به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « فرافرورانش » در نشریات گروه « زمین شناسی »

تکرار جستجوی کلیدواژه «فرافرورانش» در نشریات گروه «علوم پایه»
  • مریم زورمند سنگری، احمد احمدی خلجی*، کمال نوری خانکهدانی، زهرا طهماسبی
    منطقه مورد مطالعه در جنوب بوانات در پهنه زاگرس مرتفع قرار دارد و جزئی از افیولیت نی ریز محسوب می شود. در این منطقه، مجموعه افیولیتی به صورت آمیزه رنگین کوچک شامل چرت های رادیولاریتی و سرپانتینیت ها می باشد. سرپانتینیت ها حاوی سرپانتین، اسپینل، کانی های تیره (به عنوان کانی های باقیمانده از سنگ اولیه)، آمفیبول و به ندرت الیوین و پیروکسن هستند. الیوین ها به شدت به سرپانتین و پیروکسن ها به بستایت تبدیل شده اند. مقادیر پایین Al2O3 و خیلی پایین TiO2 در مقابل مقادیر بالای MgO، Cr، Ni و V در این سرپانتینیت ها، بیانگر سنگ اولیه هارزبورژیت - دونیت گوشته ای برای آنهاست. مقادیر خیلی پایین CaO در این سنگ ها نیز نشان دهنده میزان کم کلینوپیروکسن در سنگ اولیه و نوع هارزبورژیتی - دونیتی آن است. براساس شیمی عناصر اصلی، کمیاب و فرعی، پریدوتیت های اولیه تشکیل دهنده این سنگ ها در یک محیط فرافرورانش - جلوقوس از یک گوشته ی متاثر از واکنش با مذاب (واکنش مذاب - سنگ) حاصل از صفحه فرورونده، تشکیل شده اند.
    کلید واژگان: زاگرس مرتفع, بوانات, افیولیت, سرپانتینیت, فرافرورانش}
    M. Zurmand Sangari, A. Ahmadi Khalaji *, K. Noori Khankahdani, Z. Tahmasbi
    The south of Bavanat area is located in the high Zagros zone and it is considered a part of the Neyriz ophiolite. In this area, the ophiolitic complex is small coloured melanges include radiolarite cherts and serpentinites. The serpentinites composed of serpentine, spinel, opaque (as residual minerals from protholith), amphibole, rarely olivine and pyroxene. Olivines have been highly altered to serpentine and pyroxenes to bastite. Low values of Al2O3 and very low TiO2 against high values MgO, Cr, Ni and V in these serpentinites indicate the protholith of harzburgite- dunite tectonites. Also, very low values of CaO in these serpentinites indicate the low amount of clinopyroxene in the protholith and its harzburgite-dunite type. Based on the chemistry of the major, minor and rare elements, the primary peridotites that make up these rocks are formed in the suprasubduction-fore arc zone from a mantle affected by the reaction with the melt (melt-rock reaction) resulting from the subducted plate.
    Keywords: High Zagros, Bavanat, Ophiolite, Serpentinite, Suprasubduction}
  • سمانه فلاح، احمد احمدی خلجی*، ایوب ویسی نیا، زهرا طهماسبی، بهمن رحیم زاده

    مجموعه افیولیتی نورآباد- هرسین به عنوان بخش جنوبی افیولیت کرمانشاه در پهنه زاگرس مرتفع قرار دارد. این مجموعه افیولیتی از بالا به پایین شامل پریدوتیت های سرپانتینی، گابروهای ایزوتروپ، گابروهای لایه ای، پلاژیوگرانیت، مجموعه دایک های صفحه ای، گدازه های بازالتی، آندزیت و سنگ های رسوبی هستند. ساختارهایی همچون جهت یافتگی، کشیدگی و انحنا در بلورها نشان می دهد که پریدوتیت های نورآباد- هرسین در شرایط گوشته بالایی تشکیل و سپس در محیط پوسته ای قرار گرفته اند. داده های حاصل از آنالیز نقطه ای بیانگر ترکیب فورستریتی الیوین با میزان (Fo 91-93) می باشد. پیروکسن ها از نوع انستاتیت و دیوپسید بوده و مقادیر ناچیز TiO2 و Al2O3 دارند. اسپینل ها نیز دارای مقادیر بالای (61-89)Mg # و (57-80) Cr# و مقادیر پایین TiO2 هستند که ماهیت افیولیتی و تهی شده دارند. در سرپانتین ها مقدار Al2O3 0.01 الی 10.42 درصد وزنی و مقدار SiO2 36.75 الی 41.08 درصد وزنی است که از نوع کریزوتیل و لیزاردیت هستند. مودال پایین کلینوپیروکسن، الیوین غنی از منیزیم و مقدار بالای Cr# و Cr/Al در اسپینل های منطقه مورد بررسی همگی نشان دهنده نرخ ذوب بخشی بالا برای هارزبورژیت ها و دونیت ها است. ترکیب شیمی کانی های مختلف، نشان از ژنز متفاوت سنگ های الترامافیک کمپلکس نورآباد- هرسین دارد و ویژگی هایی از محیط آبیسال تا پهنه فرافرورانش را نشان می دهند. بنظر می رسد این پریدوتیت ها از درجات بالای ذوب بخشی یک گوشته تهی شده زیر اقیانوسی در یک محیط فرافرورانش -پیشانی قوس تشکیل شده اند.

    کلید واژگان: شیمی کانی, ذوب بخشی, تفاله گوشته ای, فرافرورانش, افیولیت, نورآباد- هرسین}
    Samaneh Falah, Ahmad Ahamadi Khalaji *, Ayoub Veisinia, Zahra Tahmasbi, Ahman Rahimzade

    The Noorabad-Harsin ophiolite complex as part of the Kermanshah ophiolite is located in the high Zagros zone. The ophiolitic complex from the lower part to upper part is composed of serpentinized peridotites, layered gabbro, isotropic gabbro, plagiogranite, sheeted dike complex, basaltic lava, andesite and sedimentary rocks, respectively. The structure such as orientation and elongation of crystals in these rocks show that Noorabad-Harsin peridotites have been formed in the upper mantle and then emplaced in the crust. The detailed electron microprobe study olivine composition is forsterite with Fo (91-93). The composition of pyroxenes is diopside and enstatite with low contents of TiO2 and Al2O3. The study of chrome spinels has high Cr # (57-80), Mg # (61-89) and very low TiO2 content which indicate the ophiolitic and depleted mantle origin. The serpentines have Al2O3 content in the range of 0.01 to 10.42 wt. % with SiO2 content between 36.75 to 41.08 wt. percent and are chrysotile and lizardite. Low modal of clinopyroxene, Mg rich olivines and high Cr# content and Cr/Al ratio of chromian spinel from ultramafic cumulates indicate that dunites and harzburgitic rocks have formed by high degrees of partial melting. The chemical compositions of different minerals show different petrogenesis for ultramafic rocks of the Noorabad- Harsin ophiolite complex and show characteristics of the abyssal environment to supra-subduction zone. It seems these peridotites have derived by high degree partial melting of the depleted and sub-oceanic mantle in a supra-subduction zone-Fore arc and have same properties with residual mantle peridotites.

    Keywords: Mineral Chemistry, partial melting, residual mantle, Supra-subduction zone (SSZ), Ophiolite, Noorabad-Harsin}
  • لیلا خاوری، حبیب بیابانگرد، حسن میرنژاد، شجاع الدین نیرومند، حمیدرضا سلوکی
    مهم ترین واحدهای زمین شناسی منطقه ی شرق سربیشه، مجموعه های افیولیتی وابسته به کرتاسه ی فوقانی است که اغلب دارای ترکیب الترامافیک های سرپانتینی شده (دونیت، هارزبورژیت و پیروکسنیت) هستند. نهشته های کرومیتی در این سنگ ها اغلب با شکل های مختلفی مانند لایه ای، پراکنده و عدسی شکل با ابعاد متغیر مشخص می شوند. بررسی های بافتی کرومیت های گلاب نشان می دهد که اغلب آن ها دارای بافت های نخستین مانند بافت های توده ای و افشان و نیز بافت های ثانوی شامل بافت های کاتاکلاستیکی، برشی، میلونیتی و چین خورده هستند. ژئوشیمی کرومیت های گلاب نشان دهنده ی مقادیر میانگین اکسیدهای Cr2O3 (26/42 %)، MgO (23/17%)، TiO2 (36/0%) و Al2O3 (5/10%) است. نسبت Cr/Cr + Al در حد 79/0تا 93/0، نشان از غنی بودن این کرومیت ها از Cr و فقیر بودن آن ها از Al است. بالا بودن مقدار Cr2O3 و MgO در کرومیت ها حاکی از تبلور آن ها از ماگمایی با درجه ی ذوب بخشی نسبتا بالاست. میزان بالای MgO، کروم، Cr#، Mg# در کرومیت های گلاب قابل مقایسه با ماگمای مادر نوع بونینیتی است. ذخایر کرومیت پادیفرم در منطقه ی شرق سربیشه احتمالا در دنباله ی جبه ای که در محیط فرافرورانش تشکیل شده، به وجود آمده اند. تشکیل کرومیت های گلاب مشابه دنباله ی افیولیتی لوبوسا در منطقه ی جنوب تبت است.
    کلید واژگان: فرافرورانش, ماگمای بونینیتی, ژئوشیمی کرومیت گلاب, شرق سربیشه}
    The most important geological units in East of Sarbisheh are Upper Cretaceous ophiolites assemblages that are predominantly serpentinized ultramafic in composition (dunite, harzburgite and pyroxenite). Chromite deposits in these rocks have generally various forms such as lenticular, layered and disseminated with varying dimensions. Textural studies on Golab Chromites show that they have primary textures such as massive and disseminated as well as secondary textures including cataclastic, mylonites, bereccia and extensional. Geochemistry of Golab Chromites points to average amounts of Cr2O3 (42.26%), MgO (17.23%), TiO2 (0.36%) and Al2O3 (10.5%). The ratio Cr/Cr + Al (0.79 to 0.93) indicates that these chromites are enriched in Cr and depleted in Al. The high Cr2O3 and MgO contents in the Golab Chromite suggest that they were crystallized from a magma having relatively high degree of partial melting. High MgO content and Cr#, Mg# in Golab Chromites are comparable with typical parental boninitic magma. Podiform Chromitite deposits in East of Sarbisheh were probably formed in the mantle sequence, the latter was generated in the supra- subduction zone (SSZ). Golab Chromite are formed similar to Lubasa Ophiolite South Tabat.
    Keywords: Supra-subduction zone, boninitic magma, geochemistry of Golab chromite, East Sarbisheh}
  • رضا کهنسال*، منصور قربانی، سید محمد پورمعافی، مرتضی خلعت بری جعفری، جعفر عمرانی، صدیقه ذوالفقاری، سارا سلیمانی
    سنگ های افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیت های حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسی های صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازه های بازالتی بالشی همراه با چرت های رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از گدازه های بازالتی بالشی در بخش های زیرین- میانی و انواع توف ها در بخش های بالایی تشکیل شده است. روانه های صفحه ای، برش های هیالوکلاستیک و سنگ آهک های پلاژیک به صورت بین لایه ای فضای میان گدازه ها و توف ها را پر کرده اند. گسترش گدازه های بالشی در مقایسه با روانه های صفحه ای بیشتر است و بیشترآنها فیریک هستند.با اینکه غنی شدگی عناصر LILE و تهی شدگی برخی عناصر(HFSE (Ta، Nb ناشی از تمایل گدازه های بالشی ناحیه فرومد به محیط های فرورانش (کمان های جزیره ای) و غنی شدگی متفاوت در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE نشان دهنده وجود گوشته ای ناهمگن در تشکیل بازالت های بالشی است، ولی سرشت دوگانه ماگمایی (توله ایتی و کالک آلکالن) گدازه ها و جایگاه آنها در نمودارهای زمین ساخت- ماگمایی و همچنین تهی شدگی آشکار عنصر Th در گدازه های تورونین پسین- سانتونین همگی نشانگر شکل گیری توالی خروجی افیولیتی ناحیه فرومد در محیط فرافرورانش و در حوضه پشت کمان است.
    کلید واژگان: توالی خروجی, افیولیت, گدازه بالشی, روانه صفحه ای, فرافرورانش, حوضه پشت کمان}
    R. Kohansal*, M.Ghorbani, S. M. Pourmoafi, M. Khalatbari Jafari, J. Omrani, S. Zolfaghari, S.Soleimani
    The Forumadophiolitic rocks as a part of Iran marginal microcontinentophiolites have been situated in the western part of Sabzevarophiolite. Field study shows extrusive sequence in this area with Late Cretaceous in age. This sequence has included basaltic pillow lavas with radiolarian chert related to Late Turonian-Santonian، in contrast to Coniacian- Late Campanian age، when this sequence has composed of basaltic pillow lavas in lower - middle part and various tuffs in upper part. Sheet flows، hyaloclasticbreccias and pelagic limestone are intercalations between lavas and tuffs. Abundantly، pillow lavas with phyric texture are most predominant feature contrast with sheet flows. Whereas enrichment of LILE and depletion of some HFSE (Nb، Ta) exhibit subduction environment (island arcs) for pillow lavas of Forumad، and different enrichment in LREE to HREE displays unhomogenous mantle in the generation of them; the presence of two magmatic nature in lavas (tholeiitic and calc-alkaline)، their positions in tectonomagmatic diagrams and clear enrichment of Th element in Late Turonian –Santonian lavas which are generally exhibition of ophiolitic extrusive sequence in Forumad area have been generated in a supra-subduction environment and back-arc basin.
