به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « مدیریت منابع آب زیرزمینی » در نشریات گروه « آب و خاک »

تکرار جستجوی کلیدواژه «مدیریت منابع آب زیرزمینی» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • سیما پاکیزه روح، مریم شریف زاده*، امیر اسلامی

    امروزه خلاء موجود بین توان تامین آب و رشد فزاینده تقاضا، بحران کم آبی را تشدید نموده و این امر سوء برداشت از منابع آبی زیرزمینی و به تبع آن افت سطح تراز آبخوان ها را به دنبال داشته است. دشت سروستان در استان فارس نیز در زمره مناطق بحرانی از نظر منابع آبی بوده و برای مدیریت منابع آبی در این دشت در طرحی موسوم به طرح تعادل بخشی آبخوان، نصب کنتورهای حجمی در مسیر چاه های آب کشاورزی به عنوان فناوری حوزه مصرف آب پیشنهاد شده است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر مشارکت در طرح تعادل بخشی آبخوان دشت سروستان صورت پذیرفت که به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق، متشکل از تمامی کشاورزان بهره بردار از منابع آب های زیرزمینی بخش کوهنجان شهرستان سروستان بود (1293= N) که با روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب، 384 نفر از آنان مورد مطالعه قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن با کسب نظر متخصصان موضوعی تایید گردید. پایایی ابزار سنجش نیز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت (68/0-90/0). داده ها با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS نسخه 25 پردازش گردید. بر اساس نتایج آزمون رگرسیون لجستیک، مهم ترین عوامل موثر بر مشارکت در طرح، درک از لذت، اعتماد و قصد مشارکت بودند. مقایسه متغیرهای موثر بر مشارکت در طرح نشان داد، میانگین هنجار ذهنی، خودپنداشت، نگرش، قصد مشارکت، سطح تحصیلات، درآمد، سطح زیر کشت، سطح مالکیت، دور آبیاری در بهره برداران مشارکت پذیر در قیاس با گروه مشارکت گریز به طور معناداری بیشتر بوده است؛ در حالی که میانگین درک از هزینه، سن، تعداد فرزندان، تعداد افراد تحت تکفل در کشاورزان مشارکت پذیر نسبت به گروه دیگر به طور معناداری کم تر به دست آمد. در نهایت راهکارهایی عملیاتی برای ارتقاء مشارکت در طرح تعادل بخشی آبخوان پیشنهاد گردیده است.

    کلید واژگان: دشت ممنوعه, طرح تعادل بخشی, کنتور حجمی, مدیریت منابع آب زیرزمینی, مشارکت}
    Sima Pakizehrooh, Maryam Sharifzadeh *, Amir Eslami

    Water shortages today are exacerbated by the gap between supply and demand, resulting in misuse of underground water resources and declines in aquifer levels. In Fars province, the plain of Sarvostan is also one of the most critical areas when it comes to water resources. As a water consumption technology, volumetric water meters were proposed in a plan known as the aquifer recovery plan in order to manage water resources in this plain. This research was carried out with the aim of identifying the factors affecting participation in the aquifer recovery plan of Sarvostan plain, and in terms of the research method, it is descriptive-analytical. The statistical population of the research consisted of all the users of underground water resources in Kohnjan district of Sarvostan city (N = 1293), which was studied by stratified random method with proportional assignment of 384 farmers. The data collection tool was a researcher-made questionnaire, the face validity of which was confirmed by obtaining the opinion of panel of experts. The reliability of the measurement tool was also confirmed by conducting a pilot study and calculating Cronbach's alpha coefficient (0.90-0.68). Data were procossed and analyzed using SPSS statistical software version 25. According to the results of the logistics test, participation in the plan was largely determiened by trust, enjoyment, and the intention to participate. A comparison of the variables contributing to participation revealed that subjective norms, self-concept, attitude, intention, level of education, income, area under cultivation, ownership level, and irrigation interval were significantly deffierent from participation-averse stakeholders. In contrast to participation-averse stakeholders, participation-prone stakeholders had significantly lower average percieved cost, ages, children, and household size. Finally, to improve participation in the aquifer recovery plan, operational solutions were presented.

    Keywords: Restricted basin, Aquifer recovery plan, Volumetric water meters, Managing underground resources, Participation}
  • حامد کتابچی*، داود محمودزاده، احسان جلیلوند
    منابع آب زیرزمینی، مهم ترین منبع تامین کننده آب مورد نیاز مصارف گوناگون در محدوده مطالعاتی رفسنجان است. برداشت بی رویه از این منابع منجر به افت مداوم سطح آب زیرزمینی در سه دهه اخیر شده است. امکان برداشت پایدار از این منابع در سالیان آینده مستلزم مدیریت صحیح برداشت آب زیرزمینی است. بر اساس برآورد بیلان منابع آب زیرزمینی انجام شده در محدوده منطبق با آبخوان رفسنجان به مساحت 5/4236 کیلومترمربع، در سال های 1388 تا 1395، مقدار کاهش ذخیره آب زیرزمینی برابر 3/166 میلیون مترمکعب در سال برآورد گردیده که منجر به افت متوسط سالانه 58 سانتی متری آب زیرزمینی شده است. برآورد مکانی تبخیر و تعرق با بهره گیری از داده های سنجش از دور و روش بیلان انرژی ساده سازی شده SSEB در این مطالعه، امکان محاسبه مولفه تغذیه آب زیرزمینی را داده و این رویکرد از برآوردهای تقریبی این مولفه با استفاده از ضرایب توصیه شده برای نفوذ از بارش یا ضرایب آب برگشتی از مصارف مختلف جلوگیری می نماید. بر این اساس، در دوره زمانی مورد نظر، مقدار تبخیر و تعرق در حدود 581 میلیون مترمکعب برآورد شده که حدود 35 الی 40 درصد آن را تبخیر از بارش و مابقی را تبخیر و تعرق آبیاری (عمدتا از باغات پسته) تشکیل می دهد. در سال های مورد مطالعه، بطور متوسط 1157 هکتار از اراضی منطقه را باغات پسته تشکیل می دهد که حدود 3071 مترمکعب بر هکتار مصرف آب را داشته و تا حدودی گویای شرایط کم آبیاری و تنش آبی برای درخت پسته است. همچنین بررسی شرایط حاکم، گویای بحرانی بودن وضعیت آبخوان و لزوم توجه به مدیریت صحیح بهره برداری از آب های زیرزمینی را مشخص می کند.
    کلید واژگان: آبخوان رفسنجان, سنجش از دور, تبخیر و تعرق, مدیریت منابع آب زیرزمینی}
    Hamed Ketabchi *, Davood Mahmoodzadeh, Ehsan Jalilvand
    Groundwater resources are the most important sources of water supply for various uses in the Rafsanjan study area. Over-exploitation of these resources has resulted in a continuous groundwater level depletion in the last three decades. The possibility of sustainable exploitation of these resources in the coming years requires appropriate groundwater use management. Based on the groundwater budget estimation for the Rafsanjan aquifer with​ an area of ​4236.5 km2 in the period from 2009 to 2016, the changes in groundwater storage are estimated to be -166.3 million cubic meters per year, which has led to a mean annual groundwater level depletion of 58 centimeters. Spatial estimation of evapotranspiration using the remote sensing data and simplified energy balance method of SSEB in this study, allows the calculation of groundwater recharge component while this approach stops the approximate estimates of this component by recommended coefficients for precipitation infiltration or return water from different uses. During this period, the value of evapotranspiration is estimated to be 581 million cubic meters, of which about 35 to 40 percent is evaporation from precipitation and the rest is evaporation and transpiration of irrigation (mainly from pistachio orchards). In the studied years, an average of 1157 hectares of land in the region is pistachio orchards, which has an average of 3071 cubic meters per hectare, water consumption, which indicates the conditions of low irrigation and water stress for pistachio orchards. Also, the assessments on the dominant conditions show that the condition of the aquifer is critical and indicates the need to attend to the appropriate management of groundwater use.
    Keywords: Rafsanjan aquifer, remote sensing, Evapotranspiration, Groundwater resources management}
  • احمد فاتحی مرج، مجید طایی سمیرمی، عبدالنبی کلاهچی، سید خلاق میرنیا
    مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی در مناطق در حال توسعه، به ویژه زمانی که تقاضا برای آب آشامیدنی سالم با توجه به رشد سریع این جوامع در حال افزایش است، از اهداف ضروری محسوب می شود. گسترش کنترل نشده صنایع، اراضی کشاورزی، سکونت گاه ها و هم چنین مدیریت ناکافی اعمال شده بر منابع آب زیرزمینی، لزوم اتخاذ شیوه های صحیح مدیریتی را بیش از پیش آشکار می سازد. امروزه براساس قابلیت تطابق زیاد مدل های پیشرفته شبیه سازی آب زیرزمینی با سیستم هیدرولیکی آبخوان و امکان استفاده از این مدل ها برای پیش بینی وضعیت آینده، شرایط مناسبی را به منظور مدیریت و استفاده بهینه از این منابع فراهم آورده است. بر این اساس هدف از تحقیق حاضر پیش بینی سطح ایستابی برای 10، 30 و 50 سال آتی (1387 تا 1437) با استفاده از مدل MODFLOW جهت ارائه شیوه ای صحیح در مدیریت منابع آب زیرزمینی آبخوان گربایگان به عنوان منطقه ای با اهمیت استراتژیک از نظر کشاورزی می باشد. در این تحقیق پس از تهیه لایه های ورودی به مدل در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شرایط مرزی و شبکه بندی آبخوان تعیین شد، سپس با استفاده از اطلاعات موجود اقدام به واسنجی مدل در شرایط پایدار و نا پایدار نموده و برای کسب اطمینان از نتایج شبیه سازی، آزمون صحت سنجی انجام شد. سپس هیدروگراف واحد و تراز سطح ایستابی آبخوان برای 50 سال آینده پیش بینی شد. نتایج حاکی از آن است که شیب افت هیدروگراف واحد آبخوان برای 10، 30 و 50 سال آینده، به ترتیب به میزان 331/0، 298/0 و 27/0 متر بر سال بوده که می توان دریافت با افزایش دوره پیش بینی شیب افت کاهش می یابد که نشان از افت قابل توجه سطح ایستابی با گذشت زمان می باشد.
    کلید واژگان: مدیریت منابع آب زیرزمینی, مدل سازی, Modflow, سطح ایستابی, گربایگان}
    Ahmad Fatehi Marj, Majid Taie Semiromi, Abdol Nabi Kolahchi, Seyed Khallagh Mirnia
    Sustainable management of groundwater resources in underdeveloped regions is one of the essential objectives for the future, especially when the rising demand for clean drinking water by these fast growing communities is considered. Uncontrolled expansion of industries, agriculture and settlements as well as insufficient management imposed on groundwater resources are main reason for proper management methods. Based on capability of good match advanced models in groundwater simulation with hydraulic system of aquifer and prediction of future situations created suitable conditions for management and exploitation these resources. Objects of present research is evaluating of precision of MODFLOW mathematical model in order to representative of proper management in groundwater resources in Garbaygan plain as a region with strategic importance in farming. To start doing this study, input layers of model was created by using geographic information system (GIS). Afterwards boundary condition and discertization of aquifer have determined. Also calibration in steady and transient state was done by using available information. In order to confidence of simulation results, verification test did on data rest. Therefore representative hydrograph and water table contour in 10, 30 and 50 future years (1397, 1417 and 1437) was forecasted. Result showed that drawdown trend of representative hydrograph will be 0.331, 0.298 and 0.27 meters per year in 10, 30 and 50 future years respectively. So it understands that drawdown trend will decrease with increase of forecasted period.
    Keywords: Groundwater resources management, Modeling, Modflow, Water table, Garbaygan}
  • محمود صبوحی، غلامرضا سلطانی، منصور زیبایی

    بهره برداری بی رویه از منابع آب زیر زمینی در ایران، بویژه در منطقه مورد مطالعه موجب تخریب این منابع و افت آب های زیرزمینی شده است. درمطالعه حاضر، راه کارهای مختلف مدیریت منابع آب زیر زمینی شامل برداشت آزاد (کنترل نشده)، کنترل بهینه برداشت از آب های زیرزمینی، بهره برداری از آب های زیر زمینی و سیاست مالیاتی، دخالت دولت و کنترل قانونی، مشارکت بهره برداران درکنترل برداشت از آب های زیرزمینی و همکاری دولت و تشکل های بهره برداران مورد مقایسه قرار گرفته است. جهت آزمون تجربی این راه کارها، تابع تقاضای آب چغندرکاران دشت نریمانی واقع در استان خراسان برآورد گردید. نتایج به دست آمده از داده های جمع آوری شده و تابع تقاضا مشخص کرد که راه کار " بهره برداری از آب های زیرزمینی و سیاست مالیاتی" نسبت به گزینه های دیگر امکان رسیدن به بهره برداری پایداراز آب های زیرزمینی را فراهم می کند. هم چنین، راه کار مناسب متاثر از خصوصیات فرهنگی، اجتماعی واقتصادی بهره برداران و شرایط کلی حاکم بر جامعه می باشد. از طرف دیگر دنبال کردن هر راه کار الزامات خود را می طلبد. برای راه کار پیشنهادی مطالعه حاضر، نظام کارای مالیاتی ضروری می باشد. براساس نتایج این مطالعه، دولت می تواند از طریق اتخاذ سیاست مناسب مالیاتی، هزینه های جنبی بهره برداری بی رویه از منابع آب زیر زمینی را به خود بهره برداران منطقه منتقل نماید.

    کلید واژگان: برداشت آزاد, کنترل بهینه آب زیرزمینی, تشکل بهره برداران, مدیریت منابع آب زیرزمینی, مشارکت بهره برداران, منابع مشترک, بهره برداری پایدار}
    M. Sabohi *, GH. Soltani, M. Zibaie

    The objective of this study was to evaluate the strategies for groundwater resources management, including competition groundwater pumping, optimal control in groundwater pumping, groundwater use and tax policy, water users' participation in groundwater pumping control, and cooperation among government and water user associations in Narimany plain located in Khorasan Province. Irrigation water demand of sugar beet growers was estimated for empirical assessment of the strategies. The results indicated that among the strategies, groundwater use and tax policy may lead growers to sustainable use of groundwater resources. Furthermore, the results showed a desirable strategy is affected by cultural, social, and economic characteristics of growers and general prevalent conditions of society. Moreover, each strategy calls for its obligations, for instance, it is necessary to have an efficient taxation system for the proposed strategy. Hence, by internalizing the external cost of groundwater overdraft (that is taxing water users) government can force them to consider the adverse effects of their decisions on other producers.

    Keywords: Open access, Optimal control of groundwater, Water user association, Groundwater management, Water-users participation, Common property, Sustainable use}
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال