جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « مرتع » در نشریات گروه « آب و خاک »
تکرار جستجوی کلیدواژه «مرتع» در نشریات گروه «کشاورزی»-
چرای دام به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تراکم، تنوع و توزیع پوشش گیاهی مراتع تاثیر دارد. این پژوهش وضعیت پوشش گیاهی، فراوانی، وفور و تنوع گونه ای را در سه مرتع با شدت چرای سبک، متوسط و سنگین در مراتع شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی بررسی می کند. بدین منظور درصد پوشش و تراکم گیاهی به روش های اندازه گیری پلات و شمارشی، فراوانی گونه ای براساس روش رانکیایر، تنوع گونه ای با استفاده از شاخص های عددی و وفور گونه ای با استفاده از مدل های آماری و اکولوژیک ارزیابی شد. نتیجه آزمون ناپارامتریک کروسکال-والیس نشان داد که شدت چرای دام بر هیچ کدام از خصوصیات منطقه مورد مطالعه تاثیر معنا داری نداشت (0.05≥ P). با این وجود، مرتع دارای چرای سبک از درصد پوشش و تراکم گیاهی (42.27 درصد و 28000 پایه در هکتار) بالاتری نسبت به مرتع دارای چرای متوسط و سنگین برخوردار است. بر اساس شاخص شانون-وینر در دو مرتع با شدت چرای سبک و متوسط، تنوع خیلی کم (به ترتیب 1.78=H و 1.69=H) و در مرتع با شدت چرای سنگین، تنوع کم (2.02=H) ارزیابی شد. مرتع با شدت چرای متوسط به نسبت از تنوع گونه ای کم تر (1.69=H و 0.66=D-1) و از غنا (15 گونه) و غالبیت گونه ای (0.34=D) بیش تری برخوردار بود. براساس معیار اطلاعات آکاییک (AIC) نتایج نشان داد که مرتع با شدت چرای سبک با مدل سری لگاریتمی، مرتع با شدت چرای متوسط با مدل سری لوگ نرمال و مرتع با شدت چرای سنگین با مدل سری لگاریتمی بیش ترین برازش را داشتند، هم چنین نتایج حاکی از آن است که در مراتع فقیر به لحاظ تنوع گونه ای، نمی توان از روی شاخص های عددی تنوع گونه ای و مدل های توزیع وفور گونه ای به وضعیت ثبات و پایداری اکوسیستم پی برد.کلید واژگان: تراکم, تنوع, چرای دام, مدل های توزیع وفور گونه ای, مرتع}IntroductionLivestock grazing has a direct or indirect effect on the density, diversity, and distribution of vegetation cover in Rangelands. Excessive livestock grazing is one of the destructive pressures on rangelands, which causes a decrease in diversity, and loss of sensitive plant elements. In this regard, maintaining species diversity and abundance is one of the goals of managing natural ecosystems. The concept of species diversity is a combination of two interconnected components of richness and uniformity. Species richness means the number of species per unit area and uniformity means the distribution of individuals and plant species per unit area. Many species diversity indices have been invented so that species diversity can be studied using them. Considering the importance and role of both components of species diversity, ecologists want to evaluate and study indicators that examine both components and determine the contribution of each. In this regard, several methods have been proposed for the evaluation and studies of plant diversity. Two major groups of these methods include numerical indices (richness, uniformity, and diversity) and parametric indices (for example, frequency distribution models, category-frequency diagrams, dominance-diversity, and diversity grading curves). In this research, the condition of vegetation cover, frequency, abundance, and diversity of species in three rangelands with light, medium, and heavy grazing intensities in the rangelands of Sarbisheh City is investigated.
Materials and MethodsThis research was carried out in the plain rangelands of west of Sarbisheh City located in South Khorasan Province. First, after the field visit and observing the effects of destruction in the soil and vegetation caused by the intensity of livestock grazing and the presence of invasive plants in the studied rangelands, In the whole field of research, The effects of light, medium and heavy grazing (each in three separate plant types) were observed. Sampling in each plant type was done randomly and systematically. The percentage of plant cover and density was evaluated by visual and counting methods, species abundance based on the Ranquier method, species diversity using numerical indices, and species abundance using statistical and ecological models. Kruskal-Wallis non-parametric test was used to compare vegetation characteristics and species diversity in three intensities of livestock grazing. In order to select the best model for fitting the Four species data with statistical models, akaike's information criterion (AIC) was used.
Results and DiscussionThe result of the Kruskal-Wallis non-parametric test showed that the intensity of livestock grazing had no significant effect on any of the studied characteristics. Nevertheless, the rangeland under light grazing had a higher coverage percentage and plant density (42.27 % and 28,000 plants per ha) than the rangeland under medium and heavy grazing. According to the Shannon-Wiener index, very low diversity was assessed in two rangeland with light and medium grazing intensity (H=1.78 and H=1.69, respectively), and low diversity was assessed in the rangeland with heavy grazing intensity (H=2.02). Rangeland with moderate grazing intensity is relatively lower in species diversity (H=1.69 and 1-D=0.66) and higher in richness (15 species) and species dominance (D=0.34). Based on the AIC criterion, the results showed that rangelands with light, medium, and heavy grazing intensity were best fitted with the logarithmic series, lognormal series, and logarithmic series models, respectively. In communities where the sampling volume is large, she recommended three logarithmic, Shannon, and Simpson indices, which have low to moderate sensitivity to plot size and are widely used.
ConclusionThe results of the present research showed that species abundance patterns change due to the intensity of livestock grazing. By comparing the results of species abundance models in the current research with other research, it can be said that in areas with high species richness, with increasing grazing pressure (from low to high), the distribution of species abundance changes from the normal log series (representing a stable society) to a geometric or log-normal series (representing an unstable society) But in the present research, because the rangeland has a poor condition in terms of species richness and diversity, species abundance distribution models are not a suitable indicator for distinguishing the three intensities of livestock grazing.Keywords: Density, Diversity, Livestock Grazing, Rangeland, Species abundance distribution models} -
امروزه مناطق گسترده ای از جنگل ها به اراضی کشاورزی تغییر کاربری داده است و تغییر کاربری اراضی از عوامل مهم کاهش -دهنده کیفیت خاک می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی از جنگل و مرتع به کشاورزی بر برخی از ویژگی های خاک در منطقه سراب بادیه (استان کرمانشاه) است. نمونه برداری در سال 1398 و از نقاط هم شیب و همسان در قالب طرح آشیانه ای صورت گرفت. برای این منظور 4 منطقه در نزدیکی هم که دارای چشم انداز یکسان و شامل 3 کاربری جنگل، مرتع و کشاورزی بودند و همچنین 2 عمق 20-0 و 40-20 سانتی متری در نظر گرفته شدند. از هر عمق در کاربری های مختلف نمونه های مرکب تهیه شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، ویژگی های مهم خاک بر اساس روش های استاندارد اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که بر اثر تغییر کاربری اراضی در بین ویژگی های فیزیکی خاک میانگین وزنی قطر خاکدانه ها بیش از سایر ویژگی های فیزیکی خاک تحت تاثیر قرار گرفت به نحوی که با تغییر کاربری از جنگل به کشاورزی در لایه زیرین خاک (20-40 سانتی متری) به میزان 04/51 درصد کاهش یافت. در بین ویژگی های شیمیایی خاک کربن آلی و نیتروژن کل با 95/52 درصد کاهش در لایه سطحی خاک (0-20 سانتی متری)، بیشترین تغییرپذیری را در اثر تغییر کاربری از جنگل به مرتع داشتند. ضریب متابولیکی به تغییر کاربری اراضی حساس بود به نحوی که مقدار آن با تغییر کاربری از جنگل به کشاورزی به میزان 92/92 درصد در لایه زیرین خاک (40-20 سانتی متری) کاهش یافت. این ویژگی ها (میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، کربن آلی، نیتروژن کل و ضریب متابولیکی) به تغییر شرایط مدیریتی در سطح مزرعه حساسیت بالایی دارند بنابراین می توان از این ویژگی ها برای پایش کیفیت خاک استفاده نمود.کلید واژگان: پایداری خاکدانه, جنگل, کربن آلی, مرتع}Nowadays, vast areas of forests have been changed to farmlands, and the change in land use is one of the important factors reducing soil quality. The purpose of this research is to investigate the effect of land use change from forest and pasture to agriculture on some soil characteristics in Sarab Badia area (Kermanshah province). Sampling was done in 2018 from points with the same slope in the form of a nesting site. For this purpose, four areas near each other that have the same landscape and include 3 uses of forest, pasture, and agriculture and also two depths of 0-20 and 20-40 cm were considered. Composite samples were prepared from each depth. After transferring the samples to the laboratory, the important characteristics of the soil were measured based on standard methods. The results showed that among the physical characteristics of the soil, MWD was affected more than the other physical characteristics due to the change in land use, so that by changing the land use from forest to agriculture in the subsoil layer (20-40 cm), MWD decreased by 51.04%. Among the soil chemical properties, organic carbon and total nitrogen with 52.95% decrease in top layer of the soil (0-20 cm), had the most variability due to the change of land use from forest to pasture. The metabolic coefficient was sensitive to the change in land use from forest to agriculture, as its value decreased by 92.92% in the sub layer (20-40 cm). Characteristics such as; MWD, organic carbon, total nitrogen, and metabolic coefficient are highly sensitive to changes of management conditions at the field level, so these characteristics can be used to monitor soil quality.Keywords: aggregate stability, Forest, pasture, Soil carbon}
