جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « Concentric Plots » در نشریات گروه « کشاورزی »

انتخاب همه

تغییرات شاخص های تنوع و غنای گونه ای گیاهی در ارتباط با مقیاس نمونه برداری در مراتع جلگه ای شمال ایران (مطالعه موردی: خمام- گیلان)

مائده قربان پور دلیوند، محمدرضا طاطیان*، رضا تمرتاش، جوسو گنزالز الدی، سید جلیل علوی

مجله مرتع، سال هفدهم شماره 3 (پیاپی 67، پاییز 1402)، صص 398 -410

سابقه و هدف

برخی شاخص های پوشش گیاهی مانند فراوانی، تنوع و غنای گونه ای گیاهی به شدت تحت تاثیر مقیاس نمونه برداری هستند؛ اما در بسیاری از نظریه های مرتبط با علوم اکولوژی و جامعه شناسی گیاهی به تاثیر بالقوه مقیاس نمونه برداری توجه زیادی نشده است. تا کنون برای اندازه گیری تنوع گونه ای پوشش گیاهی از روش های مختلفی مانند ترانسکت، پلات تک مقیاسی یا چندمقیاسی و روش های آشیانه ای استفاده شده است. اما در این پژوهش برای اندازه گیری و مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای پوشش گیاهی، برای اولین بار در ایران از پلات های هم مرکز استفاده شد تا اثر تغییرات عوامل محیطی بر تغییر مقادیر تنوع و غنا در محدوده نمونه برداری به حداقل برسد. این پژوهش به منظور بررسی و تحلیل تغییرات تنوع و غنای پوشش گیاهی در ارتباط با تغییرات مقیاس نمونه برداری انجام پذیرفت.

مواد و روش ها

نمونه برداری از پوشش گیاهی در بهار 1400 در حالت حداکثر رشد گونه های گیاهی انجام شد. در دامنه شمالی البرز در ارتفاع 24/0 - متر بالاتر از سطح دریا در منطقه جلگه ای خمام، دو سایت تفکیک و نمونه برداری از این ناحیه جلگه ای انجام شد. به این صورت که در هر سایت، تعداد 6 مقیاس (پلات) نمونه برداری (5/0، 1، 2، 3، 5 و 10 متر مربع) به صورت هم مرکز و به شکل مربعی جهت نمونه برداری استفاده شد؛ به عبارت دیگر یک نقطه اولیه به عنوان مرکز کوچک ترین مقیاس انتخاب و مقیاس های بعدی محیط بر مقیاس ماقبل و با مرکزیت همان نقطه اولیه مستقر شدند. 6 بار پلات های هم مرکز برای بررسی پوشش گیاهی مستقر و در هریک از این شش استقرار پلات های هم مرکز، تعداد 10 تکرار به صورت تصادفی در نظر گرفته شد (60 تکرار در هر سایت مطالعاتی) و در مجموع چون دو سایت مطالعاتی در طبقه ارتفاعی جلگه انتخاب شده بود، 120 نمونه برای هر مقیاس (120 = 2 × 60) و درمجموع تعداد کل نمونه ها (اندازه پلات های مختلف) برابر با (720 =120×6) بودند. آنالیزهای آماری شامل مقایسات میانگین و آزمون توکی نیز در محیط نرم افزار R انجام شد.

نتایج

براساس نتایج به دست آمده، به طورکلی اثر مقیاس نمونه برداری در سطح احتمال 001/0، در مورد هر دو شاخص تنوع و غنا تایید شد. بیش ترین تفاوت اثر مقیاس بر تنوع در مقیاس m25/0 نسبت به m25 و m210 مشاهده گردید. مقیاس های m23 و m24 تفاوت معنی داری در مقدار تنوع نداشتند. درمورد شاخص غنا نیز بیش ترین اثر مقیاس نمونه برداری در استفاده از مقیاس m25/0 نسبت به m25 و m210 نشان داده شد. از طرفی دقت محاسبه متغیرهای مختلف با افزایش سطح افزایش یافت. با این وجود با رسیدن به مقیاس m22 و m23 تقریبا به سطح ثابتی رسید و سپس در مقیاس m25 و m210 افزایش پیدا کرد. مقیاس m25/0مقدار عددی شاخص های مورد اندازه گیری را به شدت کاهش می دهد و باعث ارایه نتایج اشتباه می گردد.

نتیجه گیری

با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد که برای نمونه برداری و محاسبه صحیح شاخص های تنوع و غنای گونه ای در مناطق جلگه ای شمال کشور (پوشش علفی و گونه های خاردار)، بهتر است که از پلات/مقیاس 3 متر مربعی استفاده گردد. علاوه بر نتایج مناسب، مزیت دیگر این مقیاس برای نمونه برداری در مناطق جلگه ای، سهولت در استفاده (حمل و استقرار) و یکنواختی و همگنی نسبی پوشش گیاهی در داخل آن است. البته برای سایر مناطق، به ویژه دامنه ها و طبقات ارتفاعی بالاتر این مقیاس پیشنهاد نمی گردد. زیرا احتمالا اثر ارتفاع و سایر گرادیان های محیطی، ترکیب و تنوع و سایر خصوصیات جامعه گیاهی را دست خوش تغییرات چشم گیری خواهد کرد و پوشش گیاهی ناهمگنی بیشتری نسبت به مناطق جلگه ای و کم ارتفاع خواهد داشت.

کلید واژگان: مقیاس, تنوع, غنا, گیلان, پلات های هم مرکز}

چکیده مشاهده متن مطالعه موردی زبان: فارسی

Scale-Dependent Changes in Plant Species Richness and Diversity Indicators: A Case Study in the Plain Rangelands of Northern Iran (Khomam, Gilan)

Maede Ghorbanpour Delivand, Mohamadreza Tatian*, Reza Tamartash, Josu Gonzalez Alday, Seyed Jalil Alavi

Journal of Rangeland, Volume:17 Issue: 3, 2023, PP 398 -410

Background and objectives

Vegetation indicators such as abundance, diversity, and richness are susceptible to variations in sampling scale, a factor often overlooked in ecological and plant sociology theories. This study, conducted in the northern plain rangelands of Iran (Khomam, Guilan), introduces concentric plots for the first time in the country to minimize the impact of environmental changes on diversity and abundance measurements. The research aims to analyze changes in vegetation diversity and richness concerning alterations in the sampling scale.

Methodology

Vegetation sampling was conducted during the spring of 1400 at two sites on the northern slope of the Alborz mountain range. Six sampling scales (plots) ranging from 0.5 to 10 square meters were employed, with each scale centered on the same initial point. A total of 720 samples were collected, with statistical analyses, including mean comparisons and Tukey's test, performed using the R software.

Results

Results indicate a significant effect of sampling scale on diversity and richness indices (p < 0.001). Notably, the scale of 0.5 m2 exhibited the most substantial impact on both diversity and richness, compared to 5 m2 and 10 m2 scales. Scales of 3 m2 and 4 m2 showed no significant differences in variation. The accuracy of variable calculation improved with an increase in scale, reaching a constant level at 2 m2 and 3 m2, followed by a subsequent increase at 5 m2 and 10 m2 scales. The 0.5 m2 scale significantly underestimated measured indicators, yielding inaccurate results.

Conclusion

For accurate sampling and calculation of diversity and species richness indicators in the plains of northern Iran (specifically, grass cover and thorny species), the use of a 3-square meter plot/scale is recommended. Apart from delivering precise results, this scale offers practical advantages in terms of ease of use (carrying and deployment) and the relative uniformity and homogeneity of vegetation within it. However, caution is advised when applying this scale to other areas, especially slopes and higher altitude regions, where environmental gradients may significantly impact plant community composition and characteristics.

Keywords: Scale, Diversity, Richness, Gilan, Concentric Plots}

Abstract View Paper Case Study Original: Persian

نکته

نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.

به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « Concentric Plots » در نشریات گروه « کشاورزی »