جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "تالاب آجی گل" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"
تکرار جستجوی کلیدواژه «تالاب آجی گل» در نشریات گروه «کشاورزی»-
مقدمه
تپه ماهورهای پیرامون تالاب های بین المللی آلماگل و آجی گل در استان گلستان، در معرض فرسایش شدید قرار دارد و سالانه حجم زیادی از رسوبات این دامنه ها به داخل این تالاب ها وارد می شود. در حالی که سطح وسیعی از تپه ماهورهای مشرف به این تالاب ها پوشیده از پوسته های زیستی بوده است که به علت عدم آگاهی کافی از ارزش، حساسیت و کارکرد اکولوژیکی آن ها، مورد غفلت و تخریب قرار گرفته اند. بهبود خصوصیات خاک، جلوگیری از برخورد مستقیم قطرات باران با سطح خاک، همگی حاکی از نقش مهم پوسته های زیستی در فرایندهای هیدرولوژیکی و کنترل هدررفت خاک هستند.
مواد و روش هادر پژوهش حاضر، با استفاده از سامانه شبیه ساز باران نقش پوسته های زیستی در فرایندهای هیدرولوژیکی تپه ماهورهای مشرف به تالاب آجی گل، بررسی شد. پس از پیمایش میدانی و ارزیابی منطقه، تیمار های مختلف شامل پوسته زیستی با پوشش غالب گلسنگ، پوسته زیستی با پوشش غالب خزه، عرصه دارای پوشش گیاهان آوندی (درمنه)، عرصه فاقد پوشش و عرصه هایی پوشیده از ترکیب خزه-گلسنگ برای اجرای شبیه سازی باران و مقایسه اثر آن ها بر فرایندهای هیدرولوژیکی منطقه انتخاب شد. شبیه سازی باران در کرت هایی به ابعاد یک در دو متر به 30 دقیقه و شدت 82 میلی متر در ساعت انجام شد. زمان آغاز رواناب و حجم رواناب تولیدی در خروجی پلات اندازه گیری و ثبت شد. همچنین، در فواصل زمانی پنج دقیقه ای از آغاز فرایند شبیه سازی برای برآورد غلظت و جرم رسوب، نمونه های رواناب به حجم 500 میلی لیتر جمع آوری و برای انجام آزمایش ها به آزمایشگاه انتقال داده شد. به علاوه، عمق جبهه رطوبتی ناشی از نفوذ باران در ابتدا، وسط و انتهای پلات ها اندازه گیری شد.
نتایج و بحث:
نتایج شبیه سازی بارش-رواناب (پنج تیمار مختلف از پوشش های غالب منطقه در کرت های آزمایشی دو متر مربعی و سه تکرار برای هر تیمار)، با شدت بارش 82 میلی متر در ساعت و تداوم 30 دقیقه ای نشان داد که متوسط میزان جرم رسوبات خروجی از کرت های با پوشش غالب خزه (104 گرم)، گلسنگ (91 گرم)، ترکیب گلسنگ-خزه (176 گرم) و بوته (99 گرم) به طور چشمگیری نسبت به خاک لخت (1133 گرم) کمتر است. بنابراین، در صورت تخریب پوسته های زیستی موجود و تشکیل مناطق فاقد پوشش، میزات رسوبدهی نسبت به تیمارهای گلسنگ، خزه و درمنه در حدود 10 برابر و نسبت به کرت های با پوشش ترکیب گلسنگ-خزه در حدود پنج برابر افزایش پیدا خواهد کرد. کاهش معنی دار میزان نفوذ آب در خاک در اثر حضور پوسته های زیستی (P < 0.05)، باعث افزایش معنی دار30 تا 40 درصد تولید رواناب نسبت به تیمار پوشیده از بوته و افزایش معنی دار هشت تا 18 درصد نسبت به تیمار خاک لخت می شود (P < 0.01).
نتیجه گیریپوسته های زیستی با کاهش هدررفت خاک و غلظت رسوبات، باعث تولید و انتقال رواناب سطحی باکیفیت به تالاب ها و در نتیجه، حفظ کارکرد اکولوژیک و سلامت بوم سازگان تالاب های منطقه می شود. نتایج این پژوهش، تاثیرگذاری مثبت پوسته های زیستی در عملکرد هیدرولوژیکی و اکولوژیکی عرصه های بیابانی شمال دشت گرگان و حفاظت تالاب های منطقه که در کنوانسیون رامسر ثبت شده اند را نشان می دهد.
کلید واژگان: تالاب آجی گل, رواناب, شبیه ساز باران, فرسایش, نفوذIntroductionThe hills surrounding the international wetlands of Almagol and Ajigol in the Golestan Province are exposed to severe erosion and every year a large amount of sediments from these hillslopes discharge into these wetlands. Whilst a large extent of these surrounding hills, covered with Biological Soil Crusts (BSC), has been destroyed due to lack of awareness of their values, sensitivity and ecological functions. Improving soil properties, preventing direct contact of raindrops with the soil surface, all indicate the important role of BSC in hydrological processes and soil loss control.
Materials and methodsIn this study, the role of BSC in the hydrological processes of dry areas was investigated using a rain simulator. After a field survey and evaluation of the area, different treatments including biological crust with a dominant lichen cover, biological crust with a dominant moss cover, an area covered with vascular plants, an area without cover and areas covered with a combination of moss and lichen were selected to perform rain simulation and compare their effects on the hydrological processes of the selected region. Rain simulation was done in 2×1 meter plots for 30 minutes and intensity of 82 mm per hour. The start time of runoff and the volume of produced runoff at the outlet of the plot were measured and recorded. Also, at five-minute intervals from the beginning of the simulation process, 500 ml runoff samples were collected and transferred to the laboratory for testing in order to estimate the sediment concentration and mass. In addition, the depth of the wetting front caused by the infiltration of rain was measured at the beginning, middle and end sections of the plots.
Results and discussionThe results of rainfall-runoff simulations at a 2×1 m2 plot scale with a rainfall intensity of 82 mm.h-1 and a duration of 30 minutes plots, showed that the average mass of sediments from plots with the dominant cover of moss (104 g), lichen (91 g), lichen-moss combination (176 g) and bush (99 g) was significantly higher than bare soil (1133 grams). Therefore, in case of destruction of the existing BSC and the formation of bare lands, the sedimentation rate will increase by more than 5 times. A significant decrease in water infiltration into BSC causes a significant increase of 30-40% in runoff generation compared to the treatment covered with bushes and a significant increase of 8-18% compared to the bare soil treatment.
Conclusionsby reducing soil loss and sediment concentration, BSC cause the production and transfer of high-quality runoff to the wetlands and as a result maintain the ecological function and health of the region’s wetlands. The results of this research show the positive influence of BSC on the hydrological and ecological performance of arid areas in the north of Gorgan Plain and protection of Ramsar-listed wetlands in the region.
Keywords: Aji-gol Wetland, runoff, Rainfall Simulation, Soil loss, infiltration
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.