به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « رسوب گذاری » در نشریات گروه « محیط زیست »

تکرار جستجوی کلیدواژه «رسوب گذاری» در نشریات گروه «علوم پایه»
  • کیومرث روشنگر*، سپهر گودرزی، حمیدرضا عباس زاده
    یکی از مسایل مهم در مهندسی هیدرولیک کاهش میزان فرسایش در رودخانه ها با استفاده از آب شکن ها به منظور حفظ خاک است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عددی تاثیر وجود آب شکن بر پارامترهای رسوبی جریان با استفاده از نرم افزار FLOW-3D است. بدین منظور آب شکن ها در زوایای °30، °60 و °90، تحت 10 سناریوی مختلف در دبی و شرایط هیدرولیکی متفاوت ممکن مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حاضر شبکه بندی با ابعاد mm 5 به عنوان شبکه بهینه برای شبیه سازی مدل ها انتخاب شد. همچنین مدل آشفتگی LES (شبیه سازی گردابه های بزرگ) برای شبیه سازی ها مورد استفاده قرار گرفت. در سناریوهایی که از دو عدد تیغه استفاده شده است، در تیغه اول آبشستگی مشاهده می گردد درحالی که در آب شکن بعد از آب شکن اول در جهت جریان، پدیده رسوب گذاری رویت شد. به طوری که در سناریوی دو تیغه ای با فاصله m 60/0 از هم، mm 48 فرسایش رخ داد. بیشترین میزان آبشستگی مربوط به آب شکن با حالت قوسی (LLeft-Q285) به میزان mm 45 است. تغییرات دبی در میزان آبشستگی تاثیر بالایی دارد. به طوری که با مقایسه سناریوهای با یک آب شکن (I-Q285، I-Q200 و I-Q350) کم ترین میزان آن با مقدار mm 5/5 مربوط به I-Q200 است. بررسی نتایج نشان داد که کم ترین میزان فرسایش در آب شکن های زاویه دار مربوط به سناریو با زاویه کم تر است.
    کلید واژگان: آبشستگی, آب شکن, رسوب گذاری, فرسایش, VOF}
    Kiyoumars Roushangar *, Sepehr Goodarzi, Hamidreza Abbaszadeh
    One of the significant issues in hydraulic engineering is reducing erosion in rivers by using groynes to preserve soil. The purpose of this study is to investigate numerically the groynes' presence on the sedimentary flow parameters using FLOW-3D software. For this purpose, groynes were examined at angles 30°, 60°, and 90° under 10 scenarios in various discharge and hydraulic conditions. Here, the mesh block with dimensions of 5 mm was chosen as the optimal mesh block for simulating models. In addition, Large Eddy Simulation (LES) turbulence model was used for simulations. In the scenarios where two blades are used scouring is observed in the first blade, while the sedimentation phenomenon was observed in the groyne after the first groyne in the direction of the flow. In the two blades with a distance of 0.60 m from each other, 48 mm erosion occurred. The highest amount of scour is related to the arched groyne (LLeft-Q285) with 45 mm. Discharges have an increased effect on scouring, so by comparing the scenarios with one groyne (I-Q285, I-Q200, and I-Q350), the lowest amount is with the value of 5.5mm corresponding to I-Q200. The insufficient erosion in the angled groynes corresponds to the smaller angle scenario.
    Keywords: Erosion, Groyne, Sedimentation, Scouring, VOF}
  • رامتین صبح خیز فومنی، علیرضا مردوخ پور*
    زمینه و هدف

    تخمین میزان رسوب به وسیله رودخانه یکی از مسایلی هست که مورد توجه محققان بسیاری از گذشته تاکنون قرار گرفته است. کاهش ظرفیت مخزن سد به وسیله رسوبات، اثرات مختلفی بر روی بخشهای مختلف گذاشته و سبب اثرات نامطلوب در حقابه هایی می شود که در بدو امر مورد توافق قرار گرفته اند که عواقب اقتصادی و خاص خود را خواهد دارد.  هدف از این تحقیق بررسی میزان رسوب رودخانه با توجه به الگوریتم های شبکه عصبی و با استفاده از فرمول های تجربی موجود و همچنین روش های جدید موسوم به جعبه ی سیاه می باشد.

    روش و بررسی

    به منظور تخمین میزان رسوب از اطلاعات دبی سال های 1349 تا 1390 مربوط به رودخانه زاینده رود در ایستگاه اسکندری که یکی از ایستگاه های اندازه گیری های هیدرولوژیکی میباشد استفاده شده است. بدین منظور از دبی آب به عنوان ورودی و دبی رسوب به عنوان خروجی استفاده شده است.

    یافته ها

      از نتایج به دست آمده، این گونه استنباط می شود که شبکه RBF به دلیل داشتن خطای کمتر در مرحله آزمون دارای عملکرد بهتری است، اما با در نظر گرفتن سایر پارامترها و همچنین میزان خطا در مرحله ی TRAIN به نظر می رسد شبکه MLP دارای عملکرد بهتری است.

    بحث و نتیجه گیری

    در نهایت بعد از مدل سازی با استفاده از شبکه های عصبی و رابطه انیشتین و منحنی سنجه رسوب، این نتیجه بدست آمده است که برای  تخمین میزان رسوب می توان به شبکه های عصبی اعتماد بیشتری داشت.

    کلید واژگان: رسوب گذاری, شبکه عصبی, رودخانه, منحنی سنجه}
    Ramtin Sobhkhiz, Alireza Mardookhpour *
    Background and Objective

    Estimating the amount of sediment by the river is one of the topics that has been considered by many researchers since the past. Reduction of the dam reservoir capacity because of sediments has different effects on different sections and causes adverse effects on the water rights that were initially agreed upon, which will impose several economic and specific consequences. This study aims to model and estimate the amount of suspended sediment using existing experimental equations and new methods called black box.

    Material and Methodology

    The discharge (volumetric flow rate) related to Zayandehrud River in Eskandari station, one of the hydrological measuring stations, has been used to estimate the amount of sediment. For this purpose, water discharge and sediment rate are used as input and output, respectively.

    Findings

    According to the obtained results, it is concluded that the RBF network has better performance due to less error in the test stage, but the MLP network seems to have a better performance considering other parameters and the error in the TRAIN stage.

    Discussion and Conclusion

    Finally, after modeling by using neural networks, the Einstein relationship, and the sediment measurement curve, it is inferred that neural networks are more accurate to estimate the amount of sediment.

    Keywords: sedimentation, Artificial Neural Network, River, Sediment measurement curve}
  • محمدحسین سدری*، مهدی کرمی مقدم، عطا امینی

    به منظور جلوگیری از تشدید فرسایش خاک در مدیریت حوزه های آبخیز، برآورد فرسایش، تعیین منبع تولید و اشکال فرسایش، ضروری است. در این پژوهش با بررسی داده های مکانی و بازدیدهای صحرایی، میزان رسوب و اشکال مختلف فرسایش حوزه آبخیز خورخوره در استان کردستان موردبررسی قرار گرفت. جهت برآورد رسوب حوضه از روش منحنی سنجه رسوب استفاده شد. همچنین برای بررسی انواع فرسایش، نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و عکس های هوایی منطقه موردمطالعه، جمع آوری و در سامانه اطلاعات جغرافیایی مورد آنالیز قرار گرفتند. با این اطلاعات و برهم نهی لایه های زمین شناسی و ژیومورفولوژی، تعداد 68 زیرحوضه به عنوان واحدهای کاری تعیین شد. سپس با بازدید صحرایی، نسبت به امتیازدهی به روش BLM در هر واحد کاری جهت تعیین شکل فرسایش اقدام شد. نتایج نشان داد مقدار رسوب معلق کل حوضه برابر ton/yr 2990 و مقدار بار کف حدود 15% بار معلق می باشد. مقدار تولید رسوب ویژه حوضه ton/km2.yr 3/25 برآورد شد. نتایج نشان داد در تعدادی از زیرحوضه ها تمامی اشکال فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراه ه ای و رودخانه ای در حال رخ دادن است. همچنین غالب مساحت حوضه در کلاس حساس و خیلی حساس به فرسایش قرار دارند.

    کلید واژگان: کردستان, رسوب گذاری, فرسایش, حفاظت خاک, حوزه آبخیز}
    MohammadHossein Sedri *, Mehdi Karami Moghadam, Ata Amini

    In order to plan and recognize the destructive condition of the watershed, it is indispensable to know the extent of erosion and sedimentation produced from each basin. In this study, the soil erosion and sediment estimation of the Khorkhoreh basin using Sediment Rating Curves were investigated. By integrating geological and geomorphological layers in GIS and removing polygons under 6 ha, 24 working units and 68 sub-basins were attained. To identify the erosion type through field visits, the Bureau of Land Management (BLM) scoring was carried out in each work unit. Using the sediment curve, the amount of total suspended load in the basin was obtained as 2990 ton/yr. With the calculations performed, the amount of specific sediment yield in the Khorkhoreh basin was found to be 25.3 ton/km2. All types of erosion were seen in the portions of the basin, while most of the basin area belongs to the “sensitive” and “very sensitive” to erosion classes. Examination of erosion types showed that in most of the basin’s working units, all types of erosion such as Sheet erosion, Rill erosion, Gully erosion, Channel erosion, and Stream Bank erosion can be observed.

    Keywords: Kurdistan province, Sedimentation station, Soil protection, Mechanical erosion}
  • مجتبی قره محمودلو*، نادر جندقی، مریم صیادی
    سابقه و هدف

    خورندگی و رسوب گذاری آب فرآیندهای فیزیکوشیمیایی هستند که سبب کاهش مقدار جریان آب در لوله های انتقال آب، کاهش عمر مفید تاسیسات آبرسانی، افزایش مصرف انرژی برای انتقال آب و بروز برخی بیماری ها در مصرف کنندگان می گردد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تمایل خوردگی و ترسیب در طول مسیر رودخانه گرگانرود یکی از مهمترین رودخانه های دشت گرگان از ارتفاعات البرز تا خلیج گرگان انجام شد.

    مواد و روش ها:

     در این پژوهش از نتایج آنالیز 11 پارامتر فیزیکوشیمیایی (شامل: کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، بی کربنات، کلراید، سولفات، کل جامدات محلول، هدایت الکتریکی، دما و pH) رودخانه گرگانرود مربوط به چهار ایستگاه هیدرومتری (لزوره، ارازکوسه، قزاقلی و بصیرآباد) در یک دوره 10 ساله (1393 - 1383) استفاده شد. ابتدا تغییرات میانگین سالانه پارامترهای کیفی نمونه های آب در طول دوره آماری مربوط به ایستگاه های مورد مطالعه بررسی شد. سپس به منظور بررسی هیدروشیمیایی رودخانه گرگانرود در ایستگاه های مورد مطالعه از دیاگرام های مثلثی استفاده شد. در مرحله بعد تغییرات میزان سختی آب به عنوان یک پارامتر کیفی مهم در بخش های صنعت، کشاورزی و شرب در طول رودخانه گرگانرود بررسی شد. برای پیش بینی و احتمال رسوب و یا انحلال برخی از کانی های کربناته (نظیر کلسیت، دولومیت) و تبخیری (نظیر انیدریت، ژیپس و هالیت) در طول مسیر حرکت رودخانه گرگانرود از سنجه های اشباع کانی های بیان شده استفاده شد. سپس روند تغییرات سنجه های خورندگی لانژلیه، رایزنر، پوکوریوس و لارسون - اسکلد، نسبت خوردگی و همچنین پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم آب رودخانه گرگانرود در چهار ایستگاه بررسی شد. در مرحله بعد با استفاده از آزمون آماری واریانس یکطرفه به بررسی سطح معناداری سنجه ها در ایستگاه های مورد مطالعه پرداخته شد. در نهایت ارتباط بین اندیس های اشباع کانی ها با سنجه های خورندگی، نسبت خوردگی و همچنین پتانسیل ترسیب کربنات کلسیم بررسی شد.

