به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "پیشرفت ژنتیکی" در نشریات گروه "زراعت"

تکرار جستجوی کلیدواژه «پیشرفت ژنتیکی» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • قادر غفاری نعمت آباد*، جلال صبا، احسان محسنی فرد، افشین توکلی زانیانی
    مقدمه و هدف

     عدس (Lens Culinaris Medik.) از خانواده بقولات سرد سیر، گیاهی است یکساله، خود گرده افشان و دیپلوئید که دانه آن منبع غنی از پروتئین می باشد. این گیاه مانند سایر حبوبات در همزیستی با باکتری های تثبیت کننده نیتروژن، نقش مهمی در کاهش مصرف کود و افزایش بهره وری محصولات سایر گیاهان زراعی که در تناوب با عدس قرار می گیرند، ایفا می کند. موفقیت در برنامه های اصلاحی تابع تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و انتخاب است. بررسی تنوع ژنتیکی شالوده و پایه کار اصلاح و ایجاد رقم های پرمحصول و با ویژگی ها و ظرفیت و قابلیت های کمی و کیفی بالا است. از این رو، ارزیابی تنوع ژنتیکی در گیاهان زراعی برای برنامه های اصلاح نباتات و حفاظت از ذخایر توارثی امری ضروری است. بدین منظور لازم است ژرم پلاسم گیاهی جمع آوری شود تا به عنوان جامعه پایه، ارزیابی شود و ژنوتیپ های دارای پتانسیل عملکرد و دیگر صفات مطلوب شناسایی شده و مورد بهره برداری قرار گیرند. با توجه به پایین بودن پتانسیل عملکرد ارقام موجود در عدس، بررسی تنوع ژنتیکی بین لاین های بومی عدس و مقایسه آنها با ارقام شاهد می تواند به نژاد گر را در گزینش لاین های برتر از لحاظ پتانسیل عملکرد و صفات اگرو مورفولوژیک کمک نماید.

    مواد و روش ها

     با هدف گزینش و معرفی ارقام جدید، لاین های عدس بومی جمع آوری شده از مناطق هدف در استان زنجان طی دو سال زراعی 97-1396 و 1397-98 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان ارزیابی شدند. در هر دو سال آزمایش، ارقام اصلاح شده کیمیا، سبز کوهین، گچساران، مراغه و بیله سوار به عنوان ارقام شاهد استفاده شدند. سال اول، آزمایش با 200 لاین در قالب طرح آزمایشی حجیم شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. هر واحد آزمایشی شامل یک ردیف یک متری بود. فاصله بین ردیف ها 25 سانتیمتر و فاصله روی ردیف ها 5 سانتیمتر و عمق کاشت 5 سانتیمتر در نظر گرفته شد. در ابتدا و انتهای هر بلوک دو ردیف عدس سبز کوهین به عنوان حاشیه کشت شد. در سال دوم آزمایش، با توجه به حصول مقدار بذر کافی از سال اول، آزمایش در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار و واحد های آزمایشی بزرگتر برای لاین های گزینش شده از سال اول انجام شد. هرواحد آزمایشی شامل دو خط یک متری بود. فاصله بین ردیف ها، فاصله روی ردیف ها و عمق کاشت مشابه آزمایش سال اول انجام شد. در ابتدا و انتهای هر بلوک ناقص دو ردیف عدس سبز کوهین به عنوان حاشیه کشت شد.

    یافته ها

     نتایج تجزیه واریانس در سال اول نشان داد بین لاین های بومی عدس از لحاظ صفات اختلاف دمای کانوپی، طول دوره غلاف دهی، تعداد و عملکرد دانه در بوته، شاخص برداشت در بوته، تعداد و عملکرد دانه در متر مربع و وزن هزار دانه اختلاف معنی دار در سطح احتمال 0/01 و 0/05 وجود دارد. در همین سال صفات اختلاف دمای کانوپی، طول دوره غلاف دهی، ارتفاع اولین انشعاب شاخه، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف پر در بوته، تعداد و عملکرد دانه در بوته، شاخص برداشت در بوته، تعداد و عملکرد دانه در متر مربع و وزن هزار دانه از ضریب تغییرات ژنتیکی، وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی بالایی برخوردار بودند. لاین های 14، 68 و 165 از لحاظ صفات فنولوژیکی برترین لاین ها بودند. ارتفاع بوته و ارتفاع اولین غلاف در لاین های 85، 92، 193 و 195 نسبت به بقیه لاین ها بیشتر بود. لاین های 32، 90 و 156 بیشترین تعداد غلاف پر را داشتند. لاین های 122، 163، 165 و 200 بیشترین عملکرد دانه در بوته را به خود اختصاص دادند. وزن هزار دانه در لاین های 163، 166، 171 و 174 در مقایسه با بقیه لاین ها بیشتر بود. بیشترین عملکرد دانه در متر مربع در لاین های 23، 150، 192 و 200 مشاهده گردید. در نهایت، بر اساس مقایسه میانگین لاین ها با رقم شاهد برتر برای هر صفت به روش  LSD و با در نظر گرفتن درجه اهمیت صفات از بین 200 لاین عدس، 95 لاین برتر گزینش گردیدند. در سال دوم اختلاف معنی دار بین لاین های عدس از لحاظ تمامی صفات مورد مطالعه به غیر از ارتفاع اولین انشعاب شاخه در سطح احتمال 0/01 و 0/05 دیده شد. اختلاف دمای کانوپی، تعداد غلاف خالی در بوته و تعداد دانه در بوته ضریب تغییرات بالایی داشتند. وراثت پذیری بالا در صفات روز تا 50% گلدهی، طول دوره گلدهی، روز تا 50% غلاف دهی، روز تا 50% رسیدگی فیزیولوژیکی، طول دوره پر شدن دانه و عملکرد کاه و کلش در بوته دیده شد. برای صفات اختلاف دمای کانوپی، طول دوره گلدهی، ارتفاع اولین غلاف، تعداد غلاف خالی در بوته، عملکرد دانه در بوته، زیست توده در بوته و عملکرد کاه و کلش در بوته پیشرفت ژنتیکی بالا مشاهده گردید. لاین های 150، 155، 173 و 176 از لحاظ صفات فنولوژیکی برترین لاین ها بودند. بالاترین ارتفاع بوته در لاین های 146 و 180 و بالاترین ارتفاع اولین غلاف در لاین های 12، 47 و 130 مشاهده شد. لاین های 1، 131 و 176 بیشترین تعداد غلاف پر را داشتند. از لحاظ عملکرد و اجزای عملکرد در بوته لاین های 1، 131 و 176 بیشترین تعداد دانه و عملکرد دانه در بوته را به خود اختصاص دادند. وزن هزار دانه در لاین های 23، 52، 163 و 178 در مقایسه با بقیه لاین ها بیشتر بود. از لحاظ عملکرد و اجزای عملکرد در متر مربع لاین های 55، 69، 86 و176 برترین لاین ها شناخته شدند. در نهایت، بر اساس مقایسه میانگین لاین ها با رقم شاهد برتر برای هر صفت به روش  LSD و با در نظر گرفتن درجه اهمیت صفات از بین 100 لاین عدس، 44 لاین برتر گزینش شدند.

    نتیجه گیری

     لاین های مورد ارزیابی از نظر اغلب صفات دارای اختلاف معنی دار با یکدیگر بودند. وراثت پذیری بالا در صفات روز تا 50% گلدهی، طول دوره گلدهی، روز تا 50% غلاف دهی، روز تا 50% رسیدگی فیزیولوژیکی، طول دوره پر شدن دانه و عملکرد کاه و کلش در بوته دیده شد. لاین های مورد ارزیابی در مقایسه با ارقام شاهد در اکثر صفات مورد مطالعه از میانگین بالاتری برخوردار بودند. بنابراین با گزینش لاین های برتر از لحاظ پتانسیل عملکرد و صفات اگرومورفولوژیک می توان از این پتانسیل ژنتیکی بالقوه در ایجاد جمعیت های برتر و معرفی ارقام پر محصول استفاده کرد.

    کلید واژگان: اصلاح عدس, پیشرفت ژنتیکی, ضریب تغییرات ژنتیکی, گزینش لاین های اینبرد, وراثت پذیری خصوصی
    Gader Ghaffari Neamat Abad*, Jalal Saba, Ehsan Mohsenifard, Afshin Tavakoli Zaniani
    Introduction and Objective

    Lentil (Lens Culinaris Medik.) belongs to cool season pulses. It is annual, self pollinated and diploid crop and its seed is rich in protein. Lentil, such as other legumes that are in symbiosis with nitrogen-fixing bacteria plays an important role in reducing fertilizer consumption and increasing the productivity of other crops that are in rotation with lentil. Success in breeding programs depends on genetic diversity, heritability and selection. Investigating the genetic diversity is the basis of breeding and releasing high-yielding cultivars with high quantitative and qualitative characteristics and capacities. Therefore, the evaluation of genetic diversity in crops is essential for breeding programs and the protection of genetic resources. For this purpose, it is necessary to collect plant germplasm to be evaluated as a base population, and genotypes with yield potential and other desirable traits are identified and exploited. Due to the low yield potential of the exsistance cultivars, investigating the genetic diversity among native lentil lines and comparing them with control cultivars could assiste the breeder in selecting superior lines in terms of yield potential and agromorphological triats.

    Material and Methods

    To select and introduce new cultivars, native lentil lines collected from the target areas in Zanjan province were evaluated in the two cropping years of 2017-2018 and 2018-2019 in the experimental farm of Zanjan University's Faculty of Agriculture. In both years of the experiment, improved cultivars such as Kimia, Sabz Koohin, Gachsaran, Maragheh and Bilehsavar were used as control cultivars. The first year, the experiment was conducted in the augmented design based on randomized complete bloke design with 200 lines. Each experimental unit consisted of one metere row. The distance between the rows was 25 cm, the distance on the rows was 5 cm, and the planting depth was 5 cm. At the beginning and end of each block, two rows of Sabz Koohin were planted as borders. The second year, Due to echeaving enough seeds from the first year, the experiment was carried out in square lattice design with tow replications and larger experimental units for the selected lines from the first year. Each experimental unit consisted of two one-meter rows. The distance between the rows, the distance on the rows and the planting depth were similar to the first year experiment. At the beginning and end of each incomplete blocks, two rows of Sabz Koohin were planted as borders.