    Keywords: Extrusive Sequence, Ophiolite, Pillow lava, Sheet flow, Supra, subduction, Back, arc basin}
  • مطالعه سنگ نگاری و ریزساختار های سرپانتینیت های کمپلکس سیخوران (جنوب خاوری کرمان)
    داریوش اسماعیلی*، محبوبه حیدری، رضا مقدور مشهور
    کمپلکس اولترامافیک- مافیک سیخوران در پهنه ساختاری سنندج- سیرجان قرار دارد و شامل واحد هارزبورژیت و دونیت پورفیروکلاستیک و واحد کومولا های گابرویی لایه ای است. با مطالعه ریزساختار ها و ویژگی های ژئوشیمی سرپانتینیت هایی از هارزبورژیت ها و دونیت ها درک بهتری از فرایند های سرپانتینی شدن و جایگیری این کمپلکس به دست می-آید. بر پایه این مطالعه سه نوع ریزساختار شامل ریزساختار حالت جامد دما بالا که بیشتر در بخش شمال خاوری واحد دونیت پورفیروکلاستیک دیده می شود، ریزساختار حالت جامد دما پایین که در بخش شمال خاوری و مرکزی دونیت ها و هارزبورژیت ها گسترش یافته و ریزساختار های ساب میلونیتی و میلونیتی بیشتر در بخش هارزبورژیتی گسترش دارند، شناسایی شد. همچنین ریزساختار های رگه ای نیز در بخش میلونیتی و ساب میلونیتی دیده شده اند. رگه های مطالعه شده در اثر دو فرایند 1) انحلال و 2) بسته شدن شکاف (Crack – Seal) تشکیل شده اند. دگرشکلی ها بیشتر در نمونه های مجاور گسل آشین متمرکز بوده است. سیال های گرمابی سبب سرپانتینی شدن و تحرک آهن و عناصر دیگر از کانی های فرومنیزیم در پریدوتیت اولیه شده اند. سرپانتینیت ها محدوده (SiO2(38.8-41.7Wt) و تهی شدگی از (Al2O3(0.1-1.3 و (CaO (0.3-0.9 نشان می دهند. تهی شدگی از اکسید کلسیم و آلومینیم و غنی شدگی از کروم و نیکل نشان‍دهنده سنگ مادر دونیت یا هارزبورژیت گوشته ای تهی شده است و آنها در نمودار Cr-TiO2 در منطقه فرافرورانش قرار گرفته اند.
    کلید واژگان: آنتی گوریت, تبلور دوباره, سیخوران, فرافرورانش, دگرشکلی}
    Microstructures and Petrography of Sikhoran Complex Serpentinites (SE of Kerman)
    D. Esmaeily*, M. Heidari, R. Maghdour, Mashhour
    The Sikhoran Mafic–Ultramafic complex is located in the Sanandaj – Sirjan structural zone. The complex consists of two main rock units: the lower harzburgite - porphyroclastic dunite unit and the upper layered gabbroic cumulate unit. The microstructures and geochemical evidences provided a better understanding of serpentinization and emplacement processes of this complex. The petrographic studies revealed three microstructural types including: High T solid slate microstructure, which occurs mainly in NE of the porphyroclastic dunite unit, Low T solid state microstructure in NE and central parts of dunites – harzburgites, and finally mylonitic - sub mylonitic microstructures, which mainly found in harzburgite unit. Moreover, the vein microstructures outcrop in the mylonitic- submylonitic zone. The veins have been formed by two processes of crack seal and dissolution. Deformations have occurred mainly around the Ashin fault. Hydrothermal fluids have resulted in serpentinization and mobility of iron and also other elements from ferromagnesian minerals of primary peridotites. Serpentinites show the SiO2 amount of 38.8-41.7 wt%, and also depletion of Al2O3 and CaO. The depletion in CaO (0.3-0.9 wt %) and Al2O3 (0.1- 1.3) and enrichment in Cr and Ni indicate the depleted parent rock of mantle harzburgite or dunite, and a supra- subduction zone in Cr - TiO2 diagram.
    Keywords: Antigorite, Recrystalization, Sikhoran, Supra, Subduction zone, Deformation}
  • ملیحه قورچی روکی، محمدحسن کریم پور، جی لنگ فارمر، چارلز استرن

    منطقه اکتشافی هلاک آباد در شمال شرق پهنه ایران مرکزی (پهنه ساختاری سبزوار) قرار دارد. در این پژوهش تکامل ژئوشیمیایی، سن و منشا بخشی از کمان ماگمایی (توده های نفوذی) شمال شرقی ایران در منطقه هلاک آباد (خراسان رضوی) مورد مطالعه قرار گرفته است. رخنمونهای سنگی به ترتیب سن نسبی شامل سنگهای آتشفشانی با سرشت داسیت، آندزیت و بازالت، سنگهای رسوبی آهکی، سنگهای درونی شامل دیوریت، کوارتزدیوریت، مونزودیوریت، کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت و گرانیت و واحدهای رسوبی آهک، ماسه سنگ و کنگلومراست. پذیرفتاری مغناطیسی توده های گرانیتوئیدی بیش از SI 5- 10× 100 است، لذا متعلق به سری مگنتیت (اکسیدان) هستند. ماگماتیسم یادشده به طور عمده در قلمرو پتاسیم پایین (سری تولئیتی) و متاآلومین قرار می گیرند. مقادیر عناصر Ti، Nb، Th، Zr در مقایسه با N-MORB کاهیدگی نشان می دهند. الگوی عناصر کمیاب روند تقریبا مسطحی را نشان می دهند. سن توده گرانودیوریتی بر اساس سن سنجی اورانیوم سرب زیرکن 8/1± 7/99 میلیون سال (کرتاسه میانی) است و نسبت 87Sr/86Sr اولیه آنها 7047/0 است. داده های ترکیب ژئوشیمیایی و نسبتهای ایزوتوپی 87Sr/86Sr اولیه نشان دهنده ماگماتیسم مرتبط با قوسهای آتشفشانی و زون فرورانش در این منطقه است. ماگماتیسم مورد مطالعه با ویژگی های محتوای بالای Na2O (7-3 %)، مقدار کم K2O (12/0-1 %)، مقدار بالای CaO (4 تا 7/5 %)، مقدار کم Rb (1 تا 20 پی پی ام)، محتوای کم REE (کمتر از 40)، نسبت بالای Ba/Nb، نسبت Sm/Yb کمتر از 2، مقدار (La/Yb)N کمتر از 2، میزان ایزوتوپ اولیه 87Sr/86Sr کمتر از 7045/0 و میزان εNd اولیه 5/4+ ویژگی های غیر گرانیتوئیدهای معمول زون فرورانش را نشان می دهد. ویژگی های ژئوشیمیایی و پترولوژیکی نشان دهنده ذوب در فشار نسبتا کم (عمق کم) است. شواهد نشان دهنده آن است که تشکیل این توده گرانیتوئیدی نیازمند یک ناحیه فرافرورانش است.

    کلید واژگان: تعیین سن, ایزوتوپ ناپایدار, پتروژنز, فرافرورانش, سبزوار, هلاک آباد}
    Maliheh Ghourchi, Mohammad Hassan Karimpour, G. Lang Farmer, Charles Stern

    The Halak Abad prospect occurs in the northeastern part of Central Iran zone (Sabzevar structural zone). In this investigation، geochemical evolution، age and source of part of northeastern Iran magmatic arc (intrusive bodies) in Halak Abad area in the Khorasan Razavi province has been studied. The exposed rocks consist of volcanic rocks with andesite and dacite nature، limestone، plutonic rocks mostly diorite، quartz diorite، monzodiorite، quartz monzonite، granodiorite and granite and sedimentary rocks such as limestone، sandstone and conglomerate. Magnetic susceptibility of intrusive rocks is >100 × 10-5 SI، so they belong to the magnetite-series (oxidized). This magmatism is mainly low-K (tholeiite series) and meta-aluminous. The amounts of Zr، Th، Nb and Ti show depletion compared to N-MORB. Trace elements behavior shows a nearly flat pattern. Age of granodiorite body based on U-Pb zircon dating is 99. 7±1. 8 Ma (Mid-Cretaceous) and 87Sr/86Sr initial ratio is 0. 7047. The geochemical signature and 87Sr/86Sr initial ratio in the area suggest volcanic arc magmatism in subduction zone. This magmatism has characteristic such as high Na2O (3-7 %)، low K2O (0. 12-1 %)، high CaO (4-5. 7%)، low Rb (1-20 ppm)، low total REE

    Keywords: Age Dating, radiogenic Isotope, petrogenesis, suprasubduction, Sabzevar, Halak Abad}
  • مرتضی خلعت بری جعفری*، مجتبی میرزایی، محمدرضا جان نثاری
    توالی پوسته ای درونی (پلوتونیک) رخنمون یافته در محدوده شمال قره قلی- باغ جر جزیی از افیولیت سبزوار است که در کناره شمالی خرده قاره ایران مرکزی برونزد دارد. این توالی دربردارنده الیوین گابرو و پیروکسن گابرو با ویژگی های کومولیتی، گابرو توده ای، گابرو فولیه و کمپلکس دایک های ورقه ای دیابازی است که توسط نفوذی های (اینتروژن های) ورلیتی، توده های کوچک، دایک ها و رگه های پگماتیت گابرو و پلاژیوگرانیت قطع شده اند. این توالی قابل مقایسه با بخش های بالایی گابروها در کمپلکس های افیولیتی شناخته شده هستند. این سنگ ها قطعه و برش(اسلایس) بزرگ زمین ساختی را تشکیل داده که روی پریدوتیت های سرپانتینیتی رانده شده و یا این که به صورت زمین ساختی در زیر آنها قرار گرفته اند. گابروهای کومولیتی به صورت تدریجی به گابروهای ایزوتروپ تبدیل شده اند و این گابروها نیز به صورت عادی به کمپلکس دایک های ورقه ای دیابازی تغییر یافته اند. اندازه گیری های ساختاری از لایه بندی ماگمایی و آزیموت دایک های دیابازی ورقه ای، نفوذی های ورلیتی پگماتیت گابرو و پلاژیوگرانیت نشان از راستای خاوری- باختری در شمال قره قلی و راستای شمالی- جنوبی در جنوب باختری سلیمانیه دارد که معرف تشکیل پوسته اقیانوسی در پهنه های خردشدگی اقیانوسی است. مطالعات میکروسکوپی نشان می دهد که بافت های مزوکومولا و هتراد کومولا فراوان بوده اند که معرف حجره های ماگمایی با سیستم باز در محیط های فرافرورانش هستند. روند تبلور کانی ها در گابروها به صورت الیوین←پلاژیوکلاز←کلینوپیروکسن± ارتوپیروکسن←آمفیبول شبیه (مورب ها) و یا الیوین← کلینوپیروکسن± ارتوپیروکسن←پلاژیوکلاز←آمفیبول (شیبه کمان) است. بافت های میکروسکوپی مزوکومولا و هترادکومولا چیره هستند که معرف حجره های ماگمایی باز در پهنه های فرافرورانش است. بررسی تجزیه های شیمیایی نشان از گوناگونی ترکیبی نمونه ها دارد، به گونه ای که نمودارهای عنکبوتی دارای تهی شدگی از Nb و غنی شدگی از LREE هستند. ویژگی های تیتان پایین، قرار گیری در حوضه های کومولیتی و غیرکومولیتی مرتبط با کمان ها، جایگاه زمین ساختی- ماگمایی (تکتونوماگماتیک) جزایر کمانی تا مورب، همگی نشان از منشا فرافرورانش این سنگ ها در طی دوره کرتاسه بالایی دارد.
    کلید واژگان: گابرو, کومولا, مزوکومولا, هترادکومولا, مورب, فرافرورانش}
    M. Khalatbari Jafari*, M. Mirzaie, M. R. Jannessary
    The plutonic crustal sequence of Garagoli-Bagjar, located in NE Sabzevar, is a part of ophiolitic association in the outer part of Central Iran microcontinent. This sequence comprises cumulative olivine gabbro, pyroxene gabbro, isotropic gabbro, foliated gabbro and diabasic sheeted dike complex, cross cut by the wherlitic intrusion, pegmatite gabbro and plagiogranite as small bodies, dikes and veins. This sequence is comparable to upper gabbroic part of the well known ophiolite complex. These rocks construct a large tectonic slics thrusted over the serpentinized peridotites and tectonically located under serpentinites. The cumulative gabbros change gradually to isotropic gabbro upwards and at the same time isotropic gabbro change generally to diabasic sheeted dike complex. The structural measurements of magmatic layering and strike of sheeted dikes, wherlitic intrusions, pegmatite gabbro and plagiogranite revealing E-W direction in the north of Qaragoli and N-S direction in SW Solymanieh might be comparable to the formation of plutoinc oceanic crust in fractures zone. The microscopic studies exhibit that mesocumulate to heteradcumulate textures are abundant which indicate the open magmatic chamber of the supra-subduction zones. The crystallization trends show diversity from olivine-plagioclase-clinopyroxene-orthopyroxene-amphibole trend (MORB like) to olivine-clinopyroxene-orthopyroxeneplagioclase- amphibole trend (as arc type). The study of the chemical analyses indicates diverse compositions and primitive mantle normalized spider diagrams show depletion of Nb with different enrichement of LREE. The low-Ti character, locations in arc related cumulate and non cumulate fields, island arc to MORB tectonomagmatic setting remark their supra subduction origin which formed in Late Cretaceous.
    Keywords: Gabbro, Cumulate, Mesocumulate, Heteradcumulate, MORB, Supra, Subduction}
  • محمدالیاس مسلم پور*، مرتضی خلعت بری جعفری، توموآکی موریشیتا، مجید قادری
    توالی گوشته ای رخنمون یافته در باختر محدوده فنوج- مسکوتان، دربردارنده لرزولیت و هارزبورژیت کلینوپیروکسن دار با بافت پورفیروکلاستیک، لرزولیت ریزبلور با کانی های نوظهور، عدسی های پراکنده کرومیتیت و نفوذی های گابرویی قطع کننده است. بررسی های سنگ نگاری و داده های مایکروپروب، شواهدی از فعل و انفعالات پریدوتیت/مذاب، فرایندهای پس از ذوب و فعل و انفعالات ساب سالیدوس را نشان می دهند که با ظهور دو نسل پیروکسن- الیوین دگرشکل و اولیه و پیروکسن- الیوین- آمفیبول نوظهور و ریزبلور تجلی یافته است. کانی های نسل دوم به صورت میانبار، بینابینی و ریزبلور تشکیل شده اند. این دو نسل از کانی ها، ویژگی های ژئوشیمیایی کاملا متمایز دارند، به گونه ای که کانی های نسل اول، قابل مقایسه با پریدوتیت های پشته های میان اقیانوسی و کانی های نسل دوم، ویژگی هایی متمایل به محیط های فرافرورانش را نشان می دهند. بنابراین ترکیب شیمیایی کانی های نسل های مختلف، نشان از سنگ زایی متفاوت سنگ های اولترامافیک کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان دارد. تفسیر داده های شیمیایی از سنگ کل نشان می دهد که این سنگ ها منبع گوشته ای از نوع مورب تهی شده دارند که 5 تا 15 درصد ذوب بخشی را تحمل کرده اند. بررسی الگوهای عناصر خاکی کمیاب بهنجارشده با مقادیر استاندارد کندریت و مقایسه آنها با الگوهای گوشته ای از نوع مورب تهی شده (DMM)، نشانگر غنی شدگی LREE و HREE نسبت به MREE و ارائه الگوهای U شکل است، بنابراین پریدوتیت های کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان، تحول چندمرحله ای را تجربه کرده اند و ویژگی هایی از محیط آبیسال تا پهنه فرافرورانش نشان می دهند. می توان گفت که گذر از محیط آبیسال به سمت فرافرورانش متاثر از سیال های برخاسته از صفحه فرورونده بوده است.
    کلید واژگان: مکران, نئوتتیس, پریدوتیت, مورب, توالی گوشته ای, فرافرورانش, آبیسال}
    M. E. Moslempour*, M. Khalatbari, Jafari, T. Morishita, M. Ghaderi
    Mantle sequences exposed in west of Fannuj- Maskutan area comprise of lherzolite and porphyroclastic cpx-bearing harzburgite in the lower part and recrystallized fine-grained lherzolite with chromitite lenses in the upper parts of the sequence. Petrography studies and microprobe data show evidence of melt/peridotite interactions, post-melting processes and subsolidus interactions associated with the appearance of two generations of deformed primary pyroxene-olivine and fine-grained pyroxene-olivine amphibole neoblasts. Second generation of minerals formed as inclusion, interstitial and fine-grained. These two groups of minerals have different geochemical characteristics, i.e., the first group are comparable with abyssal peridotites and the second group are comparable to suprasubduction peridotites. Therefore, the chemical compositions of different generations of minerals show different petrogenesis for ultramafic rocks of the Fannuj- Maskutan ophiolitie complex. Interpretation of whole rock chemical data indicate that these rocks have a depleted MORB mantle source which underwent 5-15% partial melting. Rare earth element patterns normalized with chondrite standard values and compared with patterns of depleted MORB mantle (DMM), indicate enrichment in LREE/MREE ration and show U-shape patterns. Thus, the peridotites of the Fannuj-Maskutan ophiolitie have experienced multistage evolution and show characteristics of abyssal environment to suprasubduction zone. It might be said that transition from abyssal environment to suprasubduction has been affected by fluids derived from the subducted slab.
    Keywords: Makran, Neo, Tethys, Peridotite, MORB, Mantle section, Supra, subduction zone (SSZ), Abyssal}
  • مرتضی خلعت بری جعفری، هادی سپهر
    افیولیت تکتونیزه جنوب ده شیر در انتهای شمالی کمربند افیولیتی شهربابک- ده شیر، در حاشیه جنوبی خرده قاره ایران مرکزی رخنمون دارد و دربردارنده پریدوتیت های گوشته ای و توالی پوسته ای است. پریدوتیت های گوشته ای، سرپانتینی شده و دربردارنده هارزبورژیت کلینوپیروکسن دار و لرزولیت هستند که توسط دایک های دیابازی منفرد قطع شده اند. توالی پوسته ای گابروی لایه ای ندارد و دربردارنده گابروهای ایزوتروپ با ویژگی های کومولایی است که به صورتی تدریجی و در بالا به کمپلکس دایک های ورقه ای دیابازی تبدیل و توسط ادخال های ورلیتی، دایک ها و پاکت های کوارتزدیوریت-کوارتزمونزودیوریت و پگماتیت گابرو قطع شده اند. توالی آتشفشانی این مجموعه نیز شامل تناوبی از چرت، رادیولاریت، سنگ آهک پلاژیک دارای ریززیاهای (میکروفوناهای) کرتاسه بالایی در قاعده و برش هیالوکلاستیک، هیالوکلاستیت، توف، روانه صفحه ای و گدازه بالشی در بالای توالی است. بر اساس تجزیه های شیمیایی، سنگ های توالی پوسته ای تنوع ترکیبی و روند ماگمایی تولئیتی تا کلسیمی- قلیایی نشان می دهند. در بررسی نمودارهای تکتونوماگمایی، این سنگ ها بیشتر در محدوده کمان های آتشفشانی و گاهی در قلمرو اقیانوسی جای گرفته اند. الگوهای بهنجارشده با مقادیر گوشته اولیه، ویژگی های افیولیت های فرافرورانش مانند تهی شدگی از عنصر Nb در بیشتر تجزیه ها و Ti در برخی از آنها را دارد. این الگوها در ترازهای مختلفی جای گرفته اند و غنی شدگی متفاوت از عناصر LILE نشان می دهند که می تواند نشان دهنده ناهمگونی منبع گوشته ای و درجات متفاوت ذوب بخشی باشد. بررسی رفتار عناصر در نمودارهای مختلف و مقایسه آنها با مناطق تکتونوماگمایی شاخص، در قلمروهایی به دور از مورب و نزدیک به کمان و بررسی مقادیر برخی از عناصر مانند Ba، Th، Nb و Yb و نسبت های آنها نشاندهنده تاثیر متفاوت سیال های برخاسته از صفحه فرورونده بر گوه گوشته ای دارد. این ویژگی های ژئوشیمیایی و رخنمون ادخال های(اینتروژن) ورلیتی و توده های کوچک کوارتز دیوریتی- کوارتزمونزودیوریتی هورنبلنددار، نشان می دهد که افیولیت جنوب ده شیر، مراحل متوالی از حوادث شامل تولد، جوانی و بلوغ یک افیولیت را پشت سر گذاشته است که پیامد طبیعی تشکیل افیولیت ها در سامانه های فرافرورانش است. به نظر می رسد که افیولیت جنوب ده شیر در محدوده ای نزدیک به پیشانی کمان با فاصله اندکی از لبه آن تشکیل شده که با سناریوی فرورانش نئوتتیس، طی کرتاسه بالایی قابل توجیه است.
    کلید واژگان: افیولیت, پریدوتیت, گابروی ایزوتروپ, توالی پوسته ای, فرافرورانش}
    M. Khalatbari Jafari, H. Sepehr
    The south Dehshir tectonized Ophiolite located at the extreme northern part of Sharbabak Dehshir Ophiolite belt comprise of mantle peridotite and crustal sequence. The mantle peridotites are well serpentinized and consist of cpx- bearing harzburgite and lherzolite, cross cut by isolated diabasic dikes. There is no layered gabbro in the crustal sequence and that comprise of high level isotrope gabbro with cumulative character which gradually change to diabase sheeted dike complex on top of the sequence intruded by wherlitic intrusion, quartz diorite, pegmatite gabbro and plagiogranite- tronjemite. The volcanic sequence of this association consist of alternation of chert, radiolarite, pelagic limestone have Upper Cretaceous microfaunas at base and hyaloclastic breccia, hyaloclastite, tuff and pillow lava on top the sequence. The sheeted dike complex oriented in N- S direction with couples of inclinations toward either the east or the west. Listvenite and rodingite are the sporadic metasomatic rocks that expose inside the tectonized assemblage. A few dislocated amphibolites and calc-silicate blocks are tectonically exposed. Base of chemical analyses the crustal sequence show variety in composition and have tholeitic to calc-alkaline trends. In the tectonomagmatic diagrams, these rocks are often placed in the regions associated with the volcanic arcs and in some occasions they are plotted in the oceanic basin regions. The primitive mantlenormalized spider diagrams show depletion of Nb in most of analysis and depletion of Zr and Ti in some of them which indicating a supra- subduction origin. These types of patterns located in different levels and characterized by enrichment of LILE, might be related to diversity in mantle source and different degree of partial melting. The behavior of elements in different diagrams and comparation with the different tectonic setting, show that they tend located far from MORB type and near by the Arc type. The values of the elements such as Ba, Th, Nb, Yb, indicate the influence of the fluids releaved from the subducted slab on the mantle wedge. These geochemical characters and the expose of wherlitic intrusions and the small intrusionsof quartz diorite-quartze monzodiorite indicate that the South Dehshir tectonized Ophiolite display a consistent sequence of events during their formation and evolution, includes birth, youth and maturity stages which is a natural consequence of the Supra- subduction zones. It seam that the Dehshir Ophiolite formed in a forearc basin with a distance from margin could be interpret with the downgoing of Neo-Tehytis in Late Cretaceous.
    Keywords: Ophiolite, Peridotite, Isotope Gabbro, Crustal Sequence, Supra, Subduction}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال