جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "آب نمود" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"
تکرار جستجوی کلیدواژه «آب نمود» در نشریات گروه «کشاورزی»-
مقدمه
یکی از ویژگی های بسیار مهم هر حوزه آبخیز، آستانه شروع رواناب آن است که می تواند منعکس کننده خصوصیات مختلف حوضه و عامل مهم در شناخت و تعیین وضعیت سیل خیزی حوضه است. برآورد دقیق مقدار و مدت زمان شروع رواناب ناشی از رخداد های باران و به دنبال آن نقطه آغاز سیل از موارد اساسی موردتوجه در مطالعات آب شناسی حوزه های آبخیز است. آستانه رواناب مقدار بارش موثری است که طی یک مدت زمان معین در سطح حوضه مشخصی برای شروع سیلاب در خروجی آبراهه زهکشی آن سطح موردنیاز است هدف از پژوهش حاضر، تعیین حداقل بارش و یا به عبارت دیگر بارش موثر بر شروع رواناب، در حوزه آبخیز سانیج در استان یزد است. با تعیین ارتفاع حداقل بارش برای شروع رواناب در حوضه مذکور و یا سایر حوضه ها، یکی از مولفه های اصلی و موثر در مطالعات مربوط به سیل خیزی و پهنه بندی خطرات سیل تامین می شود.
مواد و روش هامنطقه مطالعاتی در تحقیق حاضر حوزه آبخیز سانیج در 30 کیلومتری شهر یزد در شهرستان تفت، استان یزد با مساحت 173/153 کیلومترمربع و مختصات جغرافیایی 48 ˊ32 °31 تا 18 ˊ42 °31 عرض شمالی و 36 ˊ54 °53 تا 54 ˊ03 °54 تا طول شرقی است. بارندگی سالانه آن 220 میلی متر، میانگین دمای سالیانه 2/11 درجه سانتی گراد و متوسط رطوبت نسبی حوضه 42 درصد است، ارتفاع حداکثر حوضه 4036 متر و پست ترین نقطه آن 2020 متر ارتفاع دارد. زمان تمرکز حوزه (Tc) به روش برانسبی-ویلیامز 5.18 ساعت است. ایستگاه های مورد نظر در این تحقیق، ایستگاه هیدرومتری فیض آباد در خروجی حوزه آبخیز سانیج برای تهیه داده های دبی سیلاب، ایستگاه باران سنجی بیدآخوید برای داده های بارش ساعتی و ایستگاه کلیماتولوژی فیض آباد به منظور تهیه داده های بارش 24 ساعته (روزانه) است که داده های آن برای دوره زمانی از سال 1370تا 1400 در دسترس بود. برای دست یابی به هدف تحقیق روابط بین حداکثر بارش های 24 ساعته و آستانه رواناب بررسی شد. همچنین انطباق هیدروگراف ها و هیتوگراف های متناظر به منظور برآورد حداقل بارش جهت شروع رواناب مورد مطالعه قرار گرفت و شدت بارش در پایه زمانی یک ساعت بررسی شد. سپس از نرم افزار EXCEL به منظور تجزیه تحلیل آمار و اطلاعات استفاده شد.
نتایج و بحث:
نتایج بررسی روابط بین آستانه رواناب و حداکثر بارش های 24 ساعته که داده ه ای آن از ترکیب بارش های 24 ساعته و بارش های رگباری بود نشان داد که تابع آن ها به صورت y=0.9131x+14.01 و مقدار حداقل بارش با R2 82% برابر 01/14 میلی متر است. همچنین در بخش انطباق آب نمود ها و باران نگار های متناظر نتایج نشان داد؛ میانگین ارتفاع بارش برای شروع رواناب برابر 9/18 میلی متر است. در نهایت مقدار میانگین برای حداقل ارتفاع بارش در هر دو روش مطالعاتی نیز 45/16 میلی متر به دست آمد. همچنین شدت بارش در پایه زمانی یک ساعت برابر 13 میلی متر برآورد شد؛ بنابراین درصورتی که شدت بارش در پایه های زمانی بالاتر از یک ساعت بیش تر از 16 میلی متر باشد، انتظار می رود رواناب در خروجی حوضه تولید شود.
نتیجه گیریهدف تحقیق حاضر تعیین آستانه بارش موثر است که منجر به جاری شدن و شروع رواناب در یک حوزه کامل در مناطق خشک ایران مرکزی می شود. با شناخت آستانه شروع رواناب در حوزه های آبخیز، یکی از مولفه های اصلی در مطالعات آب سنجی و مدیریت بهینه سیلاب تامین می شود. نتایج نشان داد درصورتی که مدت بارش حوضه بیش از یک ساعت و مقدار آن بیش از 16 میلی متر باشد رواناب در خروجی حوزه جاری خواهد شد. همچنین اطلاع از آستانه بارش موثر در شروع رواناب در طرح های آبخیزداری، استفاده بهینه و مدیریت نزولات جوی و همچنین طراحی سطوح آبگیر باران جهت جذب بارش حائز اهمیت است. لازم به ذکر است نتایج این تحقیق تا حد زیادی به جهت ورود سامانه های باران زا و همچنین فاصله آن از خروجی حوضه بستگی دارد که پیشنهاد می شود این مورد در پژوهش های بعدی موردبررسی قرار گیرد.
کلید واژگان: آب نمود, آستانه, باران نگار, بارش 24 ساعته, روانابIranian Journal of Watershed Management Science and Engineering, Volume:18 Issue: 65, 2024, PP 15 -24IntroductionOne of the most important features of any watershed is the threshold of the start of runoff, which can reflect the different characteristics of the watershed and is an important factor in identifying and determining the flood status of the watershed. Accurate estimation of the amount and duration of runoff due to rain events, followed by the starting point of the flood, is one of the main points of interest in hydrological studies of watersheds. The runoff threshold is the amount of effective precipitation that is required during a certain period of time at the level of a certain watershed to start a flood at the outlet of the drainage channel of that level. The purpose of this research is to determine the minimum rainfall, or in other words, the effective rainfall on the start of runoff, in the Sanij watershed in the province of Yazd. By determining the height of the minimum rainfall for the start of runoff in the mentioned basin or other basins, one of the main and effective components in studies related to flooding and flood risk zoning is provided.
Materials and methodsThe study area in the current research is the Sanij watershed, 30 km from Yazd city in Taft city, Yazd province, with an area of 153.173 square kilometers and geographic coordinates 31°32°48 to 31°18°42 north latitude and 36°54° north latitude. 53 to ˝54 ˊ03 ° to east longitude. Its annual rainfall is 220 mm, the average annual temperature is 11.2 degrees Celsius and the average relative humidity of the basin is 42%, the maximum height of the basin is 4036 meters and the lowest point is 2020 meters high. The concentration time of the area (Tc) according to the Bransby-Williams method is 5.18 hours. The stations targeted in this research are the Faizabad hydrometric station at the outlet of the Sanij watershed to provide flood discharge data, the Bidakhoud rain gauge station for hourly rainfall data and the Faizabad climatology station to provide 24-hour rainfall data. daily) whose data was available for the period from 1370 to 1400. To achieve the goal of the research, the relationships between maximum 24-hour rainfall and runoff threshold were investigated. Also, the compatibility of the corresponding hydrographs and hyetographs was studied in order to estimate the minimum rainfall for the start of runoff, and the intensity of rainfall was checked in the time base of 1 hour. Then EXCEL software was used to analyze statistics and information.
Results and discussionThe results of investigating the relationship between the runoff threshold and the maximum 24-hour rainfall, whose data was a combination of 24-hour rainfall and torrential rainfall, showed that their function is y=0.9131x+ 14.01 and the minimum amount of precipitation with 82% of R2 is equal to 14.01 mm. It also showed the results in the adaptation section of water patterns and corresponding rain charts; The average height of precipitation for the start of runoff is 18.9 mm. Finally, the average value for the minimum precipitation height in both study methods was 16.45 mm. Also, the intensity of precipitation in the time base of 1 hour was estimated as 13 mm; Therefore, if the intensity of precipitation is more than 16 mm in the time bases above 1 hour, it is expected that runoff will be produced at the outlet of the basin.
ConclusionThe aim of the present research is to determine the threshold of effective precipitation that leads to the flow and start of runoff in a complete basin in the arid regions of central Iran..By knowing the threshold of the start of runoff in watersheds, one of the main components in hydrometric studies and optimal flood management is provided. The results showed that if the duration of rainfall in the basin is more than one hour and its amount is more than 16 mm, the runoff will flow at the outlet of the basin. It is also important to know the threshold of effective precipitation in the beginning of runoff in watershed plans, optimal use and management of precipitation, as well as the design of rain catchment surfaces to absorb precipitation. It should be noted that the results of this research depend to a large extent on the direction of the entry of rain-producing systems as well as its distance from the outlet of the basin, which is suggested to be investigated in future researches.
Keywords: Hydrograph, Threshold, Hyetograph, 24-Hour Rainfall, Runoff -
تهیه و تخمین آب نمودهای سیلاب اطلاعات جامع برای برنامه ریزان و مدیران محسوب می شوند. حال آن که تهیه آن برای تمامی حوزه های آبخیز به سادگی امکان پذیر نمی باشد. از این رو تخمین و مدل سازی مناسب آب نمودهای سیلاب با استفاده از داده های قابل دسترس باران امری ضروری به نظر می رسد. منطقه مورد مطالعه حوزه آبخیز معرف کسیلیان واقع در استان مازندران به مساحت 75/66 کیلومتر مربع می باشد. برای انجام تحقیق حاضر 15 ویژگی از باران نمود به عنوان متغیر مستقل، 8 ویژگی از آب نمود به عنوان متغیر وابسته برای 60 رگبار از سال 1354 تا 1388 مدنظر قرار گرفت. برای تخمین آب نمود سیل از شبکه عصبی فازی تطبیقی با دو روش تفکیک شبکه ای و تفکیک خوشه ای استفاده شد. به منظور انتخاب متغیرهای ورودی مدل از روش عامل تورم واریانس استفاده شد. نتایج شبکه عصبی فازی تطبیقی نشان داد که روش تفکیک خوشه ای عملکرد بهتری نسبت به روش تفکیک شبکه ای داشته است.
کلید واژگان: آب نمود, باراننمود, شبکه عصبی فازی تطبیقی, عامل تورم واریانس, کسیلیانFlood hydrographs preparation and estimation are considered a comprehensive information for managers and planners. While, it is not simply possible preparing it for all watersheds. Therfore, suitable flood hydrograph estimation and modeling seems to be necessary using available rainfall data. The study area is located in Kasilian representative watershed in Mazandaran province comprising 66.75km2 in area. For the accomplished present study, 15 characteristics of hyetograph as independent variables and 8 characteristics of hydrograph as dependent variables were considered for 60 storms from 1975 to 2009. For estimation flood hydrograph, aadaptive neuro-fuzzy inference system with two methods i.e., grid partitioning and subtractive clustering was used. Variance inflation factor (VIF) was used to select the input variables. The ANFIS results showed that subtractive clustering was found to be superior to grid partitioning.
Keywords: ANFIS, Hydrograph, Hyetograph, Kasilian, Variance Inflation Factor -
در کشورهای توسعه نیافته و کمتر توسعه یافته مناطق خشک، برای تامین آب مورد نیاز، ساده ترین راه یعنی برداشت از سفره های آب زیرزمینی انتخاب می شود. پی آمد منفی این نوع برداشت در بخش کمیت منابع آب، روشن و ملموس است. پخش سیلاب یکی از راه کارهای مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک است که می تواند تاثیرات مثبتی بر منابع آب زیرزمینی داشته باشد. این پژوهش، سعی بر نشان دادن تاثیر پخش سیلاب بر کمیت آب های زیرزمینی منطقه گربایگان فسا دارد. با بررسی داده های ماهانه سطح آب چهار چاه پیزومتری از سال 1371 تا سال 1392، تغییرات سالانه چاه ها تعیین شد. روند عمومی سطح آب زیرزمینی دشت، به رغم عملکرد پخش سیلاب، حالت نزولی را نشان می دهد. بنابراین، برای این که نقش پخش سیلاب در تغذیه آبخوان نشان داده شود، تغییرات سطح آب زیرزمینی در سال های با افزایش سیلاب و همچنین، سال های با کاهش سیلاب بررسی شد. نتایج نشان می دهد که کمترین افت مربوط به پیزومترهای یک و سه می باشد. پیزومتر یک به علت تاثیر گسل و پیزومتر سه به علت تاثیر پخش سیلاب، کمترین افت را نشان می دهند. نتایج حاصل از تحلیل آماری مولفه های اصلی بر روی داده های سطح آب چهار پیزومتر به صورت ماهانه نشان می دهد که مولفه اول با بیان بیش از 83 درصد از پراش داده ها، مهم ترین و موثرترین شاخص افت سطح آب در منطقه می باشد. مرتب سازی بارهای مولفه های اصلی بر اساس مولفه اول، نشان دهنده میزان افت زیاد در پیزومترهای دو و چهار می باشد که با نتایج حاصل از بررسی نقشه هم افت دشت مطابقت دارد. پیزومتر دو به علت اثر تبخیر و تعرق درختان جنگلی و پیزومتر چهار به علت استحصال بیش از حد آب کشاورزی در آن محدوده، بیشترین افت را نشان می دهند.
کلید واژگان: آب نمود, افت آب زیرزمینی, پخش سیلاب, تحلیل مولفه های اصلی, فساIn undeveloped and less developed countries of arid zones, the easiest way for water supply is withdrawal of groundwater. The negative perception of this method of water discharge is clear. Spreading floodwater is one of the water resources management strategies in arid and semi-arid zones that has positive impacts on groundwater resources. The aim of this research was to demonstrate the impact of floodwater spreading on quantity of groundwater in Gareh Bygone Plain, Fasa, Fars province, Iran. Annual changes of water level was determined by reviewing water level of monthly data (1992-2013) of four piezometric wells. Despite to the spreading floodwater, the general trend of groundwater level was declining. Thus, for demonstrating the role of the floodwater spreading in groundwater recharge, changes in groundwater levels were investigated in the years of increases and decreases of floodwater. Results showed that the least recession is in piezometric wells 1 and 3. Piezometric well 1 due to the effect of fault and piezometric well 3 due to the effect of floodwater spreading. Results of Principal Components Analysis (PCA) of monthly water level in four piezometric wells showed that the first component as the most important indicator of recession of water level in the region is more than 83% of the variance. Sorting PCA loadings on the first component, represents a high recession in piezometric wells 2 and 4 that corresponds with the results of recession map of the plain. Piezometric well 2 due to evapotranspiration of trees and piezometric well 4 due to excessive extraction of water for agriculture in the area showed the most recession.Keywords: Fasa, Floodwater spreading, Groundwater recession, Hydrograph, Principle component analysis
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.