    Results

    In the first year, the results of analysis of variance</strong> showed that there is significant difference among lentil lines in terms of canopy temperature difference, podding period, number of seed per plant, seed yield per plant, harvest index per plant, number of seed per area, seed yield per area and 1000-seed weight at 0.01and 0.05 level. in this year, canopy temperature difference, podding period, first branch height, number of pod per plant, number of vacant pod per plant, number of seed per plant, seed yield per plant, harvest index per plant, number of seed per area, seed yield per area and 1000-seed weight had high value of genetic variation coefficient, heritability and genetic advance. lines 14, 68 and 165 were the superior lines in terms of phonological traits. The height of the plant and the height of the first pod in lines 85, 92, 193 and 195 were higher than other lines. Lines 32, 90 and 156 had the highest number of full pods. Lines 122, 163, 165 and 200 had the highest seed yield per plant. The 1000- seed weight in lines 163, 166, 171 and 174 was higher in compared with other lines. The highest seed yield was observed in lines 23, 150, 192 and 200. Finaly, based on the results of comparison of mean with superior control cultivar for each trait by LSD method and considering the degree of importance of traits, the 95 superior lentil lines from 200 examined lines were selected. In the second year, the results of analysis of variance</strong> indicated a significant variation among lentil lines in terms of all studied traits except for the first branch height at 0.01 and 0.05 levels. The canopy temperature difference, number of vacant pods per plant and number of seed per plant had high value of genetic variation coefficient. High heritability was observed in the days to 50% flowering, flowering period, days to 50% podding, days to 50% physiological maturity, seed filling period and straw yield per plant. The canopy temperature difference, flowering period, first pod height, number of vacant pod per plant, seed yield per plant, biomass per plant and straw yield per plant had high genetic advance. lines 150, 155, 173 and 176 were the superior lines in terms of phonological traits. The highest plant height and the highest height of the first pod was observed in lines 146 and 180 and lines 12, 47 and 130 respectively. Lines 1, 131 and 176 had the highest number of full pods. In terms of yield and yield components per plant, lines 1, 131 and 176 had the highest number of seeds and seed yield. The 1000- seed weight in lines 23, 52, 163 and 178 was higher in compared with other lines. In terms of yield and yield components, lines 55, 69, 86, and 176 were recognized as the superior lines. Finally, based on the results of comparison of mean lines with superior control cultivar for each trait by LSD method and considering the degree of importance of traits, the 44 superior lentil lines from 100 examined lines were selected.  <span style="font-family:"Times New Roman",serif">

    Conclusion

    The evaluated lines were significantly different from each other in terms of most traits. High heritability was observed in the days to 50% flowering, flowering period, days to 50% podding, days to 50% physiological maturatry, seed filling period and straw yield per plant. Comparing to the control cultivars, the evaluated lines had a higher mean in most of the studied traits. Therefor by selecting superior lines in terms of yield potential and agromorphological traits this genetic potential can be used to create superior population and introduce high yield cultivars. 

    Keywords: Genetic Advance, Genetic Coefficient Of Variation, Heritability, Inbred Lines Selection, Lentil Improvment
  • بفرین مولایی، صحبت بهرامی نژاد*، لیلا زارعی
    مقدمه و هدف

    یولاف (Avena sp.) به عنوان یک غله دو منظوره و به دلیل دارا بودن مقادیر بالای بتا گلوکان، پروتئین، ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان های بسیار ارزشمند، نقش بسیار مهمی را در تامین غذای انسان و خوراک دام دارد. اما در سال های اخیر با کاهش سطح زیر کشت این غله، مطالعات اصلاحی بر روی آن کاهش یافته است. از این رو شناسایی و مطالعه منابع تنوع ژنتیکی یولاف، به منظور تولید ارقام با کیفیت بهینه تر و دارای عملکرد دانه بالاتر در واحد سطح ضروری و ارزشمند است. هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های یولاف، از طریق برآورد پارامترهای ژنتیکی و تجزیه به مولفه های اصلی بود.

    مواد و روش ها

    در این تحقیق 361 ژنوتیپ یولاف از هفت گونه متفاوت، متعلق به 50 کشور از پنج قاره، که از بانک بذر استرالیا (AGG)[1] دریافت شده بود و در بانک بذر پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی نگه داری می شد، کشت شدند. پارامترهای ژنتیکی مرتبط به صفات ارتفاع بوته، طول خوشه، روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد کاه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه و تعداد خوشه در متر مربع برآورد شد. آزمایش در قالب طرح لاتیس مربع ساده، در دو تکرار در شرایط نرمال آبی و در دو سال زراعی1397 و 1398، در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی واقع در کرمانشاه اجرا شد.

    یافته ها

    نتایج تجزیه واریانس، بیانگر وجود اختلاف معنی دار ژنوتیپ های مورد بررسی، از نظر تمام صفات اندازه گیری شده بود که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه بین این ژنوتیپ ها می باشد. بر اساس مقایسات میانگین داده ها به روش LSD، ژنوتیپ های (NILE)، (KENT)، (LA PREVISION)، (ZLATAK)، (SDO-185)، (OX87:080-2)، (ACACIA)، و (DUNNART) در هر دو سال بیش ترین عملکرد دانه را داشتند. بیش ترین عملکرد علوفه ای در دو سال به ترتیب به ژنوتیپ های (LIGOWA)، (NILE)، (VENTURA)، (YULAF)، (NMO-712)، (SDO-185)، (VDO-931.1)، (SLAVUJ) و (NO.9278) اختصاص یافت. نتایج حاصل از آماره های توصیفی نشان دهنده گستردگی دامنه تغییرات برای اکثر صفات مورد بررسی بود به طوری که دامنه تغییرات صفت عملکرد در سال اول از 56/30 تا 789/81 و در سال دوم از 39/59 تا 617/28 گرم در مترمربع متغیر بود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه همبستگی صفات، بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی دار در هر دو سال، بین صفات عملکرد بیولوژیک با عملکرد کاه دیده شد. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی همچنین نشان داد که، در سال اول، صفت عملکرد دانه با همه ی صفات به غیر از ارتفاع بوته، طول پانیکول، روز تا 50 درصد گلدهی و روز تا 50 درصد رسیدگی و در سال دوم نیز، با تمام صفات به غیر از ارتفاع بوته و عملکرد کاه همبستگی فنوتیپی معنی دار نشان داد. بالاترین واریانس ژنتیکی، در هر دو سال مربوط به صفات وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، روز تا 50 درصد گلدهی و تعداد پانیکول در متر مربع بود. دامنه وراثت پذیری عمومی در سال اول از 70/06 تا 95/87 درصد به ترتیب برای صفات روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و وزن هزار دانه و در سال دوم از 77/85 تا 94/91 درصد برای صفات عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه متغیر بود. صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه، تعداد پانیکول در متر مربع و تعداد دانه در پانیکول دارای وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی بالایی به طور هم زمان بودند. بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی، مولفه اصلی اول و دوم در سال اول 63/3 و در سال دوم 67/8 درصد تغییرات کل را را توجیه کردند.

    نتیجه گیری

    نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های حاصل از این مطالعه بیانگر وجود تنوع ژنتیکی قابل توجهی در بین ژنوتیپ های مورد ارزیابی از نظر کلیه صفات اندازه گیری شده بود که می توان آن را به وجود گونه های مختلف با منشا جغرافیایی متفاوت نسبت داد. مقایسات میانگین داده ها ، ژنوتیپ های 336، 349، 356 و 360 را در هر دو سال به عنوان ژنوتیپ های دارای بالاترین میانگین عملکرد دانه معرفی نمود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه همبستگی می توان گفت که صفات تعداد پانیکول در متر مربع، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک در برنامه های اصلاحی برای دستیابی به ارقام برتر حائز اهمیت هستند و ژنوتیپ های NILE، LA PREVISION، OX87:080-2 و DUNNART از نظر صفات مذکور و عملکرد دانه برتر بودند. ارزیابی پارامترهای ژنتیکی نشان داد که انتخاب بر اساس صفات تعداد پانیکول در متر مربع، تعداد دانه در خوشه و ارتفاع بوته به دلیل وراثت پذیری عمومی و پیشرفت ژنتیکی بالا و هم زمان، نقش مهمی در بهبود عملکرد دانه دارند. می توان با إتکا به نتایج حاصل از این مطالعه اقدام به تفکیک ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه و عملکرد علوفه نمود و آزمایشات بعدی را به تفکیک برای ژنوتیپ های دانه ای و علوفه ای انجام داد و همچنین صفات ارزشمند در راستای دستیابی هر چه آسان تر به این مهم در برنامه های اصلاحی آتی یولاف را شناسایی کرد.

    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, تجزیه به مولفه های اصلی, ذخایر ژنتیکی یولاف, شاخص های ژنتیکی, همبستگی ژنتیکی
    Bafrin Molaei, Sohbat Bahraminejad *, Leila Zarei
    Introduction

    Oat, as a dual-purpose cereal, has an important role to provide human food and animal feed and fodder regarding to its high amounts of beta-glucan, protein, vitamins, minerals, fatty acids and valuable antioxidants. Oat breeding programs have been steadily decreasing compared to other cereals due to decrease in cultivated area. Therefore, identifying and studying sources of diversity in oats is critical and valuable regarding to release new cultivars with better quality and higher grain yield per unit area. Thus, this experiment was carried out with the aim of evaluating different genetic parameters and principal component analysis in order to determine the amount of genetic diversity in oat genotypes.

    Materials and methods

    In this study, 361 oat genotypes of seven species belong to 50 countries from five continents which were received from Australian Grain Genebank (AGG) and kept in the genebank of the Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University were investigated. Estimation of the genetic parameters related to plant height, panicle length, days to 50% flowering, days to 50% physiological maturity, biological yield, grain yield, straw yield, harvest index, thousand seed weight, number of seeds per panicle and number of panicle per square meter of the genotypes were performed. This experiment was conducted in a simple square lattice design with two replications under normal irrigation condition, in two cropping years 2017-2019 in the research farm of the Agriculture and Natural Resources Campus, Razi University, Kermanshah.

    Results

    Based on the results of the one-year variance analysis, there was a highly significant difference between genotypes regarding all the measured traits which indicates the presence of considerable genetic diversity between these genotypes. The results of mean comparison based on LSD method showed (NILE), (KENT), (LA PREVISION), (ZLATAK), SDO-185), OX87:080-2), (ACACIA), AND (DUNNART) genotypes had the highest grain yield for two years, while, Genotypes (LIGOWA), (NILE), (VENTURA), (YULAF), (NMO-712), (SDO-185), (VDO-931.1), (SLAVUGE), and (no.9278) had the highest mean for biomass in two cropping years. The results of the descriptive statistics showed the wide range of changes for the most of the investigated traits, as it was variable for grain yield from 56.30 to 789.81 g/m2 in the first year and from 39.59 to 627.28 g/m2 in the second year. Based on the results of correlation analysis, the most positive and significant phenotypic correlation was calculated between biological yield and straw yield in both years. The result of phenotypic and genotypic correlation also, showed a significant relationship between grain yield and all studied traits except plant height, panicle length, days to heading, and days to maturity in the first year. Also, it had a significant phenotypic correlation with all traits except plant height and straw yield in the second year. The traits of 1000- kernel weight, plant height, days to heading, and number of panicles per square meter had the highest genetic variance in both years. The range of general heritability in the first year was variable from 70.06 to 95.87%, respectively, for the traits of days to physiological maturity and 1000 seed weight, and in the second year, from 77.85 to 94.91% for biological yield and 1000 seed weight. Grain yield, biological yield, straw yield, number of panicles per square meter, and number of grains per panicle had a high percentage of heritability and genetic advance simultaneously. Based on the principal component analysis the first two main components explained 63.3 and 67.8 percent of the total changes in each year, respectively.

    Conclusion

    The results of variance analysis of the data obtained from this study indicated the existence of significant genetic diversity among the evaluated genotypes in terms of all measured traits, which can be attributed to the existence of different species with different geographical origins. Comparing the average data, genotypes 336, 349, 356 and 360 were introduced as the genotypes with the highest average grain yield in both years. Based on the results of Principal Component Analysis and Correlations Analysis, it can be found that the attributes of the number of panicles per square meter, the number of grains per panicle, 1000-kernel weight, and biological performance are very effective in breeding programs to achieve superior varieties. The genotypes NILE, LA PREVISION, OX87:080-2 and DUNNART were the superior genotypes in terms of the mentioned traits and grain yield. The estimation of genetic parameters showed that the selection based on the number of panicles per plot, the number of grains per panicle, and plant height plays a significant role in improving grain yield because of having a high broad heritability and significant genetic advance at the same time. According to the results of this study, it is possible to separate the superior genotypes in terms of grain yield and biological yield, and perform subsequent tests for grain and fodder genotypes, separately. Also, valuable traits for easier access to this important issue in subsequent oat improvement programs could be identified.

    Keywords: Genetic Advance, Genetic Correlation, Genetic Indices, Oat Genetic Resources, Principal Component Analysis
  • حمیدرضا بابائی*

    کارایی گزینش مستلزم شناخت کامل و دقیق مولفه های ژنتیکی صفات زراعی در جمعیت های اصلاحی است. با هدف بررسی مولفه های ژنتیکی صفات زراعی و زایشی، در سال 1392 در کرج، 50 ژنوتیپ سویا در دو محیط نرمال و تنش خشکی در قالب دو طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردید. در طول مراحل رشد، مراحل زایشی و پس از رسیدن محصول صفات زراعی ارزیابی و ثبت گردید. بر اساس نتایج حاصله اغلب مولفه های ژنتیکی در دو محیط نرمال و تنش مشابه بود. اکثر ژنوتیپ ها زودرس و متعلق به گروه رسیدن 1 بودند. در بین خصوصیات مراحل زایشی بیشترین و کمترین میزان پیشرفت ژنتیکی در محیط نرمال 21.40 و 3.95 درصد و در محیط تنش 21.9 و 7.3 درصد به ترتیب مربوط به روز تا شروع پر شدن دانه و طول نسبی مراحل زایشی بود. در محیط نرمال بیشترین پیشرفت ژنتیکی 0.52 مربوط به تعداد غلاف در بوته و تعداد شاخه فرعی و کمترین پیشرفت ژنتیکی 0.14 مربوط به تعداد گره در ساقه بود. در محیط تنش نیز بیشترین و کمترین پیشرفت ژنتیکی 104/0 و 14/0 به ترتیب مربوط به تعداد غلاف در بوته و تعداد گره در ساقه بود. در بین صفات زراعی در شرایط نرمال بیشترین مقادیر پاسخ به گزینش غیرمستقیم عملکرد دانه به میزان 1.6 و 1.41 گرم به ترتیب از طریق وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته و در شرایط تنش به میزان 1.04، 0.89 و 0.87 از طریق تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه بدست آمد. همچنین بر اساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل، پنج ژنوتیپ در گروه متحمل، هفت ژنوتیپ در گروه نیمه متحمل، 11 ژنوتیپ در گروه نیمه حساس و 27 ژنوتیپ در گروه حساس قرار گرفتند. ژنوتیپ های Roanak، Kabalovskaja و TMS به عنوان متحمل ترین و AGS 363، Hermen وKuban به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها شناخته شدند.

    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل, صفات زراعی, صفات مراحل زایشی, کارائی گزینش, وراثت پذیری
    HamidReza Babaei *
    Introduction

    Selection efficiency requires complete and accurate knowledge of genetic parameters such as heritability, phenotypic and genotypic variation coefficient, environmental variance, selection response, genetic gain, genetic and phenotypic variance, genetic and phenotypic correlation between traits that the breeder consciously chooses the appropriate selection method in breeding populations. In this study, some genetic parameters for yield and soybean agronomic and reproductive period characteristics under normal and stress conditions were estimated and drought tolerant genotypes are determined by the Ideal Genotype Selection Index (SIIG).

    Materials and methods

    In 2013, in an experimental farm in Karaj, 50 soybean genotypes were cultivated in two normal and drought stress conditions in a randomized complete block design with three replications. Irrigation cycle was determined based on the amount of evaporation from the surface of Class A pan. During the growth period, the reproductive period characteristics and after the ripening agronomic traits were evaluated. After collecting experimental data, analysis of variance, mean, minimum, maximum values of traits, heritability, phenotypic and genotypic variation coefficient, environmental variance, selection response, genetic gain, genetic and phenotypic variance, genetic and phenotypic correlation, and SIIG index method was used for grouping genotypes based on drought tolerance.

    Results and discussion

    Among the the reproductive period characteristics the highest and lowest genetic gain in normal conditions were 21.40 and 3.95% for day to the beginning of seed filling and the Reproductive relative duration respectively and in stress conditions were 21.9 and 7.3% for day to the beginning of seed filling and the Reproductive relative duration respectively.In normal conditions, the highest genetic gain was 0.52 for the number of pods per plant and the number of branches and the lowest genetic genetic gain was 0.14 for the number of nodes per stem. In stress conditions, the highest and lowest genetic gain were 104% and 0.14 for the number of pods per plant and the number of nodes per stem, respectively. In normal conditions, among the agronomic traits, the highest values of response to indirect selection of grain yield were 1.6 and 1.41 g, through 100-grain weight and number of seeds per plant respectively and in stress conditions, the highest values of response to indirect selection of grain yield were 1.04, 0.89 and 0.87, through The number of branches, number of seeds per plant and weight of 100 seeds were obtained respectively. Also, according to the Ideal Genotype Selection Index (SIIG), five genotypes were in the tolerant group, seven genotypes in the semi-tolerant group, 11 genotypes in the semi-susceptible group and 27 genotypes in the susceptible group. Roanak, Kabalovskaja and TMS genotypes were identified as the most drought tolerant and AGS 363, Hermen and Kuban as the most drought sensitive genotypes.

    Conclusion

    Based on the results, acceptable phenotypic and genotypic diversity in terms of agronomic traits was observed among the studied genotypes. Most of the genetic parameters measured were almost identical under both normal and stress conditions. The characteristics of the reproductive period had higher e selection response (direct and indirect), higher broadsense heretability and higher genetic gain than the agronomic characteristics. The highest indirect to direct selection efficiency for grain yield were obtained from number of seeds per plant and 100-seed weight under normal conditions,and The highest indirect to direct selection efficiencies were obtained from number of sub-branches, number of seeds per plant and 100-seed weight in stress conditions. Also in this study, based on the ideal genotype selection index (SIIG), Roanak, Kabalovskaja and TMS genotypes were identified as the most tolerant and AGS 363, Hermen and Kuban as the most sensitive genotypes.

    Keywords: Agronomic traits, genetic gain, Heritability, reproductive stages trait, selection efficiency, Selection index of ideal genotype
  • ابراهیم سوری لکی، بابک ربیعی*، وحید جوکارفرد، حسن مرعشی، آندریاس برنر

    در برنامه های به نژادی گیاهان، انتخاب یکی از مهم ترین مراحل و کارآیی آن به میزان زیادی وابسته به تنوع ژنتیکی جمعیت و وراثت پذیری صفات است. با توجه به پیچیده بودن وراثت عملکرد، انتخاب مستقیم برای بهبود آن چندان موثر نمی باشد، بنابراین می توان با استفاده از روش های آماری چند متغیره اطلاعات لازم برای گزینش غیرمستقیم جهت بهبود عملکرد دانه را به دست آورد. هدف از این پژوهش بررسی روابط بین صفات مهم زراعی، ارزیابی شاخص های گزینش پایه و ارایه بهترین شاخص ها به منظور بهبود عملکرد دانه و شناسایی بهترین ژنوتیپ های کینوا جهت ادامه برنامه به نژادی به منظور معرفی رقم بود. بدین منظور 60 ژنوتیپ کینوا تهیه شده از موسسه IPK آلمان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1401 در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان کوهدشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه علیت فنوتیپی و ژنوتیپی عملکرد دانه نشان داد که دو صفت وزن هزار دانه و تعداد خوشه در بوته دارای بیش ترین اثر مستقیم مثبت و معنی دار بر عملکرد دانه ژنوتیپ های مورد مطالعه بودند. همچنین استفاده از ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی و صفات ردیف اول وارد شده در مدل تجزیه علیت عملکرد دانه به عنوان ارزش اقتصادی، بیش ترین بهره ژنتیکی صفات را به دنبال داشت و بنابراین می توانند شاخص های مطلوب و مناسبی برای گزینش ژنوتیپ های برتر کینوا باشند.

    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, تجزیه علیت, سودمندی نسبی, همبستگی ژنوتیپی
    Ebrahim Sourilaki, Babak Rabiei *, Vahid Jokarfard, Hassan Marashi, Andreas B&Ouml, Rner

    In plant breeding programs, selection is one of the most important steps, and its efficiency is highly depends on the genetic diversity of the population and the heritability of traits. Due to the complexity of grain yield inheritance, direct selection is not very effective to improve it, so it is possible to obtain the necessary information for indirect selection to improve selection for grain yield by using multivariate statistical methods. The purpose of this research was to investigate the relationships between important agricultural traits, evaluate basic selection indices and provide the best indices to improve grain yield and identify the best quinoa genotypes to continue the breeding program to introduce the cultivar. For this purpose, 60 quinoa genotypes received from IPK Institute of Germany and were evaluated in the frame of randomized complete block design with 3 replications in 2022 in the research farm located in Kohdasht city. The results of phenotypic and genotypic path analysis of grain yield showed that the two traits of 1000-grain weight and number of panicle per plant had the most positive and significant direct effect on the grain yield of the studied genotypes. Also, the use of phenotypic and genotypic correlation coefficients and the first row traits included in the path analysis model of grain yield as economic value led to the highest genetic benefit of the traits and therefore, they can be good and suitable indicators for the selection of superior quinoa genotypes.

    Keywords: Genetic advance, Genotypic correlation, Path analysis, Relative efficiency
  • اسماعیل قلی نژاد*، رضا درویش زاده، عباس ابهری
    مقدمه و هدف

    یکی از روش هایی که در سال های اخیر برای مقابله با کم آبی و تنش های خشکی در بسیاری از گیاهان مورد استفاده قرار گرفته، استفاده از قارچ های هم زیست ریشه (میکوریز) است. مطالعات بوم شناسی و فیزیولوژیکی اثبات کرده، اغلب همزیستی میکوریزی باعث جذب بهتر آب و عناصر غذایی از خاک می شود. به دلیل اهمیت دانه های روغنی و بویژه کنجد، مطالعه ارقام تجاری از نظر اجزای واریانس ژنتیکی، فنوتیپی و وراثت پذیری صفات مهم می باشد. کنجد به دلیل داشتن روغن زیاد (52-42 درصد) و کیفیت مناسب آن (کلسترول پایین و وجود برخی آنتی اکسیدان ها) نقش مهمی در سلامت انسان دارد و از طرفی گیاهی متحمل به کم آبی و تنش خشکی است. در حال حاضر تنش خشکی مهمترین عامل در کاهش عملکرد در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. وراثت پذیری بالا برای یک صفت نشان می دهد که بخش عمده ای از واریانس فنوتیپی به دلیل واریانس ژنتیکی است، در حالی که در وراثت پذیری پایین، عوامل ژنتیکی سهم کمتری در تنوع فتوتیپی دارند. هدف از این مطالعه برآورد مولفه های واریانس و وراثت پذیری عملکرد دانه و صفات مربوطه در هشت رقم تجاری کنجد در شرایط مختلف آبیاری بود.

    مواد و روش ها

    به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری عملکرد و اجزاء عملکرد دانه در کنجد تحت شرایط مختلف، تعداد هشت رقم تجاری در در سه آزمایش جداگانه به صورت آزمایش فاکتوریل- اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه ساعتلوی ارومیه در سال زراعی 94-1395 و 95-1396 مورد بررسی قرار گرفتند. کرت های اصلی شامل ترکیب سه سطح مختلف آبیاری (آبیاری نرمال: آبیاری بعد از 70 میلی متر تبخیر و تعرق گیاه یا ETc، تنش ملایم: آبیاری بعد از 90 میلی متر ETc و تنش شدید: آبیاری بعد از 110 میلی متر ETc) و سه سطح تلقیح با قارچ میکوریزا Glomus mosseae، Glomus intraradices و عدم تلقیح بودند. کرت های فرعی در برگیرنده ارقام تجاری کنجد بود.

    یافته ها

    نتایج تجزیه واریانس نشان داد تاثیر محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل محیط × ژنوتیپ روی بیشتر صفات مورد مطالعه معنی دار بود. در رژیم های آبیاری مطلوب، تنش ملایم و شدید خشکی در شرایط تلقیح و عدم تلقیح با میکوریزا، بیشترین واریانس ژنتیکی به ترتیب در صفات عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در مترمربع و عملکرد دانه مشاهده شد. بیشترین وراثت پذیری در شرایط آبیاری مطلوب و بدون تلقیح با میکوریزا در صفات عملکرد دانه و تعداد دانه در کپسول؛ در شرایط آبیاری مطلوب و تلقیح با میکوریز در صفات عملکرد دانه و وزن هزار دانه؛ در شرایط تنش ملایم خشکی و بدون تلقیح با میکوریزا در صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در کپسول؛ در شرایط تنش ملایم خشکی و تلقیح با میکوریزا گلوموس موسه آ در صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه در کپسول؛ در شرایط تنش ملایم خشکی و تلقیح با میکوریزا گلوموس اینترادیسز در صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در کپسول؛ در شرایط تنش شدید خشکی و بدون تلقیح با میکوریزا در صفات قطر ساقه و وزن هزار دانه؛ در شرایط تنش شدید خشکی و تلقیح با میکوریزا گلوموس موسه آ در صفات قطر ساقه، تعداد دانه در کپسول و تعداد دانه در مترمربع و در شرایط تنش شدید خشکی و تلقیح با میکوریزا گلوموس اینترادیسز در صفات قطر ساقه، تعداد دانه در مترمربع و وزن هزار دانه مشاهده شد. عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و اجزای عملکرد دانه در هر سه شرایط مختلف آبیاری، سود ژنتیکی و پیشرفت ژنتیکی بالایی داشتند.

    نتیجه گیری

    از بین اجزای عملکرد دانه با توجه به اینکه وراثت پذیری تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه در هر سه شرایط مختلف آبیاری در مقایسه با تعداد کپسول در هر بوته بیشتر است انتخاب از طریق تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه به منظور افزایش عملکرد دانه کارآیی بیشتری خواهد داشت. بنابراین ارقام تجاری کنجد (داراب 2 و داراب 14) که تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه بیشتری دارند را می توان جهت تولید ارقامی با عملکرد دانه بالا در برنامه های به نژادی بهره برداری نمود.

    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, تنش خشکی, تنوع ژنتیکی, سود ژنتیکی, کنجد, واریانس ژنتیکی
    Esmaeil Gholinezhad*, Reza Darvishzadeh, Abbas Abhari
    Introduction and Objectives

    One of the methods that has been used in recent years to deal with dehydration and drought stress in many plants is the use of root symbiotic fungi (mycorrhiza). Ecological and physiological studies have shown that mycorrhizal symbiosis often results in better absorption of water and nutrients from the soil. Due to the importance of oilseeds and especially sesame, the study of commercial cultivars in terms of genetic variation, phenotypic components and heritability of traits is important. Sesame due to its high oil content (52-42 Percentage) and its proper quality (low cholesterol and the presence of some antioxidants) play an important role in human health and on the other hand the plant tolerates dehydration and drought stress. Currently, water stress is the most important and common factor in reducing yield in arid and semi-arid regions. High heritability for a trait indicates that the major part of phenotypic variance is due to genetic variance, while in low heritability, genetic factors have a smaller share in phototypic diversity. The aim of this study was to estimate the variance components and heritability of grain yield and related traits in 8 commercial sesame cultivars under different irrigation conditions.

    Material and Methods

    In order to investigate the genetic diversity and the heritability of grain yield and yield components in sesame, 8 commercial cultivars were studied in three separate experiments using factorial split plot based on randomized block complete design with three replications in research field of Agricultural Research Center, West-Azerbaijan in 2015-2016 and 2016-2017 cropping seasons. The main plots (factor A and B) consisted of three different levels of irrigations (normal irrigation: irrigation after 70 mm evapotraspiration of crop or ETc, moderate drought stress: irrigation after 90 mm ETc and severe drought stress: irrigation after 110 mm ETc) and factor B included three levels: two species of mycorrhiza fungi Glomus mosseae, Glomus intraradices and non-inoculated (control). Sub plots (factor C) consisted of eight commercial cultivars of sesame.

    Results

    The results of analysis of variance showed that the effect of environment, genotype and the interaction of environment × genotype on most of the studied traits were significant. In optimal irrigation regimes, moderate and severe drought stress under inoculation and non-inoculation conditions with mycorrhiza, the highest genetic variance was observed in biological yield, number of seeds per square meter and seed yield, respectively. The highest heritability in optimum irrigation conditions without mycorrhiza inoculation of traits (seed yield and number of grains per capsule), in optimum irrigation conditions and inoculation with mycorrhiza (both two species) (seed yield and 1000 seed weight), in moderate drought stress conditions and no inoculation with mycorrhiza (seed yield, 1000 seed weight and number of seeds per capsule), under moderate drought stress and inoculation with mycorrhiza G. mosseae (1000 seed weight and number of grains per capsule), under moderate stress conditions and inoculation with mycorrhiza G. intradices (seed yield, 1000 seed weight and number of grains per capsule), under severe drought stress conditions and without inoculation with mycorrhiza (stem diameter and 1000 seed weight), under severe drought stress conditions and inoculation with mycorrhiza G. mosseae (stem diameter, number of seeds per capsule and number of seeds per square meter) and in conditions of severe drought stress and inoculation with mycorrhiza G. intraradices (stem diameter, number of seeds per square meter and 1000 seed weight) were observed. Seed yield, biological yield and seed yield components had high genetic gain and genetic advance in all three different irrigation conditions. Among the components of grain yield, considering that the heritability of number of seeds per capsule and 1000 seed weight in all three different irrigation conditions is higher compared to the number of capsules per plant, so selection through number of seeds per capsule and 1000 seed weight to increase seed yield will be more efficient.

    Conclusion

    Therefore, commercial sesame cultivars that have more seeds per capsule and a 1000 seed weight can be used in breeding programs to produce cultivars with high seed yield. According to the information of this study, only general heritability can be calculated, but since many studies on commercial sesame cultivars in interaction with different conditions of irrigation and inoculation and non-inoculation with mycorrhiza have not been done, so this study can useful for researchers.

    Keywords: Drought stress, Genetic advance, Genetic diversity, Genetic gain, Genetic variance, Sesame
  • محمدرضا سیاهپوش*، افراسیاب راهنما، سید صادق موسوی
    سابقه و هدف

    سرعت و دوره پر شدن دانه از جمله صفات موثر بر پاسخ گیاه به تنش گرما است ولی شناخت کافی از وضعیت ارقام تجاری گندم نان کشور از نظر این صفات در شرایط تنش گرما در دسترس نیست. این پژوهش با هدف ارزیابی طول دوره پرشدن دانه و سرعت پر شدن دانه ارقام تجاری گندم نان ایران و بررسی تنوع ژنتیکی موجود در شرایط نرمال و تحت تنش گرمای انتهای فصل یکی از گرمترین مناطق کره زمین یعنی شهرستان اهواز اجرا گردید.

    مواد و روش ها

     آزمایش در سال زراعی 97-1396 در دو شرایط نرمال (تاریخ کشت بهینه) و تنش گرمای انتهای فصل(کشت تاخیری) بر روی33 رقم تجاری گندم نان انجام گرفت، این ارقام شامل: کاز (رقم بین المللی متحمل به گرما)، مانتنا (رقم بین المللی حساس به گرما)، دو رقم بین المللی weebill و babax و 29 رقم تجاری کشور شامل: روشن، اروند، قدس، فلات، هیرمند، الوند، وریناک، زاگرس، کویر، چمران، مرودشت، شیراز، دز، پیشتاز، هامون، بم، سیستان، نیشابور، سپاهان، آرتا، بهار، ارگ، پارس، افلاک، چمران2، مهرگان، شوش، برات و خلیل بودند. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد.

    یافته ها

    نتایج تجزیه مرکب داده ها تفاوت معنی داری (01/ 0P≤) بین ژنوتیپ ها، محیط (تنش گرما) و هم چنین اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای عملکرد دانه، طول دوره پرشدن دانه و سرعت پرشدن دانه نشان داد. در شرایط تنش عملکرد دانه و دوره پرشدن دانه ارقام بطور معنی داری کاهش، ولی سرعت پر شدن دانه در بیشتر ارقام کاهش و در ارقام متحمل تا حدی افزایش یافت. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که ارقام هامون، کاز، چمران2، اروند، چمران، فلات، وریناک، الوند، مهرگان و شوش دارای عملکرد و پایداری عملکرد بالایی در شرایط تنش گرما می باشند. ضریب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی صفات بیانگر وجود تنوع ژنتیکی قابل توجهی برای صفات مورد مطالعه بود. بعلاوه برای سرعت پرشدن دانه، وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی قابل توجهی برآورد گردید. این صفت همبستگی بالایی را با عملکرد دانه چه در شرایط تنش و چه بدون تنش نشان داد.

    نتیجه گیری

     از بین ارقام تجاری گندم نان ایرانی ارقام چمران2، شوش و اروند در مقایسه با رقم بین المللی متحمل به گرمای کاز، تحمل به گرمای قابل توجهی نشان دادند. عملکرد دانه با سرعت پرشدن دانه همبستگی بالاتری در شرایط تنش (01/ 0P≤ ,38/0=r) نسبت به شرایط بدون تنش (01/ 0P≤ ,20/0=r) نشان داد که بیانگر نقش موثرتر سرعت پرشدن دانه در شرایط تنش جهت دستیابی به عملکرد بالا می باشد. در کل می توان گفت که سرعت پر شدن دانه یکی از صفات بسیار مهم است که با عملکرد نهایی دانه، همبستگی مثبت معنی دار داشته و می تواند بعنوان یک معیار مناسب جهت ارتقاء ژنوتیپ های متحمل به تنش گرما استفاده گردد. نتایج آزمایش بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالایی بین ارقام تجاری گندم نان ایران از نظر صفت سرعت پر شدن دانه بود. بعلاوه صفت سرعت پر شدن دانه به علت بالا بودن مقدار وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی، شاخصی مناسب جهت انتخاب ارقام متحمل به گرما در برنامه های دورگ گیری معرفی گردید.

    کلید واژگان: گندم نان, پارامترهای ژنتیکی, پیشرفت ژنتیکی, همبستگی, عملکرد دانه
    MohammadReza Siahpoosh *, Afrasyab Rahnama, Seyyed Sadegh Mousavi
    Background and purpose

    Grain filling period and grain filling rate are among the traits that affect plant response to heat stress. Our knowledge about the the status of these traits in Iranian commercial bread wheat cultivars under normal and heat stress conditions is so rare if not available. The purpose of this study was to evaluate grain filling duration and grain filling rate of Iranian commercial bread wheat cultivars and to study genetic diversity under normal and heat stress of the earth's hottest places, Ahvaz condition.

    Materials and Methods

    The experiments were conducted during 2017 and 2018 under normal (optimal planting date) and terminal heat stress (delayed cultivation) conditions on 33 commercial bread wheat cultivars including: Kaz (international heat tolerant), Montana (international heat sensitive), two other international cultivars, weebill and babax and 29 commercial varieties in Iran, namely Roshan, Arvand, Ghods, Flat, Hirmand, Alvand, Verinac, Zagros, Kavir, Chamran, Marvdasht, Shiraz, Dez, Pishtaz, Hamoon, Bam, Sistan, Neyshabur, Sepahan, Arta, Bahar, Arg, Pars, Aflak, Chamran 2, Mehregan, Shosh, Barat and Khalil. The experiment was conducted as a randomized complete block design with three replications at the experimental field of Shahid Chamran University of Ahvaz.

    Results

    The results of combined analysis showed significant differences (P≤0.01) between genotypes, environment (heat stress) and also genotype-environment interaction for grain yield, grain filling duration and grain filling rate. In general, grain yield and grain filling period of cultivars were significantly reduced under stress condition compared to non-stress condition. However, grain filling rate decreased in most cultivars and almost increased in tolerant cultivars such as kaz. Results of principal component analysis showed that Hamoon, Kaz, Chamran 2, Arvand, Chamran, Falat, Verinac, Alvand, Mehregan and Shosh had high yield and yield stability under heat stress condition. The coefficient of genotypic and phenotypic variation for different traits indicated significant variation for all traits. In addition, significant heritability and genetic improvement were estimated for grain filling rate. This trait showed a high correlation with grain yield under both stress and non-stress conditions.

    Conclusion

    Among the commercial bread wheat varieties Chamran 2, Shoush and Alvand showed considerable heat tolerance compared to the international heat tolerant cultivar, Kaz. Grain filling rate was identified as an important trait in optimal response of plants to terminal heat stress. The results showed good genetic variation among commercial bread wheat varieties for grain filling rate. This trait can be used to identify and enhance heat tolerant varieties in breeding programs.

    Keywords: Bread wheat cultivars, correlation, genetic parameters, Genetic advance, Grain yield
  • عمران عالیشاه*

    به منظور ارزیابی تنوع درون واریته ای و پیشرفت اصلاحی عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت الیاف در لاین های حاصل از سلکسیون پنبه رقم لطیف، آزمایشی به مدت سه سال (سال زراعی 96-1394) در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان انجام شد. سلکسیون به روش پدیگری - ماسال انجام و نمونه های انتخابی بصورت بوته به ردیف در سال های آزمایشی پیش برده شدند. نتایج آزمون آماری صفات در سالهای آزمایش معنی دار بود. بیشترین ضریب تغییرات به ترتیب مربوط به عملکرد لاین ها (23/8 درصد)، وزن دانه (10/7 درصد)، وزن غوزه، کیل الیاف و استحکام الیاف (8 تا 8/6 درصد) بود که اشاره به میزان تنوع واریته ای صفات مذکور داشت. عملکرد وش، کیل الیاف، طول، یکنواختی، کشش و شاخص کیفیت الیاف از توارث پذیری پایین برخوردار بودند. وزن غوزه، وزن دانه، وزن الیاف بیشترین توارث پذیری و پیشرفت ژنتیکی را داشتند. تعداد غوزه و تعداد دانه در غوزه به ترتیب بیشترین نقش را در تعیین عملکرد داشتند و بعنوان اجزای تعیین کننده و شاخص انتخاب به منظور بهبود عملکرد پنبه شناسایی شدند. همبستگی منفی و غیرمعنی دار عملکرد با درصد کیل و وزن غوزه نشان داد در صورت عدم اجرای سلکسیون سالانه، کاهش جزیی وزن غوزه و درصد کیل دور از انتظار نیست. میکرونری الیاف دارای همبستگی مثبت با درصد کیل (r=0.40**) و همبستگی منفی با وزن دانه بود که این امر لزوم توجه همزمان به میکرونری، وزن دانه و کیل الیاف در سلکسیون رقم لطیف را نشان می دهد.

    کلید واژگان: پدیگری, پنبه, پیشرفت ژنتیکی, توارث پذیری, همبستگی
    Omran Alishah*

    In order to study of intra-cultivar variation and genetic gain of yield, yield components and fiber quality traits of cotton (cv. Latif) an experiment was conducted for three years (2015-2017) at Hashemabad cotton research station in Gorgan, Iran. Selection was performed by Pedigree- mass method and selected individual plants were grown in single row plot during experimental years. Analysis of data revealed significant difference between the three populations derived from selection during experimental years by the years. The highest coefficient of variation (CV) estimated for yield (23.8), seed weight (10.7), boll weight, lint percentage and fiber strength (8-8.6), respectively, which confirmed intra-cultivar variation. Boll weight, grain weight and lint weight had the highest heritability and genetic advance. Boll number and seed weight have identified as the most effective components and selection index for yield improvement. Correlation values revealed that micronair index positively correlated with lint percentage (r = 0.40 **) and negatively correlated with seed weight, which indicates importance of them as selection criteria for latif cultivar improvement. We conclude the short term improvements may be achieved through indirect selection for yield and lint percentage. Future efforts should be placed in increasing earliness and fiber strength rates.

    Keywords: Correlation, Cotton, Genetic advance, Heritability, Pedigree
  • سهیلا افکار*، قاسم کریم زاده، علی اشرف جعفری
    سابقه و هدف

    گونه های فستوکا در ایران رشد می کنند و پلی پلوییدی بودن نقش مهمی در تکامل این گروه دارد. گیاه Festuca arundinacea متعلق به خانواده گراس ها بوده و شامل گونه های متفاوتی است که بعنوان علوفه، چمن و همچنین برای محافظت از خاک استفاده می شوند. هدف از این تحقیق مطالعه تغییر در مقدار نسبی DNA هسته و صفات فنولوژیکی-مورفولوژیکی در ژنوتیپ-های مختلف F.arundinacea جمع آوری شده از مناطق متفاوت می باشد.

    مواد و روش ها

    این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. پارامتر های ژنتیکی برای همه صفات شامل زمان ظهور خوشه، زمان گلدهی، ارتفاع گیاه، سرعت جوانه زنی، قدرت جوانه زنی، پایداری، عملکرد علوفه، تعداد شاخه در بوته، طول سنبله، وزن هزاردانه، درصد جوانه زنی، وزن بذر در بوته، شاخص برداشت، تعداد بذر در بوته محاسبه گردید. برای انداز گیری مقدار نسبی DNA از گیاهچه های با طول عمر سه هفته، فلوروکروم DAPI و گیاه جو (Hordeum vulgare) رقم سلطان بعنوان استاندارد داخلی استفاده شد.

    یافته ها

    ارزیابی پارامترهای ژنتیکی نشان داد تفاوت بین ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی برای تعداد روز تا خوشه دهی، تاریخ گلدهی، تعداد ساقه در بوته، سرعت و قدرت جوانه زنی، قوه نامیه، تعداد بذر در بوته، وزن هزار دانه و ارتفاع گیاه ناچیز بوده که می-توان گفت نقش واریانس ژنتیکی بیشتر از واریانس محیطی است. از طرف دیگر مقدار وراثت پذیری صفات بین 95-66% بود. وراثت-پذیری بالا برای همه صفات بجزء طول خوشه مشاهده شد که نشان می دهد روش های مبتنی بر گزینش برای این صفات از کارایی بالایی برخوردار است. به علت تفاوت ناچیز PCV و GCV، وراثت پذیری بالا به همراه پیشرفت ژنتیکی بالا برای صفات تعداد روز تا خوشه دهی، تاریخ گلدهی و قدرت جوانه زنی می توان نتیجه گرفت این صفات توسط ژن های افزایشی کنترل می شوند و می توان آنها را در برنامه های اصلاحی از طریق گزینش بهبود داد. مشخص شد که تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه برای مقدار نسبی DNA هسته وجود دارد که نشان دهنده تنوع درون گونه ای بالا بین ژنوتیپ های متفاوت از مناطق مختلف است. نتایج مقایسه میانگین نشان داد ژنوتیپ ها در 7 گروه قرار می گیرند که بالاترین و کمترین مقدار نسبی DNA هسته به ترتیب در ژنوتیپ های G13, G20, G21 وG22, G16 بود. با توجه به مطالعات گذشته، تغییر در مقدار نسبی DNA هسته را در این ژنوتیپ ها را می توان به وجود کروموزوم B و تغییر در طول کروموزوم نسبت داد.

    نتیجه گیری

    پیشنهاد می شود از صفات زمان ظهور سنبله، زمان گلدهی و قدرت جوانه زنی برای برنامه های اصلاحی استفاده شود. همچنین تغییر در مقدار نسبی DNA و صفات مورفولوژیکی-فنولوژیکی می توانند فاکتورهای مهمی در تکامل و سازگاری این گونه به شرایط محیطی مختلف باشند.

    کلید واژگان: پارامترهای ژنتیکی, پیشرفت ژنتیکی, مقدار نسبی DNA هسته, وراثت پذیری, Festuca arundinacea
    Soheila Afkar *, Ghasem Karimzadeh, Ali Ashraf Jafari
    Introduction

    Festuca species grow in Iran and widespread occurrence of polyploidy has an important role in the evolution of this group. Festuca arundinacea belong to the grass family and include different species that used as forage, turf grass and for soil conservation. The aim of this work was the study of changing in DNA content morphological and phenological traits in different genotypes of F. arundinacea which collected from different regions.

    Material and Methods

    This experiment was conducted using a complete block design with 3 replications. Genetic parameters were estimated for all traits including Day to head emergence, Flowering date, Plant height, Number of. stem per plant, Spike length, 1000-seed weight, Germination percentage, Germination rate, Germination vigor, Stability, Forage yield, Seed yield, Seed weight per stem, Harvest Index, Number of seed per plant. Three-week-old plants, fluorochrome DAPI and Hordeum vulgare L. cv. Sultan (2C= 11.12 pg) as an internal standard for DNA content measurement were used.

    Results

    Evaluation of genetic parameters indicated that the difference between PCV and GCV was low for days to head emergence, flowering date, number of stem per plant, germination percentage, number of seed per plant, 1000-seed weight, germination rate, germination vigor and plant height, which clearly indicated the role of genetic variance was higher than the environmental variance. On the other hand, heritability was ranged between 66-95%. High broad-sense heritability was also observed for all the characters except spike length which indicate selection-based methods have high efficiency for these traits. Due to the low difference between PCV and GCV, high heritability and high genetic advance for days to head emergence, flowering date and germination vigor, it can be concluded that these traits are controlled by additive genetic action and can be improved through selective breeding programs. ANOVA results for relative nuclear DNA amount showed a significant difference between studied genotypes which suggest there is a high intraspecies variation for various genotypes in the different regions. The results of the mean comparison showed that the genotypes can be categorized into 7 separate groups. The highest and lowest relative amount of nuclear DNA was in (G13, G20, G21) and (G22, G16) genotypes respectively. According to previous studies, the change in the relative amount of nuclear DNA can be attributed to the presence of chromosome B and change the length of the chromosome.

    Conclusion

    It is suggested that day to head emergence, flowering date and germination vigor traits to be used for plant breeding programs. Moreover, the change in relative DNA content and morphological-phenological traits can be considered factors in the evolution of F.arundinacea and adaptation to varying environmental condition.

    Keywords: Festuca arundinacea, Genetic advance, Genetic parameters, Heritability, Relative Nuclear DNA amount
  • علی صارمی راد*، خداداد مصطفوی

    یکی از مهم ترین چالش هایی که در ردیف تنش های غیر زیستی قرار می گیرد و باعث ایجاد محدودیت در عملکرد گیاهان می شود، تنش خشکی است. شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی مهم ترین گام در طرح های به نژادی محسوب می گردد، بدین منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و عدم تنش رطوبتی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 1394 روی 12 ژنوتیپ آفتابگردان پایه ریزی و اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب وجود تنوع میان ژنوتیپ های مورد مطالعه را از لحاظ بیشتر صفات تایید نمود. اثر محیط برای تمامی صفات و اثر متقابل ژنوتیپ با محیط نیز فقط برای ارتفاع بوته معنی دار بود. صفت عملکرد دانه از نظر پارامتر های بازده ژنتیکی، ضرایب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی در شرایط تنش و عدم تنش نسبت به سایر صفات مقادیر بیشتری را نشان داد. بالاترین وراثت پذیری در آزمایش نرمال متعلق به عملکرد دانه (55/77 درصد) و در آزمایش تنش متعلق به ارتفاع بوته (70/62 درصد) بود. بیشترین تغییر میزان صفت در شرایط تنش نسبت به شرایط نرمال به ترتیب مربوط به ارتفاع بوته (27 درصد)، عرض برگ (5/25 درصد)، قطر ساقه (25 درصد) و طول برگ (22 درصد) بود. دندروگرام به دست آمده از تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها را بر اساس صفات تحت بررسی در هر دو شرایط تنش و عدم تنش در سه گروه طبقه بندی نمود. با توجه به گروه بندی تجزیه خوشه ای در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ های Sor و Progress به عنوان ژنوتیپ های متحمل و در مقابل ژنوتیپ های Favorite، Record، SHF81-90، Master و Lakomka به عنوان ژنوتیپ های حساس شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل و با توجه به وجود تنوع کافی در بین ژنوتیپ ها به نظر می رسد امکان شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی وجود دارد.

    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, تنش غیر‌زیستی, ضرایب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی
    Ali Saremi-Rad *, Khodadad Mostafavi
    Background and Objectives

    As the world's population grows, increasing demand for edible oils is inevitable. In addition to plant genetics, environmental variability plays a key role in plant yield. Drought is one of the most important environmental stresses that reduce the productivity of sunflower and other crops. Understanding the nature of phenotypic traits that improve performance under stress conditions and identifying the complex physiological and genetically mechanisms is fundamental to plant stress. Improving drought tolerance and increasing water productivity in plants is one of the most important goals of the breeders. Gaining knowledge of the amount of phenotypic and genetic parameters in the plant species for genetic and plant breeding studies is very important for the exact selection of the genotypes according to the objectives of the breeding programs. Understanding the nature of morphological, physiological, genetic and molecular mechanisms under the influence of drought tolerance can play an important role in the development of drought tolerant genotypes for cultivation in arid and semi-arid areas. The main aims of this study included investigation of genetic diversity of sunflower germplasm (to understand the relationships between morphological traits and their heritability) and accurate identification of the most important traits that affect the sunflower yield in each of the normal conditions and drought stress.

     Materials and Methods

    An experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in normal and drought stress conditions in 2014 growing season on 12 sunflower genotypes in a research field of Islamic Azad University, Karaj Branch. Each block consisted of 12 plots and each plot contained five rows. Each row was 5 meters length with 60 cm spacing, and plant spacing on rows was 20 cm. The studied traits included grain yield, seed length, seed width, seed diameter, leaf length, leaf width, plant height and stem diameter.

     Results

    The results of combined analysis of variance confirmed the significant diversity among genotypes for most traits. Grain yield showed higher values for parameters of genetic efficiency, genotypic and phenotypic variation coefficients under drought stress and non-stress conditions compared to other traits. While the highest percentage of heritability in the normal condition belonged to grain yield, it belonged to plant height in the stress conditions. Plant height, leaf width, stem diameter and leaf length showed the highest change in terms of traits in stress conditions compared to normal conditions. Dendrograms derived from cluster analysis classified genotypes into three groups based on studied traits under both drought stress and non-stress conditions. According to the cluster analysis, under drought stress condition, the Sor and Progress genotypes were identified as tolerant genotypes and, in contrast, genotypes of Favorite, Record, SHF81-90, Master and Lakomka were recognized as sensitive genotypes.

     Discussion

    In the combined analysis of variance the significance of the environmental effect shows that drought stress has significantly affected all traits. Therefore, the applied stress reveals the differences between the cultivars and the evaluation of the cultivars in the stress environment can lead to the selection of suitable cultivars. The effect of genotype was not significant for some traits, which suggests that the selection of cultivars for these traits is complex because the differences between the cultivars are not clearly defined. Selection is more reliable for traits that are significant, such as grain yield. The interaction between genotype and environment also increases the complexity of selection, which was significant only for plant height in this study. The high coefficient of phenotypic variation for traits indicates that the expression of these traits is greatly affected by the environment. Also, the high coefficient of genotypic and phenotypic variation for some traits indicates the wide range of changes for these traits. In general, the correspondence of the phenotypic coefficient and the genotypic coefficient in some traits indicates that the environmental effects on trait expression are negligible. However, when the phenotypic variation coefficient is higher than the genotypic variation coefficient, it indicates a high environmental effect. The low difference between the phenotypic and genotypic coefficient of variation for some traits suggests that these traits are more controlled by genetic factors. Therefore, the selection of parents for these traits is appropriate for hybridization programs.

    Keywords: Abiotic stress, Coefficients of genotypic, phenotypic variation, Genetic gain
  • وحید جوکارفرد، بابک ربیعی*
    مهم ترین هدف اصلاحی در بیش تر گیاهان زراعی، افزایش عملکرد دانه است، با این حال ماهیت ژنتیکی پیچیده عملکرد و تاثیرپذیری آن از صفات دیگر موجب می شود که گزینش مستقیم بر مبنای عملکرد دانه چندان موفقیت آمیز نباشد. از این رو، لازم است صفات دیگری با توارث ساده تر و وراثت پذیری بالاتر از عملکرد به عنوان معیارهای گزینشی معرفی شوند تا گزینش غیرمستقیم بر مبنای آن ها در نهایت بتواند موجب بهبود عملکرد دانه در جمعیت مورد مطالعه شود. هدف از این تحقیق، شناسایی و معرفی معیارهای گزینش مناسب به منظور اصلاح عملکرد دانه در یک جمعیت نسل F11 برنج با استفاده از شاخص گزینش پایه بود. مواد گیاهی تحقیق، 141 لاین نوترکیب نسل F11 حاصل از تلاقی دو رقم برنج ایرانی سپیدرود و غریب بودند که در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1397 کشت شدند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد پنجه و تعداد خوشه در بوته، طول خوشه، تعداد دانه پر، پوک و تعداد کل دانه در خوشه، درصد باروری خوشه، وزن هزار دانه، طول، عرض و شکل دانه و عملکرد دانه بود. نتایج تجزیه علیت فنوتیپی و ژنوتیپی نشان داد که صفات تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه و وزن هزار دانه دارای بیش ترین اثر مستقیم مثبت و معنی دار بر عملکرد دانه بودند. بررسی شاخص های انتخاب پایه و مقایسه آن ها بر مبنای معیارهای مختلف ارزیابی شده، به ویژه میزان پیشرفت ژنتیکی هر یک از صفات و سودمندی نسبی گزینش بر مبنای شاخص در مقایسه با گزینش مستقیم بر مبنای عملکرد دانه، نشان داد که استفاده از شاخص های گزینش پایه بر مبنای ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی معنی دار با عملکرد دانه و نیز ضرایب علیت صفات تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه و وزن هزار دانه، مطلوب ترین شاخص ها جهت گزینش لاین های پرمحصول در جمعیت نسل F11 مورد مطالعه بودند.
    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, تجزیه علیت, سودمندی نسبی, همبستگی ژنوتیپی
    Vahid Jokarfard, BABAK RABIEI *
    The most important breeding objective in most crop plants is to increase grain yield, however, the complex genetic nature of grain yield and the influence of other traits make direct selection based on grain yield less successful. Therefor, it is necessary to introduce the other traits with simpler inheritance and higher heritability than grain yield as selection criteria, so that indirect selection based on them can lead to improve grain yield in the studied population. The objective of this study was to identify and introduce appropriate selection criteria to improve grain yield in an F11 rice population using base selection index. The plant materials of this study were 141 recombinant inbred lines of F11 generation derived from a cross between two Iranian rice cultivars, Gharib and Sepidrood, which were planted in a randomized complete block design with three replications at research field of Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran, in 2018. The studied traits were included days to 50% flowering, days to maturity, plant height, number of total tiller and panicle per plant, panicle length, number of filled and unfilled grain per panicle, number of spikelet per panicle, panicle fertility percentage, 1000 grain weight, grain length, width and shape and grain yield. The results of phenotypic and genotypic path analysis showed that number of panicle per plant, number of grain per panicle and 1000-grain weight had the most positive and significant direct effects on grain yield. Assessing the base selection indices and comparing them based on different evaluated criteria, specially genetic advance of each trait and relative efficiency of index- based selection than direct selection of grain yield also showed that the use of base selection indices based on phenotypic and genotypic correlation cefficients as well as path coefficients of number of panicle per plant, number of filled grain per panicle and 1000-grain weight were the most appropriate indices for selecting high yielding lines in the studied F11 population.
    Keywords: Genetic advance, Genotypic correlation, Path analysis, Relative efficiency
  • شیوا محمدنیا، علی اصغری*، داوود حسن پناه، رحمت الله کریمی زاده، علی اکبر شکوهیان
    این پژوهش به منظور دستیابی به هیبریدهای مناسب از نظر صفات زراعی با شرایط اقلیمی مناطق تولید سیب زمینی کشور اجرا شد. تعداد 20 هیبرید سیب زمینی همراه با پنج رقم تجاری (ساوالان، آگریا، کایزر، لوتا و ساتینا)، در آزمایشی بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، خراسان رضوی، کرج، اصفهان و همدان در سال 94-1395 ارزیابی گردیدند. در طول دوره ی رشد و پس از برداشت محصول برخی از صفات از جمله ارتفاع بوته، تعداد روز تا غده زایی، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و درصد ماده خشک غده اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات مورد ارزیابی نشان داد که بین هیبریدهای سیب زمینی از لحاظ تمام صفات اختلاف معنی دار وجود دارد و اثر متقابل هیبرید × محیط در صفات ارتفاع بوته، تعداد روز تا غده زایی، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده کل و درصد ماده خشک غده معنی دار بود. هیبریدهای 5، 9، 17 و 19 بیشترین عملکرد غده کل و هیبرید 20 و رقم ساتینا دارای کمترین وزن غده در بوته بودند. در تجزیه عامل ها، 3 عامل مستقل از هم 74/75 درصد از تنوع را توجیه نمودند. عامل اول, عامل عملکرد عامل دوم، عامل غده زایی و عامل سوم عامل ساختاری بوته نام گذاری شد. سه عامل اول برای گروه بندی هیبریدها مورد استفاده قرار گرفتند. هیبریدهای 5، 17 و 19 به عنوان هیبرید برتر انتخاب گردید. هیبریدهای 1، 3 و 20 با دارا بودن بیشترین درصد ماده خشک برای فرآوری (چیپس) قابل توصیه می باشد. صفت وزن غده در بوته و تعداد غده در بوته دارای بیشترین شاخص پیشرفت ژنتیکی، وراثت پذیری، ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی بودند. لذا، می توان این صفات را در برنامه های اصلاحی از طریق گزینش بهبود داد.
    کلید واژگان: پارامترهای ژنتیکی, پیشرفت ژنتیکی, سیب زمینی, عملکرد, هیبرید, وراثت پذیری
    Ali Asghari
    Introduction
    Potato (Solanum tuberosum L.) is an important food and cash crop ranking fourth after maize, wheat and rice annual production in the world. It is a high biological value crop that gives an exceptionally high yield with more nutritious content per unit area per unit time than any other major crops. Thus, it can play a remarkable role in human diet as a supplement to other food crops such as wheat and rice. The main objective of the breeding program is to increase yield production. One of the major factors contributing to potato yield reduction is limited number of cultivars with wide range of adaptability and stability in tuber yield. Thus, evaluating genotypes across various environments for their stability of performance and range of adaptation is crucial and is an important component of the research activity of the national as well as regional research program.
    Materials and Methods
    20 potato hybrids along with five commercial cultivars (Savalan, Agria, Caesar, Luta and Satina) were evaluated in randomized complete block design with three replications at Agricultural and Natural Resources Research Station of Ardebil, Khorasan razavi, Karaj, Isfahan and Hamedan in 2016.  In this investigation each of the hybrids and control cultivars were planted in 2 rows of six meters. Row spacing of 75 cm and plant spacing of 25 cm was considered. There were 25 tubers in each row. Pest control was performed using 250 ml of Ha-1 Confidor. During growing period and after harvest the traits such as: plant height, day of tuberization, main stem number per plant, tuber number and weight per plant, total tuber yield and percentage of tuber dry matter were measured. Combined analysis of variances was done and comparison of means was done by LSD at five percent probability level. The linear correlation between traits was also calculated. In order to understand the inter-relationships of attributes and determine the variables with the highest correlation, factor analysis with Varimax rotation of factors was used. Grouping of the hybrids was performed based on the first three factors. In order to study the genetic diversity and heritability of traits, some genetic parameters of the traits in potato cultivars and hybrids were calculated. All analyses were carried out using the SAS9 and SPSS16 softwares.
    Results and Discussion
    Combined analysis of variance for traits showed significant differences among potato hybrids for all traits. The hybrids and environment interaction was significant for plant height, day of tuberization, tuber number and weight per plant, total tuber yield and tuber dry matter percent. Hybrids with number of 5, 9, 17 and 19 had the highest total tuber yield and the hybrid 20 and Satina cultivar had the lowest total tuber yield. The hybrids number 1, 3 and 20 had the highest amount of dry matter percentage compared to other hybrids suggesting that these hybrids are suitable for chips production. In factor analysis, three independent factors totally explained 75.744 percent of the variations. According to the results of factor analysis the following factors were nomenclature: the first factor as yield, the second factor as tuberization and third factor as plant. The weight per plant and tuber number per plant had the highest heritability, genetic gain, genotypic and phenotypic coefficient of variation. These traits can be improved through selection in breeding programs.
    Conclusions
    In general, the results of the mean comparison and grouping of hybrids based on the first three factors showed that hybrids 5, 17 and 19 were better than the other hybrids. Hybrids 1, 3 and 20 with the highest percentage of dry matter are recommended for processing as chips. The weight per plant and the number of tubers per plant had the highest genetic gain and heritability rates, and these two traits could be improved through selection in breeding programs.
    Keywords: Genetic advance, Genetic parameters, Heritability, Hybrid, Potato, Yield
  • هادی علی پور *، محمدرضا بی همتا، ولیاللهمحمدی، سیدعلی پیغمبری
    شناسایی رابطه بین عملکرد دانه و صفات مهم زراعی و آگاهی از روند تغییرات این صفات برای تعیین استراتژی برنامه های به نژادی بسیار حائز اهمیت است. بدین منظور، تعداد 313 ژنوتیپ شامل 203 شماره از توده های بومی ایرانی و 110 رقم زراعی کشور به صورت طرح آگمنت با 3 رقم شاهد نوید، پیشتاز و آذر در 7 بلوک ناقص در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران ارزیابی شدند. برای افزایش دقت و کاهش تغییرات محیطی، طرح آگمنت در سه موقعیت تکرار شد. تجزیه رگرسیون خطی بین صفات مورد بررسی با سال معرفی ارقام زراعی و سال جمع آوری توده های بومی نشان داد که صفات عملکرد دانه و وزن هزار دانه هم در ارقام زراعی و هم در توده های بومی در طول زمان افزایش معنی داری داشته اند در حالیکه صفت وزن سنبله فقط در ارقام زراعی افزایش معنی داری یافته بود. ارتفاع بوته و طول سنبله در ارقام زراعی کاهش معنی داری در طی تاریخ 74 ساله به نژادی نشان دادند ولی در توده های بومی تغییر معنی داری ایجاد نشده بود. ولی صفت تعداد دانه در سنبله که براساس نتایج تجزیه همبستگی، رگرسیون و تجزیه علیت به عنوان یکی از مهم ترین صفات موثر روی عملکرد دانه شناخته شده بود، در طول روند به نژادی هیچ گونه تغییر معنی داری اتفاق نیافتاده است. با توجه به اینکه ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی بالایی در بین ارقام و توده های بومی برای این صفت مشاهده شده است، به نظر لازم است در برنامه های به نژادی در راستای انتخاب برای افزایش این صفت توجه بیشتری انجام شود.
    کلید واژگان: گندم, ارقام زراعی, توده های بومی, تجزیه همبستگی, پیشرفت ژنتیکی
    Hadi Ali Pour *, Mohammad Reza Bihamta, Valiollah Mohammadi, Seyed Ali Peyghmbari
    It is of great importance in breeding strategies to know the relationship between grain yield and main agronomic traits and understand the trend of changes in traits during breeding history. To meet these objectives, 313 Iranian wheat genotypes including 203 Iranian landraces and 110 Iranian cultivars were planted in an augmented design along with three check cultivars repeated in seven blocks in 2014 on the research field of Agronomy and Plant Breeding, University of Tehran. In order to increase accuracy and decrease environmental variation, the experiment has been replicated in three different location. Linear regression analysis between investigated characteristics and year of cultivar release and year of collection of landraces showed that the grain yield and thousand grain weight were significantly increased in both cultivars and landraces while spike weight was only significantly increased in the cultivars. Plant height and spike length were significantly decreased only in the cultivars during 74 years of breeding programs. No significant changes, however, was observed in the landraces. Although the number of grain/spike was known as the most important and effective traits on grain yield based on the results of correlation and path analyses, there was no any significant change for this trait during breeding programs. Since there were high phenotypic and genetic coefficient of variation for this trait, it could be one the most important traits in future breeding programs.
    Keywords: Wheat, cultivars, landraces, correlation analysis, genetic gain
  • سید حسین صباغ پور، منو چهر قدمی، جاکدیش کومار
    عملکرد محصول نخود در واحد سطح در کشور، کمتر از نصف میانگین عملکرد جهانی آن است. با مطالعه ژنتیکی روی عملکرد و اجزای عملکرد و انتخاب روش اصلاحی مناسب می توان توان ژنتیکی در گیاه نخود از نسل های BC1P2، BC1P1، F2،F1، P2،P1 حاصل از تلاقی دو کولتیوار نخود از جمله ICCV2 (تیپ کابلی) و JG62 (تیپ دسی) و همچنین از نسل های F2، F1،P1، P2 حاصل از تلاقی رقم بیونیج (تیپ کابلی) و لاین ICCV296029 (تیپ دسی) استفاده گردید. این آزمایش ها در سال های زراعی 78-1377، 79-1378، 83-1382 در مرکز بین المللی ایکریسات درهندوستان و در ایستگاه تحقیقات سرارود در کرمانشاه اجرا گردید. توارث پذیری خصوصی زیاد به همراه پیشرفت ژنتیکی زیاد برای وزن صد دانه، وزن برگ و وزن مخصوص برگ در این تحقیق نشان داد که اثر افرایشی ژن ها در کنترل این صفات ایفای نقش می نمایند که کاربرد روش های اصلاحی که گزینش آن در نسل های اولیه صورت می گیرد، می تواند موجب اصلاح این صفات گردد. پیشرفت ژنتیکی کم برای صفات تعداد روز تا ظهور اولین گل، تعداد روز تا ظهور اولین غلاف، ارتفاع بوته، عرض بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه های اولیه، تعداد شاخه های ثانوی و تعداد روز تا رسیدن حاکی از این است که احتمالا تنوع ژنوتیپی این صفات بر اساس اثر غیر افزایشی ژن ها می باشد. لذا برای اصلاح این صفات نیاز است تا حصول هموزیگوسیتی بالا، گزینش ژنوتیپ ها به تاخیر افتد. نتایج این تحقیق نشان داد که صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه دارای پیشرفت ژنتیکی متوسط بودند که اهمیت هر دو اثرهای افزایشی و غیر افزایشی ژن در کنترل در بوته حکایت دارد.
    کلید واژگان: پیشرفت ژنتیکی, وراثت پذیری, صفات کمی, نخود
    Sayyed Hossain Sabaghpour, Manochehr Ghadami, Jagdish Kumar
    Chickpea production in Iran is less than half of world average yield. Genetic studies on yield and yield component may provide to select an effective breeding method for enhancing seed yield productivity. The current study was undertaken to estimate genetic parameters of yield and yield component of P1، P2، F1، F2، BC1P1، BC1P2 from a cross between chickpea varieties kabuli type ICCV2 and desi type JG62 and also P1، P2، F1، F2 a cross between Bivanij (kabuli type) and ICCV96029 (desi type) in ICRISAT and Sararood station during 1998-1999، 1999-2000 and 2003-2004. High heritability along with high genetic advance for 100-seed weight، leaf weight and specific leaf weight indicated the substantial contribution of additive genetic advance for the expression of these characters. Genotypic variation for number of days to first flower، number of days to first pod، number of secondary and primary branches per plant، plant width، plant height، number of seeds per pod and number of days to maturity was probably due to nonadditive gene effects. Both additive and nonadditive gene effects had important role for the expression of number of pods per plant، number of seeds per plant and seed yield per plant.
    Keywords: Genetic advance, Heritability, Quantitative characters, Chickpea
  • حمیدرضا قربانی، حبیب الله سمیع زاده لاهیجانی، بابک ربیعی، مهرزاد الله قلی پور
    از مهمترین اهداف اصلاحی در برنامه های بهنژادی افزایش توان تولید محصول در واحد سطح می باشد. استفاده از شاخص های گزینش یکی از موثرترین روش های گزینش جهت بهبود همزمان عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن که اغلب به صورت کمی توارث می یابند، می باشد. در این پژوهش، 29 ژنوتیپ برنج (9 والد و 20 تلاقی آنها) در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات تعداد دانه پر در خوشه و درصد باروری خوشه بالاترین میزان وراثت پذیری عمومی و بیشترین همبستگی ژنوتیپی مثبت و معنی دار با صفت عملکرد و همچنین صفت تعداد کل دانه در خوشه بیشترین اثر مستقیم ژنتیکی را بر صفت عملکرد دانه داشت. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که صفات تعداد دانه پر در خوشه، تعداد روز تا خوشه دهی کامل، درصد باروری خوشه و تعداد کل دانه، بیشترین تاثیر را در تغییرات صفت عملکرد داشته و از این رو، با استفاده از این 4 صفت به همراه عملکرد دانه، شاخص های گزینشی برآورد شدند. بررسی شاخص های گزینش نشان داد که به ترتیب شاخص های اثر مستقیم فنوتیپی، همبستگی ژنوتیپی و واریانس افزایشی به روش بهینه و شاخص های همبستگی ژنوتیپی، وراثت پذیری عمومی و ضریب رگرسیونی در روش پایه بهترین شاخص های افزایش عملکرد می باشند. گزینش برای تعداد دانه پر در خوشه، تعداد روز تا خوشه دهی کامل، درصد باروری خوشه و تعداد کل دانه در خوشه با استفاده از ضریب همبستگی ژنوتیپی به عنوان وزنه اقتصادی، معیار گزینشی موثری در روش های بهینه یا پایه خواهد بود.
    کلید واژگان: تجزیه علیت, شاخص بهینه, شاخص پایه, پیشرفت ژنتیکی
    One of the most important purpose in breeding program is increasing grain yield per hectare. Using selection indices is the most effective methods of selection for simultaneous improvement of grain yield and related traits, which often have a quantitative inheritance. In this study, 29 rice genotypes (9 parents and 20 progenies) were evaluated. The numbers of filled grains in panicle and panicle fertility percentage traits have the highest Broad-sense heritability and highest positive and significant correlation with yield. The number of grain in panicle has the highest direct genotypic effect on grain yield. Analysis of regression showed that number of grain in panicle, panicle fertility percentage, number of filled grains in panicle and number of days to complete panicle have the highest affect on yield variation and therefore, using these 4 traits with grain yield, was considered as Selection indices. Results of selection indices showed that the phenotypic direct effect, genotypic correlation and Additive variance indices via optimum index and genotypic correlation, Broad-sense heritability and regression coefficient via Base index are the best indices of increasing yield trait. Selection for number of grain in panicle, panicle fertility percentage, number of filled grains in panicle and number of days to complete panicle by using Genotypic correlation coefficient as the economic weight would be effective selection criteria in each of the base or optimum method.
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال