media, geographical and external components have played a major role and psychological and political components have played a facilitating role in the tendency of young people to these thoughts.
Keywords: Salafism, Takfiri, Ethnicism, Ahwaz Youth, Effective Factor} -
هدفاسلام سیاسی، پدیده ای موثر بر سیاست، امنیت و فرهنگ جهانی است. هر سرنوشتی که اسلام سیاسی پیدا کند، بر عرصه سیاست، امنیت و فرهنگ در عرصه بین الملل به ویژه در کشورهای اسلامی منطقه آسیای غربی و شمال آفریقا؛ ازجمله عربستان، تاثیر خواهد گذاشت. با توجه به این مسیله، هدف پژوهش، شناسایی رویدادها، روندها و پیشران های موثر بر اسلام سلفی، وهابی و تکفیری و ترسیم دورنمایی از آینده های احتمالی آن است. پژوهش در پی یافتن جوابی به این سوال است که آینده اسلام سیاسی در عربستان سعودی در افق 2030 میلادی و چگونه است.روشبا روش های تحلیل روند، دلفی دومرحله ای و پانل خبرگان، مهم ترین روندهای حاکم بر اسلام سیاسی سلفی، وهابی تکفیری در عربستان، شناسایی و نیروهای پیشران کلیدی تعیین گردید.یافته هایافته های تحقیق نشان داد که چهار پیشران «بحران های اجتماعی و هویتی»، «تشدید بستگی فضای سیاسی و بازشدگی فضای فرهنگی اجتماعی»، «رابطه با آمریکا»، و «پایان درگیری های داخلی به نفع محمد بن سلمان»، از بالاترین اجماع و اهمیت در بین صاحب نظران برخوردار است و آینده اسلام سیاسی سلفی - وهابی و تکفیری در عربستان را رقم می زنند.نتایجبه نظر می رسد در آینده، با واگرایی بین آل سعود و آل الشیخ، نیاز به اقتصاد متنوع؛ ازجمله مبتنی بر گردشگری مذهبی، غیرمذهبی و پیشرفت های فناوری های ارتباطاتی، غلظت شریعت در سپهر سیاسی عربستان، کاهش، مطالبه دموکراسی، افزایش و جایگاه اسلام سلفی، وهابی و تکفیری هرچه بیشتر به حاشیه خواهد رفت.کلید واژگان: اسلام سیاسی, اسلام سلفی - وهابی, تکفیری, آینده پژوهی}ObjectivePolitical Islam is a phenomenon which influences the global politics, security and culture. Whatever the fate of the political Islam is, it will affect politics, security and culture in the international arena, especially in the Islamic countries of West Asia and North Africa, including Saudi Arabia. Considering this issue, the aim of the present research is to identify the events, trends and drivers affecting Salafi-Wahhabi Islam and draw a perspective of its possible futures. The research seeks to find an answer to the question how the future of political Islam will be in Saudi Arabia in the horizon of 2030.MethodWith the use of the methods of trend analysis, two-stage Delphi and expert panel, the most important trends governing Salafi-Wahhabi political Islam in Saudi Arabia were identified and the key driving forces were determined.ResultsThe findings of the research shows that the four drivers of "social and identity crises", "intensification of the dependence of the political environment and openness of the social cultural environment", "relationship with America", and "the end of internal conflicts in favor of Muhammad bin Salman", are among the highest consensus and importance among experts and they determine the future of Salafi-Wahhabi political Islam in Saudi Arabia.ConclusionIt seems that in the future, with the divergence between the House of Saud and the House of Sheikhs, there will be a need for a diverse economy, including religious and non-religious tourism and advances in communication technologies, the concentration of Sharia in the political sphere of Saudi Arabia, the reduction, the increase in the demand for democracy, the increase and the status of Salafi Islam, Wahhabi and Takfiri will be marginalized further.Keywords: political Islam, Salafi-Wahhabi, Takfiri Islam, Futures Studies}
-
فصلنامه امنیت پژوهی، پیاپی 77 (بهار 1401)، صص 79 -102
بدعت از عناوین مهم و پرکاربرد بین مسلمانان است که هر گروه و مذهبی سعی در استفاده ابزاری از آن به نفع خود است. در این میان، مفسران شیعه و اهل سنت اعم از متقدم و متاخر، نگاه های متنوع و بعضا چالش انگیزی به این موضوع داشته اند. موضوع اصلی این مقاله آن است که مفسران چه برداشتهایی از موضوع بدعت داشته و چگونه این دیدگاه های آنان زمینه را برای رشد جریانهای سلفی فراهم کرده است. براین اساس، نویسندگان در این مقاله کوشیده اند ابتدا نظرات مفسران شیعه و اهل تسنن را پیرامون مفهوم لغوی و اصطلاحی بدعت مورد بررسی قرار داده، سپس به نقد این دیدگاه ها پرداخته و در نهایت به نتایج این نظرات و دیدگاه ها مطابق واقع، بپردازند. نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که مفسران، بدعت را به مثابه مفاهیمی همچون: «امر بی سابقه»، «پدیده غیردینی»، «تشریع»، «محدثات» و «مخالفت با قرآن و سنت» انگاشته اند و با دخالت دادن تعصبات مذهبی، زمینه تعارضات فکری را با دیگر مذاهب به وجود آورده اند و بر همین اساس استنادات ظاهربینانه ای از قرآن وحدیث ارایه نموده اند.
کلید واژگان: قرآن کریم, بدعت, تفسیرها, مفسران, سلفی گری, تکفیری}Heresy is one of the most important and widely used titles among Muslims, which every group and religion tries to use as a tool for its benefit. In the meantime, Shiite and Sunni commentators, both in different era, have had diverse and sometimes challenging views on this issue to the extent that each of them has accused the opposite group of heresy. The main topic of this study is that; what interpretations the commentators had on the issue of heresy and how their views have provided the ground for the growth of Salafi movements. Therefore, attempts were made to first discuss the opinions of Shiite and Sunni commentators regarding the literal and terminological concept of heresy, then criticize these views and finally deal with the results of these opinions and views based on the reality of the topic. The findings indicated that the commentators have considered heresy the same as concepts like; unprecedent topic, non-religious phenomenon, canonization, hadiths and opposition to the Qur'an and Sunnah, and by interfering with religious prejudices, not specifying the territory of heresy and not having a single standard for heresy, they have paved the way for the growth of Salafi movements.
Keywords: Holy Quran, Heresy, Interpretations, Commentators, Salafism, Takfiri} -
ظهور و تقویت گروه های تروریستی تکفیری از خلال دو اتفاق مهم منطقه غرب آسیا یعنی بحران سوریه و تحولات عراق بوده است که تحت تاثیر رقابت میان بازیگران فرامنطقه ای و منطقه ای نیز منجر به حمایت یا مقابله از این گروه ها گردید. از جمله رقابت های منطقه ای میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی است که واکنش های متقاوت دو کشور در قبال این گروه ها را رقم زد. مقاله پیش رو به روش توصیفی و تحلیلی بدنبال این پرسش است که راهبردها و اهداف سیاست خارجی ایران و عربستان به تحولات خاورمیانه با نگاهی به جریانات تکفیری چیست؟ یافته ها نشان میدهد که استفاده از گروه های تکفیری در جهت مقابله با نفوذ منطقه ای ایران یک راهبرد در سیاست خارجی عربستان بوده است و در مقابل ایران به لحاظ ملاحظات امنیت منطقه ای و محور مقاومت به مقابله با این گروه ها پرداخته است.
کلید واژگان: ایران, تکفیری, داعش, عربستان, غرب آسیا}The emergence and strengthening of Takfiri terrorist groups has been due to two important events in the West Asian region, namely the Syrian crisis and the developments in Iraq, which also led to the support or confrontation of these groups under the influence of competition between trans-regional and regional actors. One of the regional rivalries between the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia is that the two countries reacted differently to these groups. The present article descriptively and analytically seeks the question of what are the strategies and goals of the foreign policy of Iran and Saudi Arabia to the developments in the Middle East with a view to takfiri currents? Findings show that the use of takfiri groups to counter Iran's regional influence has been a strategy in Saudi foreign policy, and in contrast, Iran has dealt with these groups in terms of regional security considerations and the axis of resistance.
Keywords: Iran, Takfiri, ISIS, Saudi Arabia, West Asia} -
امروزه جریان تکفیر به عنوان یک بلای خانمان سوز دامن مسلمانان جهان را گرفته است. جریانی که می کوشد برداشت افراطی و خشن خود را از مبانی تعالی بخش اسلام، در جهان پیاده کند. در این رهگذار «القاعده» افغانستان همواره به عنوان بنیانگذار و خط دهنده ی جریان تکفیر در منطقه ی غرب آسیا مورد توجه و اتقان صاحب نظران بوده و هست. زمانی بر اهمیت بررسی این جریان افزوده می شود که دریابیم بیشتر گروه های تکفیری که امروز در صف نبرد با محور مقاومت قرار گرفته اند، ریشه در القاعده و تفکرات این جریان داشته و دارند. گروهی که «عبدالله عزام فلسطینی»،«اسامه بنلادن عربستانی» و «ایمن الظواهری مصری» با عنوان «القاعده» در کشور افغانستان و به بهانه ی جهاد علیه شوروی بنیان نهادند، بعدها سرمنشا پیدایش جریان های سلفی افراطی و تکفیری زیادی در منطقه گردید؛ به طوری که می توان ادعا کرد که عمده تفکر جریان انحرافی تکفیر با ظهور این جریان قوت و قدرت گرفت. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی با واکاوی این جریان می کوشد تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که عوامل زمینه ساز، سیر تاریخی و نحوه ی پیدایش القاعده به عنوان یک جریان سلفی تکفیری کدام اند و مبانی فکری و اعتقادی القاعده چیست؟! یافته های پژوهش نشان می دهد که جهاد بر علیه ارتش کمونیستی شوروی، باعث شد تا سه رهبر بزرگ سلفی در افغانستان با یکدیگر ایتلاف کرده و زمینه ساز پیدایش جریان جهادی فراگیری به نام «القاعده» شوند. ریشه ی تفکرات القاعده، بر بستر اندیشه ی سلفی استوار است و رهبران آن به طور خاص، بیشتر از تفکر حاکم بر جریانهای اخوانی مصر تاثیر پذیرفته اند. همچنین این پژوهش با بررسی تفکرات رهبران القاعده به این نتیجه رسیده است که گسترش تفکر شیعه با راهبری و پرچمداری کشور شیعی ایران، همواره برای آنان خطرآفرین بوده و در پی دفع این خطر بوده و هستند.کلید واژگان: القاعده, سلفی, تکفیری, جهاد}Todays, the circulation of Takfiri has taken over the Muslims of the world as a scourge. This circulation seeks to implement its extremist and violent conception of the sublime principles of Islam in the world. In this way, "Al-Qaeda" in Afghanistan has always been considered as the founder and line-up of the Takfiri movement in the West Asian region. The importance of studying this circulation is heightened when we realize that most of the Takfiri groups that are in the line of battle with the axis of resistance today, are rooted in al-Qaeda and its ideology. The group founded by "Abdullah Azzam of Palestinian", "Osama bin Laden of Saudi Arabia" and "Ayman al-Zawahiri of Egypt" called "Al-Qaeda" in Afghanistan under the pretext of jihad against the Soviet Union, which later became the source of extremist Salafi circulations and a lot of Takfiri groups in the region; so that it can be claimed that the main thinking of the deviant current of Takfiri groups gained strength and power with the emergence of this circulation. This descriptive-analytical study tries to answer this fundamental question that “what are the underlying factors, historical course and the origin of al-Qaeda as a Salafi-Takfiri movement and what are the intellectual and doctrinal foundations of al-Qaeda? The findings show that the jihad against the Soviet Communist Army in Afghanistan led the three major Salafi leaders to form an alliance and pave the way for the emergence of a pervasive jihadist movement called al-Qaeda. The base of al-Qaeda's thinking is rooted in Salafi thoughts, and its leaders, in particular, have been more influenced by the thinking of the ruling Brotherhood in Egypt. Also, this study, by examining the thoughts of al-Qaeda leaders, has come to the conclusion that the spread of Shiite thought under the leadership of the Shiite country of Iran has always been dangerous for them and they have sought to avert this danger.Keywords: Al Qaeda, Salafi, Takfiri, Jihad}
-
زمینه و هدف
وجود جریان های تکفیری تروریستی و سایر گروه های تکفیری تروریستی در کشور عراق می تواند در صورت گسترده شدن فعالیت این گروهک، در مناطق غرب ایران تاثیرگذار باشد. هدف نویسندگان در این مقاله، بررسی تاثیر جریان های تکفیری تروریستی منطقه در امنیت ژیوپلیتیکی ایران است.
روشاین تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی به روش پیمایش است. جامعه آماری شامل کلیه اساتید و نخبگان علوم سیاسی شهر تهران است که تعداد 125 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها،پرسشنامه ,پرسشنامه ای محقق ساخته و مشتمل بر 36 سوال است. برای بررسی قابلیت اعتبار پرسشنامه، از اعتبار صوری و جهت سنجش پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها از بین افراد نمونه، با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل داده ها صورت گرفته است و با روش مدل سازی معادلات ساختاری، با کمک نرم افزار Amos ، رابطه علی بین متغیرها آزمون شد.
یافته ها و نتیجه گیرینتایج تحقیق نشان داد که تاثیر چهار متغیر ژیوپلیتیکی افزایش اختلافات میانشیعه و سنی، صادرات کالا به عراق، امنیت مناطق غرب و خلل در امور زائرین عتبات معنادار است، ولی باتوجه به اینکه سطح معناداری متغیر خلل در روابط سیاسی ایران و عراق 886 / 0 بیشتر از 05 / 0 است،معنادار نیست. در بین 5 متغیر وابسته تحقیق، اختلافات مذهبی میان شیعه و سنی با ضریب رگرسیونی 0/398 دارای بالاترین ضریب رگرسیونی و متغیر خلل در روابط سیاسی ایران و عراق با ضریب 063 / 0 دارای ضعیف ترین ضریب رگرسیونی می باشند.
کلید واژگان: تکفیری, تروریستی, عراق, امنیت ژئوپلیتیکی}Background and PurposeThe ideological ideology of Salafism has been at the forefront of Iran's political geography and, by expressing its deepest concern about these developments, has distanced itself from some of its origins and centers and made Iraq the mainstay of its activities.
MethodThis research is descriptive-correlational and is a survey method. The statistical population of this research is all staff of faculty members and political science elite of Tehran. The sample of this study is 125 people who were distributed by using the contingency sampling (available) questionnaire. Data were gathered. The data gathering tool in this article is a questionnaire (a researcher made questionnaire consisting of 36 questions). The validity of the questionnaire was used to assess the validity of the questionnaire. The validity of the questionnaire was used and the Cronbach's alpha method was used to measure its reliability. After data collection, data analysis was performed using SPSS software.
FindingsThe results of the study showed that the effect of four geopolitical variables is increasing; differences between Shiite and Sunni, export of goods to Iraq, security of the western borders, disturbance in the affairs of pilgrims of Atabat) is significant. However, due to the fact that the significance level of the gap in political relations between Iran and Iraq (0.886) and more than 0.05, the influence of takfiri flows on this variable is not confirmed.
Keywords: Takfiri flows, Iraq, religious differences, border security, relations} -
ظهور جریان وهابیت و در پی آن پدیدار شدن پدیده های جدید فکری و سیاسی همانند طالبان، القاعده، القاعده فی بلاد الرافدین و داعش، مدعیان متفاوتی را در گفتمان دینی جهان اسلام رقم زد. رهاورد این جریان و گفتمان، ترویج نوع مشخصی از عقیده و باور دینی و رویه متفاوتی از عمل فقهی نسبت به مسلمانان دیگر است که برای غلبه بر دیگر جوامع مسلمان، به تکفیر مسلمانان دیگر پرداخت و تصویر جدیدی از خشونت معطوف به دینداری را ترویج کرد که در سایر فرق اسلامی چنین رفتار خشونت آمیزی در تاریخ اسلام دارای سابقه کمتری بوده است. به گمان بسیاری، وهابیت، القاعده و داعش تداوم جریان فکری خوارج در تاریخ صدر اسلام بوده، چه اینکه انگاره های جبرگرایانه فلسفی و ظاهرگرایانه حدیثی را در آنان جست وجو می کردند. اما به باور ما این گمانه چندان صحیح به نظر نمی رسد زیرا خوارج را کم بنیان تر از تاثیرگذاری عقیدتی و فاقد پایانه های فکری لازم برای شکل دادن به چنین تحولات تاریخی می دانیم. علی هذا باور داریم این مسئله را باید عمیق تر و دقیق تر بررسی کرد و بنیان های فکری آن را در جای دیگر جست وجو کرد. به اعتقاد ما این جریان با حکومت اموی در مقوله باورها، سنت ها و عملکردها، شباهت و همخوانی کلامی، فقهی و تاریخی آشکارتر و پیوند عمیق تری دارد.کلید واژگان: امویان, تکفیری, داعش}Political Quartely, Volume:48 Issue: 4, 2019, PP 871 -888The emergence of Wahhabism, followed by the emergence of new intellectual and political phenomena like the Taliban, al-Qaeda fi Bilad al-Rafidain and Isis different arguments in religious discourse in the Muslim world marked. in other Islamic sects such violence in Islamic history has been less experience. That in order to overcome the Muslim communities, the takfir of other Muslims and promote a new image of religious violence toward other Islamic sects that such violence has been lower in the history of Islam has a history. It seems that Wahhabism, Al-Qaeda and the Islamic State in early Islamic history was continuing stream of thought Kharijites whether the notion of deterministic philosophy and tradition in their looks and appearance were searching for. But we believe that this speculation does not seem correct And we Aztasyrgzary Kharijites down more fundamental ideological and intellectual terminals for shaping such developments do not know history Forth believe that this matter should be deeper and more thorough review and scrutinize and intellectual foundations of it be sought elsewhere.Keywords: Umayyads, ISIS, Takfiri}
-
فعالیت های خشونت آمیز گروه های تکفیری، به خصوص گروه تروریستی داعش نقش بزرگی در تکمیل پروژه ی اسلام هراسی در غرب داشته است. این گروه های تروریستی با منتشر ساختن تصاویر و فیلم های متعدد از اقدامات خشن و غیرانسانی خود در رسانه های غربی، سعی بر آن دارند تا اسلام را به عنوان دین خشونت و افراط گرایی معرفی کنند. از سوی دیگر، کشورهای غربی نیز با هدف مهار قدرت روز افزون اسلام سیاسی در تلاش اند تا چهره ی مخدوشی از دین اسلام به ملت خود معرفی کنند. به این ترتیب، افراط گرایی گروه های تکفیری به دستاویزی برای غرب، به منظور مقابله با اسلام گرایان تبدیل شده است. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا ضمن تشریح علل مقابله ی غرب با اسلام، اعمال نابخردانه ی تکفیری ها را تقویت کننده ی پروژه ی اسلام هراسی در غرب معرفی نماید.
کلید واژگان: اسلام هراسی, تکفیری, اسلام گرایی, غرب} -
مطالعات نشان می دهد تحلیل مسلط درباره دلایل شکل گیری جریان تکفیری در چارچوب واکنش به مدرنیسم و جهانی شدن پس از دهه 90 میلادی است. با وجود نکات قابل توجه در این رهیافت، به نظر می رسد توانایی کمی در پاسخگویی به سوالاتی وجود دارد که از یک طرف به چرایی شکل گیری این گروه ها در یک دوره تاریخی خاص و متاخر و از سویی دیگر به نسبت این جریان ها در سطح هستی شناختی و معرفت شناختی با غرب به عنوان یک مفهوم ارتباط دارد.سوال اصلی این مقاله این است که کارکردهای هستی شناختی و معرفت شناختی گروه های تکفیری در جهان امروز چیست؟.فرضیه این مقاله این است که جریان های تکفیری در سطحی هستی شناختی و معرفت شناختی به عنوان یک دیگری هویت ساز برای مفهوم غرب و در چارچوب شرق شناسی جدید عمل می کند. درپایان مقاله با استفاده از شواهد و اسناد موجود دخالت آشکار امریکا در به وجود آوردن و حمایت از گروه های تکفیری نشان داده خواهد شد برخی از مجموعه این استنادات دیدگاه دیگری جهت تحلیل چرایی شکل گیری جریان های تکفیری دارند که در نقطه مقابل دیدگاه غالب است که به علل درونی توجه دارد.کلید واژگان: معرفت شناسی, هستی شناسی, تکفیری, شرق شناسی, ادوارد سعید}The reasons for the formation of the Takfiri groups dominated by analysis in the framework of reaction to modernism and globalization after the 90s. Despite the remarkable points in this approach, it seems to have little ability to answer the questions about the formation of these groups in a particular and late historical period on the one hand and the ontological and epistemological level relation of these groups with the West as a concept on the other hand. The main question of this article is what is the ontological and epistemological functions of takfiri groups in today's world? The hypothesis of this paper is that takfiri stream act as another identifier for the concept of the West on ontological and epistemological level within the framework of the new Orientalist.Keywords: Epistemology, Ontology, Takfiri, Orientalism, Edward Saeed}
-
این مقاله به بررسی معمای امنیتی خاورمیانه و مبارزه با جریان های سلفی- تکفیری دراین منطقه و تاثیر آن بر روابط ایران و غرب(آمریکا) می پردازد. سئوال اصلی که این پژوهش درصدد پاسخگویی به آن می باشد این است که چگونه مبارزه با گروه های سلفی-تکفیری می تواند زمینه همکاری میان ایران و غرب باشد؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که به واسطه تهدیدات فوری این جریان ها هم برای غرب و هم برای ایران، مبارزه با جریان افراطی سلفی- تکفیری در منطقه خاورمیانه می تواند زمینه بهبود روابط ایران و غرب و همکاری آنها را صرفا برای برطرف کردن تهدید فوری و نه همکاری بلندمدت در همه حوزه ها را فراهم آورد. یافته های تحقیق نشان می دهد که تهدیدات امنیتی مشترک می تواند دشمنان را هم در کنار هم قرار دهد. از این دیدگاه و با در نظر گرفتن اینکه جهادی های تکفیری تهدیدات مشابه امنیتی برای دولت های ایران و غرب در منطقه خاورمیانه ایجاد کرده اند بنابراین پتانسیل های همکاری میان این دولت ها در زمینه رفع این تهدید وجود دارد. روش در این مقاله، توصیفی-تحلیلی است.کلید واژگان: گروه های سلفی, تکفیری, همکاری, ایران, آمریکا, تهدیدات امنیتی, رئالیسم تدافعی}
-
زمینه و هدفگرایش به جریان سلفی-تکفیری وهابیت در مرزنشینان شرق کشور سال هاست که یکی از دغدغه های مسئولین سیاسی و امنیتی است و بدین جهت پیشگیری از نفوذ اندیشه های مخرب وهابیت در گرو شناخت عواملی است که موجب گسترش و ترویج این نحله در کشور شده است. شناخت این عوامل در کنترل ناامنی و جرائم بسیار موثر است.
روش تحقیق: با توجه به ویژگی موضوع موردبررسی، در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی با تکنیک جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی استفاده شده است. ازاین رو ابتدا توصیفی از وضعیت موجود نفوذ جریان سلفی-تکفیری در استان ارائه شده و سپس با استفاده از روش پیمایشی، اطلاعات از جامعه آماری جمع آوری می گردد. جامعه آماری این پژوهششامل کلیه کارشناسان، مدیران، فرماندهان انتظامی و مرزبانی، دستگاه های قضایی و نهادهای سیاسی-امنیتی استان رضوی می باشد. حجم جامعه آماری 290 نفر می باشد. که با استفاده از جدول مورگان تعداد نمونه ها 165 نفر برآورد شد که به تعداد 180 نفر برای گرایش نمونه ها به نرمال بودن ارتقاء یافت. در خصوص نمونه گیری از جامعه آماری از روش نمونه گیری احتمالی سیستماتیک استفاده شد و در نهایت نیز داده ها با استفاده از آزمون تی و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته هادر این پژوهش نفوذ جریان سلفی-تکفیری وهابیت در بین مرزنشینان به عنوان متغیر وابسته و پنج حوزه فعالیت های اقتصادی – فرهنگی – سیاسی – اختلاف افکنی در بین شیعه و سنی و رسانه ای به عنوان متغیرهای مستقل موردبررسی قرارگرفته است.
مقیاس: ترتیبی و سنجش از طریق طیف پنج گزینه ای لیکرت انجام گرفته است.نتایجنتایج نشان داد مهم ترین عوامل در نفوذ تفکرات سلفی—تکفیری وهابی در بین مردم مرزنشین استان به ترتیب فعالیت های اختلاف افکنی بین شیعه و سنی، فعالیت های اقتصادی، فعالیت های سیاسی، فعالیت های فرهنگی و فعالیت های رسانه ای بیشترین تاثیر را از حیث ضرایب بتا در جریان سلفی-تکفیری وهابیت و جریان سلفی-تکفیری در بین مرزنشینان داشته است.کلید واژگان: وهابیت, سلفی, تکفیری, مرزنشین, خراسان رضوی, امنیت} -
در دهه ی اخیر، حوادثی در برخی از کشورهای اسلامی رخ داد که جرقه ی آن ابتدا در سال2010م در تونس زده شد. محصول این رخداد، زایش گروه های جهادی رادیکال، به ویژه گروهک تروریستی داعش، در عراق و سوریه و در مجموع، جهان اسلام بود. این نوشتار به دنبال واکاوی علل و زمینه های داخلی و خارجی شکل گیری جریان های تکفیری با روشی اسنادی و تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان می دهد اگر چه پیش از این، زمینه های شکل گیری جریان های تکفیری رادیکال در محیط بحران فراهم بوده، ولی صف آرایی کنشگران منطقه ای و فرامنطقه ای نیز در بروز و تشدید بحران و همچنین ظهور و شکل گیری جریان های تکفیری نقش اساسی و موثر ایفا نموده است. ظهور جریان های تکفیری، به شدت، مناسبات خارجی سوریه را در دو سطح درون منطقه ای و فرامنطقه ای تحت تاثیر قرار داده و زمینه را برای منازعات و واگرایی روابط خارجی این کشور فراهم نموده است.
کلیدواژه ها
کلید واژگان: جریان, جهاد, رادیکال, تکفیری, داعش, سیاست, سوریه}
In the last decade, some events happened in some Islamic countries that it sparked first in 2010 in Tunisia. The result of this incident was the birth of radical jihadi groups, especially the ISIS terrorist group, in Iraq and Syria, and in general, the Islamic world. This paper seeks to analyze the causes and the internal and external fields of the formation of Takfiri processes in a documentary and analytical method. The findings of the research show although the conditions for the formation of radical Takfiri processes have been provided in the crisis environment, but the alignment of regional and sub-regional actors has also played a significant and critical role in the appearance and intensification of the crisis and also the appearance and formation of Takfiri processes. The appearance of Takfiri processes has severely affected the foreign relations of Syria at two levels of regional and sub-regional and has provided a platform for conflicts and divergence in its foreign relations.Keywords: process, Jihad, Radical, Takfiri, ISIS, Politics, Syria} -
سقوط مبارک در سال 2011 آغاز تحولی گفتمانی در مصر بود. عناصر رهاشده بر حوزه گفتمانگی مصر، گرداگرد دالی خاص درصدد ارائه تصویری کارامد از جامعه مطلوب مصر و جذب دال های شناور در حوزه گفتمانگی رقبا بودند. از یک منظر می توان گفتمان های سیاسی مصر را بر پایه اسلام گرایی یا سکولاریسم و دموکراسی خواهی یا اقتدارگرایی تقسیم کرد. برخی گروه های سیاسی مصر، در درون گفتمان اسلام گرای اقتدارگرا »عمل کرده و در نزاع گفتمانی شکل گرفته، سعی در هژمون سازی خود داشته اند. پرسش این مقاله این است که این گفتمان از چه مولفه هایی برای تسلط هژمونیک خود بهره برده و ساختار گفتمانی آن به وسیله چه گروه های سیاسی شکل گرفته است؟ این مقاله با روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه نشان می دهد که گفتمان یادشده با مرکزیت« خلافت»در مفصل بندی با دال هایی چون شورا، عدالت، جهاد، شریعت، و در غیریت سازی نسبت به غرب و دموکراسی و شیعه؛ سعی در بازخوانی خود برای تناسب با اوضاع دارد، اما تشتت مولفه های گفتمانی و گروه هایی که از این منطق گفتمانی بهره می گیرند، موجب شده است تا به نوعی دچار زمان پریشی گفتمانی شوند.کلید واژگان: اسلام گرای اقتدارگرا, تحولات 2011, تکفیری, سلفی, گفتمان, مصر}Political Quartely, Volume:46 Issue: 4, 2017, PP 1049 -1066Mubarak falling in 2011 was the beginning of a discoursive change over Egypt.The freed elements in Egypt field of discursivity that were around a special point tried to present an efficient image of Egypt desirable society and obsorbtion Floating signifier contenders field of discursivity.In one view Egypt political disourses can be devided into Islam oriented base Or secularism and asking democracy or authoritarian .some of Egypt political groups act in an Islam oriented and authoritarian discourse and in a formed dicoursive conflict tried to make their hegemony .The question of this paper is that what factors are used by this discours for its hegemonic domination and which political groups formed its discourse structure ?this paper by using Laclau and, Mouffe discourse analysis shows that above mentioned discourse by nodal point of "caliphate" tries to narriate themselves to be fitted with circumstances but dispersion of discourse factors and thouse groups that profited by this discourse logic caused that they involved in such a way of discourse time disterbtionKeywords: Egypts, 2011, authoritarian Islamist, Salafi, Takfiri}
-
گروه های سلفی-تکفیری، جریانی هستند که با خوانشی سطحی از گزاره های دینی، عمل خشونت آمیز خود را در جهت برپایی جامعه ایده آلشان توجیه می نمایند. آنان با برداشتی جزمی و به دور از هرگونه اجتهاد عقلی از شریعت که متاثر از پیشینه ذهنی و ساختار روانی آنان است، درصدد واکنش نسبت به فرآیندهای ناشی از مدرنیته برمی آیند. داعش نیز به عنوان یکی از شاخه های جریانات سلفی در تلاش است تا با تفسیری رادیکال از گزاره های دینی، عمل خشونت آمیز خود را توجیه نماید. تفسیر رادیکال آن ها از دین بیش از آن که در متن شریعت موجود باشد، ناشی از فضای روانی ملتهب و آشفتگی های مواجهه با دنیای مدرن است. مساله نوشتار حاضر این است که درکنار تفاسیر رادیکال از دین چه عوامل روانشناختی در گرایش افراد به گروه داعش و انجام عمل خشونت آمیز موثر بوده است؟ دست آورد نوشتار حاضر آن است که فشارهای ناشی از دنیای مدرن بر خوانش جزمی داعش از شریعت و تمایل به بروز خشونت رفتاری جهت ارضاء امیال سرکوب شده اثرگذار بوده است. نوشته پیش رو بر آن است تا با بهره گیری از مفروضات بنیادین روانکاوی با تاکید بر خوانش ژیژک از لاکان، اندیشه و عمل داعش را از زاویه روانشناسی سیاسی و با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی و کنکاش قرار دهد.کلید واژگان: داعش, کنش رفتاری, روانشناسی سیاسی, خشونت, گروه های سلفی, تکفیری, دگر بزرگ}Takfiri-Salafi groups are the movements that justify their violent actions in setting up their ideal society with a superficial reading of religious propositions. They attempt to react to modernity oriented processes by their dogmatic interpretation that is far from any Intellectual Ijtihad from Sharia influenced by psychic background and their psychological structure. Daesh, as one of the branches of Salafi movements, attempts to justify its violence by radical interpretation of religious propositions. Their radical interpretation of the religion aside from being in the Sharia statements is the result of inflammatory psychological atmosphere and confusion in the face of the modern world. The present study aims, besides radical interpretations of religion, investigate the psychological factors that affect individuals tendency to Daesh group and its violence. The results of the study show that pressures of the modern world on dogmatic reading have been effective in terms of Sharia and tendency to behavioral violence for meeting suppressed needs. This study aims to examine thoughts and actions of Daesh in terms of psychological and political viewpoints using basic assumptions focusing reading of Zizek from Lacan applying descriptive and analytical method.Keywords: Daesh, Behavioral Action, Political Psychology, Violence, Takfiri- Salafi Groups, Giant Alteration}
-
یکی از مهم ترین عوامل فتنه گری در جهان اسلام ظهور اندیشه سلفی گری تکفیری است. این جریان به عنوان یک نظام اعتقادی مذهبی مطلق گرا باکار ویژه و عقبه اعتقادی- هویتی خاصی که دارد، با دوقطبی کردن جهان اسلام می تواند ضمن مخدوش کردن وحدت اسلامی با ایجاد منازعه مذهبی، ثبات و تعادل جوامع اسلامی را برهم زده و از این طریق امنیت کشورهای اسلامی را با چالش مواجه کند، گرچه بحران به وجود آمده از گسترش داعش با سرمنشا آمریکایی و همکاری دولت های مرتجع منطقه و باهدف تامین امنیت رژیم صهیونیستی و مقابله با انقلاب اسلامی است. هدف این پژوهش، تدوین و ارائه راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با جریان های تکفیری است که در محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران قرارگرفته و تهدیدگر امنیت و منافع ملی است. در این پژوهش ابتدا ادبیات نظری تحقیق و سپس با استفاده از روش پیمایش، مطالعات میدانی و تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها به شیوه (SWOT) راهبردهای مقابله با جریان های سلفی تکفیری توسط جمهوری اسلامی ایران ارائه شده و سپس راهبردهای ارائه شده با استفاده از روش ماتریس کمی برنامه ریزی راهبردی (QSPM) اولویت بندی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده وضعیت جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با جریان های تکفیری در حالت تهاجمی قرار دارد و باید راهبردهای مناسب در جهت تقویت نقاط قوت برای استفاده حداکثری از فرصت ها و کم کردن نقاط ضعف داخلی و مقابله با تهدیدهای ناشی از فعالیت جریان های سلفی تکفیری تدوین و اجرا گردد. در نتیجه 31 راهبرد تدوین و با ترکیب آنها تعداد 19 راهبرد اولویت بندی و در نهایت 11 راهبرد که نمره جذابیت بالاتر از متوسط داشتند، تعیین شدند.کلید واژگان: راهبرد, تکفیری, تهدیدات, محیط امنیتی}
-
حمایت غرب از گروه های تکفیری در دو عرصه نرم افزار و سخت افزار صورت می گیرد. در عرصه نرم افزار گاهی با کمک رسانه ها به تغییر افکار عمومی دامن می زنند و گاه با لابی گری در سازمان های بین المللی و یا حمایت اطلاعاتی، مستشاری و یا حتی اعمال تحریم ضد مخالفان تکفیری ها، آنها را مورد حمایت خود قرار می دهند. در عرصه سخت افزار نیز با کمک مستقیم تسلیحاتی یا با ایجاد تسهیلات در امر انتقال کمک از کشورهای دیگر به گروه های تکفیری و در نهایت با حمله نظامی به مخالفان تکفیری ها به رشد و توسعه هر چه بیشتر این جریانات دامن می زنند. در این تحقیق سعی شده با رویکرد توصیفی-تحلیلی به اثبات گونه های متفاوت حمایت دولت های غربی از جریان های تکفیری پرداخته شود.
کلید واژگان: غرب, سلفی, تکفیری, حمایت}The West supports the takfiri groups in two areas of hardware and software. In the area of software, they sometimes try to alter the public opinion via mass media, and sometimes by lobbying in the international organizations, providing them with intelligence and military counselor, and even putting sanction on their opposing countries the West supports Takfiri groups. In the area of hardware, they provide the takfiri groups with direct weapon supplies and assist them in transporting helps from other countries, and finally, by military attack on takfiri enemies, the West promotes Takfiri movements in the region. Using a analytic- descriptive approach, the present paper attempts to prove the existence of different kinds of western help for Takfiri movements.
Keywords: The West, Salafism, Takfiri, support} -
ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود. بعد از اشغال عراق در سال 2003، موج سوم گروه های تکفیری تشکیل و وارد مرحله جدیدی از حیات سیاسی-نظامی خود گردیدند. انقلاب های عربی به احیای این جریانات و ایجاد موج چهارم گروه های تکفیری در عراق و سوریه انجامید که داعش یا خلافت اسلامی مهمترین نماینده آن است. در این مقاله سعی گردیده است با بررسی این سیر تطور و تغییرات ایدئولوژیک، عوامل ساختاری اجتماعی، سیاسی و به ویژه هویتی ناشی از عوامل داخلی یا دخالت خارجی که به تقویت خشونت و تسهیل عضوگیری گروه های تکفیری و همچنین تغییر دیدگاه های آنها انجامیده است، مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا با بهره گیری از مفاهیم تئوری «خشونت ساختاری» و «خشونت هویتی» و همینطور «امپریالیسم ساختاری» یوهان گالتونگ به عوامل تشدید کننده این نوع از خشونت با تکیه بر مباحث هویتی و ساختاری از جمله چگونگی ساخت مفاهیم «ما» در مقابل «دیگری» و تشدید بحران های ناشی از خشونت هویتی و نیز نقش تحریک خارجی در آن پرداخته ایم.کلید واژگان: خاورمیانه, تکفیری, داعش, خشونت ساختاری, خشونت هویتی}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.