جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "توسعه روستایی" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"
تکرار جستجوی کلیدواژه «توسعه روستایی» در نشریات گروه «کشاورزی»-
یکی از پیامدهای کاهش سطح تاب آوری سکونتگاه های انسانی ناشی از تغییرات اقلیمی و خشکسالی، افزایش سطح ناامنی غذایی می باشد. شهرستان های استان زنجان با سطوح مختلفی از خشکسالی روبرو هستند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر ناامنی غذایی در شرایط خشکسالی می باشد. پژوهش جاری از نظر نوع کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری آن شامل 122 روستای دارای سکنه و حجم نمونه 30 روستای شهرستان ماهنشان است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و مشاهده ای، و تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از ابزارهای تحلیل فضایی نرم افزار GeoDa انجام شده است. بررسی شاخص SPI نشان داد در محدوده مورد مطالعه 7 بار ترسالی خفیف، 7 بار خشکسالی خفیف و 3 بار خشکسالی متوسط به وقوع پیوسته است. برای بررسی و اندازه گیری مقدار ناامنی غذایی از داده های خام طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای روستایی مرکز آمار ایران از سال 1385 تا 1401 استفاده و شاخص ناامنی غذایی محاسبه شد. یافته ها نشان داد میانگین شاخص ناامنی غذایی 7/44%، کمترین و بیشترین مقدار به ترتیب مربوط به روستاهای یوسف آباد و ابراهیم آباد با مقادیر 4/23% و 3/79% می باشد. همچنین مشخص شد در بین شاخص های تاب آوری اقتصادی، بار تکفل، نرخ اشتغال و مشارکت اقتصادی، در بین شاخص های تاب آوری اجتماعی، نسبت جنسی، رشد 95-45 و درصد سواد مردان و در شاخص های محیط زیستی- کالبدی، درصد مسکن های مقاوم سازی شده، درصد چاه غیرمجاز و درصد چاه کشاورزی مجاز بیشترین تاثیر را در افزایش تاب آوری روستاها در برابر خشکسالی و کاهش آسیب پذیری در برابر ناامنی غذایی دارند. ضروری است برنامه ریزان با تمرکز بر شاخص های مختلف یاد شده به بهبود تاب آوری و کاهش ناامنی غذایی در مناطق روستایی اقدام کنند، زیرا این مناطق به دلیل وابستگی زیاد به منابع طبیعی و کشاورزی، بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی و خشکسالی متحمل می شوند و افزایش ناامنی غذایی می تواند منجر به مهاجرت، کاهش رفاه اقتصادی، اجتماعی، افزایش فشار بر منابع محدود شود و پایداری سکونتگاه های روستایی را تهدید کند.
کلید واژگان: تغییرات اقلیمی, مخاطرات محیطی, توسعه روستایی, استان زنجانIntroductionHunger is defined as a feeling of discomfort or physical pain resulting from inadequate dietary energy intake and becomes chronic when a person does not regularly consume enough calories for a healthy and active life. FAO defines food insecurity as the lack of access to sufficient safe and nutritious food for an active and healthy life, due to lack of resources or food availability (8). Quantitatively, food insecurity is defined as consuming less than 80% of the average calorie requirement recommended by the World Health Organization (25). Resilience has been described as the process of effective adaptation to adversity and threats (16). This concept helps to understand society as a changing system with an unpredictable environment and provides responses to anticipate, identify and cope with threats (5). Several studies have examined the impact of drought and climate change on food security. Drought reduces food security by reducing agricultural production and increases food imports (20). Climate change has had a significant negative impact on food security (21). Several factors, such as family size, income diversification, livestock ownership, use of improved seeds, and access to credit and assistance, affect the resilience of rural households (4). Due to its location in the arid climate belt, Iran faces a lack of rainfall, limited water resources, and frequent droughts (23). Agricultural activities in the country are highly dependent on weather conditions, and climate change is reducing the yield of rainfed crops, rangeland capacity, and livestock production (24). This situation, along with the consequences of past droughts, indicates a lack of adequate preparedness to deal with this natural hazard (26). In Zanjan province, drought is a gradual threat, the impact of which has become more noticeable, especially in agriculture, and has even caused the evacuation of some rural settlements (13, 22). Given the dependence of rural livelihoods on agriculture, the occurrence of drought is likely to reduce household resilience to food insecurity. The aim of this study is to assess the level of resilience and identify key indicators affecting the resilience of rural settlements in Mahneshan township to food insecurity under drought conditions.
Material and MethodsAfter introducing the study area, considering the size of the area and the diversity of natural conditions, 30 villages were selected as a random sample (Table 1). The present study is applied in terms of its descriptive-analytical nature and the statistical population of the study is 30 villages in Mahneshan township, Zanjan Province (Fig 1). The data collection method was library-based and the spatial analysis tools of GeoDa software were used to analyze the data. The measured variables include food insecurity (FGT Index), resilience indices (Table 2) and drought status (Table 3). In this study, raw data from the Rural Household Expenditure and Income Survey of the Statistical Center of Iran from 2006 to 2022 were used to investigate and measure the amount of food insecurity. In the continuation of the current research and in order to investigate the correlation between drought and food insecurity, after interpolation of the SPI index, the numerical point values of each village were extracted using Arc GIS software and their correlation with the food insecurity index was calculated in Excel software.
ResultsThe drought situation was examined from 2006 to 2022, and during this period, 7 mild wet, 7 mild droughts and 3 moderate droughts occurred (Fig 2). The average food insecurity index was 44.7%, the lowest was in Yousefabad village with 23.4%, and the highest was in Ebrahimabad village with 79.3% (Table 4). The correlation between drought and food insecurity showed that in some years the correlation was direct and weak and in some years it was negative and weak (Table 5). The economic dimension indices showed that the relationship between all indices except for the dependency ratio (P-value=0.735) was positive and significant. The highest effect is in the indicators of dependency ratio (R2=0.314), employment rate (R2=0.288) and the lowest effect is in the indicators of per capita large livestock and production coefficient (R2=0.001), Gibbs-Martin and Location Quotient (R2=0.003) (Table 6). Examination of the indicators of the social dimension showed that the relationship of all indicators except the female literacy rate (P-value=-0.082) is positive and significant. The highest effect is in the indicators of sex ratio (R2=0.208) and population growth 1966-2016 (R2=0.065) and the lowest effect is in the indicators of natural population growth rate (R2=0.001) and household size (R2=0.002) (Table 7). Examination of the indicators of the environmental-physical dimension showed that the relationship of all indicators is positive and significant. The highest effect is in the indicators of percentage of reinforced housing (R2=0.063) and percentage of unauthorized wells (R2=0.057), and the lowest effect is in the indicators of faults and earthquakes, housing with structural framework (R2=0.000), households per housing unit density and percentage of newly built housing (R2=0.001) (Table 8).
Conclusion and discussionFood insecurity has increased with the increase in dependency ratio, unemployment percentage, average orchards, and structural change and has decreased with the increase in economic participation, employment rate and average rainfed land (Fig 3). Changes in land use in favor of industrial development have reduced agricultural land, reduced food production, and increased food insecurity. Although structural change is usually associated with economic growth, its uneven management can increase food insecurity. More employment brings financial security, better access to food, and reduced food insecurity, while increased dryland area increases production and crop diversity, helping to reduce food insecurity. Food insecurity has decreased with the increase in the youth population percentage, sex ratio, and overall literacy rate and with the increase in the sub-indices of population growth, the food insecurity index has increased (Fig 4). An increase in the youth population can help reduce food insecurity by boosting production, improving productivity, adopting new technologies, and increasing awareness. The impact of the sex ratio index on food insecurity depends on economic, social, and cultural conditions. Also, increasing the literacy of the community helps reduce food insecurity by empowering individuals in various fields. However, increasing population growth may lead to increased food insecurity by increasing demand for food, pressure on natural resources, and competition for resources. With an increase in the percentage of percentage of reinforced housing, food insecurity decreases and with an increase in the percentage of unauthorized wells and the persons per room density, the food insecurity index increases (Fig 5). Increasing the number of reinforced housing and improving the economic conditions of households can help reduce food insecurity. On the other hand, an increase in unauthorized wells has negative effects on water resources, agriculture, the environment, and food insecurity. Proper management of groundwater resources and prevention of unauthorized well drilling helps reduce food insecurity. The difference between the current study and previous studies is that many of the indicators evaluated in the current study, such as agricultural commercialization, Gibbs-Martin, location quotient, spatial continuity, mechanization coefficient, production coefficient, population aging, slope, persons per room density, faults and earthquakes and development, have not been considered.
Keywords: Climate Changes, Environmental Hazards, Rural Development, Zanjan Province -
مراتع یکی از اجزای اساسی اکوسیستم های طبیعی هستند و به عنوان یکی از منابع اصلی تامین علوفه، حفظ تنوع زیستی، منابع خاک و آب در شناخته می شوند. هدف از مطالعه حاضر بررسی توان اکولوژیک مرتع در استان البرز براساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مقایسات زوجی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. نقشه رقومی توان اکولوژیک مرتع براساس وزن دهی و تلفیق نقشه های معیارهای شیب، واحد اراضی، پوشش گیاهی، کاربری و بارش انجام گرفت. نتایج نشان داد که هر پنج معیار دارای ضریب اهمیت یکسان (2/0) برای تعیین توان اکولوژیک مرتع بودند. به طور کلی 77/21 درصد از مساحت استان به دلیل وجود بیرون زدگی های سنگی فاقد توان برای کاربری مرتع است. 41/15 درصد از مساحت استان دارای توان درجه 1 و 28/37 درصد از مساحت استان دارای توان درجه 2برای مرتع است. شهرستان طالقان با 09/56321 هکتار بیشترین توان برای مرتع درجه 1 و شهرستان کرج با 96/92507 هکتار بیش ترین توان را برای مرتع درجه 2 را دارست. شهرستان نظرآباد فاقد توان برای مرتع درجه 1 و شهرستان طالقان فاقد توان برای کاربری درجه 4 است. شهرستان نظرآباد با 15/48 درصد و شهرستان اشتهارد با 92/63 درصد نیز دارای توان برای مرتع درجه 3 و 4 می-باشند. براساس وزن عوامل مختلف شیب بیش از 50 درصد محدود کننده ترین عامل برای کاربری مرتع است. بطورکلی تعیین توان اکولوژیک مراتع، منجر به شناسایی مناطقی گردد که در استفاده بهینه از منابع طبیعی بسیار مناسب هستند و از نظر اقتصادیی و اجتماعی افزایش درآمد و اشتغال روستایی را در پی خواهد داشت.کلید واژگان: پتانسیل اکولوژیک, مراتع, استفاده بهینه, منابع طبیعی, توسعه روستاییRangelands are one of the essential components of natural ecosystems and are known as one of the main sources of forage supply, biodiversity conservation, soil and water resources. The aim of this study was to investigate the ecological potential of rangelands in Alborz province based on the Analytic Hierarchy Process (AHP) and pairwise comparisons using Geographic Information System (GIS). The digital map of ecological potential (EP) was prepared by weighting and integrating maps of slope, land unit, vegetation cover, land use, and precipitation. The results showed that each of the five criteria had equal importance coefficients (0.2) for determining the EP of rangelands. Overall, 21.77% of the province's area was unsuitable for rangeland use due to rocky outcrops. 15.41% of the province's area had first-degree potential and 37.28% had second-degree potential for rangeland use. Taleqan County had the highest first-degree potential for rangeland use with 56,321 hectares, and Karaj County had the highest second-degree potential with 96,507 hectares. Nazarabad County had no first-degree potential for rangeland use, and Taleqan County had no fourth-degree potential. Nazarabad County and Eshtehard County also had 48.15% and 63.92% potential for third- and fourth-degree rangeland use, respectively. Based on the weighting of different factors, slope was the most limiting factor for rangeland use, accounting for more than 50% of the limitation. In general, determining the EP of rangelands leads to identifying areas that are very suitable for optimal use of natural resources, and can increase rural income and employment both economically and socially.Keywords: Ecological potential, Rangelands, optimal use, Natural Resources, Rural Development
-
فرآیند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان تضمین معیارها و آیین نامه های زیست محیطی در طرح های مختلف است که اهداف اصلی آن شامل پیش بینی، شناخت و تجزیه و تحلیل جزئیات تمام اثرات مثبت و منفی طرح های محیط زیست طبیعی و انسانی می باشد. هدف پژوهش حاضر سنجش مولفه های زیست محیطی احداث شبکه آبیاری و زهکشی بند فیض آباد در استان فارس بوده است. در این تحقیق از روش ماتریس ICOLD استفاده گردید. در این روش اثر هر یک از فعالیت های طرح بر مولفه های زیست محیطی (فیزیکی، اکولوژیکی و اجتماعی فرهنگی) در دو مرحله احداث و بهره برداری سنجیده شد. یافته ها نشان داد که پیامدهای وارد شده طرح بر کل محیط زیست مثبت بوده است (148+ امتیاز). این در حالی است که محیط اجتماعی- فرهنگی 187+ امتیاز، محیط اکولوژیکی 13- امتیاز و محیط فیزیکی 26- امتیاز را به خود اختصاص داده است. به بیان دیگر، با وجود بروز اثرات منفی بر محیط زیست، اثرات مثبت قابل ملاحظه ای بر منطقه به همراه خواهد داشت. با توجه به یافته های به دست آمده، اجرای طرح شبکه آبیاری و زهکشی بند فیض آباد با رعایت استانداردها بلامانع می باشد. در پایان با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه پیشنهادهایی ارائه گردیده است.کلید واژگان: ارزیابی اثرات زیست محیطی, شبکه آبیاری و زهکشی, توسعه روستایی, استان فارسEnvironmental Impact Assessment (EIA) procedure are those incrusted in the said as assurance in the way of criteria and environmental regulations in various plans of the past and its main aims is to predict, recognize, including an analysis in detail of all the positive and negative impacts of a plan on the natural and human environment. The purpose of current study was to Environmental components (physical, ecological and socio-cultural) assessment of Feyzabad irrigation and drainage network in Fars province. In this study, ICOLD Matrix method has been used. In this method the environmental components of each project activity in the construction and operation phases were measured. Finding revealed that plans impacts were positive in environment (힏 score). While, the socio-cultural, ecological and physical components respectively are allocated ퟎ, -13 and -26 scores. In other words, the existence of negative impacts on the environment, substantial positive impacts will be seen in the region. Therefore, implement of Feyzabad irrigation and drainage network in Fars province with standards is permissible. According to results, some recommendations have been presented at the end of article.Keywords: Environmental Impact Assessment, Irrigation, drainage network, Rural development, Fars province
-
تبیین عوامل موثر بر مشارکت بهره برداران در اجرای طرح های مرتعداری / مورد مطالعه: دهستان گل تپه، شهرستان سقزعرصه های منابع طبیعی به ویژه مراتع، بستر توسعه ی پایدار محیط زیست محسوب می شود. در سال های اخیر، طرح های مرتعداری نقش مهمی در جلوگیری از تخریب مراتع و بهبود وضعیت آنها ایفا کرده اند. موفقیت این طرح ها منوط به مشارکت بهره برداران است. هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل موثر بر مشارکت بهره برداران دهستان گل تپه، شهرستان سقز، در اجرای طرح های مرتعداری بود. بدین منظور، از تحقیق توصیفی همبستگی با رویکرد مقایسه ای بهره گرفته شد. جامعه ی آماری مشتمل بر بهره برداران مراتع در مناطق روستایی (با درصد بالا و پایین مشارکت در اجرای طرح های مرتعداری) دهستان گل تپه، شهرستان سقز بود. نمونه ی آماری پژوهش شامل 175 نفر از سرپرستان خانوار در مناطق روستایی بود. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای ساختارمند بهره گرفته شد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای سنجه های مورد مطالعه 52/0 تا 89/0 نشان از پایایی قابل قبول سنجه ها بود. نتایج نشان داد که در بین بهره برداران فعال در اجرای طرح های مرتعداری، متغیرهای ادراک در خصوص تسهیل کننده ها و بازدارنده های مشارکت، آگاهی زیست محیطی و امکان سنجی فیزیکی- اکولوژیکی طرح های مرتعداری پیش بینی کننده ی مشارکت و در گروه غیرفعال در هر دو گروه بهره برداران فعال و غیرفعال نیز ادراک در خصوص تسهیل کننده ها و بازدارنده های مشارکت و امکان سنجی فیزیکی- اکولوژیکی تبیین کننده ی مشارکت در طرح های مرتعداری بوده است.کلید واژگان: توسعه روستایی, شهرستان سقز, طرح های مرتعداری, مشارکتNatural resources, especially rangelands characteristically provide a context for sustainable development of environment worldwide. Recently, rangeland management projects play an important role in preventing pasture degradation and promote their overall status. Community participation is one of the main factors for any successful range management program. Due to the importance of stakeholder participation in rangeland management projects, this study aimed at investigating determinants of stakeholders participation in rangeland projects of Goltape Dehestan, Saqqez county. Thereby, the study employed descriptive causal comparative research design. The statistical population was consisted of beneficiaries in rural pastures (with high and low participation rate in range management projects). The sample was consisted of 175 rural household heads in Gol Tappeh villages.
Structural questionnaires were used to collect data. The questionnaires validity was confirmed by panel of experts and a pilot study was done to assess the reliability. Cronbach's alpha coefficients were between 0.52 and 0.89 for different measures. The results showed that, in active-participant group, perception towards facilitative factors and bottlenecks, environmental awareness and physic-ecological feasibility of rangeland projects and in passive-participant group perception towards facilitative factors and bottlenecks and physic-ecological feasibility were determined the participation in rangeland projects.Keywords: Rural development, Saqqez county, Rangeland projects, Participation -
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت روستاییان در طرح های آبخیزداری شهرستان جیرفت صورت گرفت. به لحاظ روش پژوهش، این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری این تحقیق را 1660 نفر از روستاییان شهرستان جیرفت که طی سال های 85-1378 در روستاهای آنان طرح های آبخیزداری اجرا شده است، تشکیل می دادند (1660 =N) که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 228 نفر از آنان به عنوان نمونه از طریق روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب برای انجام تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه با نظر پانلی از کارشناسان و پژوهشگران امور مشارکت و توسعه روستایی مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق پیش آزمون انجام گرفت که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیر وابسته تحقیق (میزان مشارکت روستاییان در طرح های آبخیزداری) 88/0 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSSWin15 استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین متغیر وابسته میزان مشارکت روستاییان در طرح های آبخیزداری با متغیرهای سطح تحصیلات، میزان رضامندی، میزان انسجام اجتماعی، سطح پایگاه اقتصادی- اجتماعی، میزان انگیزه پیشرفت، کشاورز نمونه، عضویت در نهادهای عمومی روستا، میزان مسافرت به خارج از روستا، مددکار ترویجی، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، سابقه فعالیت کشاورزی، میزان مالکیت باغ و زمین کشاورزی، میزان درآمد از طریق فعالیت های کشاورزی، میزان برخورداری از مشوق ها، سطح زیر کشت زمین کشاورزی، فعالیت شورای اسلامی روستا، رابطه مثبت و معنی دار و با متغیر میزان وابستگی به دولت رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون حاکی از آن بود که پنج متغیر میزان انسجام اجتماعی، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، میزان مالکیت باغ و زمین کشاورزی، میزان رضامندی و عضویت در نهادهای عمومی روستا، در حدود 8/46 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می نمایند.
کلید واژگان: آبخیزداری, تحلیل رگرسیون, توسعه روستایی, روستاییان, مشارکت و منطقه جیرفتThe main objective of this research was to study the factors affecting the rate of rural people participation in watershed plans in Jiroft region. The kind of research method of the study was Descriptive- Correlation research. The statistical population of the study consisted 1660 rural persons in 32 villages of Jiroft region in which watershed plans have implemented during the years of 1999 to 2006 (N= 2122). According to the Cochran's formula، a sample of 228 persons was selected using the stratified random samplingmethod (n= 228). A questionnaire was used to collect the data. The validity of the questionnaire was established by a panel of experts in the field of participation and rural development. A pilot study was conducted to establish reliability of the instrument. Cronbach alpha's coefficient for the dependent variable (e. g. rate of rural people participation in watershed plans) calculated 0. 88. For data analysis was used SPSSwin15 software. The correlative results revealed that there was a positive and significant relationship between dependent variable with variables of education level، satisfaction، social solidarity، socio-economic situation، motivation and membership in social institutes، travel to out of village، agricultural experiences، garden and agricultural land ownership، using the information resources، income level through agricultural activates، receiving the incentives، agricultural cultivated land and activity of rural councils. In addition، there was a negative and significant relationship between dependent variable and governmentdependency. Based on Regression analysis، 46. 8% variances of dependent variable of rural people participation in watershed plans was explained by the five variables including: social solidarity، using the information resources، gardens and agricultural land ownership، level of satisfaction، membership in public rural institutions.
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.