    نتایج وبحث: 

    براساس تجمع و الگوی پراکندگی نمونه ها در دیاگرام مثلثی، تیپ غالب آب در رودخانه گرگانرود در حاشیه ارتفاعات بیکربناته می باشد و با ورود به دشت و افزایش غلظت یون کلراید تمایل به رسیدن به بلوغ کامل یعنی تیپ کلروره سدیک دارد. نتایج حاصل از سختی در ایستگاه های مورد مطالعه نشان داد که در طول مسیر حرکت آب میزان این پارامتر افزایش می یابد. نتایج حاصل از برخی سنجه های اشباع مربوط به کانی های کربناته و تبخیری نشان داد که آب رودخانه در کل مسیر نسبت به کانی های کربناته بالا اشباع و نسبت به کانی های تبخیری تحت اشباع می باشد. براساس سنجه های رایزنر، پوکوریوس و لارسون - اسکولد آب تمایل به خورندگی دارد. اگرچه از حاشیه ارتفاعات تا خلیج گرگان میزان خاصیت رسوب گذاری آب رودخانه گرگانرود افزایش می یابد. نتایج میزان پتاسیل ترسیب کربنات کلسیم و سنجه لانژلیه نشان داد که آب رودخانه گرگانرود در کل طول مسیر تمایل به رسوب گذاری دارد. بررسی ارتباط بین اندیس های اشباع با سنجه های خوردگی و پتانسیل ترسیب، نشان از رابطه خطی بین سنجه ها کیفی و اندیس های اشباع دارد. نتایج حاصل از آزمون آماری نشان از وجود اختلاف معنادار سنجه های محاسبه شده در ایستگاه های مورد مطالعه دارد.

    نتیجه گیری:

     اگرچه براساس نتایج هیدروشیمیایی، عامل اصلی کنترل کننده شیمی آب رودخانه گرگانرود واکنش آب - سنگ می باشد اما عامل هایی همچون نفوذ آب شور خلیج گرگان در قسمت های انتهایی رودخانه و ورود پساب های تصفیه نشده به آن در کل دشت گرگان سبب تکامل سریع هیدروشیمیایی رودخانه و رسیدن به تیپ کلروره سدیک شده است. افزایش میزان پارامترهای فیزیکوشیمیایی در مسیر رودخانه افزون بر افزایش میزان سختی آب، موجب کاهش میزان خورندگی و افزایش میزان رسوب گذاری آب شده است. نتایج آماری نشان از ارتباط خطی واضح بین اندیس های اشباع و سنجه های خورندگی و ترسیب در آب دارد.

    کلید واژگان: آب های سطحی, پارامترهای فیزیکوشیمیایی, خوردگی, رسوب گذاری, سنجه های کیفی و کمی}
    Mojtaba G. Mahmoodlu *, Nader Jandaghi, Maryam Sayadi
    Introduction

    Corrosion and precipitationare physicochemical processes that reduce the amount of water flow in water transfer pipes and the effective life of water supply facilities, increase the energy consumption for water transfer, and cause some diseases among consumers. The present study was conducted to investigate the corrosion tendency and precipitationalong the Gorganroud River from highlands to the Gorgan Gulf.

    Material and methods

    In this study, the results of the analysis of 11 physicochemical parameters (Calcium, Magnesium, Sodium, Potassium, Bicarbonate, Sulfate, Chloride, total dissolved solids, electrical conductivity, temperature, and pH) of the Gorganroud River during a period of 10 years were used (2004-2014).First, the annual mean changes in the qualitative parameters of water samples during the statistical period of the studied stations were investigated. Then, triangular diagrams were used to assess the Gorganroud River hydrochemical at the studied stations. Next, changes in water hardness as an important qualitative parameter in the industrial, agricultural, and drinking sectors were investigated along the Gorganroud River. Saturation indices were used to predict and the probability of precipitation or dissolution of some carbonate minerals (such as calcite, dolomite) and evaporites (such as anhydrite, gypsum, and halite) along the Gorganrood River. Then, the trend of changes in Langelier, Ryznar, Puckorius, Larson-Skold corrosion indices, corrosion ratio, and the calcium carbonate precipitation potential of Gorganroud River at four stations was investigated. Next, a one-way ANOVA test was used to investigate the significance level of indices in the studied stations. Finally, the relationship between mineral saturation indices and corrosion indices was investigated.  

    Results and discussion

    Based on the accumulation and distribution pattern of the samples in the triangular diagram, the dominant water type in the Gorganroud River is bicarbonate on the margin of heights, and as it enters the plain and the chloride ion concentration increases, it tends to reach full maturity, the sodium chloride type. Hardness increased along the water movement path. The results of saturation indices showed that the river’s water is supersaturated with carbonate minerals and undersaturated with evaporite minerals. Based on Ryznar, Puckorius and Larson-Skold indices, Gorganroud River water tends to cause corrosion. However, the precipitation rate increased from the margin of highlands to Gorgan Gulf. The results of the calcium carbonate precipitation potential and Langelier Index indicated that Gorganroud River tends to precipitation over the study area. Investigation of the relationship between saturation indices with corrosion indices and calcium carbonate precipitation potential showed linear relationships between qualitative indices and saturation indices. The results of the statistical test showed a significant difference between the calculated indices in the studied stations.  

    Conclusion

    Although based on the hydrochemical results the main factor controlling water chemistry of the Gorganroud River was the water-rock reaction, factors such as saline water intrusion of Gorgan Gulf in the lower part of the river and inflow of untreated effluents into the river caused rapid hydrochemical evolution of the river and reached the sodium chloride type. Increasing the number of physicochemical parameters along the river path in addition to increasing the water hardness, has reduced corrosion and increased precipitation rate. Statistical results showed a clear linear relationship between saturation indices and corrosion and sequestration indices in water.

    Keywords: Surface waters, Physicochemical parameters, Corrosion, Qualitative, quantitative indices}
  • امین مهدوی میمند، محمد ذونعمت کرمانی*، کورش قادری

    سیفون لایروبی یا هیدروساکشن یک روش مناسب و اقتصادی برای تخلیه رسوبات نهشته شده در مخازن سدها است. در این پژوهش با ساخت مدل فیزیکی یک سیستم سیفون لایروبی و با طراحی و انجام مجموعه آزمایش هایی روی آن به بررسی عمق انسداد لوله سیفون پرداخته شد. تعداد 80 آزمایش با سه قطر لوله (d)، سه هد آب (H) و فرورفتگی های متفاوت دهانه لوله (از سطح رسوبات تا عمق انسداد با گام mm 5) انجام گرفت. نتایج نشان داد که هر چه میزان فرورفتگی دهانه لوله در رسوبات بیش تر شود، راندمان سیستم افزایش خواهد یافت. در اطراف دهانه مکش در بعضی از آزمایش ها گردابه هایی مشاهده گردید. تحلیل نتایج نشان داد تشکیل این گردابه ها اثر مثبتی بر عملکرد سیستم دارد. همچنین نتایج انسداد لوله حاکی از آن بود که مجرای سیفون لایروبی با قطر لوله بزرگ تر و هد جریان بیش تر، عمق انسداد (Zb) بیش تری دارد. بررسی عدد فرود (Fr) نیز نشان داد به طورکلی افزایش آن موجب افزایش عملکرد سیستم سیفون لایروبی و افزایش عمق انسداد می شود. همچنین بر اساس نتایج، در قطر لوله ثابت، به طور میانگین با افزایش 66/66 و 33/133 درصدی H/d، نسبت Zb/dبه ترتیب 89/58 و 22/112% افزایش یافت.

