جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "مولفه های اقلیمی" در نشریات گروه "آبخیزداری، بیابان، محیط زیست، مرتع"
تکرار جستجوی کلیدواژه «مولفه های اقلیمی» در نشریات گروه «کشاورزی»-
مقدمه و هدف
فهم درست مولفه ها و تغییرات بیلان آب در مطالعه های آب شناختی و منابع آب اهمیت قابل توجهی دارد. تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی بر تغییرات رواناب، مدیریت منابع آب و توسعه ی پایدار جامعه تاثیر گذار است. در این راستا، این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه ی تغییرات بیلان آب با استفاده از منحنی بودیکو در استان اردبیل در آبخیز نیر، انجام شد.
مواد و روش هامنحنی بودیکو برای آبخیز نیر در مقیاس های زمانی ماهانه (فصلی و سالانه) محاسبه شد. در این پژوهش، از داده های یک دوره ی آماری 33 ساله ی ایستگاه باران سنجی و تبخیرسنجی آبخیز نیر برای محاسبه ی میانگین بارش و تبخیر-تعرق بالقوه استفاده شد. منحنی بودیکو، یک رابطه ی غیرخطی است که با محدودیت های فیزیکی تقاضای آب جوی (PET> ET) و عرضه (P> ET) محدود می شود و شاخص خشکی در منحنی بودیکو تعادل بلندمدت آب را نشان می دهد.
نتایج و بحث:
نتایج نشان داد که روند تغییرات جریان رود در مقیاس سالانه به شکل مستقیم با تغییرات مولفه های آب و هوایی ارتباط داشت. این در حالی بود که بر اساس داده های واقعی، فقط در تعدادی از فصل ها روند تغییر جریان از تغییر مولفه های اقلیمی تبعیت می کرد. هم چنین در سال های مطالعه شده، توزیع داده ها در منحنی بودیکو بیانگر آن بود که اندازه ی مصرف آب در آبخیز نیر از محدوده ی پیش بینی شده بر اساس منحنی بودیکو، به انرژی و تعادل آب، دچار انحراف شده است. بیشترین و میانگین و حداقل ET برای سال های بررسی شده به ترتیب 876/55، 431/85 و 277/88 به دست آمد. هم چنین بیشترین و میانگین و حداقل نسبت PET/ P به ترتیب 0/07، 0/05 و 0/02 بود. بیش تر سال های مطالعه شده داده های مشاهداتی روی منحنی بودیکو در محدوده ی محدودیت آب قرار داشتند، که در آن، اندازه ی مصرف آب مشاهده شده (AET/P) برابر با پیش بینی مصرف آب (PET/P) بود. بر اساس نتایج، تغییرات در AET/P در سال های (1360، 1362، 1368، 1373، 1386 و 1389) کم تر بود. بر اساس تغییرات در اندازه های PET/P و AET/P نسبت به منحنی بودیکو می توان در خصوص توانایی آبخیز در تنظیم AET قضاوت کرد.
نتیجه گیری و پیشنهادها:
نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش دما و کاهش بارش، اندازه ی تبخیر-تعرق واقعی سالانه آبخیز افزایش یافت و منجر کاهش رواناب در آبخیز شد. این نتایج می تواند برای پیشنهاد راهکارهای مدیریتی و سازگار با اقلیم در راستای استفاده ی بهینه از منابع آب به کارگرفته شود. سرانجام می توان گفت که اندازه ی تبخیر-تعرق بالقوه در آبخیز مطالعه شده از اندازه ی بارش بیش تر بود. نتایج این پژوهش می تواند برای مدیریت منابع آب با در نظر گرفتن محدودیت های تغییر اقلیم و فعالیت های انسانی به کارگرفته شود.
کلید واژگان: تبخیر-تعرق بالقوه, جریان رود, مدیریت منابع آب, معادله بیلان, مولفه های اقلیمیIntroduction and Goal:
In hydrological and water resources studies, the understanding of water balance components and changes holds great significance. Climate changes and human activities affect runoff changes, water resources management and sustainable development of society. In this regard, the current research was conducted with the aim of determining and comparing water balance changes using Budyko curve in Nir watershed, Ardabil province.
Materials and MethodsThe Budyko curve was calculated for the Nair watershed in monthly, seasonal and annual time scales. In this study, the data of the rain gauge and evapotranspiration station of the watershed were also used in a statistical period of 33-years to calculate the average precipitation and evapotranspiration potential in the watershed. In the Budyko curve, the non-linear relationship that is limited by the physical limits of atmospheric water demand (PET>ET) and supply (P>ET) and the aridity index in the Budyko curve show the long-term water balance.
Results and DiscussionThe results showed that, the trend of flow changes is directly related to the trend of weather components in annual time scale. Meanwhile, contrary to expectation, only in some seasons does the flow change process follow the change in climatic components. In addation, the Budyko curve analysis indicated that the amount of water consumption in the studied watershed regularly deviated from its predicted dependence on energy and water balance. The maximum, average and minimum ET for the studied years were obtained as 876.55, 431.85 and 277.88, respectively. Also, the maximum, average and minimum ratio of PET/P was 0.07, 0.05 and 0.02 respectively. In most of the years studied, the observational data aligned with the water limit range on the Budyko curve, indicating that the observed water consumption (AET/P) matched the predicted water consumption (PET/P). According to the results, the changes in AET/P are less in the years (1981, 1983, 1989, 1994, and 2010). Based on the changes in the values of PET/P and AET/P in the Budyko curve, the watershed ability to regulate AET can be considerable.
Conclusions and Suggestions:
The results of this study indicated that with increased temperature and decreased precipitation, the annual actual evapotranspiration of the watershed increased, leading to a reduction in runoff. The results can be the basis for providing management solutions and adapting to the climate change in order to optimally use the available water resources. In general, it can be said that the amount of potential evaporation in the studied watershed is more than the amount of precipitation. The study's findings can provide a basis for managing water resources under the limitations of climate change and human abstractions.
Keywords: Potential Evapo-Transpiration, River Flow Discharge, Water Resources Management, Water Balance, Climatic Variables
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شدهاند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شدهاست. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که میخواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.