به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "رودخانه" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"

تکرار جستجوی کلیدواژه «رودخانه» در نشریات گروه «کشاورزی»
  • امیر مرادی نژاد*، علی اکبر داودی راد، امید اخوندی
    فرسایش و انتقال رسوب از پدیده های مهم رودخانه ای است و در طرح های مهندسی رودخانه و ساماندهی از اهمیت زیادی برخوردار است. تغییرات مورفولوژیکی که در اثر احداث سازه های متقاطع در مسیر جریان اتفاق می افتد، درواقع پاسخ رودخانه در جهت ایجاد تعادل بین فرایند فرسایش و رسوب گذاری است؛ بنابراین قبل از اینکه هرگونه سازه ای در مسیر رودخانه احداث گردد، بایستی عکس العمل رودخانه مورد ارزیابی قرار گیرد. در پژوهش حاضر شرایط هیدرولیکی رودخانه در مسیری به طول 5 کیلومتر از رودخانه ی کبودکمر زرند ساوه در استان مرکزی قبل و بعد از احداث سازه های هیدرولیکی در مسیر جریان با استفاده از داده های هندسی 200 مقطع عرضی در نرم افزارHEC-RAS  مورد مدل سازی قرار گرفت. پارامترهای هیدرولیکی جریان شامل تراز سطح آب، عرض سطح آب، سرعت جریان و تنش برشی بستر، عدد فرود، عمق هیدرولیکی، سرعت قبل و بعد از احداث سازه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در حالت ایجاد سازه و انسدادی با نزدیک شدن جریان به بند، از سرعت جریان کاسته، درحالی که پس از عبور از روی بند، سرعت جریان افزایش پیدا می کند. بنابراین در این حالت، فرسایش بعد از روگذر افزایش خواهد یافت. در حالت بدون بند، سرعت جریان قبل از رسیدن به مقطعی که در حالت انسداد دارای روگذر بود تقریبا ثابت است ولی پس از عبور از این مقطع سرعت جریان افزایش می یابد. احداث بندهای گابیونی در حوضه آبریز رودخانه باعث کاهش دبی اوج سیلاب های با دوره بازگشت های مختلف شده است. با افزایش دوره بازگشت تاثیر آن ها در کاهش و کنترل سیلاب کاهش می یابد.
    کلید واژگان: سیل, رودخانه, مدل سازی, مدل سازی جریان, کبودکمر
    Amir Moradinejad *, Aliakbar Davodirad, Omid Akhondi
    Erosion and sediment transport is an important river phenomenon and is very important for river engineering and management projects. The morphological changes that occur due to the construction of cross structures in the flow path are the response of the river to establishing a balance between erosion and sedimentation. Therefore, the reaction of the river should be evaluated before any structure is built along the river. In the current study, the hydraulic conditions of the river in a 5 km long path from the Kabudkamer River in Zarand Saveh in Central Province before and after the construction of hydraulic structures in the flow path were modeled using the geometric data of 200 cross sections in the HEC-RAS software. Hydraulic parameters such as water level, water surface width, flow velocity, bed shear stress, Froude number, hydraulic depth, and velocity were evaluated before and after device construction. The results showed that in the case of creating a structure and obstruction, the flow speed decreases as the flow approaches the dam, while after passing over the dam, the flow speed increases. Therefore, in this case, the erosion will increase after the overpass. In the absence of a barrier, the flow speed was almost constant before reaching the section with an overpass in the blocked state, but after passing this section, the flow speed increased. The construction of gabion dams in river basins has reduced the peak flow of floods with different return periods. As the return period increases, their effect on the reduction and control of floods decreases.
    Keywords: Blue back, flood, flow modeling, River
  • هاجر ملکوتی، علیرضا شکوهی*، حسن ذوالفقارزاده
    این پژوهش با هدف تعیین استراتژی طراحی نیروگاه هسته ای در مجاورت رودخانه با ارزیابی ریسک سیل به عنوان پیش شرط طراحی و برای سایت اتمی دارخوین در مجاورت رودخانه کارون در استان خوزستان به عنوان مطالعه موردی انجام شده است. در این پژوهش، پس از نمونه گیری از فضای برازش یافته بر دبی جریان و با فیلتر کردن و حذف دبی های سیلابی که از رودخانه به دشت سیلابی سرریز نمی شوند، از مدل هیدرولیکی دو بعدی HECRAS برای تعیین عمق و سرعت جریان در محدوده سایت نیروگاه استفاده به عمل آمد. تحلیل فراوانی عمق سیل شبیه سازی شده به وسیله مدل هیدرولیکی نشان داد که توزیع فراوانی عمق جریان و سیلاب مولد آن با یکدیگر متفاوت هستند. طراحی ایمن سایت نیروگاه نیازمند در نظر گرفتن عدم قطعیت عوامل بسیاری است که استفاده از روش های مرسوم را با مشکل مواجه می سازد. در این تحقیق و برای اولین بار از تکنیک روزنبلات برای ارزیابی عدم قطعیت و در نهایت، تعیین بیشینه سطح آب محتمل برای جانمایی هسته راکتور استفاده به عمل آمد. نتایج نشان می دهد که برای ایجاد عمق بیشینه محتمل با دوره بازگشت 100 سال باید سیل با دوره بازگشت 10000 سال در کارون در پایین دست اهواز به وقوع بپیوندد. روش ارایه شده در این پژوهش، می تواند مبنای تولید استانداردی برای طراحی نیروگاه های هسته ای در مجاورت رودخانه ها و حفاظت در مقابل سیل قرار گیرد.
    کلید واژگان: دبی سیلابی, رودخانه, ریسک سیل مبنای طراحی, نیروگاه هسته ای, RPEM
    Hajar Malakouti, Alireza Shokoohi *, Hasan Zolfagharzadeh
    This study aims to determine the design strategy of a nuclear power plant near the river by assessing flood risk as a design precondition and the Darkhovin Nuclear Site near the Karoun River in Khuzestan Province was considered as a case study. In this study, by sampling the probabilistic space fitted to the flow rate and by filtering and removing flood flows that does not overflow from the river to the flood plain, the two-dimensional HEC-RAS hydraulic model was used to determine the depth and flow velocity within the power plant site. Frequency analysis of flood depth simulated by the model for different discharges showed that the frequency distribution of flow depth and the generating flood are different from each other. The safe design of a power plant site requires consideration of the many uncertainties that make it difficult to use conventional methods. In this research, for the first time, the Rosenbluet technique was used to evaluate the uncertainty and finally to determine the maximum possible water level for locating the reactor core. The results show that to create the maximum probable depth with a return period of 100 years, there should be a flood with a return period of 10,000 years in Karoun downstream of Ahvaz. The method presented in this research can be the basis of a standard for the safe design of nuclear power plants in the vicinity of rivers considering flood hazards.
    Keywords: Design-based flood risk, Flood flows, Nuclear power plant, River, RPEM
  • سید احمد حسینی*، محمودرضا طباطبایی

    جریان های سیلابی سبب فرسایش و ترسیب مواد رسوبی در رودخانه ها می گردند و هریک از این عوامل باعث تغییر شکل در مورفولوژی رودخانه می شود. این تغییر شکل سالانه به فعالیت های ساکنان حاشیه رودخانه و تاسیسات مجاور آن صدماتی وارد نموده و در مسیر رودخانه نیز مشکلاتی به همراه می آورد. از این لحاظ تشخیص فرسایش پذیری و پهنه بندی آن در یک رودخانه از مواردی است که جهت مدیریت و کنترل فرسایش رودخانه ای مورد استفاده خواهد بود. در این تحقیق ضمن بررسی شرایط و عوامل موثر در فرسایش و رسوب گذاری بازه ای از رودخانه ی قزل اوزن، حدفاصل روستای پیرچم تا روستای گیلوان، به طول حدود 15 کیلومتر، ابتدا اطلاعات مختلف هیدرولیکی، خاکشناسی، فیزیوگرافی، توپوگرافی و زمین شناسی بازه ی موردپژوهش جمع آوری شد و سپس توسط تصاویر ماهواره های IRS و Landsat و نیز عکس های هوایی در دوره ی زمانی 1347 تا 1389، پلان و الگوی جابجایی رودخانه در محیط GIS بررسی شد. در این بررسی پس از تقسیم بندی محدوده ی مورد پژوهش به 10 بازه ی مختلف، موقعیت مکانی خطوط ساحلی طرفین رودخانه و عرض جابجایی رودخانه در مقاطع زمانی مختلف، و مناطق بحرانی تخریب یا رسوب گذاری شده در هر بازه مشخص شدند. به موازات آن با استفاده از اطلاعاتی نظیر ظرفیت جذب رطوبت خاک، پوشش گیاهی و بافت خاک حاشیه رودخانه ی مورد پژوهش و همچنین خصوصیات هیدرولیکی جریان های اتفاق افتاده، عوامل موثر بر فرسایش در بازه های مختلف رودخانه ی قزل اوزن، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. بررسی تغییرات شکل رودخانه و مشخصه های هندسی آن نشان داد رودخانه قزل اوزن در 95/9 کیلومتر از محدوده ی مورد پژوهش حالت سینوسی و پیچان رودی دارد، و تقریبا 85 درصد پیچان رودها در محدوده ضریب پیچشی 06/1 تا 5/1 قرار دارند. تعداد پیچان رودهای بازه ی موردپژوهش، از 19 پیچان رود در سال 1347 به 15پیچان رود در سال 1389 کاهش یافته است. با توجه به معیار زاویه مرکزی قوس ها، بیشترین فراوانی زاویه مرکزی در این بازه (40%) در دسته 158-85 درجه ای قرار گرفت که مربوط به حالت پیچان رودی توسعه یافته است و بیشترین مقدار زاویه در سال 1347 حدود 139 درجه و در سال 1389 حدود 182 درجه می باشد و لذا این محدوده از رودخانه قزل اوزن، یک رودخانه میاندری جوان و پویا است. نتایج نشان داد ناپایدارترین بازه قزل اوزن در ناحیه چندشاخگی آن که در بازه شماره 5 قرار دارد، دیده می شود. از اینرو کاهش شیب و کم شدن توان هیدرولیکی رودخانه سبب ایجاد پدیده چندشاخگی در این بازه شده است. متوسط شعاع حلقه های پیچان رودی در سال 1389 بیشتر بود و این امر ناشی از فرسایش پذیری کناره رودخانه که غالبا آبرفتی و مارنی است می باشد و حاکی از توسعه شعاعی حلقه های پیچان رود است. با مقایسه خط مرکزی رودخانه در سال های 1347 و 1389 نیز ملاحظه گردید که حالات مختلف فرسایش ساحلی و میان بری در حلقه های میاندر وجود دارد. لذا با توجه به ارزیابی های میدانی از عوامل هیدرولیکی مرتبط با ناپایداری کناره ها در طول مسیر رودخانه، می توان به فرسایش پنجه دیواره ها، که ناشی از سرعت زیاد جریان در پای این دیواره ها و ریزش آن، و وقوع فرسایش خندقی در بالای دیواره ها به واسطه زهکشی نامناسب زمین های کشاورزی مشرف به رودخانه می باشد، اشاره نمود.