    کلید واژگان: رسوب گذاری, مخزن سد, مدل فیزیکی, هیدروساکشن}
    Amin Mahdavi Meymand, Mohammad Zounemat Kermani *, Kourosh Qaderi

    Hydro-suction is an appropriate and economical method for dredging deposited sediment at reservoirs. In this study, a physical model was made and some experiments were designed to analyze the ranges of blockage depth in different hydraulic conditions. In the model, 80 tests were conducted using three diameters (d), three water heads (H) and different diving depths of pipe inlet (Z) from the sediment level to the blockage depth. In general, the results indicated that the more increase in the diving depth, the higher hydro-suction efficiency. In some of the experiments, a vortex flow was observed under the pipe inlet. The results indicated that the formed vortex flow have a positive effect on the hydro-suction efficiency. The results associated to the blockage depth approved that hydro-suction systems with larger pipe diameter and more water head have a greater blockage depth (Zb). The Froude number (Fr) analysis indicated that an increase in Fr would cause increment efficiency and blockage depth of hydro-suction system. Subject to a constant pipe diameter, the results revealed that increasing the H/d ratio equal to 66.66 and 133.33%, would enhance the Zb/d ratio equal to 58.89 and 112.22%, respectively.

    Keywords: Dam reservoir, Hydro-suction, Physical Model, Sedimentation}
  • امیررضا حمیدی، حامد نوری، سیدعلی اصغر هاشمی
    آب شستگی پیرامون پایه های پل که در معرض جریان قرار دارند اجتناب ناپذیر است. برآورد عمق آب شستگی و فهم الگوی جریان اطراف پایه می تواند کمک زیادی به طراحی ایمن پایه کند. در این مطالعه از مدل عددی SSIIM به عنوان یک مدل دینامیک محاسباتی سیالات (CFD) برای مدل سازی هم زمان جریان و رسوب در اطراف تک شمع در معرض جریان استفاده شد. از داده ها و نتایج آزمایشگاهی مربوط به تک شمع برای صحت سنجی این مدل استفاده شد. همچنین برای بررسی بهتر، نتایج محاسبات آب شستگی و الگوی جریان پیرامون پایه به صورت گرافیکی و عددی در زمان های گوناگون از آغاز شبیه سازی بررسی شد در این مدل معادلات سه بعدی ناویر- استوکس برای جریان به همراه مدل آشفتگی حل و از خروجی های محاسبات جریان برای معادلات انتقال رسوب استفاده شد. مقایسه ی نتایج آب شستگی مدل SSIIM با نتایج آزمایشگاهی کارایی بهتر این مدل نسبت به برخی روابط تجربی موجود برای تخمین عمق آب شستگی حداکثر است. الگوی جریان مدل نیز جریانی رو به پایین در جلوی پایه و جریانی رو به بالا در پشت پایه را به خوبی نشان می دهد که مقدار جریان رو به پایین تطابق مناسبی با نتایج آزمایشگاهی دارد.
    کلید واژگان: پایه پل, حفره آب شستگی, شبیه سازی عددی, رسوب گذاری, مدل SSIIM}
    Amirreza Hamidi, Hamed Noori, Seyyed Aliasgar Hashemi
    Estimation of scour depth and understanding the flow field around pier would help to design with safer factor. In this study, we used the numerical model SSIIM as a CFD model to simulate flow and scour pattern simultaneously around single pier. The model was verified using laboratory data including the results reported for single pier. In this model, we considered the as a turbulence model to solve the 3D Navier-Stokes flow equations and used their outputs as inputs of sediment transition equations. Comparison between scour calculations of SSIIM model and experimental terms showed that the model has appropriate deviation value for estimating the maximum scour depth around single pier. Numerical and graphics discussions of scour pattern and flow field have been done in various simulation time for pier. Graphical results showed that the down flow at front of pier and upward flow at the rear of pier. In addition, the maximum down flow was simulated with high accuracy in compare with experimental results.
    Keywords: numerical simulation, Pier, Scour Hole, Sedimentation, SSIIM model}
  • مینا رحیمی، سینا بشارت، وحیدرضا وردی نژاد
    در این مطالعه کیفیت آب زیرزمینی آبخوان اردبیل ازنظر شرب و کشاورزی موردبررسی قرار گرفت. برای این منظور 76 چاه شامل 32 چاه با کاربری شرب و 44 چاه با کاربری کشاورزی در نظر گرفته شد. به منظور بررسی کیفیت آب جهت مصارف کشاورزی نیز از دیاگرام ویل کاکس و شاخص های خورندگی و رسوب گذاری شامل شاخص های اشباع لانژیلر (LSI)، رایزنر (RSI) و پوکوریوس (POR)، خطر منیزیم (MH)، نفوذپذیری (I)، درصد سدیم باقیمانده (RSC)، نسبت جذبی سدیم (SAR) و درصد سدیم و کلر استفاده گردید. نتایج نشان داد که کیفیت آب زیرزمینی این آبخوان برمبنای شاخص کیفی آب (WQI) در وضعیت مطلوب قرار دارد. بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO) و استاندارد ملی ایران (ISIRI)، 5/10 درصد چاه ها دارای مقادیر نیترات بالاتر از حد مجاز در فصل تر می باشند. اما در فصل خشک حدود 29 درصد چاه ها دارای مقادیر نیترات بالاتر از حد مجاز می باشند. نتایج همچنین نشان داد که آب زیرزمینی این آبخوان دارای خاصیت خورندگی بوده و استفاده از آن در سامانه های آب رسانی شهری، سبب بروز بیماری و مسائل مختلف ناشی از خوردگی لوله ها، در انسان خواهد شد. همچنین استفاده از این آب ها، برای مصارف کشاورزی سبب بروز مشکل در اتصالات فلزی سامانه های آبیاری بارانی خواهد شد.
    کلید واژگان: شاخص خورندگی, رسوب گذاری, کیفیت آب, نیترات, نیتریت}
    Mina Rahimi, Sina Besharat, Vahidreza Verdinejad
    In this study, groundwater of Ardabil aquifer quality in terms of drinking and agricultural, was evaluated. For this purpose, 76 wells including 32 drinking wells and 44 agricultural wells were considered. The results indicated that groundwater quality on the Water Quality Index (WQI) is in good condition. Based on the standards of the World Health Organization (WHO) and Institute of Standard and Industrial Research of Iran (ISIRI), 10.5 percent of the wells have nitrate levels above the limit in the wet season; but in the dry season, about 29 percent of the wells had nitrate values higher than allowable level. In order to assess the quality of groundwater for agricultural use, as well as the Wilcox diagram and other parameters of sedimentation and corrosion including: Langelier saturation index (LSI), Ryznar Index (RSI) and Puckorius (POR), magnesium hazard (MH), permeability (I), the remaining sodium percentage (RSC), sodium adsorption ratio (SAR) and the percentage of sodium and chlorine were used. The results showed groundwater of this aquifer are corrosive and use it in urban water supply systems, causing illness and various problems caused by corrosion of pipes and the, the human will. The use of these waters, for agricultural purposes will cause problems in metal fittings of sprinkler irrigation systems.
    Keywords: Nitrate, Nitrite, water quality, Sedimentation, Corrosion index}
  • حمید زارع ابیانه*، سیده الهام عبدالصالحی، آزاده کاظمی
    خوردگی و رسوب گذاری آب یکی از مشکلات مدیریت کیفی و مدیریت شبکه توزیع آب است. در این راستا از دو شاخص رایزنر و لانژلیر براساس تعادل شیمیایی بین املاح موجود در آب برای تعیین سطح خوردگی و رسوب گذاری منابع آب زیرزمینی دشت همدان-بهار استفاده شد. نتایج نشان داد میزان خوردگی و رسوب گذاری در 25/64% از نمونه های آب زیرزمینی از دیدگاه لانژلیر در حد کم است. از دیدگاه رایزنر نیز 2/85% از نمونه های آبی دارای توان خوردگی و رسوب گذاری کم بودند. درصد خوردگی و رسوب گذاری منابع آب زیرزمینی قنوات در مقایسه با منابع آب زیرزمینی چاه ها کمتر بود. دلیل این امر می تواند ناشی از حذف بخشی از مسیر به واسطه نقب زدن در قنوات باشد که حلالیت نمک های مسیر را حذف نموده است. از طرفی نمودار پی پر نشان داد تیپ و رخساره منابع آب زیرزمینی دشت، بی کربنات کلسیت (70%)، بی کربنات سدیک (15%)، سولفات کلسیت (3%)، بی کربنات منیزیک (6%)، سولفات سدیک (3%) و کلرات کلسیک (3%) است. تیپ و رخساره آب نشان دهنده مشکلات عمده رسوب گذاری به واسطه وجود بی کربنات کلسیت و بی-کربنات سدیک و تغییرات دمایی محیط است. شرکت یون های موجود در آب در فعل و انفعالات فیزیکو شیمیایی با لوله ها می تواند خوردگی ضعیفی را برای رسوبات ایجاد شده در پی داشته باشد که در واقع نقش خودشویی را بازی می کند. در مجموع منابع آب زیرزمینی دشت همدان-بهار در محدوده کم تا متوسط رسوب گذاری و خوردگی قرار گرفت. لیکن رسوب گذاری در سیستم آب رسانی نسبت به خوردگی محسوس تر است که سبب کاهش سطح مقطع جریان شده و افت های مسیر را در پی دارد. لذا با توجه به زیان های اقتصادی لازم است تا حد ممکن از رسوب گذاری در سیستم انتقال آب جلوگیری به عمل آید.
    کلید واژگان: خوردگی, رسوب گذاری, شاخص لانژلیر, شاخص رایزنر, آب زیرزمینی, دشت همدان}
  • امیر حسین محوی، اکبر اسلامی
    آب سرچشمه حیات و منشا زندگی است و به اندازه کافی و کیفیت مطلوب برای ادامه حیات بشر ضروری است. یکی از عواملی که در ارزیابی کیفیت آب باید مدنظر قرار گیرد، مساله خورندگی و رسوب گذاری آب است. خوردگی باعث از بین رفتن تدریجی بخشی از فلز یا ماده در تماس با آب شده و رسوب گذاری منجر به ایجاد رسوب در لوله ها و کاهش ظرفیت انتقال آن می گردد. این تحقیق به منظور بررسی وضعیت کیفی منابع تامین و شبکه توزیع آب آشامیدنی شهر زنجام از نظر خورندگی و رسوب گذاری به صورت مطالعه توصیفی- مقطعی در فصل های پاییز، زمستان و بهار با انجام نمونه برداری از چاه ها، مخازن و نقاط مختلف شبکه توزیع به تعداد 127 صورت گرفت.
    نمونه برداری از شبکه توزیع به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانجام گردید. جهت تعیین شاخص های اشباع لانژلیه و رایزنر پارامترهای دما، pH، قلیاییت، سختی کلسیم و هدایت الکتریکی نمونه های آب مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین کلی شاخص های اشباع لانژلیه و رایزند برای آب شهر به ترتیب -0.08 و 7.27 است. همچنین نتایج نشان می دهد که 53.51 درصد از نمونه ها خورنده و 7.45 درصد نیز رسوب گذار می باشند.
    کلید واژگان: آب آشامیدنی, شبکه توزیع, خورندگی, رسوب گذاری}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال