جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « اسپینل » در نشریات گروه « زمین شناسی »
تکرار جستجوی کلیدواژه «اسپینل» در نشریات گروه «علوم پایه»-
منطقه مورد بررسی در پهنه زاگرس مرتفع قرار دارد و بخشی از افیولیت نی ریز محسوب می شود. در این منطقه، مجموعه افیولیتی به صورت آمیزه رنگین کوچک شامل چرت های رادیولاریتی و سنگ های پریدوتیتی سرپانتینی شده است. سنگ های پریدوتیتی اغلب از نوع هارزبورژیت به شدت سرپانتینی شده هستند. این سنگ ها دارای الیوین، پیروکسن، سرپانتین و اسپینل هستند که الیوین ها به شدت به سرپانتین و پیروکسن ها به بستیت تبدیل شده اند. از این رو، کانی های گروه سرپانتین بسیار در این سنگ ها دیده می شوند. اسپینل نیز به صورت بی شکل و آمیبی در این سنگ ها یافت می شود. بر اساس شیمی کانی، سرپانتین ها در گستره پایداری هر سه فاز کانیایی لیزاردیت، کریزوتیل و آنتیگوریت و در گستره سرپانتینیت های شبه ریخت قرار دارند و از این رو برآمده از جایگزینی پسرونده الیوین و پیروکسن با سرپانتین ها هستند. همچنین این کانی ها بیشتر در گستره های شبکه الیوین (Ol-mesh) و بستیت کلینوپیروکسن واقع بوده و از این رو ناشی از دگرگونی پسرونده سنگ های هارزبورژیتی و دونیتی هستند. اسپینل ها از نوع کروم اسپینل هستند و در گستره پلوناست قرار دارند. این کروم اسپینل ها از نوع افیولیتی بوده و دارای ماهیت پسماندی هستند. مقادیر پایین TiO2 و غنی شدگی این اسپینل ها از Cr شبیه اسپینل در هارزبورژیت های جلو قوس است. همچنین این اسپینل ها، افزون بر داشتن مشخصه پریدوتیت های آلپی، در گستره همپوشی پریدوتیت های فرافرورانش با آبیسال نیز قرار می گیرند. بنابراین، پریدوتیت های سرپانتینی شده مورد بررسی از درجه های بالای ذوب بخشی (30-25 درصدی) یک گوشته تهی شده و زیر اقیانوسی در یک محیط فرافرورانش - جلو قوس تشکیل شده اند.
کلید واژگان: زاگرس مرتفع, افیولیت, بوانات, پریدوتیت های سرپانتینی شده, سرپانتین, اسپینل}Petrology and mineral chemistry of serpentinized peridotites in the south of Bavanat (Fars Province)The studied area is located in the high Zagros zone and it is considered a part of the Neyriz ophiolite. In this area, the ophiolitic complex is a small coloured melange including radiolarite cherts and serpentinized peridotite rocks. The peridotite rocks are mostly serpentinized harzburgite. The peridotite rocks are mostly serpentinized harzburgite. These rocks composed mainly of olivine, pyroxene, serpentine and spinel, where olivines have been strongly altered to serpentine and pyroxenes to bastite. So, serpentine group minerals are seen in abundance in these rocks. Also, spinel is found in amorphous and amoebic shape in these rocks. Based on mineral chemistry, serpentines are in the range of stability of all three mineral phases, i.e. lizardite, chrysotile and antigorite, and the range of pseudomorphic serpentinites, which shows they are the result of the regressive replacement of olivine and pyroxene with serpentines. Also, these minerals are mostly located in Ol-mesh and Cpx bastite ranges, which shows they are the result of regressive metamorphism of harzburgite and dunite rocks. The spinels are Cr- spinel and pleonaste type. These Cr spinels are ophiolitic type and have residual nature. The low TiO2 and the enrichment of these spinels from Cr is similar to spinel in fore-arc harzburgites. Also, these spinels, in addition to having the characteristics of alpine peridotites, are placed in the overlapping range between suprasubduction (SSZ) and abyssal peridotites. So, the studied serpentinized peridotites are formed from high degrees of partial melting (25-30%) of a depleted mantle in a suprasubduction (SSZ) - fore-arc setting.
Keywords: High Zagros, Bavanat, ophiolite, serpentinized peridotites, serpentine, spinel} -
در مناطق چشمه انجیر، بندان و زلفقاری مجموعه افیولیتی نهبندان، پریدوتیت های میزبان کرومیتیت ها از نوع هارزبورژیت هستند. این هارزبوژیت ها از کانی هایی مانند الیوین، ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن و اسپینل تشکیل شده اند. اسپینل موجود در پریدوتیت های مناطق چشمه انجیر و بندان از نوع کروم- اسپینل و در منطقه زلفقاری از نوع کرومیت آلومینیوم دار است. و اسپینل موجود در کرومیتیت های مناطق چشمه انجیر، بندان و زلفقاری همگی از نوع کروم- اسپینل است. فقط تعدادی از نمونه های بندان از نوع کرومیت آلومینیوم دار هستند. کرومیتیت های این مناطق از نوع انبانه ای یا آلپی می باشند. با توجه به مطالعات ژیوشیمیایی و تعیین خاستگاه تکتونیکی، اسپینل های موجود در هارزبورژیت های منطقه زلفقاری، درجه تهی شدگی و ذوب بخشی بالاتر و از نوع SSZ هستند، اسپینل های موجود در هارزبورژیت های منطقه بندان، درجه تهی شدگی و ذوب بخشی پایین تر و از نوع N-MORB می باشند و اسپینل های موجود در پریدوتیت های منطقه چشمه انجیر، حالت گذار بین این دو را نشان می دهند. اسپینل های موجود در کرومیتیت های منطقه بندان نیز از نوع SSZو Cr بالاتری دارند. اسپینل های موجود در کرومیتیت های مناطق چشمه انجیر و زلفقاری از نوع N-MORB می باشند. ولی در عین حال، به نوع SSZ نیز بسیار شبیه هستند. در کرومیتیت های مناطق چشمه انجیر و زلفقاری میزان Al بالاتر از کرومیتیت های منطقه بندان است.
کلید واژگان: کانی شناسی, ژیوشیمی, اسپینل, کرومیتیت, مجموعه افیولیتی نهبندان}In the Chesmeh-anjir, Bandan and Zolfaqari of Nehbandan ophiolitic complex areas, host peridotites of chromitites are of harzburgite type. These harzbogites are composed of olivine, orthopyroxene, clinopyroxene, and spinel. The spinel from Chesmeh-anjir and Bandan aera peridotites is chrome-spinel and in Zulfaqari aera of Al-chromite type, nd the spinel found in the chromitites of Chesmeh-anjir, Bandan and Zolfaqari are all of Cr-spinel type. Only a few samples of Bandan are of Al-chromite type. The chromitites of these areas are alpine type. According to the geochemical studies and determining the tectonic setting, the spinels in the harzburgites of the Zolfaqari aera show a high degree of depletion and partial melting and are of the SSZ type. Spinels in harzburgites of Bandan area have a low degree of depletion and partial melting and are N-MORB type. In the peridotites of Chesmeh-anjir aera, they show the transition state between the two. The spinels in the chromitites of Bandan aera are also SSZ type and have higher Cr. The spinels in the chromitites of Chesmeh-anjir and Zulfaqari are of N-MORB type, nevertheless, they are very similar to SSZ type. In the chromitites of Chesmeh-anjir and Zolfaqari aeras, the amount of Al is higher than in those from the chromitites of Bandan aera.
Keywords: Mineralogy, Geochemistry, Spinel, Chromitite, Nehbandan Ophiolitic Complex} -
منطقه فرومد در شمال غرب شهرستان سبزوار و در حاشیه شمال شرقی ایران مرکزی و در غربی ترین بخش مجموعه افیولیتی سبزوار واقع است. بخش گوشته ای افیولیت فرومد عمدتا شامل هارزبورژیت ها، دونیت ها، دایک های پیروکسنیتی و لنزهای کرومیتیتی هستند که واجد اسپینل های قهوه ای تا سیاه رنگ می باشند. مقدار اکسید های Cr2O3 و Al2O3 موجود در کروم اسپینل هارزبورژیت ها به ترتیب بین 6/32 تا 1/53 و 6/15 تا 8/34 درصد وزنی و مقدار عدد کروم (Cr#) آنها بین 39 تا 69 درصد متغیر است. ارتباط بین عدد کروم (Cr#) اسپینل و میزان فورستریت (Fo) اولیوین های همزیست (درصد فورستریت بین 91 تا 92) و همچنین مقادیر پایین اکسید تیتان (کمتر از 06/0 درصد وزنی) هارزبورژیت ها نشان می-دهند که هارزبورژیت ها از روند آرایه ی گوشته اولیوین-اسپینل (OSMA) تبعیت کرده و در محدوده مشترک بین پریدوتیت های جلو قوس و آبیسال پلات می شوند و حاصل باقیمانده های درجات متوسط ذوب بخشی (حدود 15 تا 26 درصد) از یک گوشته نسبتا تهی شده هستند. اما، میزان عدد کروم کروم اسپینل های موجود در دونیت ها، کرومیتیتت ها و پیروکسنیت ها، بالا و بین 81 تا 85 درصد بوده و وابسته به مذاب های بونینیتی می باشند و نشاندهنده آن هستند که از درجه ذوب بخشی بالای یک منشا گوشته ای تهی شده، تحت شرایط آبدار مشتق شده اند. در نتیجه، شیمی کانی های کروم اسپینل سنگ های بخش گوشته ای افیولیت فرومد، حاکی از آن است که ژنز این مجموعه سنگی در یک محیط سوپراسابداکشن تکامل یافته و حاصل از فرورانش رو به شمال دریا/اقیانوس سبزوار در پاسخ به همگرایی بین پلیت های خرد قاره شرق ایران مرکزی و البرز (توران) گسترش یافته است.
کلید واژگان: اسپینل, آبیسال, بونینیت, پریدوتیت, سوپراسابداکشن}Forumad area is located in NW of Sabzevar, in NE of central Iran structural zone and in western part of Sabzevar ophiolite suite. The mantle section of Forumad ophiolite consists mainly of harzburgites, dunites, pyroxenitic dikes and choromititic lenses that contain brown to black Cr-spinels. The content of Cr2O3 and Al2O3 of Cr-spinels in harzburgites are between 32.6-53.1 and 15.6-34.8 wt%, respectively, and their Cr# ([100 × Cr/(Cr + Al]) atomic ratio]) is between 39- 69%. Relationship between Cr# of Cr-spinels and Fo of coexisting olivine (Fo=91-92%) and low contents of TiO2 (
Keywords: Spinel, Abyssal, Boninite, Peridotite, Supra-Subduction} -
توده های پراکنده پریدوتیتی که در جنوب شرق صحنه رخنمون دارند، بخشی از مجموعه افیولیتی زاگرس با ترکیب کانی شناسی الیوین، پیروکسن و اسپینل هستند. سرپانتین و آمفیبول نیز در انواع دگرسان وجود دارند. داده های حاصل از تجزیه ریز کاو الکترونی بیان گر آن است که الیوین ها از نوع فورستریت با مقدار 88 الی 94 درصد دارند. پیروکسن ها از نوع کلینوانستاتیت و دیوپسید بوده و مقادیر ناچیز TiO2 و Al2O3 دارند. اسپینل ها نیز فقیر از آلومینیوم با عدد کروم 41/0– 51/0 هستند و ماهیت افیولیتی و تهی شده دارند. در سرپانتین ها مقدار Al2O3 2/0 الی 2/2 درصد وزنی و مقدار سیلیس 15/34 الی 07/44 درصد وزنی است و از نوع کریزوتیل و لیزاردیت هستند. وجود سرپانتین های دما پایین (لیزاردیت و کریزوتیل) و اسپینل های اولیه نشان گر رخداد دگرسانی در دمای کم تر از 500 درجه سانتی گراد است. در نمودارهای جدا کننده محیط زمین ساختی بر اساس ترکیب شیمی کانی ها، پیروکسن ها مقادیر بیش تری از Al2O3 و MgO در مقایسه با پشته های میان اقیانوسی دارند و ویژگی های آن ها مشابه با محیط پشت قوس است. چنین شواهدی توسط ترکیب شیمی اسپینل ها نیز تایید می شود. بنا براین با توجه موقعیت ژئودینامیکی منطقه کرمانشاه و تمایل این کانی ها به محیط های پشت قوس، بنظر می رسد این پریدوتیت ها از درجات بالای ذوب بخشی یک گوشته تهی شده و زیر اقیانوسی در یک محیط فرافرورانش-پشت قوس- تشکیل شده اند و ویژگی های مشابه با پریدوتیت های حاصل از تفاله گوشته ای دارند.کلید واژگان: زاگرس, تفاله گوشته ای, ذوب بخشی, شیمی کانی, اسپینل}Some Peridotite dismembered parts have outcropped in Southwest of Sahneh, as a part of Zagros ophiolite complex. These bodies contain olivine, pyroxene and spinel with some altered minerals such as serpentine and amphibole. Based on electron microprobe analyses, olivine composition is forsterite with Fo88-94. The composition of pyroxenes is diopside and clinoenstatite with low contents of TiO2 and Al2O3. The spinels are poor in Al2O3 with Cr# number between 0.41-0.51 which indicate the ophiolitic and depleted mantle origin. The serpentines have Al2O3 content in the range of 0.2 to 2.2 wt.% with SiO2 content between 34.15 to 44.07 wt.% and are chrysotile and lizardite. The low temperature of serpentine minerals (lizardite and chrysotile) and primary spinels indicates that the alteration was lower than 500 ºC. In the tectonic setting diagram, based on mineral chemistry, the higher content of Al2O3 and MgO in pyroxenes than to mid oceanic ridge ones and have the same properties with back arc basins. These evidences have been confirmed by spinel mineral chemistry. Accordingly based on the geodynamic situation of Kermanshah area and tendency of some samples to back arcs, it seems these peridotites have derived by high degree partial melting of depleted and sub-oceanic mantle in a supra-subduction zone-back arc and have same properties with residual mantle peridotitesKeywords: Zagros, Sahneh, Residual mantle, Partial melting, Mineral chemistry, Spinel}
-
نشریه پترولوژی، پیاپی 4 (زمستان 1389)، صص 65 -72اسکارن سازی در دو منطقه فشارک و شیرکوه، واقع در نوار ماگماتیسم سنوزوییک ایران مرکزی با نفوذ گرانیتویید به درون سنگ های دولومیتی- کربناتی کرتاسه زیرین انجام گرفته است. همیافتی اصلی کانیایی مورد بحث در فشارک کلینتونیت- اسپینل-گارنت و در شیرکوه کلینتونیت-اسپینل است. کلینتونیت یا در مجاورت با گارنت و اسپینل قرار گرفته و یا آن دو را به صورت ادخال در برگرفته است و با آنها رابطه ای پایدار نشان می دهد. تحلیل رفتن حواشی و توسعه بافت های خورده شدگی در این دو کانی شواهد بافتی هستند که اسپینل و گارنت را منبع تامین Al برای زایش کلینتونیت طبق واکنش زیر معرفی می کنند: 7 Spinel + Grossular+ CaMg (CO3) 2+SiO2+4H2O= 4 Clintonite +2CO2.
کلید واژگان: اسپینل, اسکارن, ایران مرکزی, شیرکوه, فشارک, کلینتونیت}Petrology, Volume:1 Issue: 4, 2011, PP 65 -72The Fesharak and Shirkuh skarns in the Cenozoic magmatic belt of Central Iran formed when the granitoid intruded into the Lower Cretaceous dolomitic-carbonates. The main mineralogical assemblage concerned is Clintonite-spinel-garnet in Fesharak and clintonite-spinel in Shirkuh. Clintonite is either adjacent to garnet and spinel, or it contains the inclusion of these minerals displaying a stable relationship with them. Resorbed boundaries as well as development of corrosion textures in these two minerals are textural evidences suggesting spinel and garnet act as the source of Al in the genesis of clintonites according to the following reaction: 7 Spinel + Grossular+ CaMg(CO3)2+SiO2+4H2O= 4 Clintonite +2CO2. -
آمیزه افیولیتی بافت با مساحت تقریبی 617 کیلومتر مربع، در امتداد گسل های بافت و شهربابک در جنوب استان کرمان قرار گرفته است. مطالعات صحرایی و میکروسکوپی بر روی پریدوتیت ها، کرومیتیت ها و دونیت های همراه در منطقه، حاکی از تشکیل آن ها در شرایط گوشته ای است. در اثر شدت بالای سرپانتینیتی شدن در پریدوتیت های منطقه، تقریبا تمامی کانی های اولیه مانند الیوین و پیروکسن، از بین رفته اند و اسپینل ها تنها کانی مقاوم اولیه در مقابل سرپانتینیتی شدن در این سنگ ها هستند که در سنگ های کاملا سرپانتینیتی شده، سالم باقی مانده اند. در این مطالعه از ترکیب شیمیایی هسته های غیردگرسان اسپینل های موجود، برای تعیین ژنز و محیط تکتونیکی پریدوتیت ها و کرومیتیت های منطقه استفاده شده است. سنگ های منطقه را از نظر منشا، می توان به دو گروه تقسیم کرد: یکی پریدوتیت ها که خود شامل هارزبورژیت، دونیت و لرزولیت بوده و به کمپلکس نوع آلپی تعلق دارند و در بین آن ها، هارزبورژیت ها، احتمالا در نتیجه ذوب بخشی 15 تا 20 درصدی، از یک گوشته لرزولیتی بارور بوجود آمده اند. گروه دوم کرومیتیت ها هستند که می توان برای آن ها یک منشا ماگمایی را پیشنهاد داد. کرومیتیت های مورد مطالعه از نوع پادیفرم بوده و به صورت لایه های غیرممتد و یا عدسی توسط دونیت های کاملا سرپانتینیتی شده احاطه شده اند. کرومیت های موجود در منطقه، با میانگین Cr2O3 برابر 8/62 درصد و Cr# برابر 83/0 از نوع کرومیت غنی از Cr می باشند و جزء کانسنگ های کرومیت درجه یک دنیا محسوب می شوند. با استفاده ازمقدار Mg# و Cr# موجود در آن ها مشخص می شود که کرومیتیت های منطقه از مذابی با ترکیبی بونینیتی در زون سوپراسابداکشن متبلور شده اند. محیط تشکیل پریدوتیت ها و کرومیتیت های منطقه، احتمالا یک زون سوپراسابداکشن در محیط پشت قوسی می باشد.
کلید واژگان: اسپینل, آمیزه افیولیتی بافت, سرپانتینیت, سرپانتینیتی شدن, کرومیتیت}Baft coloured mélange with approximate area 617 km2, is located along Baft and Shahr-e-Babak major faults in south of Kerman province. Field and microscopic studies on peridotites, chromitites and related dunites in this area indicate that they are formed in mantle environment. Because peridotites in this mélange have been deeply altered (serpentinized), primary minerals such as olivine and pyroxene have been changed into secondary minerals, spinels are only resistant primary minerals against alteration in these rocks that has been survived in completely serpentinized rocks. In this study, chemical compositions of spinel's unaltered cores have been used for the petrogenesis and tectonic setting of the studied peridotites and chromitites. Based on evidences, the studied lithologies can be divided into two groups. The first group is peridotites include harzburgite, dunite and lherzolite that belong to Alpian type peridotites and the harzburgites, probably resulted from 15-20 percent partial melting of a fertile lhrzolitic mantle. Second groups are chromitites for which a magmatic genesis could be assumed. The studied chromitites are podiform and their parental magma is boninite. The chromites with average Cr2O3=62.8% and Cr#=0.83 are classified as Cr-rich chromitites or as the first grade type chromites in the world. Cr# and Mg# values indicate that the studied chromitites have been crystallized from boninite magmas, probably in suprasubduction zone setting in a back arc environment. -
در مورد مجموعه سنگ های الترامافیک- مافیک شمال خط واره فریمان- تربت جام، شمال شرق ایران تفسیرهای مختلفی مطرح شده است. اغلب نویسندگان این سنگ ها را به عنوان بقایای پوسته اقیانوسی تفسیر نموده اند در حالیکه شماری از نویسندگان نیز ماهیت کوماتی ایتی تا توله ایتی آنها را، به عنوان گدازه باور دارند. بوضوح می توان دریافت که دو ایده متفاوت مطرح شده از مضامین ژئودینامیکی مغایر با هم برخوردار می باشند. در مقاله حاضر ما بر اساس نسبت های بین عناصر کمیاب ناسازگار و شیمی اسپینل ها، پتروژنز و جایگاه تکتونیکی این سنگ ها را مورد بررسی قرار داده ایم. مشاهدات ما مبنی بر نسبت های مختلف عناصر ناسازگار کمیاب و موقعیت نمونه ها در نمودارهای (Nb/Th)N در برابر (Nb/La)N، Nb/Th در برابر Zr/Nbاز تفاوت این سنگ ها با ماگماهای نظیر مورب حکایت دارد. علاوه بر این بر خلاف مورب این سنگ ها در نمودارZr/Y در برابرNb/Y بر رو یا بالاتر از خط ∆Nb قرار می گیرند، سیمای ژئوشیمیایی که بر ارتباط پتروژنتیکی آنها با منبع پلوم گوشته ای ناهمگن دلالت دارد. با توجه به محتوای بالا TiO2 و میزان پائین Al2O3در ترکیب اسپینل ها و همچنین شباهت ترکیبی این کانی با اسپینل های مربوط به ماگماهای وابسته به پلوم ها نیز استنباط مشابهی را می توان مطرح نمود.
کلید واژگان: سنگ های الترامافیک, مافیک, کوماتی ایت, عناصر کمیاب, اسپینل}There are different interpretations on ultramafic rocks suite which are located at the North of Fariman- Torbat - Jam lineament, NE of Iran. Most authors interpreted these rocks as oceanic crust remnants wheras some authors believe that they are lavas with komatiitic to tholeiitic affinity. Obviously,These diffetent intetpretations have contrary geodynamic implications. Here, on the basis of incompatible trace rocks. Our observations including various immobile trace elements rations and position of rocks in (Nb/Th)N versus to (Nb/La)N, Nb/Th versus Zr/Nb diagrams indicating that they are not comparable to MORB like magmas. Moreover in a clear contrast to MORB most samples are plotted on or upper than Nb line in Zr/Y versus Nb/Y diagram, a geochemical feature that demonstrate their petrogenesis relation to the heterogeneous mantle plume source. The same inference may be bring up by spinels chemistry, as they have high and low contents of TiO2, Al2O3 respectively and set between spinels of plume related magma in the related diagrams. Key words:
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.