    کلید واژگان: داده های رقومی, رودخانه, عکس هوایی, فرسایش کناره ای, مورفولوژی, GIS, RS
    Seyed Ahmad Hosseini*, Mahmoodreza Tabatabaei

    Floods cause erosion and sequestration of sedimentary material in rivers, and each of these factors causes deformation in river morphology. This change in shape annually damages the activities of the residents of the riverbank and its adjacent facilities, and it also presents problems along the river. In this regard, erodibility detection and zoning in a river is one of the issues that will be used to manage and control river erosion. This study was done on a 15 km downstream reach of Ghezel-Ozan River in north of IRAN. This part of the river in terms of geomorphology, is an alluvial river with fine to coarse bed material and due to geometric, hydraulic, geological and bed and side material conditions. Then the IRS and Landsat satellites images as well as aerial photos from 1968 to 2010, the plan and pattern of river displacement in GIS environment were investigated. In this study, after dividing the study area into 10 different intervals, the location of the riverbanks and river displacement widths at different time points, and the critical or degraded or deposited critical areas in each interval were determined. In addition, using factors such as soil moisture uptake capacity, vegetation cover and soil texture of the studied river margin as well as the hydraulic properties of the flows occurring, the factors affecting erosion at different intervals of the studied river were analyzed. Investigations of river deformation and geometrical characteristics of the river showed that the Ghezel-Ozan River at 9.95 km was in the range of sinusoidal and meandering coefficient, and approximately 85% of the windings were in the range of meandering coefficient of 1.06 to 1.5. The number of Meander in the study period has decreased from 19 Meander in 1968 to 15 Meander in 2010.According to the criteria of the central angle arches, the most frequent central angle within this range (40%) were ranked in categories relating to meander developed 158-85, And the highest angle in 1968 is about 139 degrees and in 2010 is about 182 degrees and so this area is from the Ghezel-Ozan River, a young and dynamic Meander river. The results showed that the most unstable reach in the multi-thickness region is in the 5th reach. Decreasing the slope and decreasing the hydraulic power of the river have caused a multifaceted phenomenon in this area. The average radius of Meander was higher in 2010, due to the erosion of the riverbank, which is often alluvial and marl, indicating the radial development of Meander. Comparing the central line of the river in 1968 and 2010, it was also observed that there are different states of coastal erosion and shortening in the meander rings. Hydraulic factors associated with the instability of the banks along the river can be the erosion of the under of the walls due to the high velocity of flow at the bottom of these walls and its fall, and the occurrence of gully erosion over the walls due to inadequate drainage of farmland.

    Keywords: Aerial photos, Bank erosion, Digital data, GIS, RS, Ghezel, Ouzan River Morphology
  • وحید جباری، علیرضا مسجدی*، محمد حیدر نژاد، امیرعباس کمان بدست، امین بردبار

    در این مطالعه به منظور بررسی نصب تیغه در زیر لوله مستغرق در بستر رودخانه برای کنترل آبشستگی در اطراف آن، آزمایش هایی در یک فلوم آزمایشگاهی از جنس پلاکسی گلاس در مسیر مستقیم انجام گرفت. در این تحقیق با قراردادن یک لوله عمودی بر مسیر جریان به همراه تیغه در زیر آن، در دو حالت با وجود تیغه و بدون نصب تیغه اقدام به انجام یک سری آزمایش گردید. آزمایش ها با استفاده از چهار قطرمختلف، چهار شدت جریان متغیر و در چهار عرض تیغه متفاوت در حالت آب زلال انجام شد. در انتهای هر آزمایش عمق و طول آبشستگی در زیر لوله  اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد در کلیه شرایط، نصب تیغه در زیر لوله مستغرق، عامل موثری در کاهش طول آبشستگی و افزایش عمق آبشستگی در زیر آن شده و استفاده از تیغه بطور متوسط باعث کاهش طول آبشستگی در زیر لوله حدود 21 درصد و افزایش عمق آبشستگی حدود 22 درصد نسبت به حالت بدون تیغه را نشان داد. همچنین بیشترین عمق آبشستگی در شرایط توام لوله و تیغه در زیر آن،  عرض تیغه 0.26 با قطر لوله 4.8 سانتی متر و عدد فرود 0.42، حدودا 55 درصد بدست آمد.

    کلید واژگان: عدد فرود, عمق آبشستگی, تیغه طول, لوله مستغرق, رودخانه
    Vahid Jabari, Alireza Masjedi*, Mohammad Haidarnejad, AmirAbbas Kamanbedast, Amin Bordbar

    This paper presents, a set of experiments was conducted in a Plexiglas flume setup to investigate the simultaneous use of pipe and blade in the scour control around a submerged pipe. A vertical cylindrical pipe with and without a blade placed below it was selected for the experiments. The experiments were carried out in two different sates: with blade and without blade the pipe. Moreover, they were performed for four different pipe diameters, flow intensities, and blades where clear water was also used. The results showed for all states that simultaneous installation of pipe and blade below it caused a substantial decrease in the scour length. In other words, applying the blade produced a decrease in the scour length below the pipe by %21. Furthermore, in all states, simultaneous use of pipe and blade engendered a more increased scour depth than the absence of the blade, by %22. Besides, maximum scour depth for simultaneous use of pipe and blade was obtained equal to %55 when the blade width, pipe diameter, and Froude number were set to 1.24, 4.8 cm, and 0.42, respectively.

    Keywords: Scour, Blade, Submarine Pipeline, River
  • روح الله جلیلیان، صیاد اصغری سراسکانرود*

    دشت های سیلابی رودخانه ها اراضی حاصل خیزی هستند که مورد توجه انسان قرار گرفته و انسان ها همواره خواستار توسعه این مناطق می باشند. از این رو حفاظت و مدیریت دشت های سیلابی امری ضروری است. در این تحقیق ابتدا یک بازه ی تقریبا 80 کیلومتری از رودخانه گاماسیاب در استان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا با استفاده از دو تصویر سنجنده OLI و sentinel برای اراضی حاشیه رودخانه به روش شی گرا طبقه بندی صورت گرفت. نتایج صحتسنجی نشان داد که نقشه حاصل از سنجنده sentinel نسبت به سنجنده OLI از صحت و دقت بالا تری برخوردار است. بنابراین برای شبیه سازی دشت سیلابی دوره های 25، 50 و 100 از تصویر سنجنده sentinel استفاده شد. نتایج نشان داد که در تمامی دوره ها بیش از 95 درصد مساحت های استخراج شده مربوط به دو کاربری زراعت آبی و دیم است، علاوه بر این کاربری مسکونی در دوره ی 25 ساله 2/29 هکتار است که همگی روستا های حاشیه رودخانه هستند، از این رو لازم است که با وضع قوانین و اجرای مقررات عمران دشت های سیلابی که یکی از مکانیزم های مستقیم کنترل کاربری اراضی در این مناطق می باشد، کاربری نادرست اراضی اطراف رودخانه به کاربری مجاز آن تبدیل گردیده و حریم رودخانه مشخص گردد.

    کلید واژگان: کرمانشاه, طبقه بندی, رودخانه, OLI, sentinel
    R. Jalilian, S. Asghari Saraskanrod*

    Flood plains rivers are fertile lands that are considered by humans and people are always demanding the development of these areas. Therefore, protection and management of flood plains is essential. In this research, an interval of about 80 kilometer from the Gamasiab River in Kermanshah province was studied. First, using OLI and sentinel sensor for marginal lands classification object oriented method. The results of the verification showed that the sentinel sensor map is more accurate than the OLI sensor. So, to simulate the flood plain, periods 25, 50, and 100 of the sentinel sensor image were used. The results showed that in all periods, more than 95 percent of the extracted areas are related to two waterland fields and dryland fields, because flood plains of the rivers are fertile lands that are considered by humans and humans are always demanding the development of these areas. In addition, residential properties in the 25 period are 2/29 hectare, all of which are riverside villages, Hence, it is necessary that by establishing the rules and implementation of the civil regulations of flood plains, which is one of the direct control mechanisms of land use in these areas, Incorrect use of the land around the river has become its authorized use and the river boundaries have been identified.

    Keywords: Kermanshah, Classification, River, OLI, Sentinel
  • مهدی دستورانی، بهروز محسنی، هادی رزاقیان *، بابک مومنی
    الگوی جریان های انحرافی کاملا سه بعدی و غیریکنواخت می باشد. انحراف جریان یا به صورت طبیعی (مانند رودخانه های شریانی) یا به صورت مصنوعی (مانند آبگیر های جانبی) اتفاق می افتد. مطابق تحقیقات انجام شده، موقعیت آبگیری روی میزان آبگیری و ورود رسوبات به داخل کانال انحرافی موثر است. آبگیر جانبی همراه با کانال انحرافی یکی از روش های آبگیری از رودخانه است. با توجه به این که بیش تر رودخانه ها در طبیعت به حالت پیچانرودی هستند؛ بنابراین تعیین موقعیت و زاویه آبگیری از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجا که هدف اصلی آبگیر های جانبی تسهیل انتقال آب بدون رسوب بوده و اکثر رودخانه ها در بیش ترین مسیر خود دارای پیچ وخم می باشند، بنابراین ضرورت تحقیقات بیش تر در زمینه انتخاب موقعیت و زاویه آبگیر های جانبی در مسیر های قوسی شکل لازم به نظر می رسد. نتایج نشان داد که پارامترهای موثر در انحراف رسوب شامل موارد زیر می باشد: نسبت دبی، شرایط جریان (عدد فرود)، بار رسوبی (بار بستر و بار معلق)، موقعیت آبگیر (در قوس کانال)، زاویه انحراف، آستانه ورودی و صفحات مستغرق که محققان تاثیر برخی از آن ها را در انتخاب بهترین موقعیت آبگیر بررسی نمودند.
    کلید واژگان: انحراف جریان, رودخانه, سازه هیدرولیکی, موقعیت آبگیر, نسبت دبی
    M. Dastourani, B. Mohseni, H. Razzaghian *, B. Momeni
    The diversion flow pattern is quite 3-D and non-uniform. In general, flow diversion occurs either naturally like braided rivers or artificially like lateral intakes. According to the performed investigations, the intake location affects the rate of water intake and sediments entry into the diversion channel. The use of lateral intake along with diversion channel is one method of providing water from river. Given the fact that most rivers are in nature in their meander state, so determining the position and angle of water intake is very important. Since the main purpose of lateral intakes is to facilitate water transfer without sediments and most of the rivers are zigzagged through their path, therefore, more researches on the location of the lateral intake and its angle on the arc paths it seems necessary. The results showed that the effective parameters in sediment deviation include: Discharge ratio, Flow conditions [Froude number], Sediment load [Bed load and Suspended load], Water intake location [On the channel arch], Deviation angle, Input threshold and Submerged plates that researchers examined impact of some of them to choose the best the intake location.
    Keywords: Discharge rate, Diversion flow, Hydraulic structure, Intake location, River
  • داود حسین پور، رفعت زارع بیدکی*، روح الله کریمیان کاکلکی
    استفاده از آبهای سطحی در سال های اخیر به منظور تامین نیازهای متنوع انسان نظیر شرب، کشاورزی و صنعت باعث شده است کارکرد و سلامت این اکوسیستم به خطر بیافتد. برداشت آب از رودخانه تا حدی می تواند برای اکوسیستم رودخانه بی ضرر باشد اما، برای بهره برداری صحیح از رودخانه ها و جلوگیری از برداشت مازاد، باید حد تامین نیازهای محیط زیستی رودخانه تعیین شود. به منظور تعیین مقدار حقابه زیست محیطی روش های مختلف هیدرولیکی، هیدرولوژیکی و روش های جامع وجود دارند. در این تحقیق نیاز زیست محیطی رودخانه دوآب صمصامی (واقع در کوهرنگ، چهارمحال و بختیاری) از روش هیدرولوژیکی تنانت و دو روش هیدرولیکی شیب منحنی و حداکثر انحنا محاسبه شد. نتایج به دست آمده نشان داد جریان پیشنهادی از روش تنانت در نیمه کم آب سال نمی تواند پاسخگوی نیاز رودخانه باشد، همچنین روش حداکثر انحنا برآورد بهتری نسبت به روش شیب منحنی دارد. در این تحقیق مقدار دبی 94/0 متر مکعب بر ثانیه برای ماه های تیر تا دی و مقدار 82/3 متر مکعب بر ثانیه برای ماه های بهمن تا خرداد به عنوان حداقل نیاز زیست محیطی رودخانه دوآب صمصمامی پیشنهاد شده است.
    کلید واژگان: رودخانه, روش هیدرولیکی, حق آبه زیست محیطی, دوآب صمصامی
    Davood Hosseinpour, Rafat Zare Bidaki *, Rouhollah Karimian Kakolaki
    Surface water withdrawals in recent years to meet the diverse needs of human, such as drinking, agriculture and industry, has endangered the functioning and health of the river ecosystem. Harvesting water from the river may be harmless to the river ecosystem, but, in order to properly exploit the rivers and prevent excessive harvesting, the environmental requirements of the river must be determined. There are various hydraulic, hydrological, and comprehensive methods for determining the environmental needs. In this research, the environmental demand of the Duab Samsami River (located in Koohrang, Chaharmahal and Bakhtiari) was calculated from the hydrologic method of the Tennant and the two methods of hydraulic slope and maximum curvature. The results showed that the maximum curvature method had better estimation than the curve slope method. The proposed flow of Tennant method cannot meet the needs of the river in dry months of year. In this study, the discharge rate of 0.94 cubic meters per second for the months of July to December and the amount of 3.82 cubic meters per second for the months of January to June was proposed as the minimum environmental requirement of the Duab Samsami River.
    Keywords: River, Duab Samsami, Hydraulic methods, Environmental needs
  • سیدمحسن معنوی امری، آرش ملکیان، کاکا شاهدی، بهارک معتمد وزیری
    پیش بینی تغییر ارتفاع سیل در مخازن و رودخانه ها از طریق روندیابی صورت می گیرد. هم چنین می توان تاثیر مخزن سد را از نظر حجم سیلاب عبوری و میزان کاهش دبی حداکثر لحظه ای سیل در پایین دست رودخانه، برآورد کرده و متناسب با آن و نیز درجه اهمیت تاسیسات در پایین دست، نوع عملیات پیشگیری را مشخص کرد. بررسی روند سیل از دو راه هیدرولیکی و هیدرولوژیکی قابل مطالعه می باشد. از معایب روش هیدرولوژیکی دقت پایین آن نسبت به روش هیدرولیکی می باشد. اما از مزایای مدل های هیدرولوژیکی می توان به سادگی و سهولت آن نسبت به روش هیدرولیکی اشاره کرد. همچنین برای انجام فعالیت هایی مثل کنترل سیل، پهنه بندی سیل، طراحی سازه از اطمینان قابل قبولی برخوردار است. در این تحقیق از برخی روش های هیدرولوژیکی مثل روش آت-کین اصلاح شده و ماسکینگام جهت انجام فعالیت روندیابی در بخشی ازحوزه آبخیز تالار واقع در استان مازندران در حد فاصل پل سفید- شیرگاه استفاده شده است که از بین روش های استفاده شده در این تحقیق روش ماسکینگام با 559/0 و 9/ 0 نسبت به روش آت- کین از کارآیی بالاتری برخوردار است.
    کلید واژگان: رودخانه, سیلاب, روش هیدرولوژیکی, پل سفید, شیرگاه
    Seyed Mohsen Manavi Amri, Arash Malekian, Kaka Shahedi, Baharak Motamed Vaziri
    Predicting flood height changes in reservoirs and rivers is done by routing. one can also estimate the maximum amount of the flood in a moment regarding to the size of the flood through the dam and flow rate reduction down the river and according to it and also the degree of importance of installations downstream، preventive actions can be identified. Reviewing the flood routing is possible in two ways called hydraulic and hydrologic. Hydrologic method is less precise in compare to the hydraulic one، but hydrologic method can simply be applied and has reasonable results. These characteristics cause to use the hydrologic method for different purposes like flood control، flood zoning، structure design. In this study we used some hydrological methods like Modified Att-Kin method and Muskingum for routing in a part of watershed forum located in Mazandaran province between Pol-Sefid and Shirgah. In our study Muskingum with RMSE=0. 559 and =0. 9 was more efficient than Att-Kin method.
    Keywords: Routing, Modified Att, Kin method, Muskingum method, Talar watershed
  • عظیم شیردلی
    زنجانرود یکی از سر شاخه های عمده قزل اوزن می باشد. عمده اراضی قابل کشت در حاشیه رودخانه واقع است و عمق رسوبات آن در بعضی از مناطق به حدود 30 متر می رسد. در واقع شرایط سیلابی این رودخانه، پاشنه سواحل آن را شسته و لغزش و واژگونی سواحل سبب پیچانرود شدن رودخانه و نابودی واحد های زراعی می شود. یکی از روش هایی که امروزه بدلیل مسایل زیست محیطی و اقتصادی در مهندسی رودخانه مورد توجه قرار گرفته است روش های زیست مهندسی حفاظت سواحل می باشد. این روش ها بر مبنای استفاده از اثرافزایش مقاومت خاک توسط ریشه های گیاهی، در پایدار سازی سواحل می باشد از اینرو مطالعات مربوطه بر روی مقاومت مکانیکی و ژئومتری ریشه گونه های گیاهی بومی این بازه که جزء نواحی سرد است و می تواند مقاومت خاک را افزایش دهد متمرکز شده است. در راستای اجرای این طرح پژوهشی، ابتدا یک سری بازدیدهای صحرایی از سطح منطقه جهت شناسایی پوشش گیاهی بومی منطقه صورت پذیرفت و مدل های محاسباتی خاک های مسلح مورد بررسی قرار گرفت. میزان مقاومت کششی ریشه های درختان در شرایط آزمایشگاهی، وضعیت پراکنش آنها (ژئومتری) و همچنین دامنه موثر گسترش ریشه ها تعیین و مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعدی با استفاده از آزمایش برش خاک در محل با ریشه و بدون ریشه، میزان اثر گیاهان بر روی مقاومت برشی خاک محاسبه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که درختان گز، پده، نارون و بید سبب افزایش مقاومت برشی خاک به میزان 30 تا 50 درصد گردید.
    کلید واژگان: زیست مهندسی, رودخانه, تثبیت سواحل, مقاومت مکانیکی ریشه
    A. Shirdeli
    Zanjan River is one of the main branch of Ghezel Ozan River which most of cultivated lands in Zanjan province are located around it. The depth of sediment in some area around the rive is about 30 meters and due to flood condition on this river, water have eroded riversides and have destroyed agricultural farms and caused the river to become meandrous. Due to economic and environmental aspects in river engineering works, a suitable method for protection of riversides is bioengineering which uses plant roots to stabilize riversides. Thus, this study has focused on mechanical strength of plant roots in this area to protect riversides from water erosion. In this research, the native plants of riversides were studied and the tensile resistance of their roots was measured in laboratory. The distribution and depth of penetration of roots were determined and shear resistance of soil with and without roots was measured and compared. The results of this experiment show that tamarisk and elm trees increased the shear strength of soil up to 30 – 50% in riversides. With respect to characteristics of these trees, it is possible to use these trees to stabilize riversides of Zanjan River. Tamarix, Populous Euphratica and willow trees with local reduction of water speed increased sedimentation in riversides with respect to characteristics of these trees it is possible to use them in biotechnical projects of riversides.
    Keywords: Bioengineering, River, Slope Stability, Root Mechanical Resistance
  • محبوبه سلطانی، محمدرضا اختصاصی
    ساخت و سازهای غیراصولی و اشغال اراضی حاشیه رودخانه منشاد یزد اثرات مهمی در نابسامانی بستر و تشدید خطر سیل به همراه داشته است. به نحوی که در بسیاری از موارد عرض کنونی بستر از عرض مجاز کمتر شده و امکان عبور سیلاب های با دوره بازگشت کمتر از 25 سال را محدود نموده است. بر اساس آئین نامه های موجود، رعایت عرض بستر بر اساس سیلاب های با دوره بازگشت 25 ساله به عنوان حریم ضروری است. در تحقیق حاضر به منظور تعیین حریم رودخانه از دبی های با دوره بازگشت 25 سال استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده با توجه به ساخت و سازهای انجام شده در حال حاضر متوسط عرض بستر این رودخانه در بازه اصلی در حدود 07/8 متر است و کف رودخانه نسبت به شرایط طبیعی یا اولیه در حدود 2/1 متر بالاتر آمده است. برای عبور سیلاب های با دوره بازگشت 25 سال باید عرض بستر تا 8/12 متر تعریض شود و با حذف سازه های عرضی و احداث دیواره های حایل طولی نسبت به هدایت سیل به خارج از منطقه اقدام گردد. علاوه براین به منظور کاهش خسارات و بلایای طبیعی و تنها با قبول ریسک خطر 5 درصد، در فاصله 25 متری از جوانب تالوگ رودخانه نباید هیچ گونه اقدام سازه ای صورت گیرد.
    کلید واژگان: سیل گیری, رودخانه, حریم, تعریض بستر, منشاد, یزد
    Mahboobeh Soltani, Mohammad Reza Ekhtesasi
    Non-normative construction and occupation of the land along the river bed of Manshad basin in Yazd Province has significant effects on distress and exacerbation of flood risk. In many cases، the width of main channel is less than the allowable width of the bed and the floods with return period less than 25 years were limited. Under existing regulations، the bed widths based 25-years floods as river limits is necessary. As results، average bed width range in main channel is 8. 07 meters. The bed of Manshad River is 1. 2 meters is higher than the natural or initial condition. For passing a 25-yr flood، the width of Manshad River should be broader to 12. 8 meters. It''s suggested for offloading flood quickly from Manshad basin، cross structure and retaining walls should be destroyed. Also، to reducing the risk of damage and natural disasters، with acceptance of only 5% risk، should not allow any construction at a distance of 25 meters from the river Tallweg.
    Keywords: Flooding, River, Riparian zone, River widening, Manshad, Yazd Province
  • پریسا کوچک، محمود شفاعی بجستان
    به طورمعمول از کف بند افقی در پائین دست سازه های مختلف هیدرولیکی استفاده می گردد. در بسیاری از مواقع به دلیل تفاوت زبری کف بند با مصالح رودخانه ی پائین دست، به-طورعملی در پائین دست کف بند، بستر رودخانه دچار آبشستگی شده که عمیق شدن آن باعث تخریب خود کف بند و در نهایت سازه بالادست می گردد. در این مطالعه برای بررسی مکانیزم و عمق این حفره آزمایش هایی انجام شده است. در این آزمایش ها از چهار نوع کف بند با زبری های به ارتفاع 2، 5، 10 و 28/14 میلیمتر که در پایین دست آن ها مصالح رسوبی بستر با زبری-های 8/0 میلیمتر و 4/1 میلیمتر استفاده شده است. شرایط جریان بگونه ای تغیییر کرد که عدد فرود ذره در محدوده 91/3-37/2 قرار داشت. نتایج نشان داد که افزایش ارتفاع زبری کف بند و همچنین افزایش اندازه دانه بندی بستر تاثیر بسزایی در کاهش چاله آبشستگی دارد. در این تحقیق رابطه ای برای پیش بینی حداکثر عمق آبشستگی ارائه شد. همچنین نتایج تحقیق با مطالعات قبلی مقایسه شده است.
    کلید واژگان: کف بند افقی, زبری, آبشستگی, رودخانه
    P. Koochak, M. Shafai Bejestan
    Horizontal aprons are usually used at the downstream end of hydraulic structures. In most cases، because of the roughness difference at the apron and channel bed، scour occurs at the river bed downstream of the pron. As it deepens it damages the apron itself and ultimately leads to hydraulic structure failure. In order to reach the aim of this study، 24 experimental tests were carried out on four different aprons with (0، 2، 5، 10 and 14. 28 mm) heights، and two different bed material sizes (0. 8 and 1. 4 mm). The effects of different roughness heights on scour was investigated using the densimetric Froude numbers ranging from 2. 37- 3. 91. The results indicated that an increase in apron height and bed grain size significantly reduce the maximum scour depth. In this study، an experimental relationship was also developed for predicting the maximum scour depth at the downstream of an apron. The results were compared with those obtained from previous studies.
  • مسعود یوسفی، دادور لطف الله زاده، مراحم رحمتی، بهرام حبیبی
    استان گیلان دارای رودخانه های متعددی است که اغلب آنها آب دائمی دارند و در فصل بهار معمولا سیلابی می باشند. طغیان این رودخانه ها در فصل بهارو بارندگی باعث بروز خسارت هائی می گرددکه در اثر نزول باران بر پهنه های پوشیده از برف در ارتفات همراه با وقوع رگبار های تند و با شدت زیاد که موجب آبگرفتگی معابر، مزارع و مناطق مسکونی در بخش های میانی و فرودست حوزه های آبخیز میشود(14). البته نوع بهرهبرداری از اراضی و حواشی رودخانه ها که به صورت سنتی در سطح استان رواج دارد به ویژه در مناطق فرو دست موجب بروز مشکلات متعددی در حاشیه رودهای منطقه گردیده است(1). بطوری که جاری شدن سیل و طغیان رودخانه ها و خسارات ناشی از آن در سال های اخیر ناشی از دستیازی های صورتگرفتهمیباشد. در این رابطه بهره برداری های نامناسب از منابع رودخانهای نظیر برداشتآب، جنبه های توریستی، فعالیت های شیلاتی، برداشت مصالحرودخانهای، فعالیتکشاورزی درحریم رودخانه،آبگیری غیر اصولی ازرودخانه، نمونه هائی از مدیریت نامناسب و دستیازی های غیر اصولی است که باعث خسارت در رودخانه های استان میگردد. از سوی دیگر نیاز روزافزون به آب به منظور فعالیت های کشاورزی و افزایش جنبه های توریستی و گردشگری در سطح منطقه واستان، موجب دستیازی های متعددی به حریم و بستر رودخانه ها شدهاست. البته برداشت بیرویه شن و ماسه از بستر و حریم رودخانه ها، تخلیه زباله و نخاله های ساختمانی وتخلیه فاضلاب های شهری، روستائی و توریستی به حریم و درون رودخانه ها همراه با وارد کردن دام و چرای بیش از ظرفیت مراتع و تخریب پوشش جنگلی، موجب افزایش ظرفیت تخلیه رواناب های سطحی توسط آبراهه ها و رودخانه هاو وقوع سیلاب ها و طغیان های رودخانه می شود که یکی از پیآمد آن خسارتهای جانی و مالی و افزایش فراوانی سیلاب شدهاست. این در حالی است که خسارات زیست محیطی ناشی از سیل و جریان سیلاب ها نیز قابل ملاحظه بوده و سالانه به ده ها میلیارد ریال می رسد. براین اساس نتایج حاصل از بررسی و مطالعه انجام شده در گستره ای به مساحت 13791 کیلو متر مربع بامختصات جغرافیائی''32 و o 48 تا'' 33 و o 50 طول شرقی و ''33 و o 36 تا '' 29 و o 38 عرض شمالی در استان گیلان مشتمل بر چهار حوضه آبخیز اصلی ازحوضه های آبریز تالش؛ انزلی؛ سفید رود و آبریز شرق گیلان مبتنی است که براساس تقسیمات انجام شده توسط جاماب(1365) انجام شده است و حاکی از این واقعیت است که از سال 1350 تا سال 1380 خسارت ناشی از جاری شدن سیل در زیرآبخیز های مورد مطالعه مشتمل بر مرگ 39 نفر و وارد آمدن حدود 9/125میلیارد ریال خسارت مالی بوده است(13). به طوری که این میزان خسارت در53 رویداد سیلاب همزمان وارد شده است. افزون بر این جاری شدن سیل وتند آب ها، پیآمدهای منفی اکولوژی در محیط های شهری و روستائی و زیست اقتصادی در سطح مزارع و محصولات زراعی و زیر بنائی از جمله شبکه های ارتباطی را موجب شده است. براین اساس ضرورت دارد جهت رفع این معضل راهکار های مدیریتی در رعایت حریم و بستر رودخانه ها و کاهش دستیازی های غیر اصولی مورد توجه قرار گیرند که دراین مقاله سعی شده است در این زمینه پیشنهاداتی ارائه گردد.
    کلید واژگان: گیلان, حریم و بستر, رودخانه, سیلاب, بهره برداری, سیل, خسارات, زیست اجتماعی, زیست محیطی
    Yousefi M., Lotfollahzadeh, Rahmati M., Habibi, B
    The Gilan province has several rivers which the most of them are full of water and usually over flow in spring. Raining over the altitudes which covered snow، with high intensity showers result overflow of rivers and cause many damages like flooded passages، farms and residential areas in inferior and middle parts of catchments. Of course، the method of taking advantage of the area near river، as traditional way which is done in province، especially in inferior parts، cause various problems in the province of Gilan. So that human enforce make overflow of rivers and it''s side effects in recent years. The inappropriate taking advantage of river recourses as irrelative utilized water، Tourism aspects، fishier activities، around the river and water diversion. These are examples of inappropriate management which damages rivers of province. On the other hand the ascending needs for water in order to agricultural activities and increasing tourism aspects in The Gilan province cause numerous that human enforces make to bed of river. So that irrelative harvest of sand from bed river، to empty trash، building garbage urban، rural sewage in the river and grazing more than the capacity of pastures and forest، and damaging the forest covering result ascending the discharge capacity of surface runoff and rivers and occurrence flood of rivers. One of the following events is criminal and financial damages and increased frequency of flood. While the environmental damages caused by floods and overflow of rivers are also significant and reaches to tens of billions. Therefore the results of the review and study in the range of 13796 km2 area. Province of Gilan consisted of the following 3 main catchments of Talesh، Anzali، Sefid-Rood and watershed in east of Gilan has been carried out، show that the damages caused by floods in the current studied watershed including death of 39 persons and loss amounts to 125. 9 billion Rials in years of 1971 to 2001. So that these damages occur in 53 events flood at the sometime furthermore showers، floods، have been led to negative consequences in urban and rural environments and bio-economic level in farm and farm crops and infrastructure including communicational networks. Therefore، in order to solve this problem consideration to the management strategy in observation to substrate of river and decreasing the non principles that human enforce make، is necessity.
    Keywords: Gilan, Rivers, Water resources, natural resources, Flood, Criminal, finance, Environment
  • مطلب بایزیدی، بهرام ثقفیان
    در این مقاله خشکسالی جریان رودخانه در حوزه های کرخه، کارون و دز در جنوب غرب کشور مورد بررسی قرار گرفت. اهداف مهم مقاله شامل تعیین ماهیت منطقه ای خشکسالی جریان رودخانه، تعیین مناطق همگن، تعیین عوامل موثر بر خشکسالی جریان رودخانه واستخراج روابط منطقه ای می باشد. برای نیل به اهداف فوق، سری های زمانی دبی روزانه جریان در 54 ایستگاه هیدرومتری در حوزه های پژوهش استخراج و پس از کنترل کیفی، آزمون و بازسازی داده ها با بکارگیری روش حد آستانه و با حد آستانه 70 درصد، سری های حداکثر سالانه (AMS) تداوم و حجم کمبود خشکسالی استخراج گردید. نقشه تغییرات مکانی شاخص های خشکسالی ارائه گردید. در ادامه، توزیع-های احتمالاتی گاما (از نوع پیرسن تیپ3)، ویبول، لوگ نرمال، جانسون، نمایی دوگانه و GP جهت آنالیز فراوانی سری های AMS (تداوم و حجم کمبود خشکسالی) بررسی گردیدند و با انجام آزمون نکوئی برازش کای اسکور بهترین مدل احتمالاتی مشخص گردید. مجموعا 35 عامل فیزیوگرافی، اقلیمی، پوشش گیاهی و زمین شناسی جهت انجام آنالیز منطقه ای استخراج شد. با آنالیز عاملی بر روی 35 فاکتور مذکور مشخص گردید که 6 عامل مساحت حوزه، مجموع بارندگی آذر تا بهمن، درصد مساحت با شاخص پوشش گیاهی کمتر از 1/0 درصد دامنه محدب حوزه، تراکم زهکشی و حداقل ارتفاع حوزه در مجموع بیش از90 درصد تغییرات را توضیح می دهند. با توجه به نتایج تحلیل غاملی جهت تعیین مناطق همگن از آنالیز خوشه ایو آنالیز توابع متمایز کننده استفاده گردید. در ادامه با روش رگرسیون چند متغیره گام به گام در هر یک از گروه های همگن و کل منطقه مدلهای مناسب با سطح معنی داری 01/0 جهت برآورد حجم کمبود خشکسالی جریان رودخانه با دوره بازگشت های 2، 50 و 100 ساله ارائه و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که عامل مساحت دارای بالاترین همبستگی با حجم کمبود بوده و لذا همانند بسیاری دیگر از مدل های منطقه ای موثرترین متغیر مستقل در برآورد منطقه ای خشکسالی می باشد. در منطقه پژوهش، تداوم خشکسالی ماهیت تغییرات منطقه ای از خود نشان نداد.
    کلید واژگان: خشکسالی, رودخانه, حد آستانه, آنالیز منطقه ای و جنوب غرب کشور
    M. Byzedi, B. Saghafian
    In this study streamflow drought was analyzed in Karkheh, Karoon and Dez basins in southwestern Iran. The main aims of this paper are to determine, 1) spatial aspects of streamflow drought, 2) homogenous regions, 3) the effective factors that affect streamflow drought and 4) regional regression models. To attain such aims daily time series of discharges were considered, tested and adjusted in 54 hydrometric stations. Based on truncation level method (at 70% level) the annual maximum series (AMS) drought deficit volume and duration series were extracted. Maps of spatial variation of these indices were showed. Frequency analysis was carried out for mentioned time series. Probability distribution functions including Gamma (Pearson’s, type III), Weibull, Logarithmic-normal, Johnson, Double exponential, Generalized Pareto (GP) were used and best models were determined by goodness of fit test. More than 35 important characteristics including physiographic, climatic, geologic, and vegetation cover were considered as influential factors in the regional drought analysis. According to the results of factor analysis, six most effective factors were identified as area, rainfall from December to February, the percent of area with Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) of less than 0.1, the percent of convex area, drainage density and the minimum of watershed elevation as a total, these six fact explain more than 90.9% variance. Based on conclusions of factor analysis, homogenous regions were determined by cluster analysis and discriminate function analysis. Suitable multivariate regression models were performed and evaluated for streamflow drought deficit volume with 2, 50, and 100-year return periods. The significance level of regression models was 0.01. The results showed that the watershed area is the most effective factor with high correlation with deficit volume. Drought duration was not a suitable drought index for regional analysis.
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال