به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « فقیهان شیعه » در نشریات گروه « علوم انسانی »

  • مهرداد پوراسکندری، رضا الهامی*
    بر اساس روایتی از پیامبر اکرم و اجماع فقهای فریقین، غرر به عنوان یکی از اسباب بطلان بیع و سایر معاملات معاوضی و بلکه غیر معاوضی شناخته شده است. اما اینکه ماهیت غرر چیست؟ با وجود اهمیتی که دارد، کمتر محققی یافت می شود که به شناخت حقیقت آن پرداخته باشد؛ و کمتر مقاله ای است که با تبیین ماهیت غرر، به ارائه تعریف «جنس و فصلی» آن پرداخته باشد. این پژوهش سعی کرده است با گردآوری دیدگاه های فقیهان در توصیف غرر و ارائه تحلیلی مبسوط از کاربرد آن در فقه، جنس و فصل ماهیت غرر را معین سازد. این تحقیق توانسته است گفتار فقیهان در باب جنس غرر را: «بیع»، «معاوضات»، «ما»ی موصول، «کل» و «احتمال» احصاء نماید و از این بین، با استناد به سیره فقیهان در فقه، لفظ «کل معاوضه و ما فی حکمها» را جنس غرر قلمداد کند. همچنین، دیدگاه فقیهان در مورد فصل غرر را در موارد «عدم امکان ضبط و تحصیل با مقدار» یا «ایمن نبودن از تلف قبل از تسلیم»، «منجر به تنازع شدن»، «چیزهای درهم و پیچیده»، «داشتن خطر»، «مجهول الحصول»، «مجهول الحصول یا مجهول القدر»، «[سزاور] اجتناب عرفی»، «جهل الحصول» منحصر دانسته، در نهایت فصل های «مجهول الوجود»، «مجهول الحصول» و «مجهول القدر» را برای غرر برگزیند. از دیدگاه این پژوهش، تعریف فقهی غرر با استناد به سیره عملی فقیهان چنین است: «کل معاوضه و ما فی حکمها مجهول فیها وجود احد العوضین او حصوله او قدره». حاصل این پژوهش در اجرای دقیق تر قاعده در مسائل فقهی کاربرد خواهد داشت و به منزله ضابطه ای پویا بدان استناد خواهد شد.
    کلید واژگان: تعریف, غرر, فقهی, فقیهان شیعه}
    Mehrdad Poureskandari, Reza Elhami *
    According to a narration of the Holy Prophet and the consensus of the jurists of the two major denominations (of Shi’a and Sunni), "gharar" (risk-taking) is known as one of the reasons for the invalidity of transactions. But what is the nature of gharar?
    Despite its importance, there are few researchers who have studied its truth and definition; This research has tried to determine the nature of gharar by gathering different views on the definition of gharar and providing a detailed analysis of its application in jurisprudence. This research has been able to compile the sayings of the jurists in description of gharar and by providing an analysis of its application in jurisprudence, to determine the genus and nature differentia of gharar, "sale", "barters" (mu’āwiḍāt), as well as the point of view of jurists about the differentia of gharar in cases such as "impossibility to measure" or "non-safety of annihilation before deliverance" or "leading to the conflict" or "complicated and confused things" or "having risk" or "Something that its attainment is unknown" or "something that its access or its amount is unknown" or " deserving to be avoided by custom" or "its attainment being unknown". From the point of view of this research the jurisprudential definition of gharar according to the practical method of jurists is as follows: "Every exchange and anything related to it in which the existence, occurrence or value of one of the two substitutes is unknown." The result of this research will be used in the more precise implementation of the rule in jurisprudence issues and will be cited as a dynamic rule.
    Keywords: Definition, Gharar, Jurisprudence, Shi’A Jurists}
  • محمد قاسمی*، حسین رجایی

    اعتزال و اعتراض سیاسی از گونه های مخالفت و مبارزه با نظام سیاسی مستقر است. در اولی، مخالف سیاسی، عزلت و گوشه گیری را اختیار نموده و با عدم مشارکت و سکوت سیاسی در صدد تضعیف نظام سیاسی حاکم بر می آید. در اعتراض سیاسی، مخالفت با اقدام و به قصد ضربه زدن به نظام سیاسی، ابراز می شود. بررسی دیدگاه فقهی فقیهان شیعه بویژه محقق نایینی پیرامون حکم فقهی اعتزال و اعتراض سیاسی، پرسش اصلی پژوهش پیش رو است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای نشان می دهد که فقیهان شیعه تا قبل از نهضت مشروطه، در مساله اعتراض و اعتزال سیاسی، میان حاکمان عدل و جور تفکیک قایل شده اند. اگر چه فقیهان شیعه از جنبه نظری، اعتراض و اعتزال سیاسی نسبت به حاکم جور را موجه می دانند؛ ولی سیره عملی آنان، بیشتر بر اعتزال سیاسی متمرکز بوده است. آنها در نسبت با حاکم عادل، سخنی از اعتزال سیاسی به میان نیاورده اند؛ با این حال، اعتراض سیاسی را ناموجه دانسته اند. نایینی علاوه بر اینکه به صراحت اعتزال سیاسی را نوعی مبارزه با حکومت مستقر می داند؛ اعتراض سیاسی را نیز وارد عرصه عمل فقیهانه خویش نموده است. از برخی دیدگاه های فقهی نایینی به دست می آید که ایشان مساله «النصیحه لایمه المسلمین» را با اعتراض سیاسی خلط کرده و در نتیجه حتی علیه حاکم عادل نیز اعتراض سیاسی را موجه دانسته است. در حالی که موضوع اعتراض سیاسی به معنایی که بیان شد حاکم جایر است.

    کلید واژگان: اعتراض سیاسی, اعتزال سیاسی, اندیشه فقهی, فقیهان شیعه, محقق نایینی}
    Mohammad Ghasemi *, Hosein Rajaei

    political oust and protest are types of opposition and struggle against the established political system. In the first one, the dissident chooses isolation and seclusion and seeks to weaken the ruling political system by non-participation and political silence. In political protest, opposition is expressed by action with the intention of endamage the political system. Examining the jurisprudential point of view of Shia jurists - especially Moḥaqeq Nāini- regarding the jurisprudential rule of political oust and protest is the problem of the present research.This article through descriptive – analytical way and library information says that the Shia jurisprudents until the constitutional movement have made a distinction between the just rulers and cruel ones in the issue of political protest and oust. Although the Shia jurists theoretically consider political protest and oust towards cruel ruler to be justified; But their practical way has focused more on political oust. They have not mentioned political oust in relation to just rulers; At the same time, they considered the political protest unjustified. In addition to the fact that Nāini clearly considers political oust as a kind of struggle against the established government; He has also included political protest in his jurisprudential thought. From some of Naini's jurisprudential opinions, it can be concluded that he confused the issue of "Advice to the Muslims" with political protest, and as a result, he considered political protest justified even against a just ruler, while the subject of political protest - in the sense that was expressed - is the cruel ruler.

    Keywords: Political Protest, Political Oust, jurisprudential thought, Shia Jurists, Moḥaqqeq Nāini}
  • مهدی قندی، مصطفی آذرخشی

    تحلیل دیدگاه های شیخ مفید در باره آثار محدثان شیعه به ویژه شیخ صدوق، موضوع اصلی این مقاله است. نگارنده، با توجه به تفاوت شیوه کار و مخاطبان دو گروه از دانشمندان شیعی، پنج نکته برای شیوه محدثان بر می شمارد که آثار متکلمان و فقیهان با محدثان، از این جهات تفاوت داشته است. عمده ترین منابع مقاله، آثار شیخ مفید است.

    کلید واژگان: شیخ مفید, شیخ صدوق, تاریخ تشیع - قرن 4 و 5, محدثان شیعه, متکلمان شیعه, فقیهان شیعه}
    Mahdi Ghandi, Mustafa Azarakhshi

    Analysis of Sheikh Mofid's views on the works of Shiite narrators, especially Sheikh Saduq, is the main subject of this article. The author, considering the difference between the method of work and the audience of the two groups of Shiite scholars, enumerates five points for the method of the narrators that the works of theologians and jurists differ from the narrators in these respects. The main sources of the article are the works of Sheikh Mofid.

  • مهدیه مهدوی کنی، دکتر محسن الویری

    یکی از ویژگی های مهم علم در اندیشه اسلامی، سودمندی آن است. این ویژگی که از آیات و روایات سرچشمه می گیرد، همه ارکان و اجزای نهاد علم در گستره تمدن اسلامی را از خود متاثر ساخته است. تنوع محیط های آموزشی، آسان بودن شکل گیری فضای آموزش، قرار گرفتن مدارس در مراکز پرجمعیت شهر مانند بازار و در دست رس بودن عالمان، از جمله پیامدهای این ویژگی علم به شمار می رود. اهتمام عالمان دینی به نیازهای جامعه و هم سو قرار دادن اندوخته علمی شان با رفتار اجتماعی در مناسبات خود با مردم و گروه نخبگان و صاحبان قدرت و یا حتی پذیرش مناصب سیاسی توسط ایشان را نیز می توان در همین چارچوب قرار داد. علم ورزی فقیهان شیعه در سده های هفتم و هشتم هجری در قلمرو ایران و عراق، نشان دهنده آن است که این فقیهان، مردم گرایی را در عرصه هایی مانند عرف گرایی در صدور فتوا، توجه به خواسته های شیعیان مناطق مختلف، توجه به خواسته های علمی غیرمسلمانان، ادعیه نگاری، و مقتل نگاری دنبال کرده اند.

    کلید واژگان: فقیهان شیعه, علم‌ورزی, عرف‌گرایی, ادعیه‌نگاری, مقتل‌نگاری}
    Dr. Muhsen Alwiri, Mahdiya Mahdawi Kani

    One of the important features of science in the Islamic thought is its utility. This feature, originated from the Quranic verses and the traditions, has affected all the elements and kingpins of the science in the realm of the Islamic civilization. Variety of educational environments, ease of the formation of educational environment, placement of the schools in the crowded parts of the cities such as bazaar and access to scholars are among the consequences of this feature of science. The religious scholars’ attention to the society’s needs and making their scientific reservoir in accordance with social behavior in their own arrangements with people and the elite groups and the authorities or even accepting political positions by them can all be put in this framework. Scientism of the Shiite jurists in the 7th and 8th centuries in the territories of Iraq and Iran shows that those jurists have followed populism in domains such as conventionality in issuing fatwas, paying attention to the wishes of the Shiites in various regions, paying heed to the scientific wants of the non-Muslims, writing suffrages, and writing biographies of martyrs.

    Keywords: the Shiite jurists, scientism, conventionality, wittingsuffrages, writing biographies of martyrs}
  • مسلم شیخ محمدجواد رضایی

    مقاله در معرفی آیهالله سید مرتضی لنگرودی (حدود 1306 ق _ 1383 ق) از سادات قاضی محله است که نسب او به زید شهید فرزند امام سجاد(ع) می‌رسد. نگارنده سفرهای لنگرودی به شهرهای لنگرود، رشت،‌ قزوین، تهران و نجف برای علم آموزی و بازگشت به لنگرود و تدریس در تهران و در نهایت اقامت در قم را یاد می‌کند.
    لنگرودی در نجف، عمدتا نزد میرزا محمدحسین نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی درس آموخت. نگارنده سی تن از شاگردان، 23 کتاب از تالیفات، ویژگی‌های اخلاقی و برخی از اجازات آیهالله لنگرودی را آورده است. از جمله اجازه میرزا محمدحسین نایینی و سید ابوالحسن اصفهانی. سپس چهار تن از فرزندان او را که از فقها بوده‌اند، می‌شناساند.

    کلید واژگان: لنگرودی, سید مرتضی, شرح حال, نایینی, محمد حسین, اجازات, اصفهانی, سید ابوالحسن, تالیفات, فقیهان شیعه, قرن چهاردهم, لنگرود, دانشوران شیعی}
  • علی اکبر صافی اصفهانی*، محمدرضا ستوده نیا
    در شماری از آیات الاحکام قرآن، اختلاف در قرائت وجود دارد. ثمره اختلافی که در قرائت این آیات وجود دارد صرفا به حوزه قرائت مرتبط نمی شود؛ بلکه در علوم قرآن و فقه نیز اثرگذار است. از همین رو ، آیات مذکور همواره در کانون توجه مفسران و فقی هان مسلمان بوده است. نفی قرائات سبع یا عشر متواتر توسط برخی از عالمان متاخر و معاصر شیعه و پافشاری آنان بر انحصار حجیت و اعتبار در قرائت حفص و یا حجیت قرائاتی که ثابت شود در زمان امامان شیعه (ع) رایج بوده است، دستمایه برخی شبهات و اتهامات شده است. پژوهش حاضر با گونه شناسی مواجهه فقی هان متقدم امامیه با اختلاف قرائات آیات الاحکام و به دست آوردن شش رویکرد عمده این فقی هان، نشان می دهد که نظریه تواتر و حجیت قرائات سبع و عشر مشهور، نظریه اصلی فقی هان شیعه و مورد پذیرش بسیاری از آنان است. هر یک از این نظریات می تواند در توسعه یا تضییق برداشت های فقهی و تفسیری از آیات دارای اختلاف قرائت، اثرگذار باشد.
    کلید واژگان: اختلاف قرائات, تواتر قرائات, قرائاتسبع, قرائات عشر, فقیهان شیعه, آیات الاحکام}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال