جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « علم بلاغت » در نشریات گروه « علوم انسانی »
-
جملات با توجه به طرز بیان و نحوه ارائه مفهوم، به چهار نوع پرسشی، خبری، امری و عاطفی تقسیم می شوند. جمله پرسشی، جمله ای است که گوینده با طرح پرسش، به دنبال کسب خبر یا آگاهی از امری است؛ اما هدف گوینده همیشه آگاهی و کسب خبر نیست؛ زیرا گاهی از جملات پرسشی، برای انتقال مفاهیم و مضامین دیگری بهره گیری می شود که به آن «اغراض ثانوی» می گویند. معانی ثانوی جملات، از جمله موارد مطرح در علم معانی است که علمای بلاغت از دیرباز در مورد آن بحث کرده اند و امروزه نیز در کاربردشناسی و تحلیل گفتمان مورد توجه پژوهشگران است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به بررسی جملات پرسشی و اغراض ثانویه آن در دفتر دوم مثنوی معنوی می پردازد. هدف این پژوهش آن است تا مشخص کند، مولانا از طریق کاربرد جملات پرسشی در دفتر دوم مثنوی، بیشتر قصد ارائه چه مفاهیمی را داشته و تا چه اندازه در این امر موفق بوده است. بررسی داده ها نشان می دهد که از مجموع 536 جمله پرسشی یافته شده در دفتر دوم مثنوی، 57 جمله با پرسش واقعی و بقیه در معانی ثانوی مانند توبیخ، تعجب، نفی، نهی، بیان عجز و... به کار رفته اند. به طور کلی، مولوی با بهره گیری از جملات پرسشی، مجموعا 29 مضمون و مفهوم ضمنی را بیان می کند که بیشترین به نفی و کمترین به بیان کثرت و درخواست اختصاص دارد. علاوه بر این، کاربرد چند معنای ثانوی در یک جمله نیز در این اثر ارجمند دیده می شود که نشان دهنده مهارت بالای مولوی در بهره گیری از ظرفیت های بلاغت زبانی بوده و کاربرد این مقدار از پرسش های بلاغی، بیانگر غنای مضامین و مفاهیم و در نتیجه، ارزش بالای بلاغی مثنوی و ماندگاری و تاثیرگذاری کلام مولانا شده است.کلید واژگان: علم بلاغت, معانی ثانویه, جملات پرسشی, دفتر دوم مثنوی, مولوی}Sentences are divided into four types of interrogative, declarative, imperative and exclamatory according to the way they are expressed and the way they present the concept in question. An interrogative sentence is a sentence in which the speaker seeks to obtain information about something by posing a question, yet the speaker's goal may not always be to get information as interrogative sentences are sometimes used for other purposes, called "secondary purposes". The secondary meanings of sentences are among the issues addressed in the realm of semantics and have been discussed by rhetoric scholars for a long time and are still of interest to researchers even in the fields of pragmatics and discourse analysis. The present paper examines interrogative sentences and their secondary purposes in the second book of Masnavi Ma'ani by following a descriptive-analytical method and relying on library resources. The purpose of this research is to determine what meanings Rumi intended to convey by using interrogative sentences in the second book of Masnavi and how successful he was in this regard.Keywords: Rhetoric, Secondary Meanings, Interrogative Sentences, Second Book Of Masnavi, Maulvi}
-
هدف ما ارایه راه هایی برای شناخت منشا زبان مجازی است. اگر وجود، حضور و استفاده از آن هیچ سایه تردیدی در ذهن جامعه باقی نگذاشته است، در مورد منشا آن، در مورد ورود آن به زبان انسان و در تعاملات کلامی روزمره آن، کمتر یا تقریبا هرگز مورد سوال و کنکاش قرار نگرفته اند. این کنکاش، وظیفه است که پژوهش حاضر برای خود تعیین می کند. این تحلیل بیش از آن که جنبه آموزشی داشته باشد، بیش از هر چیز معرفت شناختی است، زیرا هدف آن برجسته کردن ریشه های طبیعی آن است. به این معنا، این کار، پیدایش انسان، انتساب فقر زبان اصلی در عبارات، تمایل روان انسان برای بیان از طریق تجسم را مورد تفکر قرار می دهد. این پژوهش همچنین بلاغت، مهد آن و برخی رشته های زبانی را که بستر پرورش آن بودند مورد مداقع قرار می دهد. این نقاط مختلف که محورهای کانونی این مطالعه را تشکیل می دهند، اصول بنیادی زبان مجازی، مجموعه کاوش ها، عملکرد و انتظارات بعدی از کاربرد آن را آشکار می کنند.
کلید واژگان: انسان شناسی, زبان مجاز, طبیعت, روان شناسی زبان, علم بلاغت, عبوم زبان}Recherches en Langue et Littérature Françaises, Volume:17 Issue: 32, Fall and Winter 2024, PP 169 -187Notre objectif est de proposer des pistes de connaissances sur l’origine du langage figuré. Si son existence, sa présence et son usage ne font l’ombre d’aucun doute dans l’esprit de la communauté l’on s’interroge moins ou presque pas sur sa provenance, sur son introduction dans le langage humain et dans les interactions verbales quotidiennes de celui-ci. C’est la tâche que s’assigne cette réflexion. Bien plus que pédagogique, cette analyse se veut surtout épistémologique, car, elle vise à mettre en relief ses origines naturelles. Dans ce sens, elle interroge la genèse de l’Homme, l’imputation de la pauvreté du langage originel en expressions, la disposition du psychisme humain à énoncer par figuration. Elle questionne aussi la rhétorique, son berceau émanation, et certaines disciplines linguistiques qui furent son terreau de plénitude. Ces différents points constitutifs des axes focaux de l’étude exhument les principes fondateurs du langage figuré, son corpus d’exploration, son fonctionnement et les attentes subséquentes à son emploi.
Keywords: Anthropologie, langage figuré, nature, psycholinguistique, rhétorique et sciences du langage} -
نشریه آرایه های ادبی قرآن، پیاپی 1 (بهار 1402)، صص 279 -304
جملات شرطی، از مهم ترین جملات قرآن با توجه به معانی والای این کتاب است. بحث جملات شرطی در بلاغت زمانی مطرح می شود که حروف شرط باتوجه به یکسان بودن سطحی معنا هر کدام در جایگاه مخصوص خود است. در میان ادات شرط، «إن» و «إذا» جایگاه بالاتری دارند، زیرا «إن» افاده شک در شرط و «إذا» افاده یقین در شرط می کند، اما در قرآن برای اغراض مختلف گاه جابه جا به کار رفته اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی، تحلیلی به بررسی حروف «إن» و «إذا» در سوره زمر پرداخته و نتیجه حاصل آن بود که حرف «إن» در سوره زمر به طور کامل از معنای اصلی آن خارج شده و بیشتر و با توجه به سیاق آیات سوره زمر که در باب توحید و معاد و انذار کفار و مشرکان است، با غرض توبیخ و سرزنش به کار رفته است؛ «إذا» نیز با توجه به معنای آیات که برای عموم انسان ها است و درباره توحید و معاد بحث می کند، به صورت کامل در جایگاه اصلی خودش به کار رفته است. همچنین افعال به کار گرفته شده برای «إذا» بیشتر ماضی است که گویا شرط در آینده، در گذشته اتفاق افتاده و برای «إن» غالبا مضارع است تا نشان دهد مطابق با غرض آیات، حدوثی است.
کلید واژگان: علم بلاغت, حروف شرط, حرف شرط «إن», حرف شرط «إذا», سوره زمر} -
"بررسی جنبه های ادبی و بلاغی متون وقف نامه عضد الملک
شناخت فرهنگ ، ادبیات و سنت های ملی ؛ برای مردم هر مرز و بوم بیانگر موجودیت , غرور و هویت پر افتخار ملی آن جامعه و اقوام هر سرزمینی است و آنچه به شناخت تمدن و فرهنگ کمک کرده است شرح شجاعت , دلاوری ها و اقدامات جاودانه و ماندگار اقوام پیشینیان است که با هنرورزی ادبیات منثور به ما رسیده است . بررسی ادبی متون منثور وقف نامه های قدیمی نمادی از جلوه های پر شور فرهنگ و ادبیات فارسی است که تلاش کرده تا مفاهیم دانش ادبی در دوره های مختلف تاریخ را حفظ و به نسل های بعدی انتقال دهد . منظومه های نظم و نثرهای تاریخی با شور آفرینی علم بلاغت تا امروز جاودانه مانده اند و مورد توجه نسل های مختلف در همه ادوار تاریخ بوده است.یکی از پربار ترین آثاری که توانسته در ردیف آثار فاخر ادبیات قدیم قرار گیرد متون منثور وقف نامه های ایست که از گذشتگان به ما رسیده است آشنائی با مفهوم وقف ؛ که با قلم پر ذوق دبیران وکاتبان زبر دست ، تقریر یافته و عالی ترین مفاهیم ادبی را در خویش جا داده است به عنوان منابع پر ارزش ادبیات فارسی ، تا امروز کمتر مورد بررسی ادبی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی قرار گرفته است . این پژوهش با هدف بررسی جنبه های ادبی متن وقف نامه یکی از رجال پر نفوذ دوره قاجار تدوین گریده است.
کلید واژگان: بررسی ادبی, علم بلاغت, نثر وقف نامه}Literary study of endowment letters of Qajar era ( AZADOL MOLK ENDOEWEMET )Understanding culture and national traditions for the people of every region, express the existence,pride and proud national identity of the society and tribes of each land What has helped to understand civilization and culture is a description of the courage, bravery and eternal actions of the tribes of the predecessors The art of literature has reached us Literary study of prose texts Letters are a symbol of the passionate manifestations of Persian culture and literature Maintain a high level of literaryknowledge in different periods of history Travelogues, Divans, Interpretation of Verses and Hadiths, Poems and Historical Prose are all full of beautiful literary art.it has been considered by different generations in all periods of history The most prolific works that could be considered as literary magnificent works The texts are endowment letters that have come down to us from the pastFamiliarity with the concept of endowment which narrated with the tasteful pen of teachers and scribes It contains the highest literary concepts To date, it has received less literary scrutiny from research centers The science of rhetoric to the literary aspects of important endowment letters of one of the largest endowment institutions in the Has examined the literary aspects that contain the knowledge and richness of literature of that time
Keywords: Literary study, rhetoric, concepts of endowment} -
احتباک یکی از شیوه های بیانی کلام است که با حذف قسمتی از کلام و ذکر قراینی که دلالت بر محذوف دارد، سخن را موجز و مختصر می گرداند و معانی گسترده ای را در قالبی محدود به وجود می آورد. در تفسیر آیات قرآن گاهی برای دوری از ابهام و جلوگیری از تشویش ذهن مخاطب در فهم معنای مقصود نیاز است تا سخن حذف شده ذکر شود. توجه به احتباک می تواند راهنمای ما در تشخیص صحیح محذوفات و پاسخگوی برخی از شبهات محتوایی و ناسازگاری ظاهری باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر تفسیر المیزان به بررسی آرایه احتباک در تفسیر قرآن پرداخته و انواع احتباک را از دیدگاه علامه طباطبایی بیان کرده و به این نتیجه رسیده است که میزان توجه و استفاده از احتباک در تفسیر المیزان کم تر از تفسیرهایی مانند روح المعانی و التحریر و التنویر است که به این آرایه توجه نموده اند و دلیل آن را می توان وجود قرینه های واضح و آشکار در جملات دارای آرایه احتباک دانست که تشخیص محذوف را آسان می کند. با این همه از انواع مختلف احتباک در این تفسیر استفاده شده و بیش ترین بسامد آن در احتباک مشترک و احتباک ضدی دیده می شود.
کلید واژگان: قرآن, تفسیر المیزان, علم بلاغت, احتباک}Ihtibak is one of the ways of expressing the word that eliminates a part of the word and mentions the evidences that indicate the deletion makes the speech concise and concise and creates broad meanings in a limited format. In the interpretation of the verses of the Qur'an, in order to avoid ambiguity and to prevent the anxiety of the audience's mind in understanding the meaning of the meaning, it is sometimes necessary to mention the deleted word. Paying attention to Ihtibak can be our guide in correctly identifying deletions and answering some content doubts and apparent inconsistencies. This article examines the Ihtibak array of Qur'anic exegesis in a descriptive manner and relies on the interpretation of al-Mizan, And has stated the types of hoarding in the interpretation of al-Mizan and concludes that the amount of attention and use of Ihtibak in the exegesis of al-Mizan is less than other interpretations that have paid attention to this array. And the reason for this is the existence of clear and obvious evidences in the sentences with the cluster array, which makes it easy to distinguish the deleted.
Keywords: Quran, Al-Mizan Interpretation, Rhetorical Science, Ihtibak} -
به دلیل کاربرد وسیع «کنایه»، از گذشته تا به امروز، تعاریف متعددی از آن ارایه شده است. تعاریف گذشتگان چندان روشن و دقیق نبوده و مرز مشخصی بین تعریف ها و مثال هایشان وجود ندارد. از سوی دیگر، کنایه را تنها در آثار ادبی جستجو و شواهدی هم که به عنوان مثال آورده اند فقط از میان آثار ادبی گزینش شده است. بی توجهی به خاستگاه اصلی کنایه؛ یعنی زبان عام، در تعریف و دسته بندی آن، سبب خلط انواع کنایه شده است. در این مقاله، ابتدا مبهم و سلیقه ای بودن تعاریف گذشتگان از کنایه بررسی و سپس، لزوم توجه به کنایات موجود در زبان عام و وارد شدن آن ها به زبان ادبی مطرح شده است. در ادامه، با ارایه مثال هایی از زبان عام و ادبی، کنایه در سه نوع «کنایه از موصوف»، «کنایه از صفت» و «کنایه از نسبت» با توجه به دایره کاربردشان در بستر زبان عام و ادبی، در دو نوع محدود و نامحدود، به دوازده قسم کنایه تقسیم شده است. در پایان، «کنایه از نسبت» به دلیل قدرت بالای توصیف، باارزش ترین نوع کنایه تشخیص داده شده است.
کلید واژگان: علم بلاغت, کنایه و تقسیم بندی آن, زبان عام و زبان ادبی}Due to the extensive usage of metonymy from the past to the present, several definitions of the term have been propounded. Old definitions were not very clear and precise, there being no lucid distinction between definitions and examples. On the other hand, metonymy and examples there of only were looked for in and selected from among literary works. Inattention to the origins of metonymy i.e. common language led to the confusion of different types and definitions of metonymy. This article first examines the vagueness and arbitrariness of old definitions of metonymy and then proposes the necessity of attention to metonymies in common language and of their entry into literary language. Next, providing examples in common and literary languages, three types of metonymy namely “metonymy for the substantive”, metonymy for the attribute” and “metonymy for the relation” are subdivided into twelve types in view of their limited and unlimited usage in literary and common languages. At the end, metonymy for the relation is described as the most valuable because of its high descriptive power.
Keywords: Rhetoric, metonymy, its categorization, common, literary languages} -
زیبایی شناسی ادبی از کشف گونه های ادبی و پیوند لفظ و معنا با بررسی های زبانی بحث می کند که ساختار بلاغی کلام، جلوه ای از آن به شمار می آید. در این میان، تشبیه به عنوان یکی از جنبه های علم بیان و مولفه های زیبایی شناختی ادبی، ویژگی خاصی نسبت به دیگر باب های علوم بلاغی دارد که بیان آسان و سریع منظور خود، شیوایی و زیبایی سخن، نمکین کردن کلام و پرکاربردی بودن آن از جمله محسنات آن به شمار می رود. پژوهش گر بدون تعصب دینی بر این باور است همان گونه که پیشوایان ما در رهبریت دینی مسلمانان بلندمرتبه اند از جنبه ادبی و زیبایی شناسی ادبی نیز در اوج قرار دارند به گونه ای که ادیبان و دانشمندان علم بلاغت را به تحسین و نکوداشت آن ها واداشته است. در این میان، خطبه فدکیه اثر جاویدان زهرا (س) با ممتاز بودن جنبه های ادبی اش، علاوه بر جنبه های فقهی، تاریخی، اجتماعی، سیاسی و... همواره مورد توجه دین پژوهان، ادیبان و ادب دوستان بوده است. زیرا حضرت زهرا (س) با استفاده بهینه از تشبیه گفتمان دینی و عقیدتی خود را با بهترین و زیباترین واژگان، اصطلاحات و تعبیرها برای مخاطبان روشن می سازد. بی گمان خطبه فدکیه، یک شاهکار ارزنده ادبی است که از صور خیال، بلاغت و فصاحت سرشار برخوردار است و پژوهش حاضر نیز گامی هر چند کوچک برای رونمایی از جلوه های زیبایی شناسی ادبی خطبه گران سنگ فدکیه است که شاید کمتر مورد توجه پژوهش گران و ادیبان قرار گرفته است.کلید واژگان: زیبایی شناسی, تشبیه, خطبه فدکیه, زهرا(س), علم بلاغت}Literary aesthetics discusses the discovery of literary forms and the connotation of words and meanings with linguistic studies, in which the rhetorical structure of the word is a manifestation of it. Meanwhile, likeness as one of the aspects of the science of expression and the components of aesthetic literature is a special feature of the other rhetorical sciences, which is an easy and quick expression of its meaning, the style and beauty of speech, the revelation of the word and its popularity, including Mohsinat It is. A religious scholar believes that as religious leaders in our religious leadership are high-ranking Muslims, they are literally literary and literary aesthetics, so that literary and scientific scholars have admired and praised them. Hence, Fadekiah's account of the work of Javidan Zahra, with his privileged literary aspects, has always been at the center of attention of religious scholars, literati and friends, in addition to the jurisprudential, historical, social, political aspects. Because Hazrat Zahra (SA) uses the best of his religious and ideological discourse with the best and most beautiful vocabulary, terms and expressions for followers of the religion of Islam and the scholars. So, undoubtedly, Fadekiah's epistle is a literary worthy masterpiece that is rich in imagination, rhetoric and eloquence. And the present study is also a small step forward for the presentation of the literary aesthetic effects of the grateful Faddiski, which may be less of a concern for researchers and Literature is located.Keywords: Aesthetics, likeness, Fadekiah scripture, Zahra (SA), science of rhetoric}
-
سبک شناسی به عنوان یکی از شاخه های زبان شناسی نوین همواره می کوشد متن را به لحاظ زیبایی شناسی، بدون توجه به تاریخ، جامعه و زندگی پدیدآورنده آن که اموری خارج از متن هستند، بررسی کند. مطالعه سوره های قرآن از این منظر، نشان دهنده این است که قرآن کلامی فنی، دقیق، فرازمانی و فوق بشری و دارای بافتی منسجم و بینظیر است. چارچوب سبکشناسی شامل بررسی سطح آوایی، واژگان، تصادف، تعریف و تنکیر، افراد و جمع، تکرار، اسمیه و فعلیه بودن جملات و نوع استفهام ها و... است. پژوهش حاضر باملاحظه فضای حاکم بر سوره قمر، جنبه های زیبایی شناختی و سبک شناختی آن را به روش توصیفی تحلیلی بازکاوی می کند. رهاورد این پژوهش گویای آن است که با توجه به سیاق و فضای این سوره، واژه ها، جملات و حروف، هنرمندانه در جایگاه و مناسبت ویژه ای بهکار رفته اند. الفاظ کاملا در خدمت معناست و معنا به بهترین شکل در نوع واژه گزینی تاثیر گذاشته است؛ به گونه ای که هرگز امکان تعدیل، جابجایی یا پیشنهادی جهت تبدیل و تحول متن باقی نمی ماند.کلید واژگان: قرآن کریم, سبک شناسی, سوره قمر, علم بلاغت}Stylistics as a branch of modern linguistics always strives to examine the text in terms of aesthetics, regardless of history, society and the life of its author, which extratextual matters. Studying the Surahs of the Quran from this point of view indicates that the Quran is a technical, precise, timeless and super-human text and has a unique and consistent structure. The framework of stylistics includes a review of phonology, vocabulary, sequences, definite or indefinite structures, singular and plural words, repetition, nominal or verbal sentences, and types of questions and so on. The present study examines the aesthetic and stylistic aspects of the Surah Al-Qamar through a descriptive-analytical method, while taking into account the unique context of the Surah itself. The result of the study revealed that, given the context of the Surah, words, sentences, and letters have been used artistically in a unique sequence and position. The words serve the meaning perfectly, and the meaning has affected the choice of words, in a way that it would not be possible to modify, move, or make a suggestion in order to alter and transform the text.Keywords: Quran, Stylistics, Surah Al-Qamar, Rhetoric}
-
در برخی آیات قرآن کریم از واژه های «سماء و سماوات»، سخن به میان آمده است. نگاه مفهومی به لفظ سماء در این آیات، افق های اعجازی تازه ای پیش روی مخاطب کلام الهی می گشاید. نگارنده به بررسی این واژه در آیات قرآن کریم از بعد مفهومی پرداخته و حالت های متفاوت و معانی ثانویه آن را موشکافی کرده است؛ تا گامی در جهت شناخت جنبه ای از جوانب اعجازی این اقیانوس بیکران وحیانی برداشته باشد. پژوهش حاضر بیان گر آن است که معانی سقف، ابر، باران، آسمان بهشت و جهنم و آسمان بالای زمین از دلالت های ثانوی واژه قرآنی سماء است و ارتباط دقیقی میان این واژه با معانی فوق وجود دارد. بافت زبانی این واژه، توجه در ذات و نه صرفا مجرد بالا بودن آن را به خواننده منتقل می کند و همنشینی این واژه با واژگان دیگر، علاوه بر بیان مفاهیم خاصی همچون گستردگی ملک و خضوع آن در برابر پروردگار، سبب خلق مفاهیم جدید مبتنی بر تشبیه ها و استعاره های حاصل از آن شده است. روش تحقیق، به صورت کتابخانه ای و مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده ها می باشدکلید واژگان: سماء, مفهوم شناسی, علم دلالت, علم بلاغت}The words samā (welkin) and samāwāt (welkins) occur in some Quranic verses. A deep glance at this term may open new horizons of miraculous aspect of the Holy Quran. In this survey, the author looks at the word conceptually and analyzes the different structures and meanings for the purpose of recognizing a miraculous aspect of such a divine infinite ocean, i.e. the holy Quran. The search argues that some meanings like "Roof", "Cloud", "Rain", "Heaven and Hell Welkin" and the "Sky of the Earth" are referred as the secondary meanings of the Quranic term: samā and there is a close connection between it and those meanings. The linguistic context of this word, however, especially conveys its quiddity and not merely the concept of "Up". Regarding to the syntagmatic relation of the word with others, in addition to the concepts of majesty of the universe and its total submission to The Lord, implies new concepts based on its metaphors and similes. The paper methodologically is based on library research and data analysisKeywords: Sama (welkin), Context, Implication Science, Rhetoric science}
-
اسلوب اشتغال از دیرباز (در متون جاهلی، قرآن کریم و حدیث) تاکنون مورد استفاده عرب زبانان بوده است و به عنوان یکی از مهم ترین بحث های اختلافی همراه با تاویل و تقدیرهای مفصل، در بین یک یا چند مکتب نحوی نظیر کوفی و بصری به شمار می رود که بررسی این اختلافات و بیان دیدگاه های مختلف با هدف سهولت تعلیم، حفظ ساختار زبان، فهم بهتر، پرهیز از استعمال قواعد غیرمستعمل و حذف آن از نحو عربی است. در این مقاله نویسندگان ضمن بررسی مهم ترین کتب نحوی، به کاربرد این اسلوب، جایگاه و حالات متفاوت آن در دوره های مختلف و نقش مستقیم آن در بیان معنای دقیق و مفهوم مراد اشاره دارند. همچنین ضمن مقایسه اختلافات و آراء موجود در زمینه تعریف، وجوه اعرابی و گونه های متنوع این اسلوب از معنا تا بلاغت، مناسب ترین و نزدیک ترین حکم به قواعد اساسی زبان و ادبیات عرب استخراج و ارائه می گردد و در این میان استناد و استشهاد به آیات قرآن کریم و شناخت مواضع گسترده آن در باب اعجاز لغوی مورد پژوهش و واکاوی قرار گرفته است.
کلید واژگان: اشتغال, معنا, علم نحو, علم بلاغت, قرآن کریم}Ishtighal- structure has been used by Arabs (in pre-Islamic texts، the holey Quran and the Islamic tradition) and is considered as one of the subjects that the grammarians have different ideas about it with the abundant interpretations and elisions، amongst the syntactic schools like the schools of Koofa and Basra cities. The purpose of studying about the different ideas is the better education، caring about structure of the language، the better understanding، avoiding from applying unusable grammatical regulations and deleting them from the Arabic syntax. In this article، the authors mentioned usage of Ishtighal- structure، its places، and states in the various periods and also its direct role in expressing the precise meaning and the purposed concept. In addition to comparing existent differences and ideas about definition، syntactic forms and various states of this structure that contains meaningful and eloquent aspects، this article presents the most suitable ideas that is according to the basic regulations of the Arabic language. In this regard، the article studies about the Quranic citations with elaborating their abundant places that indicate linguistic miracle of the QuranKeywords: Eloquence, Holey Quran, Ishtighal, Syntax, Meaning} -
بیشتر شهرت عبدالقاهر جرجانی (د 471ق)، نظریه پرداز ادبی مشهور، به سبب نظریه نظم او ست؛ نظریه ای که وی در پرتو آن توانسته است از منظری متفاوت به اعجاز قرآن کریم بنگرد. بنا ست که در مطالعه پیش رو، با تقریر این دیدگاه، عوامل نظری و عملی موثر بر نفوذ و گسترش این نظریه را بکاویم و شواهد اقبال و توجه بدان را در آثار عالمان متاخرتر دنبال کنیم. چنان که خواهیم دید، آرای بلاغی عالمان و نظریه پردازانی بزرگ تا اواخر سده 8 ق به وضوح متاثر از نظریه نظم او ست؛ نظریه پردازانی همچون زمخشری، فخر رازی، سکاکی، زملکانی، یحیی بن حمزه علوی، و تفتازانی. یک احتمال آن است که نظریات عبدالقاهر به سبب پایبندی وی به مذهب اشعری و فقه شافعی در محیط تازه تاسیس مدارس نظامیه از فرصت مناسبی برای گسترش و رواج برخوردار گردیده اند؛ چنان که آرای وی نخست در مدارس نظامیه با استقبال روبه رو شده، و در مرحله بعد، همین گسترش به فراگیری آن در عصرهای متاخرتر نیز دامن زده است. به بیان دیگر، دستکم در بادی امر چنین به نظر می رسد که این اقبال و توجه از یک سو ریشه در کارکرد اجتماعی نظریه وی دارد و از دیگر سو، شاگردان عبدالقاهر در توسعه نظریه وی اثرگذار بوده اند؛ فرضیه ای که کاوش بیشتر درباره آن موضوع همین مطالعه است.
کلید واژگان: عبدالقاهر جرجانی, علم بلاغت, مدارس نظامیه, فخر رازی, کمال الدین زملکانی, سعد الدین تفتازانی, فصیحی استرآبادی}Abdulqāhir al-Jurjānī (d. 471 AH), the famous grammarian is mostly popular for his theory of coherency, a theory by which he managed to view Quranic inimitability from a different angle. This study aims to elaborate on this view, investigates the practical and theoretical factors causing the expansion of it and indicates a few cases of later scholar's attentions to this theory. As it will be shown, the rhetorical views of great scholars up to the 8th century were greatly influenced by al-Jurjānī's views. The theorists like al Zamakhsharī, Fakhrud-dīn al-RāzĪ, al-Sakākī, al-ZamlakānĪ, Yahyā b. Ḥamza al-'Alavī and al-Taftāzānī are among some who were deeply influenced by him. His great fame and popularity might have been due to his devotion to the Asharī theological school and his support of al-Shāfi'ī legal school in the newly established al-Nizāmīyya schools. These two affiliations let his views to spread and develop among later scholars. His early views were welcomed in al-Nizāmiyya school during his lifetime and later in coming eras other scholars pursued his theory as well. In other words, the popularity of his theory seems to have been resulted from the social functions of his theory and the attempts of his students, a theory about which the present study has been formed.Keywords: Abdulqahir al Jurjani, Rhetorical, Nizamiyya Schools, al Fakhr al Razi, Kamal al Din al Zamlakani, al, Taftazani, al, Fasihi, al Astarabadi} -
بیان ادیبانه و هنرمندانه ی معانی و مفاهیم قرآن کریم یکی از دلایل اعجاز بیانی این کتاب آسمانی است. زیبایی قرآن چه از نظر مفاهیم آن و چه از نظر ظاهر و ساختار سوره ها شگفت انگیز و قابل تحسین است. بیان دل نشین آیه ها، تعبیرهای زیبا و لطیف و به کارگیری صنایع ادبی و بلاغی به قرآن جلوه و طراوت خاصی بخشیده است. کنایه یکی از این صنایع ادبی و از ظریف ترین و لطیف ترین آنهاست. بیان مبهم و پوشیده ی حقایق، به ظاهر آیه ها صورتی ادبی می بخشد که مخاطب به مدد قوه ی ذوق و لطافت طبع خویش، به درک و کشف نکات نهفته در باطن آنها پی می برد و پرده از صورت ظاهری کلام برمی دارد. در این پژوهش تلاش بر آن است تا کنایه های موجود در جزء سی ام قرآن کریم مورد بررسی قرار گیرد تا در نهایت معنای اصلی آیه ها استخراج گردد.
کلید واژگان: قرآن کریم, علم بلاغت, اسلوب کنایه}One of the reasons of literary expression and miracles of Quran are its exalted meanings and artistic concepts in the form of rhetoric. Aesthetic beauty of the holy Qur’an, whether from the point of view of definitions or and structures are its wonderful and admirable verses. Their expression, interpretations and the application of rhetorical and literal aspects give this divine book a refreshing and specialized outlook. Also, idioms are one of the literary genres as well as elegant aspect. Expression of complex and hidden facts apparently make the divine verses complex and vague but audiences with their own help and talent as well as wit try to discover and understand those hidden concepts.Keywords: Quran, Semantics, Science of Rhetoric, Innuendo} -
بلاغت یکی از علوم مشترک بشری است که در گذر تاریخ، مورد توجه تمامی ملت ها بوده است. فارغ از مشترکات بشری، علم بلاغت در سرزمین های اسلامی به گونه ای خوش درخشیده است. به شهادت فراز و فرودهای تاریخ بلاغت، عالمان مسلمان ایرانی، در تحول و بلوغ دانش بلاغت تاثیری بی مانند داشته اند.
در این مقاله تاریخچه و ادوار علم بلاغت در میان ایرانیان و اعراب مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است، سپس عالمان بلاغی ایرانی که در جهت پیشرفت و شکوفایی علم بلاغت گام برداشته، معرفی شده اند و اقدامات هر یک در این زمینه بیان شده است.
کلید واژگان: علم بلاغت, عالمان بلاغی ایرانی, عبدالقاهر جرجانی, جارالله زمخشری و خطیب قزوینی}The knowledge of rhetoric has ever been in common, among all the knowledge of humankind during the history, throughout which, all nations have paid attention to it. A part from being in common, the knowledge of rhetoric, in the countries, in which ‘Islam’ have been the official religion has gloried very remarkably. Relying upon the testimony of ups and downs of the history, the iranian moslem erudites have ever had a unique efficacy in transformation and maturation of the rhetoric knowledge. In this article, the chronicle and periods of the rhetoric knowledge have been pursued.Keywords: Rhetoric, Iranian erudite, Abdolgaher Jorjani, Jarollah Zamakhshari, Khatib Gazvini} -
کاوش نامه ادبیات تطبیقی، پیاپی 5 (بهار 1391)، صص 165 -184کتاب جواهر البلاغه اثر احمد هاشمی مصری، از کتاب های برجسته در علوم بلاغت است. حجم مناسب، دسته بندی وعنوان گذاری مباحث، تطبیق ها، تمرین ها وتقریظ های متعددی که بر این کتاب نوشته شده است، آن را از بدو نگارش تاکنون، مورد توجه علاقمندان این علم، وهمچنین کتاب درسی دانشگاهی قرار داده است، این کتاب نیز به فارسی برگردانده شده و شرح ها وتوضیح های گوناگونی بر آن نگاشته اند. با همه این تفاصیل، گاهی در لابه لای این کتاب – و البته ترجمه های آن- مطالب سستی ره پیدا کرده که ممکن است موجب اخلال در امر آموزش شود. در این مقاله، به بیان برخی از این امور- در قسمت بدیع- که به نظر صحیح نمی آیند و سپس دلیل خطا بودن و وجه صحیح آن را بیان نیز ذکر کرده ایم.
کلید واژگان: علم بلاغت, علم بدیع, جواهر البلاغه, احمد هاشمی, علم بلاغت, بدیع} -
Literary and artistic expression of meanings and concepts as rhetoric is one of the reasons of Quran miracle. Quran attractiveness not only by its concepts, but also by verses structure is wonderful and admirable. Quran is attractive because of verses pleasure, beautiful definitions, and application of figures of speech and rhetoric. One of the most elegant and delicate of figures of speech is Irony. Ambiguous expression of the facts will make the verses sophisticated, as a result, the reader tries to discover and understand hidden points by his elegant nature and talent.
-
در سالهای اخیر دانش سبک شناسی (Stylistics) جایگاه نخست را میان پژوهشهای زبان شناسی به خود اختصاص داده است و در این راستا، از دانش بلاغت که رابطه ای عمیق میان این دو دانش برقراراست، بهره جسته است. قرآن به عنوان نمونه والای سخن فصیح و بلیغ همچنان در کانون توجه ادیبان و پژوهشگران و زبانشناسان است. با توجه به این امر، نوشتار پیش رو، برپایه دانش زبانشناسی و سبک شناسی و با تکیه بر دانش بلاغت که با سبک شناسی رابطه ای عمیق دارد می کوشد تا با رعایت روش تحقیق، به تحلیل و بررسی رابطه بین واژگان، ترادف، مشترک لفظی، تکرار، افراد، جمع، تعریف، تنکیر، واستفهام وآواشناسی درسوره مریم (ع) بپردازد.
در این سوره تمامی واژگان در جایگاه ویژه خود قرار گرفته اند. اگر قصد بزرگ جلوه دادن کاری باشد واژه به صورت نکره می آید واگر قصد توضیح وشرح باشد واژه به صورت معرفه خواهد آمد. به سبب وجود شکایت و غم واندوه موجود در سوره، بیشتر از آوای مد استفاده می شود؛ زیرا با استفاده از این آوا، فضای گسترده تری جهت اظهار حزن واندوه است.
کلید واژگان: قرآن کریم, سوره مریم(ع), زبانشناسی, سبک شناسی, علم بلاغت} -
استعاره به عنوان مبحثی مهم و قابل اعتنا از دیرباز در حوزه های فلسفی و ادبیات مطرح بوده است و متفکران و ادیبان از عهد درخشش تمدن یونان باستان تا امروز به آن پرداخته اند. امروزه با پیشرفت و گسترش زبانشناسی، استعاره به عنوان فرایندی ذهنی - زبانی مورد توجه زبانشناسان بویژه زبانشناسان شناختی قرار گرفته است . از نظر این زبانشناسان، استعاره به مثابه ابزاری برای تفکر، درک و شناخت مفاهیم انتزاعی است. نگارنده در این مقاله، ض من طرح دیدگاه های نوین در این حوزه با تاکید بر نظریات زبانشناسان شناختی بویژه جرج لیکاف به شناسایی و معرفی استعاره در شعرهای قیصر می پردازد. «دستور زبان عشق » امین پور در آخرین دفتر شعر او لیکاف با تاکید بر نظریه معاصر ، استعاره را در مفهومی متفاوت، یعنی نگ اشت بین قلمرو در نظام مفهومی به کار گرفته است.
کلید واژگان: استعاره ادبی, علم بلاغت, نظریه معاصر استعاره, شعر قیصر امین پور, شعرمعاصر}AbstractSince a long time ago, allegory has been discussed as a significant issue in philosophical and literary domains. And as a matter of fact, scholars, thinkers and literary men have studied it since the golden days of the Greek civilization. Nowadays as a result of the growth and development of linguistics, metaphor has seen a particular attention as a mental-lingual process by the linguists; that is especially the cognitive linguists. According to linguists, metaphor is a device for reflection, comprehension and recognition of abstract concepts. In this article the author introduces the modern views in this scope with emphasize on the opinions of cognitive linguists; especially George Likav, and further on introduces metaphor in Gheysar Aminpour's poetry in his last book of poetry entitled "The Grammar of Love". While Licav emphasizes on the contemporary theories, he uses metaphor in a different concept; in other words mapping between the realms in a conceptual system.
Keywords: literary metaphor, the science of eloquence, contemporarytheory of metaphor, Gheysar Aminpor poetry} -
تشبیه یعنی مانند کردن و در لغت برابر و مترادف «تمثیل» است. در تعریف تشبیه می توان گفت تصویری است که از مانندکردن اشیای مختلف با یکدیگر به کمک نیروی خیال پدید می آید. از اقسام تشبیه به اعتبار وجه شبه، «تشبیه تمثیل» است. تشبیه تمثیل و مرکب گاهی همسو انگاشته شده است. تشبیه ممکن است به جهتی تمثیل نامیده شود و در جای دیگر آن را مرکب خوانند؛ ازجمله آیه 17 ازسوره بقره که ازنگاه زمخشری این گونه توصیف شده است. از نکته های لطیف در تشبیه، «تشبیه بر اسلوب استعاره» است که آیه 19 از سوره بقره، مثال آن است: «او کصیب من السماء فیه ظلمات و رعد و برق یجعلون اصابعهم فی آذانهم». بدین صورت که «مشبه» در این تشبیه تمثیل، ذکر نشده است. نظیر این سبک در ساختار لفظی تشبیه آیه 18 سوره بقره است: «صم بکم عمی» که مشبه در کلام نیست اما به منزله مذکور است.کلید واژگان: تشبیه و تمثیل, زمخشری, کشاف, علم بلاغت}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.