به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « Surk » در نشریات گروه « علوم پایه »

  • ثمینه رجبی، قدرت ترابی *

    افیولیت ملانژ سورک به صورت نواری باریک در محدوده غربی استان یزد، حد فاصل حاشیه جنوب غربی پهنه ایران مرکزی و کمربند ماگمایی ارومیه- دختر و در امتداد گسل نائین- دهشیر- بافت قرار دارد. واحدهای سنگی این افیولیت ملانژ شامل پریدوتیت های گوشته، گابرو، دایک های دیابازی، کوارتز آندزیت، داسیت، سرپانتینیت، لیستونیت، رودینگیت، چرت و سنگ آهک های کرتاسه بالایی است. بر اساس بررسی های پتروگرافی و شیمی کانی های اصلی پریدوتیت های گوشته، ذوب نامتجانس ارتوپیروکسن ها و تشکیل الیوین های جایگزینی، بالا بودن مقدار Cr# کروم اسپینل در هارزبورگیت ها و دونیت ها و وجود آمفیبول پارگاسیت در لرزولیت های این افیولیت، بر اثر واکنش مذاب/ سنگ دیواره بوده است. منشا این مذاب از صفحه اقیانوسی فرو رونده، در یک پهنه فرورانش، است که با کاهش دمای ذوب لیتوسفر گوشته ای که در بالای آن قرار دارد باعث واکنش گسترده مذاب صعود کننده با سنگ دیواره می شود. بنابراین، پریدوتیت های این افیولیت ملانژ شامل لرزولیت و بیشتر هارزبورگیت و دونیت هستند. این افیولیت از نوع هارزبورگیتی (HOT) بوده و دارای ویژگی های افیولیت های مناطق پهنه بالای فرورانش (افیولیت های محیط های پشت کمان) است.

    کلید واژگان: افیولیت های HOT, پریدوتیت های گوشته, واکنش مذاب صعود کننده, سنگ دیواره, گسل نائین, دهشیر, بافت, سورک}
    Samineh Rajabi, Ghodrat Torabi

    The Surk ophiolitic melange, as a narrow belt, is located in western part of Yazd province, between the southwest of Central Iran and Urumieh-Dokhtar magmatic arc, along Naein-Dehshir-Baft fault. This ophiolitic melange consists of mantle peridotites, gabbro, diabasic dykes, quartz andesite, dacite, serpentinite, listwaenite, rodingite, chert and Upper Cretaceous limestones. Petrography and mineral chemistry of mantle peridotites reveal incongruent melting of orthopyroxenes, the formation of excess olivines, the high value of Cr# in spinels of harzburgite and dunite and the occurrence of pargasitic amphibole in lherzolites in the studied ophiolite. All of these evidences suggest melt/oceanic lithosphere reaction. The reactive melt originated from a subducted slab that decreases the melting temperature of the lithospheric mantle and leads to widespread ascending melt/wall rock reaction. The peridotites of this ophiolitic melange consist of harzburgite, dunite and lherzolite in decreasing order. The ophiolite is a harzburgite type ophiolite (HOT) showing characteristics of supra subduction zone ophiolites (back-arc basin).

    Keywords: HOT ophiolites, Mantle peridotites, Ascending melt, wall rock reaction, Naein, Dehshir, Baft fault, Surk, Iran}
  • ثمینه رجبی، قدرت ترابی

    افیولیت ملانژ سورک در حاشیه ی جنوب غربی ایران مرکزی و در راستای گسل نائین - دهشیر - بافت قرار گرفته است. در دنباله ی سنگ شناسی، پریدوتیت ها پایین ترین واحد سنگی را به خود اختصاص داده اند، پس از آن ها گابروها و در نهایت سنگ های آتشفشانی قرار دارند. اغلب پریدوتیت های این منطقه از نوع هارزبورگیت هستند. لرزولیت که سنگ اولیه ی گوشته است، دارای کانی اصلی الیوین، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن و کانی های فرعی کروم اسپینل و آمفیبول (پارگاسیت) است. ویژگی های سنگ نگاری و شیمی کانی های این پریدوتیت ها چگونگی سنگ شناسی از لرزولیت به سمت هارزبورگیت و در نهایت دونیت را نشان می دهند. میانگین مقدار SiO2 و Na2O سنگ های آتشفشانی در این افیولیت ملانژ به ترتیب 70 و 5 درصد وزنی اندازه گیری شده است. بررسی های سنگ شناسی و نیز رده بندی این آتشفشانی ها بر اساس عناصر اصلی، کمیاب و محاسبات نورماتیو نشان می دهند که این سنگ ها داسیت هستند. نمودارهای REE بهنجار شده به کندریت در این آتشفشان ها الگویی مسطح تا روند صعودی نشان می دهند، LREEs نسبت به HREEs تهی شدگی دارند و نسبت La/Yb آن ها کمتر از 1 است که نشان دهنده ی تولئیتی بودن ماگمای مولد آن ها است. همچنین مقدار Hf/Zr، U و Pb این سنگ ها نسبت به گوشته ی اولیه بیشتر و مقدار Sr، Ti و Y آن ها کمتر است. این اختلاف ها به تاثیر شاره های آزاد شده از لیتوسفر اقیانوسی فرورونده بر پریدوتیت های گوشته نسبت داده می شوند. واکنش های گدازه/ سنگ سبب می شوند که پس از ذوب کلینوپیروکسن لرزولیت ها، ذوب نامتجانس ارتوپیروکسن آغاز شود که منجر به تشکیل الیوین-های واکنشی و افزایش SiO2 گداخته شده است. همه ی این ویژگی ها باعث شده تا افیولیت ملانژ سورک به افیولیت های HOT (Harzburgite Ophiolitic Type) بالای زون فرورانش (حوضه ی پشت کمان) نسبت داده شود.

    کلید واژگان: پریدوتیت گوشته, سنگ های آتشفشانی افیولیت ملانژ, واکنش های گدازه, لیتوسفر اقیانوسی فرورونده, عناصر کم تحرک, حوضه ی پشت کمان, سورک}

    The Surk ophiolitic mélange is located at the south west of central Iran and along the Naein-Dehshir-Baft ophiolitic belt. In petrological sequence, peridotites are nominated the undermost part of rock unit, and then gabbros and volcanic rocks are at the following ranks respectively. The predominant peridotitet of this ophiolitic mélange is harzburgite. Lherzolite that is the primitive mantle rock consists of olivine, orthopyroxene, clinopyroxene as major minerals and chromian spinel and amphibole (pargasite) as accessory mineral. Petrographical characteristics and mineral chemistry of these peridotites show the lithology evaluation from lherzolite to harzburgite and dunite ultimately. The average SiO2 and Na2O content of volcanic rocks in the ophiolitic melange are 70 and 5 weight percent respectively. Petrographical investigations and also classification of these volcanics based on major and trace elements and norm calculations show that these rocks are dacite. REE/chondrite normalized diagrams of these volcanic rocks show horizontal to positively sloping patterns, LREEs are lower than HREEs and their La/Yb ratio is lesser than 1; suggest tholeitic nature of their parent magma. Moreover, Hf/Zr, U and Pb contant of these rocks is higher than the content in the Primitive mantle but the Sr, Ti and Y contant is lower. These differences can be caused by melt migration of subducted oceanic lithosphere on mantle peridotites. By melt/rock reactions clinopyroxene dissolution, incongruent melting of orthopyroxene, formation of replacive olivines and SiO2 increasing in ascending melt will occur. All these characteristics propose that the Surk ophiolitic mélange is a Harzburgite Ophiolitic Type (HOT) which is formed at the supra-subduction (back-arc basin) zone.

    Keywords: Mantle peridotite, Volcanic rocks of ophiolitic mélange, melt, subducted lithospheric mantle reaction, immobile elements, Back arc basin, Surk}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال