جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "رخساره" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"
تکرار جستجوی کلیدواژه «رخساره» در نشریات گروه «کشاورزی»-
بررسی پتانسیل فرسایش بادی منطقه چاهداشی شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی با استفاده از مدل IRIFR.2
فرسایش بادی باعث تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک شده و چالشی جدی در برابر تولید پایدار و مدیریت اراضی کشاورزی محسوب می شود؛ بنابراین لازم است عوامل موثر بر فرسایش بادی و پتانسیل آن در هر منطقه شناسایی و در برنامه ریزی مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش به منظور تعیین و برآورد پتانسیل فرسایش بادی منطقه چاهداشی شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی در سال 1399 از مدل IRIFR.2 و قابلیت ها و امکانات نرم افزار ArcGIS10.3 استفاده شده است. با توجه به اینکه مدل IRIFR پتانسیل فرسایش بادی را در رخساره های ژیومورفولوژیکی محاسبه می کند در این پژوهش، با استفاده از نقشه های پایه (توپوگرافی، مدل رقومی ارتفاع، زمین شناسی و کاربری اراضی) و بازمشاهده های میدانی، رخساره های ژیومورفولوژیکی مختلف منطقه شناسایی و رقومی گردید و امتیاز عوامل نه گانه مدل بر اساس مبانی هر عامل و واقعیت های میدانی نمره دهی و درنهایت نقشه های پتانسیل فرسایش بادی و شدت آن تعیین گردید. بر این اساس شدت فرسایش از خیلی کم تا خیلی زیاد در واحدهای مختلف متفاوت است. بیشترین فرسایش بادی منطقه، مربوط به رخساره 1-3-3 (ریپل مارک و سیلک) با 8635 تن در کیلومترمربع در سال است. اراضی کشاورزی با پتانسیل فرسایش 319 تن در کیلومترمربع در سال در کلاس فرسایش کم قرار می گیرد. بر اساس این مدل، عامل اصلی فرسایش بادی در این منطقه، عوامل محیطی می باشد زیرا در اغلب واحدهای کاری، عامل محیطی وضعیت باد با 2/234 امتیاز، بیشترین امتیاز را دارا بوده و به عنوان عامل اصلی تشخیص داده شد. پتانسیل فرسایش بادی محدوده مورد مطالعه در تمام رخساره ها بیش از توان خاک زایی منطقه (با توجه به شرایط اقلیمی و ادافیکی خاک) است و وجود بادهای با سرعت بیش از 5/4 متر بر ثانیه و همچنین فقدان پوشش گیاهی و در بعضی رخساره ها وجود ذرات خاک حساس به فرسایش، از مهمترین دلایل فرسایش بادی در منطقه است.
کلید واژگان: بیابان زدایی, چاهداشی, رخساره, رسوب, فرسایش بادیIntroductionWind erosion causes land degradation in arid and semiarid regions and is a serious challenge for sustainable production and farmland management. Therefore, it is necessary to identify the factors affecting wind erosion and wind erosion potential in each area and use them in planning. Wind erosion conditions exist mainly in arid and semi-arid climates of Iran (large parts of the central and eastern regions) at the same time and in today's situation, it has intensified due to improper management.
Materials and MethodsIn this research, in order to determine and estimate the wind erosion potential of Chahdashi region of Nehbandan city of South Khorasan province, IRIFR.2 model and capabilities and facilities of ArcGIS10.3 software have been used. Given that the IRIFR model calculates wind erosion potential in geomorphological facies, in this research, geomorphological facies of the region were identified using basic maps including topography, DEM, geology, vegetation, land use and field visits,. IRIFR.2 model is introduced to estimate erosion of arable lands. This model enables the user to estimate the wind erosion potential of the field according to the questionnaire, seeing the effects and signs on the soil and field surface. To determine the amount of wind erosion of agricultural lands In IRIFR. 2 model, 9 factors including sedimentology of soil texture or land sediment, topography and location of the studied lands, wind speed and continuity of strong or erosive winds, roughness or the degree of unevenness of soil surface, impact soil compressive strength and turbulence, soil moisture and irrigation conditions, salt content and type of salts in soil and irrigation water, density of vegetation and straw remaining over the ground surface, and farm management (planting patterns, presence of windbreaks around the field, crop rotation) were examined. The score of each factor was determined and the score of these factors was added together.The deposition potential was then determined. After calculating the amount of erosion, the classification of erosion intensity was determined and finally the sediment potential and erosion intensity were mapped in each facie.
Results and DiscussionIn the study area, 22 facies were identified and the facies of Rig-e-Danehriz plain, with the code 3-3-2 and with 29.5%, have the highest percentage of area and the area of agricultural lands, rangelands and uncovered lands were respectively 0.33, 99.03 and 0.64% of the available rangeland plants of 13 plant types. Erosion intensity class in different facies varies from very high to very low. Field visiting showed that areas with very low erosion have high rock cover. In fact, there is no soil for erosion in these areas. Accordingly, Arable lands have less potential for erosion than other work units. The results of the quality status map of the wind erosion intensity of this model showed 5 classes, of which 8.3% of the area is in the very low class, 28.6% in the low class, and 57.5% in the middle class. Vegetation, surface gravel and hardened clay surface prevent wind erosion in these areas, 1.8% in high class and 3.8% in very high class, which mostly includes active sand dunes. The highest erosion intensity score is related to the landuse of ripple and silk hills with facies code 1-3-3 and with a total score of 9 factors equal to 107, Qualitatively, it is related to the severity of erosion and covers 3.8% of the area. Also, the lowest score of wind erosion intensity belongs to stone outcrop unit with 1-1-1 facies code and total score of 3.8, which is qualitatively characterized by very low erosion intensity and the area of this unit covers 1.5% of the area. Agricultural lands are in the low erosion intensity class in terms of erosion potential with 3.2 tons per hectare per year.
ConclusionAccording to IRIFR.2 model, the main factors contributing to wind erosion in Chahdashi area are environmental factors because environmental factors (wind condition and vegetation) with the highest scores were identified as the main factor in most work units. The wind erosion potential of the studied area in all facies is more than the soil potential of the region (due to climatic and edaphic soil conditions), wind speeds more than 4 m/s and also the lack of vegetation and in some facies the presence of soil particles sensitive to erosion, are the most important reasons for wind erosion in the region. The rate of erosion in the hill facies is 86.3 tons per hectare, which is the highest among the geomorphological facies of the region. Due to the favorable conditions for wind erosion, especially the lack of adhesion between soil particles, this facies has a deposition rate of more than 6000 tons per square kilometer per year.
Keywords: Chahdashi, Desertification, Facies, Sediment, Wind erosion -
یکی از مهمترین فرایندهای طبیعی در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک فرسایش بادی است. این فرایند در شرایطی رخ می دهد که علاوه بر وجود خاک حساس، باد دارای حاکمیت وسرعت قابل توجه باشد. شهرستان بافق از جمله مناطق خشک ایران مرکزی بوده که دارای بارندگی کم و پوشش گیاهی ضعیفی می باشد. وزش بادهای شدید بر سطح این اراضی بدون پوشش باعث فرسایش خاک شده و مشکلاتی را پدید می آورد. لذا شناسایی مناطق توفان خیز می تواند از خطرات و زیانهای حاصله از آن بکاهد. به منظور شناسایی و کنترل مناطق توفان خیز در منطقه باید قبل از هر چیز سرعت آستانه فرسایش بادی برای رخساره های مختلف مشخص شود. در این پژوهش سرعت آستانه هر رخساره به کمک تونل باد قابل حمل اندازه گیری و نقشه هم سرعت آستانه فرسایش بادی تهیه شد. سپس به منظور تحلیل سرعت و جهت بادهای غالب و توفانزا در منطقه از داده های بافق 14 له (1385-1372) استفاده شد. با کمک نرم افزارهای گلباد و گل ماسه-نما وضعیت بادهای فرساینده در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان داد که بادهای فرساینده در این منطقه از سمت شمال غرب می وزند و حدود 39 درصد از منطقه مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار می دهند که شامل رخساره های دشت سر پوشیده با سطوح شلجمی و نبکا، تپه های ماسه ای، دشت سر پوشیده با باغات و مناطق مسکونی و دشت سر اپانداژ با رگ متوسط همراه با اوئد می باشد. این مناطق دارای سرعت آستانه 7 تا 16 متر بر ثانیه می باشند.
کلید واژگان: گلباد, گل توفان, گل ماسه, رخساره, دشت سر پوشیدهWind erosion is one of the most important natural processes in semi arid, arid and hyper arid regions. This process occurs in conditions that wind has considerable speed and abundance in addition to existence of sensitive soil. Bafgh city is one of the arid regions of Central Iran has low rainfall and poor plant cover. Strong winds blowing on the surface of these non-coverage land causing soil erosion and other problems. Identify Storm prone areas could reduce its risks and losses. So identification and controlling of storm prone areas, the wind erosion threshold velocity should be determined in different facies foremost. In this study, the threshold velocity of each facies was measured by using of wind erosion meter (W.E. meter), and the iso-threshold velocity map of wind erosion was provided. For analyzing critical wind speed and aspect, the anemometers data of Bafgh synoptic station during 14 years statistical period was used. Grueling winds condition of this region was studied by Wind Rose (WRPLOT view 5.2.1) and Sand Rose (Sand Rosegragh 3.0) software. Results showed gruelling winds blow from Northeast in 39 percent of the study area are fine grain plain facies with parabolic surfaces and Nebka, sand dunes facies gardens and residential areas, and medium grain plain with medium reg and oued. The threshold velocity in these areas was 7 to 16 meters per second.Keywords: Wind Roze, Storm Roze, Sand Roze, Facies, Pedim
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.