-
تغییر کاربری اراضی جنگل و مرتع به باغات گل محمدی می تواند بر بسیاری از ویژگی های خاک و حاصلخیزی آن اثر بگذارد. تعداد 36 نمونه خاک سطحی از کاربری های مختلف جنگل، مرتع و کشاورزی (باغ دیم گل محمدی) در منطقه مروارید (داراب، استان فارس) برداشت شد تا تاثیر تغییر کاربری بر ویژگی های خاک و حاصلخیزی آن بررسی شود. ویژگی های مختلف خاک، قابلیت استفاده عناصر پرمصرف و کم مصرف و غلظت شکل های مختلف پتاسیم اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که مقدار ماده آلی، پ هاش و ظرفیت تبادل کاتیونی در خاک های باغ به طور معنی داری کمتر از خاک جنگل و مرتع بود. غلظت نیتروژن در خاک باغ به طور معنی داری کمتر از کاربری های دیگر بود، اما غلظت فسفر در آن به طور معنی داری بیشتر از خاک جنگل و مرتع (39 در مقابل به ترتیب 22 و 24 میلی گرم بر کیلوگرم) بود. قابلیت استفاده منگنز، روی و مس در خاک باغ بیشتر از خاک جنگل و مرتع بود. پتاسیم تبادلی در خاک جنگل (749 میلی گرم بر کیلوگرم) و پتاسیم غیرتبادلی در خاک باغ (1344 میلی گرم بر کیلوگرم) به طور معنی داری بیشتر از سایر کاربری ها بود. به طور کلی، کشاورزان با افزودن کودهای شیمیایی، زیر و رو کردن محدود خاک و برداشت مقداری از بخش های هوایی گیاه سبب تغییر در ویژگی های خاک و حاصلخیزی آن می شوند. تغییرات در ویژگی های خاک و قابلیت استفاده عناصر غذایی باید در مدیریت اراضی کشاورزی منطقه مد نظر قرار گرفته و نتایج این تحقیق مانند کاهش غلظت برخی عناصر غذایی پرمصرف و ماده آلی در نتیجه تغییر کاربری اراضی جنگل و مرتع به باغ می تواند جهت پیش بینی پیامدهای حاصل از تغییر کاربری در منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه مفید باشد. توصیه می شود جهت حفظ توازن عناصر غذایی در باغات مصرف کودهای فسفر با دقت بیشتری انجام شده و کمبود مواد آلی و عناصر پرمصرف مانند نیتروژن و پتاسیم نیز با کاربرد مناسب کودهای آلی و شیمیایی جبران گردد.کلید واژگان: باغ گل محمدی, عناصر پرمصرف, عناصر کم مصرف, ماده آلی, مرتع}Applied Soil Reseach, Volume:7 Issue: 3, 2019, PP 180 -191Land use change from forest and pasture to Rosa damascena Mill orchard can affect many soil properties and fertility. Thirty-six surface soil samples from different land uses including forest, pasture and Rosa damascena Mill orchard were collected from Morvarid region (Darab, Fars province) to evaluate the effect of land use change on soil properties and fertility. Different soil properties, macro- and micronutrients availability and soil potassium forms were determined. Results showed that the content of organic matter, soil pH and cation exchange capacity in the orchard soil were significantly lower than those in the forest and pasture soils. The nitrogen content in the orchard soil was significantly lower than that in the other land uses, however the content of available P in the orchard soil was significantly higher than that in the forest and pasture soils (39 vs. 22 and 24 mg kg-1, respectively). The availability of manganese, zinc and copper in the orchard soil was significantly higher than those in the forest and pasture soils. The contents of exchangeable K in the forest soil (749 mg kg-1) and non- exchangeable K in the orchard soil (1344 mg kg-1) were significantly higher than those in the other land uses. Generally, farmers may change the soil properties and fertility with addition of chemical fertilizers, disturbing the soil and harvesting some aerial parts of plants. Changes in soil properties and nutrients availability must be considered in agricultural land management and the results of this research, for example the decrease in content of some macronutrients and organic matter due to the land use change from forest and rangeland to orchard, can be useful to predict the consequences of land use change in the studied region and other similar regions. It is recommended that in order to maintenance of nutrients balance in orchards, P fertilizers application should be done with more consideration and the decrease in the contents of organic matter and such macronutrients as N and K should be recompensed with organic and inorganic fertilizers application.Keywords: Macronutrients, Micronutrients, Organic matter, Pasture, Rosa damascena Mill orchard}
-
بررسی تغییرات مکانی کربن آلی خاک در کاربری های مختلف، کمک شایانی در تفسیر و شبیه سازی رفتار اکوسیستم های خاکی در مواجهه با تغییرات اقلیمی و زیست محیطی می کند. اراضی تپه ای و شیب دار روستای باندر به دلیل اکوسیستم منحصر به فرد و تاثیر شیب در ایجاد خرد اقلیم ها و تغییرات پوشش گیاهی، از اهمیت خاصی برخوردار است. تغییرات مکانی میزان محتوا و ذخیره کربن آلی و غیرآلی خاک در اعماق مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. تاثیر نوع کاربری اراضی، مواد مادری، ویژگی های توپوگرافی و برخی از ویژگی های خاک نیز بر روی میزان محتوا و ذخیره کربن آلی و غیرآلی خاک در 56 خاکرخ بررسی شد. به طور متوسط بیشترین میزان ذخایر کربن آلی و غیرآلی خاک (Mg/ha6/196=SOC، Mg/ha2/88=SIC) در مالی سول ها و کمترین مقادیر در انتی سول ها (Mg/ha 9/59=SOC، 3/11=SIC) به دست آمد. بیشترین میزان ذخیره کربن کل نیز به طور متوسط در مالی سول ها 9/284 Mg/ha و کمترین آن در انتی سول ها 2/71 Mg/ha به دست آمد. همبستگی بین ذخایر کربن آلی و غیرآلی خاک نشان دهنده آن است که کربن غیر آلی خاک در این منطقه از کربن آلی سرچشمه می گیرد. در کاربری جنگل قسمت اعظم ذخایر کربن آلی خاک در افق های سطحی قرار داشته و کربن آلی آن نیز بیشتر از نوع تازه و نیمه تجزیه شده و در ارتباط با جزء سیلت خاک می باشد. بنابراین خاک های جنگلی نسبت به خاک های مرتعی که قسمت اعظم کربن آلی آن ها در افق های زیرسطحی و در ارتباط با جزء رس خاک قرار دارد، در پاسخ به تغییر کاربری و اقدامات مدیریتی شکننده تر می باشد.کلید واژگان: کربن آلی, کربن غیرآلی, تغییرات مکانی, جنگل, مرتع}Spatial variability of soil organic carbon in different land uses could be effective in interpreting and simulating the behavior of ecosystems in encountering the climate and environmental changes. The hilly lands of the study area are unique ecosystem with particular importance due to the effect of slope in creating microclimates with different vegetation. The spatial variability of soil organic and inorganic carbon contents and storages were studied at various depths. The effects of land use, parent material, topographical properties and some of soil characteristics on soil organic and inorganic carbon contents and storages were investigated in 56 soil pedons. In average, the highest (SOC=196.6 Mg/ha, SIC=88.2 Mg/ha) and lowest (SOC=59.9 Mg/ha, SIC=11.3 Mg/ha) storage contents of soil organic and inorganic carbon were found in Mollisols and Entisols, accordingly. The highest average total carbon storage also was found in Mollisols (284.9 Mg/ha) while the lowest was in Entisols (71.2 Mg/ha). Increasing soil inorganic carbon with increasing soil organic carbon indicates that inorganic carbon originates from soil organic carbon. In forestland, most amounts of soil organic carbon stocks are located in surface horizons, in fresh and semi-decomposed forms and in combination with silt fractions. Therefore, forest soils are more fragile in response to the changes in management rather than rangelands that contain most of their organic carbon stocks in subsurface horizons and in combination with clay fractions.Keywords: Soil Organic Carbon, Soil Inorganic Carbon, Spatial Variability, Forest, Rangeland}
-
سابقه و هدفمراتع مناطق خشک و بیابانی علی رغم پوشش گیاهی ناچیز، اما به دلیل سطح وسیع در مقیاس جهانی، بیش از یک سوم ذخایر سطحی و زیرزمینی کربن خشکی های زمین را در خود جای داده اند، مدیریت کربن آلی خاک مراتع، نیازمند آگاهی از مقدار موجود و شناخت عوامل موثر بر آن می باشد. میزان کربن آلی خاک، نتیجه تعادلی است که بین کربن گیاهی افزوده شده به خاک و کربن خارج شده از خاک توسط آب شویی، پوسیدگی و فرسایش برقرار است. تحقیق حاضر به ارزیابی تغییرات کربن خاک و چگونگی رابطه ی آنها با پارامترهای محیطی در مراتع خشک و نیمه خشک می پردازد. به این منظور، مراتع منطقه یانسی گناباد، به عنوان الگویی از مناطق خشک کشور انتخاب شده و با هدف بررسی تاثیر ویژگی های خاکی، مدیریت اراضی و پوشش گیاهی بر تغییرات کربن آلی خاک مورد مطالعه قرار گرفتند. از این رو در تحقیق حاضر، بررسی رابطه کربن آلی خاک با برخی خصوصیات خاک و عوامل اقلیمی و تعیین مهمترین عوامل تاثیرگذار بر کربن آلی خاک از بین متغیرهای مطالعاتی مد نظر است.مواد و روش هامحدوده مورد مطالعه در منطقه یانسی در محدوده جغرافیایی '20 °32 تا '39 °32 عرض شمالی و '57 °59 تا '13 °60 طول جغرافیایی قرار گرفته است. آماربرداری پوشش گیاهی منطقه، با کمک روش تلفیقی ترانسکت دایره ای انجام شد، پارامترهای محیطی اندازه گیری شده شامل ارتفاع از سطح دریا (فیزیوگرافیک) ، متوسط بارندگی سالانه، متوسط دمای سالانه و متوسط نم نسبی سالانه (اقلیمی) ، واکنش خاک، هدایت الکتریکی، کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، فسفر، کربن آلی و بافت خاک بودند. برای تعیین عوامل محیطی موثر بر تغییرات کربن خاک، از آنالیز مولفه های اصلی (PCA) بر مقادیر عوامل و ضرایب همبستگی به عنوان معیاری از تشابه بین پلات ها استفاده گردید.یافته هانتایج تحلیل مولفه های اصلی نشان داد که پارامترهای پوشش گیاهی، اقلیمی، بافت خاک و ارتفاع نقش زیادی در کنترل کربن آلی خاک در این مراتع دارند. میزان کربن خاک، دارای همبستگی مثبت با رس (39%) ، شن (33%) ، پتاسیم (30%) و منیزیم (21%) و همبستگی منفی با ارتفاع (32%-) ، ازت (18%-) ، بارندگی (39%-) ، رطوبت نسبی (39%-) و پوشش گیاهی (34%-) بود.نتیجه گیریدر این مطالعه مشخص شد که در مراتع خشک و نیمه خشک کشور، میزان کربن آلی خاک در درجه اول تحت تاثیر بارش و درجه حرارت و در مرتبه دوم، تحت تاثیر بافت خاک و در درجات بعدی تحت تاثیر ارتفاع و پوشش گیاهی است، بنابراین ترکیبی از فاکتورهای مختلف به ویژه موارد ذکر شده برای درک و برآورد معنی دار سطوح کربن آلی خاک نیاز است و بدون درنظر گرفتن کامل عوامل کنترل کننده کلیدی با هم، هرگونه برآوردی از از کربن آلی خاک غیر قابل اتکا خواهد بود.کلید واژگان: مرتع, کربن آلی, خاک, عوامل محیطی}Background and ObjectivesRangelands of arid and desert areas despite the insignificant vegetation cover, but due to the large global scale, more than one third of the surface and underground carbon reserves have landed. Organic carbon dioxide management in rangelands requires knowledge of the amount of organic carbon and the factors that affect it. The amount of soil organic carbon is the result of the balance between the carbon that is added to the soil and the carbon released from the soil by watering, carving and erosion. The present study evaluates the changes in soil carbon and how they relate to environmental parameters in dry and semi-arid rangelands. For this purpose, the rangelands of Yansi region of Gonabad have been selected as a model of arid regions of the country. The aim of this study was to study the effect of soil characteristics, land management and vegetation cover on soil organic carbon changes. Therefore, in the present study, the study of the relationship between organic carbon of soil and some soil characteristics and vegetation cover and determining the most important factors affecting soil organic carbon are among the studied variables.Materials and MethodsThe study area in the Yancei region is located in the geographical area '20 and 32 ° to 39 ° 32 ° north latitude, and '57 ° 59 ° to 13 ° and 60 ° longitude. The average rainfall and temperature is 157 mm, 14 ° C. Vegetation inventory of the area was carried out using cross-sectional method. The measured environmental parameters are: altitude from the sea level, average annual rainfall, average annual and average annual precipitation, acidity, conductivity, calcium, magnesium, sodium, potassium, phosphorus, carbon Organic and soil texture. To determine the environmental factors affecting soil carbon changes, principal components analysis (PCA) has been used on the values of factors and correlation coefficients as a criterion for the similarity between the plots.ResultsThe results of main component analysis showed that vegetation, climatic, maternal and altitude parameters have a great role in soil organic carbon control in these rangelands. The soil carbon content was positively correlated with clay (39%), sand (33%), potassium (30%) and magnesium (21%), and negative correlation with altitude (32%), nitrogen (18%), precipitation (39%), moisture content (39%) and coating (34%).ConclusionIn this study, it was determined that in the dry and semi-arid rangelands of Iran, soil organic carbon is primarily affected by rainfall and temperature, soil texture, elevation and vegetation. Therefore, a combination of different factors, especially those mentioned above, is needed to understand and estimate the soil organic carbon levels and without considering the key controller factors together, any estimation of the organic carbon of the soil would be unreliable.Keywords: Range, Organic Carbon, Soil, Environmental Factors}
-
ماده آلی خاک از مهمترین عوامل ارزیابی کیفیت خاک است و ارتباط نزدیکی با ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک دارد. از طرفی، ترسیب کربن در زیتوده گیاهی و خاک های متاثر از آن هستند، سادهترین و به لحاظ اقتصادی عملیترین راهکار ممکن جهت کاهش خطرات دیاکسید کربن اتمسفری است. اطلاعات کمی در ارتباط با تاثیر مدیریت قرق بر ترسیب و مدیریت کربن در خاکهای مراتع استان خوزستان وجود دارد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مدیریت قرق بر میزان و تغییرات ترسیب و مدیریت کربن خاک و با دیدگاه اقتصادی در برخی خاکهای مراتع دشت پنتی ایذه و منطقه دیمه رامهرمز در استان خوزستان انجام شد. چهار مرتع با مدیریتهای مختلف (قرق شده و تحت چرا) در اطراف ایذه و رامهرمز انتخاب و سپس از 15 نقطه به صورت تصادفی و از دو عمق سطحی و زیرسطحی (با توجه به مرز تفکیک افقها) نمونهبرداری صورت گرفت. نتایج حاصل از ترسیب و شاخص مدیریت کربن در این مطالعه نشان دهنده بازیابی کربن خاک و بهبود کیفیت آن طی قرق میباشد. از طرفی، برآورد ارزش اقتصادی ترسیب کربن طی قرق در مراتع مطالعاتی بسیار قابل توجه بوده و موجب افزایش 17 و 7/12 درصدی ارزش ترسیب کربن در منطقه ایذه و رامهرمز گردیده است. از این رو ضروری به نظر میرسد که تیمار قرق بهعنوان یکی از برنامه های اصلی در طرحهای منابع طبیعی تجدید شونده مد نظر قرار گیرد.کلید واژگان: اقتصادی, ترسیب کربن, شاخص مدیریت کربن, مدیریت قرق, مرتع}IntroductionSoil is a key resource that contributes to the earth system functioning as a control and manages the cycles of water, biota and geochemical and as an important carbon reservoir. Soil organic matter is one of the most important factors in soil quality assessment and having relationship with physical, chemical and biological properties of soil. Carbon sequestration in plant biomass and soils is the simplest and the most economically practical solution to reduce the risks of atmospheric carbon dioxide. Little information is available about the effects of grazing management on sequestration of carbon in Khuzestan Province pastures. Therefore, this study was conducted to evaluate the effects of grazing exclusion on the amount and forms of carbon management and carbon sequestration with economic view in some pasture soils from Peneti Plain of Izeh area and Dimeh regions of Ramhormoz in Khuzestan Province.Materials And MethodsThis study was conducted in two regions including Izeh and Ramhormoz representing different climates, vegetation and soil types of southwestern Iran. We selected two grazing treatments including ungrazed and grazed pastures in each region. The first area includes rangeland ecosystem in Izeh city between 31° 57ʹ 8ʺ to 31° 58ʹ 20ʺ N and 49° 41ʹ 11ʺ to 49° 42ʹ 33ʺ E. The region has a typical temperate continental climate, characterized by dry summers and cold winters. The mean annual rainfall is 623mm. The mean annual temperature (MAT) is 19.2 °C, and the mean monthly air temperature varies from -0.6 °C in January to 42.4 °C in July. The second area (Ramhormoz) is located between 31° 7ʹ 44ʺ to 31° 9ʹ 11ʺ N and 49° 29ʹ 13ʺ to 49° 28ʹ 52ʺ E. The mean annual rainfall is 200 mm and the mean annual temperature (MAT) is 27.2 °C, and the mean monthly air temperature varies from 4.2 °C in January to 51.6 °C in July. For each climate region, grazed and ungrazed sites were located on the same soil series with similar aspect and slope. Then, random soil samples were taken from the surface and subsurface in 15 points. After air drying the soil samples and passing them through a 2 mm sieve, physical, chemical properties of the soils were measured.Results And DiscussionThe soil of both studied regions are non-saline, calcareous, and alkaline and have relatively heavy texture. The results showed that the studied characteristics in four study areas had low and moderate coefficients of variation. This suggests that the contribution of edaphic and environmental factors to explain variation in the data is not high. Also, grazing management has increased soil organic matter of surface and subsurface soil, but despite the increase in organic matter contents of subsurface soils the difference was not statistically significant. The effect of management practices, in order to have a significant effect to lower parts of the soil, it requires a longer period management. Comparing the biomass upon non-grazing (405 and 42 gm-2 in Izeh and Ramhormoz respectively) and grazed (117 and 17 gm-2) areas, indicates a good condition of vegetation in the non-grazing and the effectiveness of enclosure in rehabilitation of pastures in the study area. However, due to more rainfall rates, the amount of biomass produced in Izeh is higher.ConclusionThe carbon management index in the study areas, as well as the depths of the study is high, indicating recovery of soil carbon and improving its quality. Also, based on carbon sequestration in the study area, non-grazing was one of the most proper and efficient management practices, which improved soil quality. Accordingly, it seems that non-grazing practices should be considered as one of the major programs in renewable natural resources plans. On the other hand, estimation of the economic value of carbon sequestration in the pastures has been remarkable, and increased 17 and 12.7% of the value of carbon sequestration in Izeh and Ramhormoz regions under the management of the exclusion. Therefore, the management of rangelands should be directed to allow for their ecologic performance and capacity considering the environmental economy of rangelands so that in broad terms, the justification for the enhancement and maintenance of the economic equilibrium can be viewed as a guaranty of implementing the range managements resulting in sustained development.Keywords: Carbon management index, Carbon sequestration, Economical, Grazing exclusion, Pasture}
-
ویژگی های مغناطیسی خاک بازتابی از برهمکنش های پیچیده شیمیایی، زمین شناسی و زیستی موجود در آن می باشد. بنابراین، آگاهی از عوامل موثر بر پذیرفتاری مغناطیسی خاک به درک و تفسیر هرچه بهتر نتایج کمک می کند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر کاربری های مختلف و نوع پوشش گیاهی بر میزان پذیرفتاری مغناطیسی در خاک های سطحی و ارتباط بین مقادیر آنها با ویژگی های خاک بود. چهار نوع کاربری شامل زراعی، مرتع پوشش دار، مرتع تخریب شده و دیم رهاشده در منطقه مطالعاتی انتخاب شد که دارای شرایط اقلیمی، توپوگرافی و مواد مادری مشابه و تا حد امکان نزدیک به یکدیگر بودند. در مجموع 60 نمونه مرکب خاک سطحی (15-0 سانتی متر) برداشت گردید. میانگین میزان lfχ در نمونه های خاک سطحی m3 kg-110-8× 8/695 محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری نتایج حاکی از وجود تفاوت معنی دار در سطح احتمال 5 درصد بین میانگین مقادیر lfχ در کاربری های مختلف بود. مقدار میانگین lfχ اندازه گیری شده به ترتیب در مرتع با پوشش مناسب، مرتع تخریب شده، دیم رهاشده و زراعی کاهش یافت. مقادیر محاسبه شده fdχ در محدوده (73/1-52/0 %) نشان دهنده حضور ذرات چند حوزه ای به ارث رسیده از مواد مادری آذرین به عنوان منشاء اصلی پذیرفتاری مغناطیسی در منطقه مطالعاتی بود. تغییرات اکثر ویژگی های اندازه گیری شده خاک در کاربری های مختلف از لحاظ آماری معنی-دار گردید. همبستگی مثبت و معنی داری بین داده های پذیرفتاری مغناطیسی و درصد شن وجود داشت. در حالی که میان داده های پذیرفتاری مغناطیسی، سیلت و کربنات کلسیم همبستگی منفی و معنی دار مشاهده گردید. نتایج نشان داد که نوع کاربری و پوشش گیاهی با تاثیر بر ویژگی ها و فرآیندهای تشکیل خاک، می تواند تشکیل و تجمع کانی های مغناطیسی خاک را تحت تاثیر قرار دهد.کلید واژگان: ایران مرکزی, پارامترهای مغناطیسی, زمین زراعی, مرتع, مغناطیس خاک}IntroductionSoil magnetic properties reflect the complex chemical, geological and biological interactions occur in the soil. Thus, knowledge about the factors affecting soil magnetic properties helps better understanding and interpreting the results.. The lithogenic magnetic minerals are often found in the coarse soil fractions (sand and silt) and they have inherited from parent rocks. Weathering and soil formation factors may lead increasing or decreasing of magnetic susceptibility. Climate and vegetation type are among the other factors affecting magnetic susceptibility too. Amount and distribution of magnetic susceptibility may also be affected by land use. The main objective of this research was to study the effect of different land uses and vegetation types on the magnetic susceptibility of topsoil related to soil properties.Materials And MethodsThe study area was located in MahoonakeZiba around the Bardsir region, Kerman Province. The moisture and temperature regimes of the study area were sub aridic and mesic, respectively. The study area is located in the alluvial plain with igneous parent material originated from andesite, volcanic tuff, anddacite. Four land uses including farmland, well-covered pasture, disturbed pasture and degraded dryland farm with similar climate, topography, and parent material were selected. Overall, 60 complex surface samples were collected from the depth of 0-15 cm. The physicochemical analyses were done on the samples after that the soils were air dried, crushed, and passed through a 2 mm sieve. The soils magnetic susceptibility (ᵡ) in low (0.46 kHz) and high (4.6 kHz) frequencies were measured using the Bartington MS2 dual frequency sensor in two replications. The frequency depended magnetic susceptibility (ᵡfd %) was calculated as a development index of soil forming factors reflecting ferrimagnetic particle sizes.Results And DiscussionThe pH of studied soils were in the range of neutral to alkaline and had the lowest coefficient of variance between measured parameters. The average of soil EC was 1.76 dS/m with a high coefficient of variance. The lowest amount of organic matter was in land use ofdegraded drylandfarm (0.26 %) and the highest was in farmland (2.15 %). The lowest amount of calcium carbonate with the coefficient of variance 12.37 % measured in the degraded pasture and its maximum was in the farmland. The loamy sand and sandy loam textural classes were found in the area under study. The minimum and maximum amounts ofᵡlf were determined in farmland (134.8× 10-8 m3 kg-1)and well-coveredpasture (1778.9 ×10-8 m3 kg-1 ), respectively and the relatively high mean value was 695.83 × 10-8 m3 kg-1. The topsoil of the study area was formed on alluvial deposits with a parent material originated from igneous andesite, tuff and dacite rocks. The high values of magnetic susceptibility of all soils under study could be attributed to the existence of initial magnetic minerals inherited from the parent material. The statistical analysis revealed a significant difference among ᵡlf values (pKeywords: Central Iran, Magnetic parameters, Farmland, Pasture Soil magnetism}
-
هدررفت عناصر غذایی و کاهش حاصل خیزی خاک از مهم ترین اثرات تخریب خاک است. بنابراین نیاز است که عوامل موثر بر آن در حوضه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. حوضه آبخیز کاکاشرف در استان لرستان از جمله حوضه هایی است که در معرض تخریب قرار دارد. لذا در این حوضه، تاثیر نوع کاربری اراضی (مرتع، جنگل و زراعت) و طبقات شیب (10، 20 و 30 درصد) بر هدررفت فسفر و پتاسیم در رواناب تولید شده ، بررسی شد. در این تحقیق با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران، از شش زیر حوضه، تعداد 93 واقعه باران با شدت 36 میلی متر در ساعت و با تداوم 30 دقیقه ایجاد و میزان تلفات عناصر فسفر و پتاسیم ناشی از هر بارش در سه کاربری و سه سطح شیب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین هدررفت فسفر در رواناب در سه کاربری جنگل، مرتع و زراعت به ترتیب 22/0، 26/0 و 21/0 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و در سه شیب 10، 20 و 30 درصد 22/0، 21/0 و 25/0 میلی گرم برکیلوگرم بود. همچنین میانگین هدررفت پتاسیم در کاربری جنگل، مرتع و زراعت به ترتیب 38/18، 32/22 و 71/18 میلی گرم برکیلوگرم و در سه شیب 10، 20 و 30 درصد به ترتیب 74/20، 71/18 و 96/19 میلی گرم بر کیلوگرم برآورد گردید. تجزیه واریانس اثر کاربری بر هدررفت فسفر و پتاسیم نشان داد که هدررفت فسفر در رواناب در شیب های 10، 20 و 30 درصد و هدررفت پتاسیم در رواناب در شیب 30 درصد معنی دار نبود. ولی اثر کاربری بر مقدار هدررفت پتاسیم در شیب 10درصد در سطح پنج درصد و در شیب 20 درصد در سطح یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر شیب بر هدررفت فسفر در کاربری جنگل در سطح یک درصد و زراعت در سطح پنج درصد معنی دار ولی در کاربری مرتع معنی دار نشد. اثر شیب بر هدررفت پتاسیم در کاربری های مرتع و جنگل معنی دار نبود و تنها در کاربری زراعت معنی دار شد. با افزایش شیب غلظت هدرفت فسفر روند افزایشی و غلظت هدررفت پتاسیم روند کاهشی نشان داد.کلید واژگان: تلفات خاک, فسفر, پتاسیم, جنگل, مرتع, کشاورزی}Water erosion causes serious damage to all natural ecosystems, including the soil and nutrients loss (Collman et al., 2010). Nutrients loss and soil fertility reduction are the most important effects of soil erosion, which increase the fertility of soils in downward of the basin and cause contamination of surface and underground water (Telles et al., 2013). Soil loss is a serious problem in developing countries and has been a source of concern (Wolancho, 2012). Phosphorus and potassium are important elements in agricultural products. Each of the mentioned elements has especial behavior in transferring by runoff. Potassium is very mobile in comparison with phosphorus, so it is easily displaced by water from the runoff process. Despite numerous studies done in the world regarding the loss of elements in runoff and sediment, there is no accurate information in this regard in Iran. In Lorestan Province, due to the lack of attention to land suitability in land uses, basins are severely subject to erosion and soil degradation. Therefore, the present study was conducted to investigate the effects of slope and type of land use on the loss of potassium and phosphorus in runoff in Kakasharaf Basin in Lorestan province.Keywords: Soil loss, Phosphorus, Potassium, Forest, Pasture, Agriculture}
-
سابقه و هدفخاک، یک منبع کلیدی و بهعنوان کنترلکننده چرخه های ژئوشیمیایی، آب و موجودات زنده و بزرگترین و اصلیترین مخزن مادهی آلی محسوب میشود. اطلاعات کمی در ارتباط با تاثیر مدیریت قرق بر اشکال مختلف کربن در خاکهای مراتع استان خوزستان وجود دارد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مدیریت قرق بر میزان و اشکال مختلف کربن خاک در برخی خاکهای مراتع دشت پنتی در استان خوزستان انجام شد.
مواد و روشها: براین اساس، دو مرتع با مدیریتهای مختلف (قرق شده و تحت چرا) در دشت پنتی ایذه انتخاب و سپس از 15 نقطه به صورت تصادفی و از دو عمق سطحی (0 تا 20 سانتیمتری) و زیر سطحی (20 تا 40 سانتیمتری) نمونهبرداری صورت گرفت. پس از هواخشک کردن نمونه های خاک و عبور آن ها از الک دو میلی متری، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و اشکال مختلف کربن خاک شامل کربن آلی کل، کربن قابل اکسید شدن بهوسیله پرمنگنات، کربن آلی ذرهای ریز و درشت، کربن محلول در آب و کربن زیتوده میکروبی خاکها اندازه گیری شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که مدیریت قرق درخاکهای سطحی و زیرسطحی باعث افزایش میزان ماده آلی خاک شده است ولی در خاکهای زیرسطحی علیرغم افزایش میزان مواد آلی، مقدار آن از لحاظ آماری معنیدار نبوده است. در لایه های سطحی مقدار آن معنیداری بوده است و باعث افزایش میزان کربن آلی کل (از 33/8 به 53/9 گرم بر کیلوگرم)، کربن آلی محلول (از 46/9 به 86/10 میلیگرم بر لیتر)، کربن زیتوده میکروبی (از1/418 به 2/456 میلیگرم بر کیلوگرم)، کربن قابل اکسید شدن توسط پرمنگنات (از 25/974 به 3/1035 میلیگرم بر کیلوگرم)، کربن آلی ذرهای ریز (از 6/430 به 7/450 میلیگرم بر کیلوگرم) و کربن آلی ذرهای درشت (از10/680 به 4/701 میلیگرم بر کیلوگرم) شده است. به نظر میرسد برای اینکه اثر تغییرات مدیریت به قسمتهای پایینتر خاک تاثیرگذار شود نیازمند مدیریت با مدت زمان بیشتری هست. مقایسه بیومس در داخل (405 گرم بر متر مربع) و خارج قرق (117 گرم بر متر مربع) حاکی از وضعیت خوب پوشش گیاهی در داخل قرق و موثر بودن قرق در احیا مراتع منطقه می باشد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کربن زیتوده میکروبی، کربن محلول خاک و کربن قابل اکسید شدن توسط پرمنگنات حساسیت بیشتری به مدیریت قرق نسبت به اشکال دیگر کربن داشته و شاخصهای مناسبتری برای بررسی تاثیر مدیریت قرق بر کیفیت کربن آلی اضافه شده به خاک می‌باشند. همچنین، بر اساس شاخص نسبت طبقهبندی کربن نسبت به اشکال مختلف کربن آلی در این مطالعه، مدیریت قرق یکی از اقدامات مدیریتی مناسب و کارآمد بوده و باعث بهبود کیفیت خاک گردیده است؛ از این رو ضروری به نظر میرسد که تیمار قرق بهعنوان یکی از برنامه های اصلی در طرحهای منابع طبیعی تجدید شونده مد نظر قرار گیرد. در کل نتایج این مطالعه حاکی از اثرات نامطلوب چرای مراتع بر کیفیت مواد آلی خاک است که میتواند در درازمدت پایداری تولید در اکوسیستمهای مرتعی را به خطر بیندازد.کلید واژگان: مرتع, مدیریت قرق, کربن خاک, کیفیت خاک}Background And ObjectivesSoil is a key resource that control the cycles of water, biota and geochemicals and the greatest organic matter reservoir. Little information is available about the effects of grazing on different forms of soil organic carbon in Khuzestan province pastures. Therefore, this study was conducted to evaluate the effects of grazing management on amount and forms of organic carbon in some pasture soils from Peneti plain of Izeh area in Khuzestan province.Materials And MethodsAccordingly, two adjacent pastures with different management (grazing and grazing exclusion) around the Izeh city were selected and then, random soil samples were taken from the surface (0 to 20 cm) and subsurface (20 to 40 cm) in 15 points. After air drying the soil samples and passing them through a 2 mm sieve, physical, chemical properties and forms of organic carbon including total organic carbon (TOC), permanganateoxidizable carbon (POXC), fine particulate organic carbon (FPOC) and coarse particulate organic carbon (CPOC), dissolved organic carbon (DOC) and microbial biomass carbon (MBC) of the soils were measured.ResultsThe results showed that grazing management has increased soil organic matter of surface and subsurface soils the values were statistically significant in the surface layers and increased the amounts of TOC (from 8.33 to 9.53 g kg-1), DOC (from 9.46 to 10.86 g L-1), MBC (from 418.1 to 456.2 mg kg-1), POXC (from 974.25 to 1035.3 mg kg-1), FPOC (from 430.6 to 450.7 mg kg-1) and CPOC (from 680.10 to 701.4 mg kg-1), but despite the increase in organic matter contents of subsurface soils the difference was not statistically significant. The effect of management practices, in order to have a significant effect to lower parts of the soil, it requires a longer period management. Comparing the biomass upon non-grazing (405 gm-2) and grazed (117 gm-2) areas, indicates a good condition of vegetation in the non-grazing and the effectiveness of enclosure in rehabilitation of pastures in the study area.ConclusionThe results showed that MBC, DOC and POXC are more sensitive than other forms of organic carbon to grazing management. They are more appropriate indicators for grazing management on organic carbon quality being added to the soil. Also, based on carbon stratification ratio index (CSRI), regarding different forms of organic carbon in the study area, non-grazing was one of the most proper and efficient management practices which improved soil quality. Accordingly, it seems that non-grazing practices should be considered as one of the major programs in renewable natural resources plans. On the other hand, the results indicate adverse effects of grazing on the quality of soil organic matter endangering the long-term sustainable production in pastures.Keywords: Pasture, Grazing management, Soil carbon, Soil quality} -
نوع بهره برداری از زمین می تواند خصوصیات کیفی خاک را به ویژه از نظر هیدرولیکی دست خوش تغییر نماید. با توجه به تنوع کاربری زمین در نواحی نیمه خشک کشور، این پژوهش به منظور بررسی خصوصیات هیدرولیکی کاربری های مختلف در حوزه آبخیز تهم چای واقع در منطقه نیمه-خشک شمال غرب زنجان انجام گرفت. با توجه به سطح تحت پوشش کاربری ها، مجموعا 20 نقطه شامل 10 نقطه در کاربری مرتع، هفت نقطه در کاربری کشت دیم و سه نقطه در کاربری کشت آبی انتخاب شد. نفوذپذیری خاک با استفاده از استوانه مضاعف در سه تکرار در هر نقطه تعیین شد. همچنین در نمونه های خاک هر کاربری، توزیع اندازه ذرات، رطوبت اشباع، جرم مخصوص ظاهری، کربن آلی، کربنات کلسیم معادل و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها اندازه گرفته شدند. الگوی نفوذپذیری خاک در کاربری های مختلف بسیار متفاوت بود و تفاوتی معنی دار بین کاربری های زمین از نظر میزان نفوذپذیری خاک وجود داشت (01/0pکلید واژگان: پوشش گیاهی, خصوصیات هیدرولیکی خاک, کشت آبی, کشت دیم, مرتع}IntroductionSoil infiltration rate is the major soil hydraulic property which can be affected by the soil physical characteristics and management practices. The use of land can affect various soil properties such as physical and hydraulic properties. Differences of the hydraulic soil characteristics such as infiltration rate in various land uses can affect their potential to runoff production as well as soil loss in the catchment. The knowledge of the physical and hydraulic characteristics of various land uses can help to better management of soil and water in the catchment. It is very essential in the semi-arid catchments where vegetation cover is generally poor, the soils are often instable against erosive factors especially when the rainfalls are consecutive and intensive. Therefore, this study was conducted to investigate the soil physical and hydraulic characteristics in the TahamChai catchment, in a semi-arid region, NW Zanjan. Various land uses consist of pastures, rainfed and irrigated lands can be observed in the catchment, which cover about 62%, 33%, and 5% of the catchment area, respectively. The pastures have been covered with poor vegetation and are intensively exhausted by over-grazing. Rainfed lands are mostly under winter wheat cultivation. Soil erosion and sedimentation were the major environmental problem in this catchment.Materials And MethodsThe maps of land use and slope gradient were provided for study area. A total of 20 sites were selected based on the surface area of each land use in the catchment located between 34 46-36 53 N latitudes and 48 17-48 37 E longitudes. The study area consisted of ten sites in the pasture, seven sites in the rainfed and three sites in the irrigated lands. The geographical positions of study sites were determined by a global positing system (GPS). Soil infiltration rates were measured by double rings method at three replications in each site. Variation of soil infiltration rate was determined for each land use. Soil samples were collected at three replications from each site to determine other physicochemical soil properties. Particle size distribution, bulk density, saturation percentage, aggregate mean weight diameter, organic matter, and equivalent calcium carbonate were determined using standard methods in the lab. Mean comparisons of infiltration rate along with other physicochemical soil properties among the land uses were done using the Duncan's parametric method. The Pearsons correlation coefficients were used to determine the relationships between soil properties and soil infiltration rate.Results And DiscussionBased on the results, no significant difference was observed between the land uses in particle size distribution. Soil infiltration rate showed different patterns among the land uses, so that significant difference was observed among them (pConclusionPastures with poor vegetation cover appeared the lowest soil infiltration capacity as compared to other land uses in the catchment. Decreasing soil infiltration rate was associated with increasing bulk density in the area. It seems that overgrazing in the pastures increases soil bulk density and leads to decline the soil organic matter content as well as soil aggregation and aggregate stability. According to the results, pastures have the highest potential to runoff production and soil erosion rather than the other land uses (rainfed lands and irrigated lands). Therefore, maintaining vegetation cover and preventing over-grazing in the catchment is recommended to increase soil organic matter content and decrease soil compaction. These practices improve the hydraulic soil characteristics especially infiltration rate and in consequence decrease the catchment potential to runoff production and soil erosion.Keywords: Irrigated land, Pasture, Rainfed land, Soil hydraulic characteristics, Vegetation cover}
-
استفاده بی رویه و تخریب اراضی و نیاز به افزایش عملکرد در واحد سطح، ضرورت بهره برداری بهینه از اراضی را اجتناب ناپذیر می سازد. بنابراینارزیابی، برنامه ریزی و مدیریت اراضی، برای نیل بهتوسعه پایدار ضروری است.در این راستا سامانه تصمیم گیری میکرولیز، به منظور پشتیبانی از تصمیم گیری برای کشت می تواند کارساز باشد.لذا هدف از این مطالعه، برنامه ریزی اراضی برای تعیین کاربری بهینه اراضی در بخشی از منطقه خواجه می باشد. برای نیل به اهداف، داده های مزرعه ای و آزمایشگاهی از 26 واحد اراضی اخذ وبه ترتیبمحدودیت های زیست اقلیمی،کلاس قابلیت، ارزیابی تناسب اراضی برای محصولات مورد مطالعه(آفتابگردان، خربزه، ذرت و یونجه) و کاربری های جنگل و مرتع توسط مدل های مربوطه تعیین شد. بر اساس مدلTerraza ، کشت دیم همه محصولات بجز ذرت که با کاهش 60 درصدی همراه است، بقیه با کاهش 20 درصدی محصول امکان پذیر می باشد. بر اساس مدل Cervatana، 9 واحد اراضی (8/ 27 درصد کل اراضی) نامناسب و 17 واحد اراضی (2/72 درصد کل اراضی) مناسب برای اهداف کشاورزی تشخیص داده شدند. نتایج ارزیابیاراضی مستعدبااستفاده ازمدل Almagra نشان دادکه 1/18، 9/39 و 2/13 درصد از اراضیبه ترتیب درکلاس های محدودیت متوسط (S3)، کم (S2) و بدون محدودیت (S1) قرار گرفتند. کاربرد مدل Sierra نشان داد که هیچ کدام از گونه های جنگلی مناسب برای توصیه نیستند. بر اساس مدل نیزSierra 2، 5 گونه بوته ای مناسب تشخیص داده شدند. در نهایت نقشه های کاربری تلفیقی با استفاده از مدل های Almagraو Sierra بیانگر این مطلب است که سامانه تصمیم گیری میکرولیز می تواند در فرموله کردن کشاورزی پایدار مورد استفاده قرارگیرد.کلید واژگان: میکرولیز, توسعه پایدار, زراعت, مرتع, جنگل}Irrigular land use, land degradation and increasing yield per surface area unit supplicate to be inevitable optimal land utilization.So land evaluation, planning and management to be necessary to achieve a sustainabledevelopment.Following this trend, MicroLEIS (Mediterranean Land Evaluation Information System)has evolved towards an agro-ecological decision support system.The goal of this study is land planning of some parts of Khajehregion. Soil morphological and analytical data were carried out for 26 land units.Then, bioclimatic deficiency, land capability and qualitative land suitability (For Sunflower, Maize and Melon) and forest or paeture were determinedusing MicroLESE models. Based on Terraza model, rainfed cultivation is possible with less than 20% yield reduction for all crops except maize.Based on Cervatana model 9 land units (27.8 of total area) of were categorizedas S3 and N and 17 land units (72.2 of total area) were classified as S1 and S2.Land suitability evaluation of susceptible lands using Almagra model revealed that 18.1, 39.9, and 13.2 can take place in moderately suitable (S3), suitable (S2) and excellent (S1)respectively.Results of applying Sierra model, were obtained any forest species communities suitable for the study area.Therefore, withinthe framework of the land evaluation decision supportsystem MicroLEIS, a data processing tool (Sierra2 model)was developed for evaluating the relative suitability speciesand 5 species is suitable for this land units. Finally, MicroLEIS DSS appears to be useful in semi-arid regions, for example Khajeh, to formulate sustainable agricultural systems.Keywords: MicroLESE, Sustainble develop, Farming, Pasture, Forest}
-
یکی از چالش های بزرگ در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت اکوسیستم های طبیعی از جمله منابع آب و خاک، عدم درک پیچیدگی ها و پویایی این اکوسیستم ها در مدل های مرسوم می باشد اما بر اساس ایده اساسی تئوری فازی، می توان این محدودیت را وارد مدل نمود. در این پژوهش نیز به منظور مدل سازی رابطه عوامل «درصد سنگریزه سطح زمین»، «درصد سیلت» و «اثر مشترک طول شیب و درصد شیب» با عامل «سطح مقطع شیار در واحد طول»، مدل های فازی متعددی با استفاده از عملگرهای فازی، توابع عضویت متفاوت و روش های مختلف غیرفازی ساز ساخته شدند. در انتخاب مناسب ترین مدل علاوه بر میزان آماره ترکیبی خطای نقطه ایده آل (IPE)، به تعمیم پذیری مدل نیز توجه شد. در تمامی روش های دفازی سازی، به جز روش بزرگترین ماکزیمم، مدل های فازی با ترکیب توابع عضویت «گوسی و ذوزنقه»، «گوسی 2 و ذوزنقه» و تابع عضویت «گوسی 2» جزء مدل های منتخب از نظر کمترین میزان IPE شناخته شده اند. آنچه که در میان مدل های بهینه قابل توجه می باشد، حضور تابع گوسی به تنهایی یا در ترکیب با سایر توابع است. همچنین نتایج نشان دادند که در مدل سازی فرسایش شیاری، استفاده از توابع نرم تر نظیر توابع گوسی نتایج بهتری نسبت به توابع تیز و ساده نظیر ذوزنقه و مثلث به دنبال دارد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده، اگر تنها سادگی مدل مدنظر باشد ترکیب دو تابع ذوزنقه و مثلث از نتایج بهتری نسبت به استفاده از هر یک به تنهایی، برخوردار است. پیشنهاد می شود تحقیقات بیشتری در رابطه با به کارگیری تکنیک های فازی و هوش مصنوعی در راستای مدیریت و مدل سازی در منابع طبیعی به عمل آید.کلید واژگان: تابع عضویت, منطق فازی, فرسایش شیاری, مرتع, احمدآباد مشهد}Background And ObjectivesRill erosion is causes soil degradation, loss of rangeland potential and unfavorable conditions for plant establishment. So understanding, modeling and predicting this type of erosion on rangeland and natural resource management is important. One of the major challenges in planning and management of natural ecosystems such as rangelandsis lack of understanding the complexities and dynamics of these ecosystemsinconventional models. That based on basic idea of fuzzy theory, this limit can be entered in the model. The main aim of this study is to design and evaluate the performance of rill erosion prediction model using fuzzy inference systems on a part of Ahmadabad- Mashhad rangelands.Materials And MethodsIn this study by establishing 50-m transects in each different slope length, the number of rills and effective parameters in shaping rills, including canopy cover, ground cover, gravel, sand, silt, clay, slope and mutual effects between length and degree of slope have been measured. By measuring, width and depth of any rill and their geometric section, cross-section of rills have been calculated. Then by using Gamma test, the optimal combination of variables "percentage of gravel surface", "mutual effects between length and degree of slope" and "amount of silt available in soil" as inputs factors and "cross-section of rills per unit length" as variable Output (Function) were chosen for the fuzzy modeling. Some (9) different combinations of membership functions to fuzzification of input and output variables with 5 defuzzification approach combined maximum - minimum of fuzzy were trial and error. Model is chosen so that the addition of small amounts of IPE, the generalizability also is appropriate.ResultsResults showed that the defuzzification of smallest maximum (SOM) has the lowest IPE compared with the other methods and then the mean of maximum method (MOM) with the lowest IPE was used in second priority. In all methods of defuzzification (except the mean of maximum method), models such as Gaussian trapezoidal Gaussian 2 trapezoidal and Gaussian 2 selected models are known. According to the results obtained, in the erosion modeling using the softer functions such as Gaussian, will lead to better results than the sharp and simple functions such as trapezoidal and triangular. The combination of two trapezoids and triangles will have better results than using each alone, if only the simplicity of the model has to be considered.ConclusionGaussian membership function with the defuzzification of smallest maximum is the optimal model for predicting rill erosion in Ahmad-Abad area of Mashhad.Keywords: Membership function, Fuzzy logic, Rill erosion, Rangeland, Ahmad, Abad Mashhad}
-
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال نوزدهم شماره 1 (پیاپی 71، بهار 1394)، صص 11 -19مطالعه و ارزیابی تغییرات شاخص های کیفیت خاک در انواع کاربری اراضی می تواند در برنامه ریزی مدیریت پایدار و پیشگیری از روند نزولی کیفیت خاک موثر باشد. در همین رابطه مطالعه ای در سال 1389 در منطقه فریدن در استان اصفهان با هدف بررسی برخی از شاخص های شیمیایی و بیولوژیک خاک در سه کاربری اراضی(مرتع، دیم زار رها شده و دیم)، در دو فصل رویش (اردیبهشت و شهریور) و در سه شیب (10-0، 20-10 و 30-20 درصد) انجام شد. شاخص های مورد ارزیابی شامل ازت، فسفر، پتاس، مواد آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و تنفس میکروبی بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت شیب تمامی صفات به جز میزان پتاس روند نزولی داشت. از سوی دیگر تاثیر نوع کاربری بر تمامی پارامترهای مورد بررسی به جز ازت معنی دار بود به نحوی که بیشترین مقادیر شامل mg/kg 4/ 28 فسفر، 62/ 0% مواد آلی، cmol/kg 20/38 ظرفیت تبادل کاتیونی و mgC/day 33/2 تنفس میکروبی، همگی در کاربری مرتع دیده شد و در مورد پتاس به مقدار mg/kg 406/8 در دیم مشاهده شد. تاثیر فصل برروی تمامی پارامترهای اندازه گیری شده به جز ازت معنی دار بود به گونه ای که بیشترین مقادیر شامل mg/kg 28/7 فسفر، mg/kg 377/3 پتاس،cmol/kg 19/6 ظرفیت تبادل کاتیونی، mgC/day 25/9 تنفس میکروبی همگی در اردیبهشت و تنها مواد آلی با بیشترین مقدار (68/ 0%) در شهریورماه دیده شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد افزایش شدت شیب وتغییرکاربری غیراصولی اراضی همزمان با نزدیک شدن به آخر فصل رویش همگی سبب کاهش شاخص های کیفی و توانایی بهره دهی خاک می گردد.
کلید واژگان: کاربری اراضی, مرتع, دیم, ازت, فسفر, پتاس, ظرفیت تبادل کاتیونی, تنفس میکروبی}Evaluation of chemical and biological indicators of soil in different land uses could be helpful in sustainable range management, preventing degradation of soil quality trend. This study was conducted in Friedan in Isfahan province in 2010 to compare chemical and biological indicators in three land uses (rangeland, degraded dry land and dry land), during two growing seasons (May and September) in three slopes (0-10, 10-20, 20-30 %). Nitrogen, phosphorus, potassium, organic matter, cation exchange capacity and microbial soil respiration were measured. Results showed that all measured characteristics except potassium decreased over an increase in the slope. Maximum values of phosphorus, organic matters, cation exchange capacity and soil respiration were obtained in pasture (28.4 mg/kg, 0.62%, 20.38 cmol/kg, 33.2 mgC/day, respectively)but potassium maximum rate was seen in dry land form (406.8 mg/kg).The effect of season on all measured parameters was significant except for N, while the highest amounts of phosphorus, potassium, cation exchange capacity and soil respiration (28.7 mg/kg, 377.3 mg/kg, 19.6 cmol/kg and 25.9 mgC/day, respectively) were seen in May and the highest organic matter rate (0.68%)in September. The results of this study showed that an increase in the slope, poor range management, and the end of the growing season could be major factors degrading the soil quality indices and soil productivity.Keywords: Land use, Rangeland, Dray land, Nitrogen, Phosphorus, Potassium, Cation Exchange Capacity, Soil respiration} -
تغییرات شرایط آب و هوایی در طول سال باعث تغییر در برخی از خصوصیات خاک شده و حساسیت آن را به فرسایش تغییر می دهد. بررسی این تغییرات و چگونگی تاثیر آن روی فرسایش می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات رسوب زایی و عوامل خاکی موثر بر این تغییرات در مراتع تیرگان واقع در شهرستان درگز استان خراسان رضوی انجام گرفت. در این تحقیق از موقعیت های بالادست و پایین دست جهت های شرقی و غربی نمونه برداری با باران ساز انجام گرفت. ویژگی های مشخص کننده رسوب زایی شامل آستانه و حجم روان آب، رسوب و گل آلودگی اندازه گیری شد. در کنار هر نمونه باران ساز یک نمونه خاک برداشت و خصوصیاتی شامل وزن مخصوص ظاهری و رطوبت اولیه، هدایت الکتریکی، اسیدیته و ماده آلی اندازه گیری شد. نمونه برداری باران ساز با شدت و مدت یکسان و در محل های ثابت در چهار فصل تکرار شد. به منظور به دست آوردن اثر هر یک از پارامترهای جهت و موقعیت روی داده های به دست آمده در فصول مختلف از آزمون تجزیه واریانس مرکب استفاده شد. اختلاف بین آنها با استفاده از آزمون توکی مورد بررسی قرار گرفت و نمودارهای آن ترسیم گردید. نتایج نشان داد که همه پارامترهای مشخص کننده رسوب زایی درطول سال دارای تغییرات معنی داری اند. میزان رسوب تولیدی در فصل پاییز حداکثر و به تدریج کاهش می یابد. علت کاهش آن در دو فصل زمستان و بهار را می توان به نوع پوشش گیاهی منطقه نسبت داد.
کلید واژگان: تغییرات فصلی رسوب زایی, مرتع, خصوصیات خاک, حوزه آبخیز تیرگان}Climate situation changes over a year cause changes in some soil characteristics and soil sensitivity to erosion. Investigation of these changes and how they impact on erosion can be of particular importance. This study investigated changes in Sediment Productivity and soil factors affecting these changes in Tiregan rangeland located in Daregaz city in Khorasan Razavi province. In this study, using the position of the upper and lower hillside of eastern and western aspects, the sampling with rain simulator was performed. Characteristic features of sediment yield including runoff threshold, runoff volume, sediment and turbidity were measured. Soil samples were taken from each sample rain simulation and features of the initial moisture content, bulk density, electrical conductivity, pH and organic matter were measured. Sample was collected with the same intensity and duration of the instrument with fixed locations, and was repeated in four seasons. In order to obtain the position and orientation of each of the parameters in the data obtained at different seasons, the combined analysis of variance test was used. The effect of each of these parameters and the difference between them were evaluated using the Tukey test, and the graphs in 2007 Excel software were plotted. The results showed that all the parameters of sediment yield during the year have significantly changed. The maximum amount of sediment production rates occurred in autumn and was gradually reduced. Its decreasing in both winter and spring can be attributed to vegetation in the area.Keywords: Sediment productivity, Seasonal changes, Land use, Soil characteristic, Tiregan watershed} -
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال شانزدهم شماره 1 (پیاپی 59، بهار 1391)، ص 245پوشش گیاهی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم های طبیعی است. روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل موثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و هم چنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این بررسی، شناخت این روابط در مراتع منطقه فریدونشهر (حوزه آبخیز سرداب - سیبک) استان اصفهان است. برای این منظور بعد از تیپ بندی پوشش گیاهی به روش فیزیونومیک- فلوریستیک، نمونه برداری از تیپ های گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از پلات های دو مترمربعی انجام شد و شاخص های درصد پوشش تاجی و درصد ترکیب گونه های گیاهی تعیین گردید. در هر تیپ، یک پروفیل خاک شناسی حفر شد و مهم ترین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل اجزاء بافت خاک، سنگریزه سطحی، رطوبت اشباع (S.P)، هدایت الکتریکی(EC)، اسیدیته (pH)، کربنات کلسیم (CaCO3) و کربن آلی (O.C) اندازه گیری شد. برای بررسی ارتباط پوشش گیاهی با عوامل محیطی از فن رج بندی و روش RDA استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل محیطی، هشت تیپ گیاهی مراتع منطقه مورد مطالعه را به سه رویشگاه عمده شامل کما (Ferula ovina)، گون گزی(Astragalus adscendens) و گون کتیرایی(Astragalus brachycalyx) گروه بندی کردند. درصد رس، کربن آلی، عمق خاک، درصد آهک، درصد سنگریزه سطحی و درصد خاک لخت مهم ترین عوامل موثر در جداسازی رویشگاه های مرتعی سه گانه بودند.
کلید واژگان: مرتع, پوشش گیاهی, خصوصیات خاک, رج بندی, روش RDA, فریدونشهر, زاگرس مرکزی, ایران}Vegetation is the most important factor in sustainable and dynamic equilibrium of natural ecosystems. Considering the relation between environmental factors and vegetation is an essential step in order to identify the effective factors in the habitats. The purpose of this study was to evaluate the relations between vegetation and soil characteristics in rangelands of Ferydounshahr (Sardab-Sibak watershed). The flora and vegetation types were studied using Physionomic-floristic method in the field and eight vegetation types were identified. Vegetation was sampled by Systematic–randomized method in 1× 2 m plots. The canopy cover and species composition percentage were estimated in each plot. After digging a soil profile in vegetation types, the physical and chemical factors were measured. The influences of edaphic factors on vegetation were analyzed using RDA ordination technique. Results showed that based on soil characteristics the eight vegetation types can be classified in to three main range habitats including, Ferula ovina, Astragalus adscendens and Astragalus brachycalyx. The most important factors which cause the separation in these three habitat ranges were clay percentage, organic matter, soil depth, CaCO3, pavement and barren soil.Keywords: Range, Edaphic factors, Ordination, RDA method, Ferydounshahr, Central Zagros} -
به منظور بررسی وضعیت فرسایش پذیری و تولید رسوب اراضی مرتعی، بخشی از زیرحوضه سجزی- کوهپایه واقع در حوزه آبخیز زاینده رود انتخاب گردید. در این واحد کاربری، دستگاه باران ساز مصنوعی جهت تولید رواناب و رسوب و اندازه گیری رسوب زایی به کار گرفته شد. فرسایش پذیری نیز با استفاده از عامل K در مدل USLE برآورد گردید. به منظور بررسی عوامل موثر در رسوب زایی و فرسایش پذیری، از مجاور هر پلات کوچک نمونه برداری از خاک صورت گرفت و برخی از عوامل فیزیکی و شیمیایی در آن ها اندازه گیری و آنالیز شد. طبق نتایج، برای فرسایش پذیری در این اراضی مقدار به نسبت کمی به دست آمد (مقدار متوسط K برابر t. h/MJ. mm 23/0) که این مساله را می توان به بافت درشت این خاک ها نسبت داد. طبق نتایج مدل های رگرسیونی و ضرایب همبستگی، پارامترهای ماسه، سیلت، ماسه خیلی ریز، سیلت + ماسه خیلی ریز، رطوبت و کربنات کلسیم بیش ترین تاثیر را در تولید رسوب و فرسایش پذیری داشته اند.
کلید واژگان: مرتع, رسوب زایی, فرسایش پذیری, باران ساز, سجزی, کوهپایه}In order to investigate rangelands erodibility erodibility and sediment yield, a part of Segzi-Kuhpayeh subcatchment located in Zayandeh-Roud Drainage Basin was chosen. In this land use unit, field rainfall simulator for production of runoff and sediment and measuring sediment yield was used. Erodibility was estimated using K-factor in USLE model. For investigating effective factors in sediment production and erodibility, soils were sampled adjacent to each rainfall simulator plot and some of physical and chemical parameters of soils were measured and analyzed. According to the results, erodibility was relatively low in these lands (mean K value is 0.23 t.h/ MJ.mm) which can be related to coarse grained texture of the soils. According to the results of regression models and correlation coefficients, silt, very fine sand, silt+very fine sand, moisture and calcium carbonate parameters have the highest effect on sediment production and erodibility. -
عدم وجود و یا کمبود آمار و اطلاعات در زمینه فرسایش خاک و تولید رسوب در بسیاری از حوزه های آبخیز کشور، استفاده از روش های تجربی مناسب برای برآورد شدت و مقادیر فرسایش خاک و تولید رسوب را گریزناپذیر می نماید. در این تحقیق، میزان کارآیی مدل USLE و نسخ مختلف آن شامل MUSLE-S، AOF، MUSLT، MUSLE-E، USLE-M و AUSLE در کرت استاندارد در تیمارهای دیم، شخم رها شده و مرتع در مقیاس رگبار ارزیابی شده است. برای این منظور کلیه متغیرهای مورد نیاز و ورودی مدل های مذکور در سه کرت مستقر در هر تیمار در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی خسبیجان در شهرستان اراک محاسبه و به منظور اجرای مدل های مذکور مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده از به کارگیری هر یک از مدل ها با مقادیر رسوب اندازه گیری شده 12 رگبار مقایسه و نهایتا کارآیی و دقت مدل های مذکور در هر یک از تیمارهای مورد بررسی ارزیابی شد. نتایج ارزیابی ضمن تایید ارتباط آماری خوب بین برآوردهای بسیاری از مدل ها با یکدیگر نمایان گر عدم توانایی و کارآیی مدل های مذکور در برآورد رسوب ناشی از رگبارها در تیمارهای مورد مقایسه بوده اند. حال آن که ارتباط معنی دار تخمین های حاصل از مدل MUSLE-E (99/0r=) و غیرمعنی دار MUSLE-S و MUSLE-E (50/0r<) با مقادیر مشاهده ای به ترتیب در کاربری های مرتع، و دیم و شخم رهاشده مورد تایید قرار گرفت.
کلید واژگان: مدل های فرسایش, تولید رسوب, رسوب رگبار, کرت های فرسایش, کشت دیم, اراضی شخم زده, مرتع, استان مرکزی}The use of suitable empirical models for estimation of soil erosion and sediment yield is essential because of nonexistence or shortage of associated data in many watersheds. In the present study, the applicability of the USLE and its different versions Viz. MUSLE-S, AOF, MUSLT, MUSLE-E, USLE-M and AUSLE in estimation of storm-wise sediment yield from standard plots installed in dry farming, ploughed and rangeland treatments was evaluated. To conduct the study, the entire input data were collected from plots installed in three replicates in each treatment in Khosbijan Natural Resources Research Station in Arak Township. The models’ estimates were then compared with the observed sediment data for 12 storm events. Contrary to high correlation among different models’ estimates, the models used in estimation of measured sediment data were found inapplicable. However, significant relationship (r=94.4%) and non-significant relationship with correlation coefficients less than 50% were found between MUSLE-E, and MUSLE-S and MUSLE-E estimates and measured data in rangeland, dry farming and ploughed treatments, respectively.
Keywords: Soil Erosion Models, Sediment yield, Storm-wise sediment, Erosion Plots, Dry land, Ploughed land, Rangeland, Makazi province} -
تغییر در کاربری اراضی مرتع و جنگل سبب هدر رفت کربن آلی، تخریب ساختمان خاک، کاهش هدایت هیدرولیکی و افزایش چگالی ظاهری خاک می گردد. تغییر در کاربری اراضی همچنین سبب کاهش نفوذ آب در خاک و افزایش رواناب و فرسایش می گردد. از ویژگی های فیزیکی برخی از خاک ها که رواناب را در مناطقی که این پدیده در آن وجود دارد، افزایش می دهد آبگریزی خاک می باشد. در این پژوهش نمونه برداری از دو عرصه مرتع و جنگل صورت گرفت. هر دو عرصه در 25 سال اخیر تحت تاثیر تغییر کاربری اراضی قرارگرفته اند. در هر عرصه، دو کاربری دست خورده و دست نخورده انتخاب شد، سه ایستگاه در هر کاربری و در هر عرصه به طور تصادفی انتخاب شد. در این مطالعه تاثیر دو عامل رطوبت خاک و میزان مواد آلی خاک بر آبگریزی خاک مورد بررسی قرار گرفت و آبگریزی خاک به روش زمان نفوذ آب در خاک به دست آمد. در این مطالعه یک رابطه مثبت بین مواد آلی خاک و شدت آبگریزی خاک به دست آمد. آبگریزی واقعی خاک در دی ماه، که رطوبت خاک حدود 22 -18 درصد بود، در جنگل دست نخورده مشاهده نشد. در حالی که در تیرماه که رطوبت خاک 5 درصد بود، زمان نفوذ آب در خاک درایستگاه 1،2 و 3 و در 5 سانتی متری بالایی خاک به ترتیب 130،50 و 150 ثانیه بود. آبگریزی خاک در جنگل دست خورده و در مرتع (دست خورده و دست نخورده) مشاهده نگردید. تغییر در کاربری اراضی جنگل سبب گردید که خاک های آبگریز خاصیت خود را از دست داده و به خاک هایی با قابلیت مرطوب شدن تبدیل شوند که البته این پدیده همیشه در تمام موارد صحیح نمی باشد. در اثر تبدیل جنگل به زمین کشاورزی کاهش 23، 55، 11 و 40 درصدی به تریبت در مواد آلی خاک، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، تخلخل خاک و هدایت هیدرولیکی خاک و در اثر تبدیل مرتع به زمین کشاورزی کاهش 22، 40 و 9 درصدی به ترتیب در مواد آلی خاک، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها و تخلخل خاک مشاهده گردید. در اثر تغییر کاربری جنگل افزایش 7 درصدی و در اثر تغییر کاربری مرتع افزایش 6 درصدی در چگالی ظاهری خاک مشاهده شد.
کلید واژگان: کاربری اراضی, مرتع, جنگل, آبگریزی خاک}Converting the forests and pastures to cultivated land results in loss of soil organic matter, deteriorating the soil structure, lowering hydraulic conductivity and increasing soil bulk density, which all cause increase in surface runoff and soil erosion. One of the soil physical properties which intensify runoff is soil water repellency. To examine the effects of land use change on water repellency, soil samples were taken from two areas of central Zagros (e.g. pasture in Fereydunshar and forest in Lurdegan). In each area two different land uses were selected. One under cultivation and the other was unaltered and for each land use three sites were randomly selected. The effects of organic matter and soil water content on water repellency were investigated during January and July. The degree of water repellency of a soil was measured by using the water drop penetration time (WDPT) test. There was a strong relationship between soil water repellency and percentage organic matter in surface soils under forested areas. In January when the soil water content was between 18 to 22%, no actual water repellency was found in the forest. However, in July the water drop penetration time in sites 1, 2 and 3 in the 5 cm of the top soil was 130, 50 and 150 second, respectively, when the soil water content was only 5%. No soil water repellency was found in cultivated forest and pasture (cultivated pasture and undisturbed pasture). Changes in land use induced negative effects on water repellency. In this study, changing forest to cultivated land decreased organic matter content; mean weight diameter of soil aggregates, total porosity and hydraulic conductivity by 23, 55, 11 and 40%, respectively. Changing pasture to cultivated land decreased organic matter content; mean weight diameter and total porosity by 22, 40 and 9%, respectively. Changing forest and pasture to cultivated land increased bulk density of soil by 7 and 6%, respectively.
Keywords: Changing land use, pasture, forest, water repellency} -
به منظور بررسی تاثیر کودهای نیتروژنه و فسفره بر تولید گیاهان مرتعی، تحقیقی در قالب بلوک های کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل در 3 تکرار و 12 تیمار انجام گرفت. تیمارهای کودی شامل: نیتروژن در 4 سطح صفر، 25، 50 و 75 کیلوگرم ماده موثره و به صورت کود نیترات آمونیم و فسفر در 3 سطح صفر، 30 و 60 کیلوگرم ماده موثره به صورت سوپرفسفات تریپل مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتایج کسب شده، در منطقه طرح ایستگاه حنا سمیرم اختلاف معنی داری بین سطوح نیتروژن در تولید اشکال رویشی گونه های علف گندمی، بوته ها و علف نقره ای ملاحظه می گردد. سطح کود نیتروژنه به میزان 75 کیلوگرم تولید علف گندمی ها را تا40 درصد و بیش از 100 درصد تولید علف نقره ای را نسبت به شاهد افزایش داده است. حداکثر تولید بوته ها در سطح نیتروژن به میزان 50 کیلوگرم در هکتار می باشد که نسبت به شاهد بیش از 100 درصد افزایش نشان داد. هم چنین اختلاف معنی داری بین سطوح تیمار فسفر در وزن گونه های پروانه آسا و علف گندمی دیده شد. سطح کود فسفره به میزان 60 کیلوگرم در هکتار باعث افزایش تولید گونه های گیاهان پروانه آسا به میزان 5 برابر شاهد شده است. هم چنین گونه های گیاهان علف گندمی در تیمار کود فسفره به میزان 60 کیلوگرم در هکتار، بیش از 56 درصد افزایش نشان می دهد.
کلید واژگان: 'گونه های مرتعی, مرتع, کودپاشی, نیتروژن, فسفر, سمیرم}The effect of nitrogen and phosphorous fertilization on range species production was studied using factor combination method as factorial with 3 blocks and 12 treatments. Nitrogen in 4 levels of 0،25،50 and 75 kg N/ha and phosphorus in 3 rates of 0،30 and 60 kg N/ha were used. Results indicated no significant difference between nitrogen rates in different growth forms of grass, bush and Eurotia ceratoides. Nitrogen in 75 kg/ha rates caused an increase of 40 and 106% in grass and Eurotia production, respectively. The maximum rate of production was seen in N50 with 100 percent increase compared to N0. Moreover, no significant difference in phosphor rates of leguminous and grass was observed. P 60 kg caused 500 and 56 % increase in leguminous and grass production, respectively.
Keywords: Fertilization, Nitrogen, Phosphorous, Range species, Developmant, Production, Semirom} -
عدم توجه انسان به نحوه بهره برداری از منابع طبیعی از جمله خاک باعث تخریب و فرسایش آن می گردد. فرسایش آبی یکی از عوامل مهم تخریب خاک می باشد. در اثر تعییر کاربری اراضی مرتعی به دلیل کاهش پوشش گیاهی و بهم خوردگی سطح خاک، مقاومت خاک سطحی کاهش یافته و فرسایش آبی شدیدی رخ می دهد. مطالعه ای در منطقه چشمه علی (سولیجان) استان چهارمحال و بختیاری با هدف برآورد رسوب، رواناب و هدررفت عناصر غذایی در چهار کاربری اراضی انجام شد. چهار کاربری بررسی شده شامل مرتع با پوشش گیاهی تقریبا خوب (20% <)، مرتع با پوشش گیاهی ضعیف (10%>)، دیمزار و دیمزار رها شده بود. نمونه های خاک از عمق 10 - 0 سانتی متر در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار برداشته شد. به منظور برآورد رسوب، رواناب و هدررفت عناصر غذایی از اندازه گیری صحرایی فرسایش خاک تحت شرایط استاندارد از باران ساز مصنوعی استفاده شد. درصد مواد آلی، ازت کل، فسفر قابل دسترس، توزیع اندازه ذرات رسوب و خاک در آزمایشگاه اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بیشترین تخریب در این منطقه از فرسایش آبی بوده و عوامل متعددی در گسترش آن نقش داشته اند از جمله چرای بی رویه در مرتع، حساسیت سازندهای زمین شناسی و مهم ترین آن تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیمزارهای کم بازده را می توان نام برد. بیشترین مقدار رواناب در کاربری دیمزار رها شده و کمترین مقدار رواناب در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب ایجاد گردید. بیشترین مقدار رسوب درکاربری دیمزار مشاهده شد. مقدار رسوب در کاربری های دیمزار، دیمزار رها شده و مرتع با پوشش گیاهی ضعیف به ترتیب 5/54، 21 و 4/10 برابر مرتع با پوشش گیاهی خوب بود. کمترین مقدار رواناب و رسوب در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب ایجاد گردید. نسبت غنی شدن ذرات خاک در رسوب در جزء سیلت ریز (mμ 5 - 2) و سپس رس بیشترین و در مورد شن کمترین مقدار بود. درصد هدررفت مواد آلی، ازت کل ومقدار فسفر قابل دسترس همراه با رسوب در ساعت اول بارندگی نسبت به ساعت دوم بارندگی بیشتر بود که علت آن انتقال ذرات ریزتر در ابتدای واقعه بارندگی است. هدررفت کل این سه فاکتور اندازه گیری شده در رسوب طی 2 ساعت بارندگی در کاربری دیمزار بیشترین، در کاربری مرتع با پوشش گیاهی ضعیف و دیمزار رها شده در حد متوسط و در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب کمترین مقدار بود. نسبت غنی شدن ماده آلی، ازت کل و فسفر در رسوب در چهار کاربری بیشتر از یک است که دلیلی بر انتقال ماده آلی و این دو عنصر غذایی همراه با رسوب می باشد. به طور کلی می توان گفت تغییر کاربری اراضی از عرصه های منابع طبیعی نظیر مرتع به کاربری های دیگر که تحت سیستم مدیریت انسان باعث افزایش فرسایش، هدررفت تشدیدی خاک و انتقال عناصر غذایی همراه با آن می شود.
کلید واژگان: باران ساز, تغییر کاربری, فرسایش, مرتع, هدررفت}Improper use of natural resources, especially soil, causes its degradation and severe soil erosion. Water erosion is an important factor causing soil degradation. Land use change of pasture would result in severe soil erosion mainly due to the reduction of vegetation cover and also surface soil disturbance. The objectives of this study were to estimate the amount of sediment, runoff and nutrient loss in four different land uses including a pasture with good vegetation cover (> 20%), a pasture with poor vegetation cover (< 10%), a currently being used dryland farm and a degraded dryland farm which is not used. Soil samples were taken from the depth of 0–10 cm in a completely randomized design with four replications. A rainfall simulator was run for two hours to estimate the amount of sediment, runoff and nutrient loss. Organic matter, total N, available P and distribution of particles size in soil and sediment were measured. The results showed that a very high degradation has occurred in the area mostly due to water erosion created as a result of overgrazing in pasture, susceptibility of geological formations and more importantly, the change of land use pasture to inefficient dryland farming. Maximum and minimum runoff was observed in the abandoned dry landfarm and pasture with good vegetation cover, respectively. Maximum sediment content was observed in dryland farm. Sediment content in dryland farm, abandoned dry landfarm and pasture with poor vegetation cover were 54.5, 21 and 10.4 times more than that in the pasture with good vegetation cover, respectively. Enrichment ratio (ER) of soil particles in sediment was highest for fine silt (2-5µm), followed by clay. A minimum of ER was obtained for sand fraction. Percentages of organic matter, total N and available P in sediment were higher in the first hour as compared to the second one. This is mainly due to the fact that fine particles are removed at the beginnings of the rainfall event. Total removal of these chemical factors was highest in dryland, intermediate in pasture with poor vegetation cover and abandoned dryland and lowest in pasture with good vegetation cover. In general, cultivation and disturbance of the pasture in the area land have caused a great decrease in soil quality and made the surface very sensitive to erosion.
Keywords: Erosion, Land Use Change, Loss, Pasture, Rainfall Simulator}
نکته
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.