به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "زون فرورانش" در نشریات گروه "زمین شناسی"

تکرار جستجوی کلیدواژه «زون فرورانش» در نشریات گروه «علوم پایه»
  • روح الله میری بیدختی*، محمدحسن کریم پور، ژوزه فرانسیسکو سانتوس، مهدی بمانی

    محدوده اکتشافی بالازرد در 120 کیلومتری جنوب غرب نهبندان و در بخش مرکزی بلوک لوت واقع شده است. این محدوده پوشیده از سنگ های آتشفشانی با سن ایوسن بوده که توده های نفوذی بصورت استوک و دایک در آن نفوذ کرده اند. بافت غالب این واحدها پورفیری با فنوکریست هایی در اندازه میلیمتر شامل کانی های پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و کانی های پلاژیوکلاز،  کوارتز و کانی های تیره در زمینه هستند. براساس رده بندی شیمیایی، واحدهای نفوذی منطقه شامل مونزوگابرو، گابرودیوریت و مونزودیوریت می باشند. این توده های نفوذی، کالک آلکالن پتاسیم بالا و با ماهیت متاآلومینوس می باشند. غنی شدگی LREE نسبت به HREE و غنی شدگی عناصر LILE نسبت به HFSE و همچنین بی هنجاری P، Nb و Ti شواهد مهمی است که نشان می دهد توده های نفوذی بالازرد در کمربند ماگمایی زون فرورانش تشکیل شده اند. عنصر Eu ناهنجاری منفی نشان می دهد و مقدار Eu/Eu* از 76/0 تا 96/0 در تغییر است. ناهنجاری منفی Eu احتمالا بعلت حضور کانی پلاژیوکلاز در سنگ منشاء ماگما می باشد. مقدار 87Sr/86Sr   اولیه بین 706/0 تا 707/0 و مقدار εNdi بین 9/1- و 2/3- است که نشان دهنده آغشتگی ماگما با پوسته قاره ای می باشد. مطالعات ژیوشیمیایی این پژوهش نشان می دهد که توده های نفوذی بالازرد هم خاستگاه بوده و از ذوب پوسته اقیانوسی در زون فرورانش در حاشیه فعال قاره منشاء گرفته و در حین جایگیری در سطوح کم عمق با پوسته قاره ای آغشتگی پیدا کرده اند.

    کلید واژگان: ژئوشیمی, زون فرورانش, بالازرد, نهبندان, بلوک لوت
    Roohollah Miri Bydokhti *, MohammadHassan Karimpour, José Francisco Santos, Mahdi Bemani

    Balazard prospecting area is located in eastern Iran, about 120 km south-west of Nehbandan in the Central part of Lut Block. This area consists of exposed Eocene volcanic rocks, intruded by several diorite and monzodiorite dykes and stocks. These intrusive rocks display porphyritic textures with mm-sized phenocrysts, most commonly of plagioclase, clinopyroxene and hornblende, embedded in a fine-grained groundmass with variable amounts of plagioclase, quartz, and opaque minerals. The assessment of geochemical properties of the major elements showed that these granitoids are metaluminous and of high-K calc-alkaline variety. The patterns of trace elements are identical, denoting enrichments in the light REE (LREE) to heavy REE (HREE). Moreover, LILE enrichment relative to HFSE and Nb, Ti, and P show negative anomalies. The Eu/Eu* ratios range from 0.96 to 0.76, which means that the plagioclase is a slag remnant in the origin of magma. The (87Sr/86Sr)i values of the assessed intrusive rocks range from 0.706 to 0.707, assuming an Oligocene age, while the εNdi values are between -1.9 to -3.2. These results manifest that the magmas were contaminated by continental crust. The contamination has probably occurred over the ascent of magma to crustal levels, and geochemical data verifies the preposition that the investigated intrusions were intruded in a volcanic belt resting on a subduction zone. Early magmas were created through the melting of mantle wedge peridotite, occasioning magma differentiation through crystal fractionation and crust contamination as they ascended to crustal levels.

    Keywords: Geochemistry, Subduction zone, Balazard, Nehbandan, Lut block
  • سید احمد مظاهری*، مجتبی حیدری

    اسکارن آهن شترسنگ در 60 کیلومتری شمال غرب نیشابور در استان خراسان رضوی و در کمربند ماگمایی قوچان- سبزوار قرار دارد. نفوذ واحدهای نیمه عمیق ایوسن به درون سنگ های آهکی کرتاسه به اسکارن زایی در منطقه منجر شده است. این واحدها بر اساس ویژگی های زمین شیمیایی به دو گروه سینیت پورفیری و گرانودیوریت پورفیری تقسیم شده اند. توده های نفوذی از نوع I (اکسیدان)، متاآلومینوس بوده و محیط زمین ساختی توده ها زون فرورانش حاشیه قاره است. مقایسه توان کانه زایی توده های این منطقه بر اساس استفاده از نمودار SiO2 در برابر Na2O+K2O، MgO، K2O و نیز Ni-V نشان دهنده بارور بودن آنها از نظر تشکیل اسکارن آهن و مس است. سینیت پورفیری منشا این کانی سازی است و منیزیم موجود در اسکارن، از سیال گرمابی گرفته شده است. نمودار نسبت های (Pr/Yb)n، Ce/Ce* و Eu/Eu* حضور آب های جوی را نیز در تشکیل زون اسکارن تایید می کند. سیال اولیه که آنومالی مثبت  Ce/Ce* و Eu/Eu* دارد، شرایط اسیدی و اکسیدان و دمای بالا داشته و تشکیل پیروکسن اسکارن داده است. بخشی از کانی سازی مگنتیت در این زون تشکیل شده و در این شرایط بیشترین میزان REE وارد شبکه پیروکسن اسکارن شده و سیال را از نظر REE رقیق کرده است و همین عامل به کاهش شدید میزان REE در زون کانی سازی منجر شده است. آنومالی منفی Ce/Ce* و Eu/Eu*  بازگو کننده شرایط قلیایی با تمرکز کمتر محتوای REE را نشان می دهد که منطبق بر کلریت اسکارن است. بیشترین میزان کانی سازی در این زون تشکیل شده است.

    کلید واژگان: اسکارن, زون فرورانش, مگنتیت, عناصر کمیاب خاکی, شترسنگ, کمربند ماگمایی قوچان- سبزوار
    Seyed Ahmad Mazaheri *, Mojtaba Heydari

    Shotorsang iron skarn is located in 60 km northwest of Neyshabour (Khorasan Razavi, Iran) in Quchan-Sabzevar magmatic belt. Subvolcanic intrusion rocks have intruded into Cretaceous limestones and created skarnization. These rocks are divided into syenite porphyry and granodiorite porphyry based on their geochemical characteristics. They are I type oxidizing, metaluminous, and tectonic. Setting of the subvolcanic rocks are the subduction zone of the continental margin (VAG). Comparing the mineralization potential of the subvolcanic rocks of this area based on the use of the graph of SiO2 against K2O, MgO, Na2O+K2O, and Ni-V shows that they are fertile in terms of the formation of Fe and Cu skarn. Syenite porphyry is the origin of this mineralization, and magnesium in skarn is taken from hydrothermal fluid. The diagram of Eu/Eu*, Ce/Ce*, (Pr/Yb)n ratios also confirms the presence of meteoric water in the formation of the skarn zone. The primary fluid, which has a positive anomaly of Ce/Ce* and Eu/Eu* had acidic and oxidant conditions and high temperature, and formed pyroxene skarn. A part of magnetite mineralization is formed in this zone, and in this condition, the highest amount of REE entered the pyroxene skarn zone and diluted the fluid in terms of REE. This issue has led to a sharp decrease in the amount of REE in the mineralization zone. Negative Ce/Ce* and Eu/Eu* anomalies indicate alkaline conditions with less concentrated REE content, consistent with chlorite skarn. The highest amount of Fe mineralization is formed in this zone.

    Keywords: skarn, Subduction zone, magnetite, REE, shotorsang, Quchan-Sabzevar Magmatic Belt
  • حامد ابراهیمی فرد، مجید قاسمی سیانی*، امیرعلی طباخ شعبانی، محیا نظریان، بهروز کریمی شهرکی

    کانسار آهن چوره ناب در منتهی الیه شمال غربی محدوده زنجان-ذاکر واقع شده است. این کانسار در توده های کوارتزمونزونیتی، سینوگرانیتی و گرانودیوریتی الیگوسن تزریق شده به درون واحدهای آتشفشانی (آندزیتی) و رسوبی کامبرین زیرین (سیلتستون، توف و ایگنمبریت) در ایالت فلززایی طارم-هشتجین واقع در البرز غربی، تشکیل شده است. کانی سازی آهن در کانسار چوره ناب به صورت برشی، توده ای، پراکنده و از نوع رگه-رگچه ای رخ داده است. کانی های اصلی دگرسانی، شامل اکتینولیت، آلبیت، مگنتیت، اپیدوت، فلوگوپیت، آلکالی فلدسپار و بیوتیت هستند. کانی  های اصلی سولفیدی در کانسار چوره ناب، پیریت، کالکوپیریت و بورنیت هستند. براساس بررسی های صحرایی و کانی شناسی، شش نوع دگرسانی اصلی، شامل سدیک - کلسیک، پتاسیک، پروپیلیتیک، سریسیتی، سیلیسی و آرژیلیک در کانسار چوره ناب شناسایی شد. دگرسانی های سدیک-کلسیک (آلبیت-اکتینولیت-مگنتیت)، عمده ترین دگرسانی همراه با مگنتیت توده ای و برشی در بخش های عمیق است. دگرسانی کلسیک (اکتینولیت) و پتاسیک (بیوتیت ثانویه) در سطوح میانی در داخل و اطراف کانی سازی رگه - رگچه ای سولفیدی و در نهایت دگرسانی پروپیلیتیک (کلریت- اپیدوت) در سطوح کم عمق کانسار مشاهده می شوند. بر اساس نتایج تجزیه شیمیایی، کلینوپیروکسن های موجود در پهنه های دگرسانی (عمدتا سدیک- کلسیک)، از نوع اوژیت هستند. پلاژیوکلازها، دارای گستره ترکیبی آلبیت هستند. آمفیبول ها کلسیک بوده و اغلب از نوع ترمولیت و منیزیوهورنبلند هستند. میکا از نوع فلوگوپیت بوده و اپیدوت عمدتا دارای ترکیب کلینوزوئیزیت است. در نهایت، عدم حضور Cl در ترکیب آمفیبول های کانسار چوره ناب و حضور حداقل دو آمفیبول غنی از Cl، در تمامی کانسارهای IOCG موجود در ایالت معدنی Carajas را می توان به عدم تاثیر مکانیسم های جانشینی ایجاد شده توسط سیالات گرمابی غنی از Cl در طول دگرسانی سدیک- کلسیک نسبت داد.

    کلید واژگان: شیمی کانی, پهنه های دگرسانی, کانه زایی نوع IOCG, زون فرورانش, کانسار آهن چوره اب, محدوده زنجان-ذاکر
    Hamed Ebrahimi Fard, Majid Ghasemi Siani*, AmirAli Tabbakh Shabani, Ma Nazarian, Behrouz Karimi Shahraki

    The Chore-Nab iron deposit is located in the northwest of the Zanjan-Zaker district. The deposit was formed in quartz monzonite, syenogranite, and granodiorite bodies introded into Lower Cambrian volcanic (andesite) and sedimentary units (siltstone, tuff, and ignimbrite) in the Tarom-Hashtjin metallogenic province. Iron mineralization occurs as brecciated, massive, disseminated, and vein-veinlet types. Major alteration minerals include actinolite, albite, magnetite, epidote, phlogopite, k-feldspar, and biotite. The main sulfide minerals are pyrite, chalcopyrite, and bornite. Based on field and mineralogical studies, sodic-calcic, potassic, propylitic, sericitic, siliceous, and argillic alterations have been identified in the deposit. Sodic-calcic alteration (albite-actinolite-magnetite), characterized by massive and brecciated magnetite in the depth, calcic (actinolite) and potassic (secondary biotite) alteration in the middle levels associated with vein-veinlet sulfide mineralization and finally propylitic alteration (chlorite-epidote) in the shallow levels are observed. Based on the results of chemical analyses, the clinopyroxenes in the alteration zones (mainly sodic-calcic) are mostly augite and less commonly diopside. Plagioclase has a range of albite compositions. Amphiboles are calcic and often tremolite and magnesio-hornblende. Finally, the absence of Cl in the composition of the amphiboles of the Chore-Nab deposit and the presence of at least two Cl-rich amphiboles in all the IOCG deposits of the Carajas mineral province can be attributed to the lack of influence of replacement mechanisms generated by Cl-rich hydrothermal fluids during sodic-calcic alteration.

    Keywords: Mineral chemistry, alteration zones, IOCG type mineralization, subduction zone, Chore-Nab iron deposit, Zanjan-Zaker district
  • نیر بایسته هستی، حسین معتمدی، محمود الماسیان*

    تمرکز این پژوهش بر روی نتایج حاصل از داده های لرزه ای موجود می باشد. اولین مرحله از شکل گیری حوضه، مرحله باز شدن دریای نیوتتیس است که با رسوب گذاری سازندهای دشتک، کنگان و خانه کت هم زمان شده که پس ازآن یعنی در تریاس بالایی یک ناپیوستگی نیز روی داده و بر روی رسوبات تریاس آغازین تا میانی مشخص شده است که می توان به عنوان توسعه حوضه رسوبی از آن یادکرد. این مرحله از باز شدن حوضه سبب شکل گیری گسل های بزرگ و به احتمال پی سنگی در منطقه شده است که مطالعه این گسل ها و حرکات آن ها موضوع این مقاله است. مرحله بعدی یعنی تحول و تکامل حوضه زمانی آغاز می شود که حوضه شروع به بسته شدن می کند و درباره زمان دقیق آن اختلاف نظر وجود دارد؛ اما آنچه واضح است چهار رویداد فشاری است که در زمان های سنومانین-تورونین تا ماستریشتین، رویداد فشارشی اواخر پالیوسن- اوایل ایوسن، رویداد فشارشی اواخر الیگوسن- میوسن، رویداد فشارشی اواخر میوسن تا کواترنری است که به ترتیب سبب فرارانش افیولیت ها و درنهایت رسوب گذاری گورپی به همراه فرسایش در برخی مناطق، رسوب گذاری پابده و همچنین فرسایش منطقه ای، فرسایش و از بردن سازندهایی چون آسماری و گچساران و درنهایت آخرین فاز همان فاز کوهزایی زاگرس است که فرایند فشارش همچنان ادامه دارد.

    کلید واژگان: داده های لرزه ای سه بعدی, زون تکتونیکی, زون فرورانش, کوه زاد زاگرس, تنگه هرمز
    Nayyer Bayeste Hasti, Hosein Motamedi, Mahmoud Almasian *

    This study has focused on the result of seismic data. The first stage of basin formation is the opening of Neo- Tethys Sea which is Simultaneous with Dashtak, Kangan and Khaneh kat Formation and after that on the early to middle Triassic sediments an unconformity that can be named as an expansion of sedimentary basin in the upper Triassic happened. This stage of basin opening caused the formation of big faults and probably basement faults in the area that studying on this faults and their movements is the main goal of this study. The next stage of evolution of basin starts when the basin began to closure and still there is disagreement about the exact time; but the obvious thing is the four compressional events: first, from Cenomanian- Turonian up to Masstrichtian; second, Late Paleocene- Early Eocene; third, Late Oligocene-Miocene and the forth, Miocene up to Quaternary. All events caused to obduction of Ophiolite and sedimentation of Gurpi with partly erosion and Pabdeh with regional erosion, then disappearing formations such as Asmari and Gachsaran and at the end, the late Zagros orogenic phase which is the compression that is continues to this day.

    Keywords: 3D seismic data, Tectonic Zone, Subduction zone, Obduction Zone, Zagros Orogeny
  • مژگان طاهری*، افشین اشجع اردلان، محمد هاشم امامی، سیدجمال شیخ ذکریایی
    سنگ های آذرین نفوذی غرب و جنوب غرب سلفچگان در کمربند ماگمایی ارومیه دختر در 40کیلومتری جنوب غرب شهرقم ودر نزدیکی روستای زواریان رخنمون دارند. بر اساس مطالعات سنگ شناسی، این سنگ ها در دوگروه اصلی دیوریت(به مقدار کمتر پیروکسن دیوریت) ومونزونیت(به مقدارکمترکوارتز مونزونیت)جای می گیرند. بافت غالب در سنگ های دیوریتی اینترگرانولار و در مونزونیت ها پورفیریک می باشد. بر اساس نمودار تکتونو ماگمایی Y-Zr این نمونه ها موقعیت تکتونیکی قوس ماگمایی رانشان می دهند. همچنین در نمودارتمایزیZr/TiO2- Ce/P2O5 که برای تفکیک قوس های ماگمایی حاشیه فعال قاره ای از قوس های ماگمایی پس از برخورد به کاربرده می شود، این سنگ ها در محدوده قوس های پس از برخورد (PAP) قرارمی گیرند. بر اساس نمودار به هنجارشده باکندریت و گوشته اولیه، غنی شدگی بیشتری در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE دیده می شودکه باعث شده شیب کلی نمودارهای عنکبوتی نورمالیزه شده نسبت به کندریت وگوشته اولیه از چپ به راست کاهشی بوده واین منطبق بر الگوی کلی مناطق فرورانش است. شواهد سنگ شناسی، ژئوشیمی وتکتونیکی منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که ماگماتیسم نئوژن این منطقه در ارتباط با یک محیط پس برخوردی همراه با فرورانش اقیانوس تتیس به زیر کمربند ماگمایی ارومیه دختر وبرخورد میان صفحه عربی وبلوک ایران مرکزی در زمان نئوژن می باشد.
    کلید واژگان: سنگ های نفوذی, دیوریت, ارومیه دختر, سلفچگان, زون فرورانش
    Mozhgan Taheri *, Afshin Ashjaardalan, Mohammad Hashem Emami, Seyed Jamal Shaikh Zakariay
    Abstract In the west and south-west part of Salafchegan near Zavarian village in Iran (In central Iranian volcano plotonic belt) there are some Plutonic rocks. Based on petrography and geochemistry findings these Plutonic rocks are Diorite, Monzonite and less Quartz monzonite. The main texture in Dioritic rocks is intergranular and in Monzonite is Porphyritic. Based on TAS diagram Samples located in Diorite, granodiorite and gabbrodiorite. Tectono-magmatic diagram Y Versus Zr shows the magmatic arc setting and Zr/TiO2 Versus Ce/P2O5 diagram contrasts postcolligenal magmatic arcs. Based on Chondrite and primitive mantle Spider diagrams, LREE have enriched to HREE in this area that makes the overal slope of these diagrams declined from left to right and this consident with the overal pattern of subduction zone. The results of petrography, geochemistry and tectonic setting studies in this area, indicate that neogene magmatism occurred in post colligenal tectonic setting - subduction of Neo-thetise ocean under central Iranian plate in neogen era.
    Keywords: Plutonic rocks, Diorite, Central Iranian volcano plotonic belt, salafchegan, Subduction Zone
  • احمد احمدی خلجی، مسعود کیانی، زهرا کمالی*، هادی شفایی مقدم، زهرا طهماسبی
    افیولیت نورآباد بخشی از افیولیت های تتیسی خاور مدیترانه-زاگرس-عمان بوده که در جنوب و جنوب باختر تراست اصلی زاگرس رخنمون دارد. از جمله سنگ های مختلف توالی این مجموعه افیولیتی، دایک های دیابازی و گدازه های بازالتی هستند که در منطقه گسترش زیادی دارند. ترکیب شیمیایی این سنگ ها در محدوده های بازالت های ساب آلکالن، آندزیتیک بازالت و آندزیت می باشد. براساس نمودارهای عناصر نادر خاکی نورمالیز شده نسبت به کندریت و عناصر کمیاب نورمالیز شده نسبت به گوشته اولیه، این سنگ ها خصوصیات سری های کالک آلکالن را نشان داده و با تهی شدگی از عناصر HFSE و غنی شدگی از LREE و LILE مشخص می گردند. این خصوصیات مشابه با دیگر افیولیت های تتیسی است که در امتداد خط درز بیتلس-زاگرس رخنمون دارند، بوده و بیان گر شکل گیری آن ها در بالای زون فرورانش (سوپراسابداکشن) می باشند.
    کلید واژگان: دایک های دیابازی, گدازه های بازالتی, افیولیت, زون فرورانش, نورآباد
    Ahmadi Khalajia., Kinanim., Kamaliz., Shafahii Moghadamh., Tahmasbi, Z
    The Noorabad ophiolite is a part of Eastern Mediterranean-Zagros-Oman Tethyan ophiolites, cropping out in south-southwest of the Main Zagros Thrust fault. In this sequence of the ophiolite rocks, diabase dikes and basaltic lavas are widespread. The chemical composition of these rocks comprise sub-alkaline basalts, andesitic basalt and andesite. According to normalized REE diagrams to the chondrite and trace elements normalized to the primitive mantle, these rocks show calc-alkaline series, the enrichment of LREE and LILE and depletion of HFSE elements. The characteristics of these ophiolites are similar to other exposed Tethyan ophiolites along Bitlis-Zagros suture zone, and their formation is associated with supra-subduction zones.
    Keywords: diabase dikes, basaltic lavas, ophiolite, supra, subduction zone, Noorabad
  • ملیحه گلستانی*، سارا درگاهی، محسن آروین، هادی شفایی مقدم
    افیولیت - ملانژ بافت، بخشی از کمربند افیولیت - ملانژ ایران مرکزی است که از شمال با مجموعه ماگمایی ارومیه دختر و از جنوب به زون دگرگونی سنندج - سیرجان همجوار است. این مجموعه افیولیتی در زمان کرتاسه پسین و در نتیجه بسته شدن حوضه اقیانوسی نائین - بافت جایگزاری شده است. گابروها به عنوان یکی از سازنده های اصلی این مجموعه، به صورت توده های نفوذی بزرگی رخ می دهند و ساخت ایزوتروپ تا ندرتا لایه ای و بافت هیپ ایدیومورفیک گرانولار تا پگماتیتی نشان می دهند. ضریب رنگینی آن ها از ملانوکراتیک تا به میزان کمتر مزوکراتیک و لوکوکراتیک تغییر می کند. مطالعات ژئوشیمیایی مبین آن است که گابروها تولئیتی تا کالکوآلکالن، با طبیعت فقیر از تیتانیوم و شبیه به مورب عادی هستند. الگوی عناصر نادر خاکی نرمالیز شده نسبت به کندریت گابروها روندی تقریبا مسطح همراه با غنی شدگی اندک عناصر LREE در قیاس با HREE را نشان می دهد که حاکی از منشا مشابه این سنگ ها می باشد. به نظر می رسد که این گابروها از یک منبع گوشته ای دیرگداز تهی شده در یک زون فرورانش تشکیل شده باشند.
    کلید واژگان: گابرو, زون فرورانش, گوشته تهی شده, افیولیت ملانژ بافت, جنوب غرب کرمان
    M. Golestani*, S. Dargahi, M. Arvin, H. Shafaii Moghadam
    Baft ophiolitic melange, as a part of ophiolitic melange belt of the Central Iran, is adjacent to Urumieh-Dokhtar magmatic assemblage in the north and Sanandaj-Sirjan metamorphic zone in the south. The ophiolitic complex has been emplaced in the Late Cretaceous time as a result of closure of Nain-Baft oceanic basin. The gabbros are the main constituent of the complex and occur as large intrusive bodies showing isotropic and rarely layered structures with hypidiomorphic granular to pegmatitic textures. The color index varies from melanocratic to lesser extent mesocratic and leucocratic. Geochemical studies reveal that gabbros are tholeiitic to calc-alkaline, low-Ti in nature and show similarity to N-MORB. The chondrite-normalized rare earth elements patterns are almost flat with slight enrichment in LREEs relative to HREEs which indicates a similarity in their origin. It seems that gabbros were derived from a depleted refractory mantle source in a subduction zone setting.
    Keywords: gabbro, subduction zone, depleted mantle, Baft ophiolitic melange, Southwest of Kerman
  • سید مسعود همام
    منطقه مورد مطالعه در شمال شرق ایران، در زون ایران مرکزی و در جنوب شرقی فریمان واقع شده و از مجموعه سنگی پیچیده ای متشکل از سنگهای دگرگونی، آذرین درونی و آتشفشانی تشکیل گردیده است. هورنبلند گابروهای منطقه با سن پروتروزوئیک که برای نخستین بار مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند، حاوی کانی های اصلی پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت، پیروکسن و اولیوین و کانی های فرعی آپاتیت، ایلمنیت و مگنیتیت می باشند. در مثالهای متعدد، کانی های هورنبلند و بیوتیت به صورت حاشیه ای در اطراف بلورهای پلاژیوکلاز، پیروکسن و اولیوین دیده می شوند در حالی که کانی های اخیر به وضوح دارای بافت خوردگی هستند. این امر می تواند منعکس کننده واکنش بلورهای پلاژیوکلاز، پیروکسن و اولیوین با مذاب یا سیال غنی از آب جهت تشکیل هورنبلند و بیوتیت باشد. در برخی از موارد رورشدی در آمفیبول به شکل نوسانی است که این امر می تواند بیانگر تغییرات ناگهانی در فشار فاز سیال باشد. بافت غالب هورنبلند گابروها، هیپیدیومورف گرانولار است، اما بافتهای اینتر گرانولار و پورفیری نیز در آنها به چشم می خورد.
    سنگهای منطقه از لحاظ سری ماگمایی جز سری تولوئیت با ماهیت متاآلومینوس می باشند. رفتار اکسیدهای عناصر اصلی روند عادی تفریق را در ماگما نشان می دهند. در نمودار عناصر نادر خاکی که نسبت به کندریت به هنجار شده اند غنی شدگی واضحی از LREE نسبت به HREE دیده می شود. هورنبلند گابروهای جنوب شرق فریمان در مقایسه با میانگین سنگهای MORB مقادیر متفاوتی از غنی شدگی در عناصر لیتوفیل بزرگ یون (LILE) را نشان می دهند در حالی که عناصر با شدت میدان بالا (HFS) در مقایسه با فراوانی این عناصر در سنگهای MORB تهی شدگی نشان می دهند. در نمودار عنکبوتی به هنجار شده بر حسب ترکیب مانتل اولیه آنومالی منفی Nb و Zr دیده می شود. گابروهای جنوب شرق فریمان دارای خصوصیت تولئیت جزایر قوسی (IAT) بوده و نمودارهای ترسیم شده برای عناصر جزئی جهت بررسی و تعیین منشا سنگ مادر نشان دهنده تشکیل آنها از یک منشا گارنت لرزولیت با میزان حدود 3 تا 10 درصد ذوب بخشی است.
    ویژگی های کانی شناختی، بافتی و ژئوشیمیایی هورنبلند گابروهای جنوب شرق فریمان موید تشکیل ماگمای آنها در زون های فرا فرورانشی مرتبط با حوضه های حاشیه قوسی است.
    کلید واژگان: هورنبلند گابرو, گرانیت, بازالت تولئیتی, زون فرورانش, مورب, رورشدی, فریمان
    Seyed Massoud Homam
    Introduction
    Hornblende-bearing gabbroic rocks are quite common in subduction-related magmatic suites and considered to represent magmatic differentiation process in arc magmas (Heliker، 1995; Hickey-Vargas et al.، 1995; Mandal and Ray، 2012). The presence of hornblende as an important mineral phase in gabbroic rocks of subduction zone has been considered either as an early crystallizing mineral from water-bearing mafic magmas (Beard and Borgia 1989; Mandal and Ray، 2012) or as a product of reaction of early crystallized minerals (olivine، pyroxene and plagioclase) and water-rich evolved melt/aqueous fluid (Costa et al.، 2002; Mandal and Ray، 2012). The careful study of petrology and geochemistry of hornblende-bearing gabbroic rocks from Chahak area، of Neoproterozoic age، can provide important information about their petrogenesis. Because of the special characteristics of Chahak hornblende gabbros according to their age and their situation in the main structural units of Iran، their study can present critical keys for the knowledge of geological history of Iran specially central Iran zone.
    Material And Methods
    This study carried out in two parts including field and laboratory works. Sampling and structural studies were carried out during field work. Geological map for the study area was also prepared. 65 thin and polished thin sections for petrographical purpose were studied. Major oxides، rare earth elements and trace elements were analyzed for 4 samples (92P-1، 92P-3، B1and B6) from hornblende gabbros on the basis of 4AB1 method using ICP-MS of ACME Laboratory from Canada. In addition، major oxides of three hornblende gabbro samples (89P-62، 89P-59 and 89P-46) were used from Partovifar (Partovifar، 2012).
    Results And Discussion
    Fariman metamorphic terrains، of Proterozoic age، consist of metamorphosed sedimentary and igneous (plutonic and volcanic) rocks. Hornblende gabbros of the study area include plagioclase، hornblende، biotite pyroxene and olivine as major minerals and apatite، ilmenite and magnetite as minor minerals. In many examples، hornblende and biotite can be seen as corona textures around plagioclase، pyroxene and olivine، while plagioclase، pyroxene and olivine show obviously corrosion features. This can be considered to be formed by the reaction of early formed crystals with aqueous fluid/evolved melt. In some cases، amphiboles show rhythmic overgrowths. The rhythmic amphibole overgrowths represent deep-seated crystallization in a volatile-rich magma under conditions of high but varying gas pressure. In the study area، the most dominant texture of the hornblende gabbros is hypidiomorphic granular، but intergranular and porphyric textures are common too. Based on geochemical data from major and minor elements، studied rocks belong to tholeiite series with meta–aluminous nature. The geochemical behavior of main elements of the studied rocks reveals the normal trend of differentiation in their magma. Chondrite-normalized REE diagram of hornblende gabbros indicates an obvious enrichment of LREE in compare with HREE. MORB-normalized spider diagrams indicate variable enrichment in LILE and depletion in high field strength elements (HFSE). Primitive mantle-normalized spider diagram show negative anomaly for Nb and Zr. Gabbros from southeast of Fariman have an island arc tholeiite nature and based on trace element diagrams، they formed as a result of 3 to 10% partial melting of a garnet lherzolite source. The mineralogy، texture and geochemistry of the studied rocks show striking similarities with gabbroic rocks of subduction zone developed in supra subduction zone of arc-marginal basin setting.
    Keywords: Hornblende Gabbro, Granite, Tholeiitic Basalt, Subduction zone, MORB, Overgrowths, Fariman
  • ملیحه گلستانی، سارا درگاهی، محسن آروین

    افیولیت- ملانژ بافت به مساحت تقریبی 150 کیلومتر مربع در کمربند ملانژی خمرود– اسفندقه واقع شده است. بخش بزرگ توده های نفوذی افیولیت- ملانژ بافت را گابروهای همسانگرد تشکیل می دهند که گاه به صورت پگماتیتی هستند. پلاژیوگرانیت ها نیز به صورت رگه ای و رخنمون های کوچک پراکنده به همراه گابروها و دایک های دلریتی در منطقه دیده می شوند. انواع گونه های پلاژیوگرانیت شامل ترونجمیت تا آلبیت گرانیت و گرانوفیر هستند. براساس بررسی های ژئوشیمیایی، گابروها و پلاژیوگرانیت ها به سری ماگمایی تولئیتی تا کالکو آلکالن تعلق دارند. همچنین پلاژیوگرانیت ها از نوع متاآلومین تا کمی پرآلومین هستند و از نظر گونه شناسی ویژگی هایی مابین گرانیت های پشته های اقیانوسی (OR) و گرانیت های نوع I نشان می دهند که با تشکیل آن ها در یک محیط ابرفرورانشی هماهنگ است. الگوی عناصر نادر خاکی بهنجار شده به کندریت پلاژیوگرانیت ها دارای یک غنی شدگی نسبی از عناصر نادر خاکی سبک همراه با الگوی تقریبا مسطح در بخش عناصر نادر خاکی سنگین است. الگوی عناصر نادر خاکی بهنجار شده به کندریت گابروها روند تقریبا مسطحی را همراه با غنی شدگی جزئی عناصر LREE در قیاس با HREE دنبال می کند. احتمال اشتقاق فاز اسیدی از فاز گابرویی طی تبلور تفریقی و یا ذوب بخشی برای غالب نمونه های پلاژیوگرانیتی ضعیف است. به نظر می رسد که منشاء پلاژیوگرانیت های افیولیت-ملانژ بافت در ارتباط با فاز دلریتی موجود در منطقه باشد؛ هر چند که برای لااقل یکی از نمونه ها می توان ذوب بخشی هورنبلند گابرو و یا فاز آمفیبولیتی را نیز مطرح کرد.

    کلید واژگان: پلاژیوگرانیت, زون فرورانش, گابرو, افیولیت, ملانژ بافت, کرمان

    The Baft ophiolitic mélange, covering an area approximately 150 Km2, is located in the Esfandaghe-Khamrood melange belt. The main part of intrusive rocks in the Baft ophiolitic mélange consists of gabbros, mostly isotropic and occasionally as pegmatitic rocks. Plagiogranites, as veins and small outcrops, are common along with gabbros and doleritic dikes through the area. Plagiogranites consist of trondhjemite, albite granite and granophyre. Based on geochemical studies, gabbros and plagiogranites are belonging to tholeiitic-calc-alkaline magmatic series. Plagiogranites are metaluminous to slightly peraluminous and typologically show characteristics between oceanic ridge (OR) and I-type granites which is consistent with their formation in a supra-subduction zone environment. Chonderite normalized REE patterns of plagiogranites show slight enrichment in LREEs along with flat HREE patterns. Chonderite normalized REE pattern of gabbros are relatively flat with slight enrichment in LREEs compare to HREEs. The derivation of an acidic melt from a gabbroic phase through either fractional crystallization and/or partial melting is less likely. It appears that the origin of Baft ophiolitic melange plagiogranites must be related to doleritic phase, although partial melting of hornblend gabbro and/or amphibolite can be also considered for at least one of the samples.

    Keywords: plagiogranite, subduction zone, gabbro, Baft ophiolite mélange, Kerman
  • هادی شفایی مقدم، حبیب شهبازی شیران
    بازالت ها، آندزیت ها، تراکی آندزیت ها، تفریت ها و لاتیت ها با گرایش شوشونیتی از مهم ترین توالی های ولکانیکی ائوسن منطقه لاهرود (اردبیل) هستند. پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم، بیوتیت و آمفیبول همراه با کلینوپیروکسن از مهمترین تشکیلدهندگان تراکی آندزیت ها (شوشونیت ها) هستند، در حالی که کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز و بیوتیت از کانی های تشکیل دهنده بازالت های شوشونیتی (آبساروکیت ها) هستند. ولکانیک های منطقه لاهرود دارای غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک بوده و با غنی شدگی در LILE و تهی شدگی در HFSE مشخص می شوند. خصوصیات پتروگرافی به همراه ژئوشیمی عناصر نادر خاکی و عناصر کمیاب نشان دهنده گرایش شوشونیتی آنها و اشتقاق از یک محیط مرتبط با فرورانش است. نقش رسوبات ورقه فرورانش شده در ناحیه گدازه های لاهرود با توجه به خصوصیات ژئوشیمیایی این گدازه ها محرز است. ولکانیک های مورد مطالعه از ذوب بخشی اندک (1/0< تا 3>) یک لرزولیتی گارنت-اسپینل دار حاصل شده اند. مقایسه ولکانیک های منطقه لاهرود با گدازه های پلیوکواترنری سبلان و ولکانیک های ائوسن منطقه هشتجین نشان دهنده گرایش ژئوشیمیایی گوشته ای و درجه ذوب بخشی متفاوت است. تشکیل این سری های آتشفشانی می تواند در ارتباط با پرشیب شدن و گسستگی صفحه فرورانش در یک زون برخوردی پس از فرورانش در نظر گرفته شود.
    کلید واژگان: ائوسن, تهی شدگی در عناصر با قدرت میدانی بالا, زون فرورانش, سنگ های ولکانیکی منطقه لاهرود, شوشونیت, غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک
    Hadi Shafaii Moghadam, Habib Shahbazi Shiran
    Basalts, andesites, trachyandesites and latites with shoshonitic affinity are the main volcanic rocks of Eocene age in the Lahrud region (Ardabil). Plagioclase, K-feldspar, biotite and amphibole associated with clinopyroxene are the main constituents of trachyandesites (shoshonites) while clinopyroxene, plagioclase and biotite are the rock-forming minerals of basalts (absarokites). The Lahrud volcanic rocks show enrichment in LREE and are characterized by enrichment in LILE and depletion in HFSE. Petrographical observations along with geochemistry of rare earth and trace elements of these lavas suggest shoshonitic affinity and derivation from a subduction zone. The geochemical behavior of the Lahrud lavas reveals the role of the trench sediments in the source region and genesis of these volcanic rocks. These lavas exhibit low degree of partial melting from a garnet-spinel lherzolite source. The comparison between the Lahrud volcanic rocks with Plio-Quaternary lavas of Sabalan and Eocene lavas of Hashtjin region highlights the different mantle source and degree of partial melting for the genesis of these volcanic rocks. The formation of these lavas is linked to slab steepening and breakoff in a post subduction collision zone.
  • مهرداد پورمحسن، محمد رهگشای، عیسی آزادی، هادی شفایی مقدم
    مجموعه افیولیتی سیه چشمه ادامه بخش شمال- شمال باختری افیولیت های خوی است که شامل واحدهای دگرگونی، توالی گوشته ای، گدازه های بازالتی و آندزیتی به همراه سنگ آهک های پلاژیک و چرت های کرتاسه بالایی هستند. گدازه های بازالتی-آندزیتی این مجموعه افیولیتی را می توان به دو دسته گدازه های قلیایی و گدازه های کلسیمی- قلیایی تقسیم بندی کرد. وجود منشورهایی از آمفیبول های غنی از تیتان به همراه کلینوپیروکسن های تیتان دار خاص گدازه های قلیایی موجود در افیولیت های سیه چشمه است. گدازه های کلسیمی- قلیایی با غنی شدگی در LREE و تهی شدگی در HFSE و گدازه های قلیایی با غنی شدگی در LREE و HFSE مشخص می شوند. واکنش یک پلوم گوشته ای با پشته میان اقیانوسی می تواند برای منشا بازالت های قلیایی در نظر گرفته شود در حالی که عملکرد یک زون فرورانش می تواند مسئول پیدایش بازالت های کلسیمی- قلیایی باشد.
    کلید واژگان: افیولیت های سیه چشمه, بازالت های قلیایی, بازالت های کلسیمی, قلیایی, پلوم گوشته ای, زون فرورانش
    H. Shafaii Moghadam
    The Siah-Cheshmeh ophiolites at the north-northwest part of the Khoy ophiolites show a dismembered pile of metamorphic units, mantle sequence, and basaltic-andesitic lavas associated with Late Cretaceous pelagic limestones and cherts. The basaltic-andesitic lavas can be divided into alkaline and calc-alkaline varieties. The presence of Ti-rich amphibole prisms and Ti-bearing clinopyroxenes is characteristic of these lavas. The calc-alkaline lavas are characterized by enrichment in LREE and depletion in HFSE while the alkaline lavas display positive LREE and HFSE anomalies. The interaction between mantle plumes with a spreading center can be considered for generation of alkaline basalts while a subduction zone is responsible for the genesis of calc-alkaline basalts.
  • فرامرزطوطی، سیما یزدانی، کمال الدین بازرگانی گیلانی
    در منطقه جنوب کهریزک، سنگهای آتشفشانی ائوسن در بخش شمالی زون ایران مرکزی رخنمون دارند. این مجموعه شامل سنگهای آذرآواری (توف و ایگنیمبریت) و گدازه ها (ریولیت، تراکی آندزیت، تراکی آندزیت بازالتی و بازالت) است. سنگهای آتشفشانی در محدوده مورد مطالعه، شواهد سنگ نگاری (زون بندی، بافت غربالی و گردشدگی سطح بلور در بلورهای پلاژیوکلاز و پیروکسن) عدم تعادل ماگما هنگام تبلور را نشان می دهند. بررسی های زمین شیمیایی نشان می دهد که گدازه های منطقه در قلمرو نیمه قلیایی و قلیایی قرار می گیرند. غنی شدگی LREE در مقایسه با HREE و بالا بودن مقدار عناصر ناسازگار LILE نسبت به HFSE همچنین بی هنجاری شاخص Nb، Ti و Ta در گدازه های منطقه، از نشانه های سنگهای مربوط به فرورانش است. گرایش گدازه های منطقه به سمت سری قلیایی، به گمان نشانگر یک رژیم کششی مشابه حوضه های پشت کمان است.
    کلید واژگان: جنوب کهریزک, ایران مرکزی, گدازه های نیمه قلیایی, قلیایی, پشت کمان, رژیم کششی, زون فرورانش
    F. Tutti, S. Yazdani, K. Bazargani-Guilani
    South Kahrizak volcanic rocks with Eocene age are located in the north part of Central Iran. These rocks are mainly composed of pyroclastics (tuff and ignimbrites) and lava flows (rhyolite, trachyandesite, basaltic trachyandesite and basalt). Petrographic evidence such as: zoning, sieve texture and rounded crystals in plagioclase and pyroxene phenocrysts show the non-equilibrium conditions between melt and crystals during magma cooling. Geochemical characteristics indicate that these rocks locate in the subalkaline to alkaline domain. The highly enrichment of LREE compared to HREE, high content of LILE relative to HFSE and significant anomalies of Nb, Ta and Ti reveal the characteristics of a subduction - related volcanism. Whereas, the alkaline affinity of rocks shows that they may have formed in an extentional region, most probably a back-arc basin.
  • نجمه سادات مهدوی، محسن آروین
    در ناحیه ده سرد سنگهای آتشفشانی- رسوبی ژوراسیک بالایی تا کرتاسه زیرین در بخش جنوبی زون سنندج- سیرجان و در جنوب کرمان رخنمون دارد. این مجموعه شامل تناوبی از روانه های گدازه ای (بازالت، آندزیت بازالتی و تراکی آندزیت بازالتی)، مواد آذرآواری (انواع گوناگون توف و برش) و سنگهای رسوبی (آهک و شیل) است.
    گدازه های ده سرد از نظر کانی شناسی، شامل میکروفنوکریست های پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن است که در یک زمینه دانه ریز از همین کانی ها به همراه کانی های فرعی اپاک و آپاتیت قرار گرفته اند. حضور بافتهای غیر تعادلی در گدازه های ده سرد، در قالب تغییرات سریع فشار ماگمایی قابل توجیه است.
    سنگهای آذرآواری درمنطقه کمتر معمول بوده و به طور کلی از نوع توف بلوری _ سنگی هستند. بلور ها بیشتر از پلاژیوکلاز، و قطعات سنگی بیشتر دارای ترکیب آندزیت بازالتی و تراکی آندزیت بازالتی می باشند. مطالعات سنگهای رسوبی، نشانگر تشکیل آنها در یک منطقه کم عمق دریایی است.
    بازالتهای ده سرد از عناصر با پتانسیل یونی پایین (K،Rb، Sr، Ba وTh+) غنی شدگی و از عناصر با پتانسیل یونی بالا (Cr، Y، P، Ce وNb) تهی شدگی را در مقایسه با MORB نوع عادی نشان می دهند. بر اساس داده های زمین شیمیایی نمودارهای عناصر جزیی و کمیاب، بازالتهای ده سرد از نوع تولئیتی حدواسط هستند. استفاده از نمودار های عنکبوتی (بهنجار شده نسبت به کندریت و MORB) نشانگر شباهتهایی میان بازالتهای ده سرد و انواع بازالتهای وابسته به زون فرورانش و در لبه فعال قاره ای و همچنین درون صفحه ای است. با توجه به این امر، یک محیط کافتی بر روی یک پوسته حدواسط اقیانوسی - قاره ای “خارج از محور بازشدگی” برای تشکیل روانه های بازالتی ده سرد نیز می تواند پیشنهاد می شود. در چنین محیطی، ماگماهای حاصل، از لحاظ ترکیبی شباهتی به ماگماهای محور بازشدگی ندارند؛ اما ممکن است شباهتهایی با آتشفشانهای درون صفحه ای از نوع کوه های زیر دریایی از خود نشان دهند.
    کلید واژگان: ده سرد, بازالت حدواسط, زون فرورانش, خارج از محور بازشدگی, درون صفحه ای
    N. S. Mahdavi, Dr. M. Arvin
    The upper Jurassic to lower Cretaceous volcano-sedimentary rocks of Deh-Sard are located in southern part of Sanandaj-Sirjan zone in the south of Kerman. They consist of intermittent lava flows (mainly basalt, basaltic-andesite and trachy-basaltic-andesite), pyroclastics (various types of tuffs and bereccias) and sedimentary rocks (limestones and shales). The Deh-Sard basalts composed essentially of plagioclase and clinopyroxene microphenocrysts, set in a matrix of the same mineralogy associated with opaque minerals and apatite as accessory phases. The existence of disequilibrium textures in Deh-Sard basalts reveals the rapid changes in the pressure of rising magma.The pyroclastic rocks are less common in the area and consist mainly of crystal litic tuffs, in which crystals are mainly plagioclases and lithic fragments mainly basaltic-andesites and trachy-basalt-andesites. The sedimentary rocks were formed in a shallow marine environment. The Deh-sard basalts shows a selective enrichment of elements with low ionic potential (eg., K, Rb, Sr, Ba,+ Th) and a depletion in elements having high ionic potential (eg., Nb, Ce, P, Y, Cr)compared to N-type MORB. Based on the geochemical data, trace and REE element diagrams, the Deh-Sard basalts show characteristics of transitional tholeiitic basalt. MORB and chonderitic normalized trace element patterns are believed to reflect that the Deh-Sard basalts have affinities toward subduction and within-plate basalts. A rift environment formed on transitional continental-oceanic crust “off-axis” from the spreading center is suggested for the formation of Deh-Sard basaltic rocks. In this case, off-axis magmas do not represent the same range of chemical variation as magmas delivered to the axial system, but they show similarity with seamount-type volcanism. The occurrence of intermittent limestones and lava flows may suggest that Deh-Sard basalts might have formed in a rift environment on transitional continental-oceanic crust “off-axis” from the spreading center.
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال