به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه "صفحه آرایی" در نشریات گروه "هنر و معماری"

  • منیره گزیکی نزاد، علیرضا شیخی*

    موزه قرآن شیخ احمد جامی در شهرستان تربت جام، مجموعه ای کم نظیر از قرآن های خطی دارد. صفحات افتتاح این قرآن ها، با تزیینات و صفحه آرایی ظریف و سنجیده، قابل تامل و در خور اندیشه و مطالعه بوده که بر اعتبار و منزلت آنها تاکید نموده است. پژوهش حاضر، به بررسی اصول و قواعد بصری صفحات افتتاح مجموعه ای از قرآن های محفوظ در موزه شیخ احمد جامی از سده 8 تا 13 هجری پرداخته است. اهداف پژوهش حاضرعبارت است از: 1-بررسی ارزش های بصری صفحه آرایی و تزیینات صفحات افتتاح وانجام قرآن های محفوظ در مجموعه شیخ احمد جامی2-تطبیق صفحه آرایی و تزیینات این صفحات از قرن 8 تا 13 هجری. و سوالات این پژوهش عبارت است از:1. صفحه آرایی وتزیینات صفحات افتتاح در قرآن های محفوظ در موزه شیخ احمد جامی از قرن 8 تا13 هجری چه ویژگی هایی دارد؟2.وجوه افتراق و اشتراک در صفحه آرایی وتزیینات قرآن ها چگونه است؟این پژوهش با رویکرد کیفی و روش توصیفی و تحلیلی به انجام رسیده است. جامعه آماری قرآن های مجموعه شیخ احمد جامی و روش نمونه گیری، هدفمند با انتخاب موارد بارز و موارد مرزی و انتهایی انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد ابتکار مذهبان دوره سلجوقی، تحریر حروف و علامات و حرکات خوش نویسی شده با حروف دقیق و سنجیده و ابعاد کتیبه مرکزی در این دوران وسیع تر بوده است. در عصر ایلخانی سبک کتابت وصفحه آرایی مصحف های قرآن کامل ترشد. صفحات اول قرآن تذهیب و بر اساس الگوهای هندسی تقسیم بندی شده و این اشکال با گردش اسلیمی ها کامل گشته و کتیبه و شمسه در این دوران رونق یافته است. در قرآن های کتابت شده عصر تیموری طلا و لاجورد از عوامل اساسی کار بوده است هم چنین خط ثلث در کتابت قرآن رواج یافته وحاشیه بیرونی (مقابل عطف) سطح وسیعتری را نسبت به حواشی دیگر به خود اختصاص می دهد. در نقوش صفوی تمایل به ایجاد ظرافت و پیچیدگی های اعجاب انگیز در تزیینات به چشم می خورد. رنگ غالب طلایی و لاجوردی والبته شنگرف، سبز، زرد و نارنجی نیز بیشتر به کار رفت. کاتبان با توجه به تناسب و توازن، میان اندازه ی سطح نوشته و اندازه صفحه، نسبت های هندسی را به خوبی ارزیابی کرده و از ابزارهای عملی و نظری لازم برای فضاسازی اندازه ی نوشته استفاده نموده اند. نوع کادربندی های مختلف وتقسیمات صفحه به بخش های مجزا نیزاز ویژگی های این دوره است.

    کلید واژگان: صفحه آرایی, صفحات افتتاح, قرآن, موزه شیخ احمد جامی
    Monireh Gazikinezhad, Alireza Sheikhi *

    In addition to being an architectural museum from the Islamic era, the Sheikh Ahmad Jami collection in Torbat Jam city has a rare and unique collection of Qur, ans that have not yet been studied. The opening pages of these Qur, ans, with delicate decorations and page layout, are thought-provoking and worthy of study. In order to investigate the principles of page layout and structural analysis of the opening pages and the endings of the Qur, ans, the matching of size and dimensions, margins and text, distances and proportions and color were studied, as well as the artistic aspects and structural system of the pages. The Qur, ans of the 8th to the 13th centuries AH had unique features in terms of page layout and decorations, and in the discussed Seljuk, Ilkhanid, Timurid, Safavid and Qajar periods, the page layout and decorations of the Qur, ans have undergone changes. The objectives of the present research are: 1- Investigating the visual values of page layout and decorations of the opening and ending pages of the preserved Qur, ans in Sheikh Ahmad Jami, s collection 2- Adapting the page layout and decorations of these pages from the 8th to the 13th century AH. The questions of this research are: 1. What are the characteristics of page arrangement and decorations of the opening pages in Qur, ans preserved in this Museum from the 8th to the 13th century AH? 2. What are the differences and commonalities in page arrangement and decorations of these Qur, ans? This research has been done with a qualitative approach and a descriptive and analytical method. The statistical population of the Qur, ans in Sheikh Ahmad Jami, s collection and the sampling method have been chosen purposefully by selecting prominent cases and borderline and terminal cases. The findings show that in the opening and completion of 10 examples of the studied Qur, ans, the Naskh and the Thuluth scripts are the most frequently used scripts. The gilding and decoration in the early Qur, ans were primitive and simple; depicting the use of geometrical principles. Over time, the gilding and decoration became advanced, complicated and mixed with scripts. So, since the fifth century, the decorative Kufic script became popular in inscriptions, the decorative elements of which are knotted representations and arabesque decorations. In the Seljuk period, simple arabesque and limited colors, especially gold, were used in the decoration of pages. In the 7th and 8th centuries AH, with the advent of the Mongols and the Ilkhans, the style of writing and page layout of the Qur, anic manuscripts became more complete. The dimensions of the central inscription are wider in the 5th and the 6th century Qur, ans, and in the following centuries, the inner or outer margins occupy the most space of the page; which can be seen in most of the Qur, ans of the collection. The outer margin in most of the studied Qur, ans, occupies a wider area comparatively. In more than 88% of the cases the Naskh script has been used, while the rest represent the Muhaqqaq script. 38% of the Qur, anic manuscripts are written by translators; mostly in Nastaliq. It was also found out that about 44% of the manuscripts have a seal of recognition.

    Keywords: Page layout, Opening pages, Qur'an, Sheikh Ahmad Jami Museum
  • بیتا مصباح*، هانیه صفری کرهرودی، هادی رحمتی

    نگارگری ایرانی همیشه در قالب نسخ خطی به ظهور رسیده است. نسخ خطی بستری بوده برای ارایه آثار هنرمندان، هماهنگی و ارتباط میان نوشته و نگاره با فضاهای خالی. این یعنی اینکه رسیدن به صفحه‌آرایی زیبا و متعادل مورد توجه هنرمندان بوده است. هنر کتاب سازی در ایران دارای سبک ها و روش های مدون بوده و ترتیب ویژهای در تهیه نسخه های خطی رعایت شده است. هر نسخه مجموعه ای از صفحه ها و بخش های مختلف را شامل میشد که هرکدام نه تنها کاربرد ویژه داشتند بلکه در تزیین و آرایه سازی آنها نیز از اسلوب متفاوت و ویژه آن صفحه ها تبعیت می شد. صفحه های سرآغاز و سرلوح در بسیاری از نسخه ها، به شدت مورد توجه بوده و در تزیین و آرایه سازی آنها اهتمام زیادی شده است. دراین پژوهش از شیوه مطالعه اسنادی و شیوه تحلیل محتوا جهت بررسی الگوهای صفحه آرایی در نسخ مورد مطالعه استفاده شده است. هر نسخه خطی در ایران دارای بخش های مختلفی است که عبارتنداز صفحه‌های متن، صفحه‌های متن و نگاره، صفحه‌های نگاره، صفحه‌فهرست، صفحه‌بدرقه، صفحه‌سرلوح، صفحه آغازین. هریک از این بخش ها به تنهایی و یا در ارتباط با سایر بخش ها دارای روش های بصری مشخص در چیدمان عناصر و کنار هم قرارگیری اجزا و بخش های مختلف هستد. اصول ترکیب بندی صفحه در هر گروه از دسته های ذکر شده مشخصا در طول زمان و تحت تاثیر اصل هنری زمانه تغییرات متنوعی داشته است. مساله اصلی پژوهش کشف روش ها و شیوه های بصری حاکم بر صفحه آرایی این بخش از نسخه های خطی و شناخت روند تغییر این اصول است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که فرم ترکیب بندی صفحه های سرلوح تحت تاثیر صفحه سرآغاز بوده و شکل گیری آنها را می توان وابسته به صفحه سرآغاز دانست.

    کلید واژگان: صفحه آرایی, نسخ خطی, کتاب آرایی, ترکیب بندی, سرآغاز, سرلوح
  • سعید خودداری نایینی، الهام اکبری*

    مطالعه بر روی نسخه های خطی نشان می دهد یکی از عواملی که باعث گردیده تا شیوه ی تازه ای از نگارش و به دنبال آن چینش های مختلف و متنوعی از خطوط و تزیینات در صفحات یک نسخه شکل بگیرد، مورب نویسی است. اما مطالعاتی که سیر تحول و تکامل این شیوه نگارش را نشان دهد، تا کنون انجام نشده است. نگارندگان در این پژوهش برای یافتن پاسخی به این پرسش ها که: مورب نویسی از چه زمانی و درکدام نسخه ها آغاز شد؟ چگونه به عنصری برای صفحه آرایی تبدیل شد؟ و چگونه بر دیگر عوامل تزیینی صفحه تاثیر گذاشت؟، نسخه هایی با موضوعات مختلف و پیش از سده نهم را در کتابخانه های داخل و خارج از کشور به روش تحلیلی- توصیفی مورد مطالعه قرار داده اند. در نتیجه ی این پژوهش، قدیم ترین مورب نویسی متعلق به نسخه های علمی سده چهارم شناخته شده است، همچنین مورب نویسی در صفحه آرایی، موجب ایجاد تنوع در نحوه چینش سطور در جهت ممانعت از یکنواختی صفحات و استفاده بهینه از تمامی فضای پیرامونی یک صفحه گردیده است و علاوه بر آنها، مورب نویسی عاملی شده است برای اضافه شدن عناصر جدیدی همچون سرلوح مورب و لچکی ها به آرایه های تزیینی یک نسخه.

    کلید واژگان: نسخه های خطی اسلامی, مورب نویسی, صفحه آرایی, سده چهارم تا نهم قمری
    Elham Akbari *, Saeed Khoddari

    Studying Islamic manuscripts and different art, which enriched them as masterpieces show that different factors and elements are employed to obtain artistic vision and composition. Calligraphers, painters and illuminators works of art are unified in a pleasant and beautiful appearance. The Islamic manuscripts are written in different types of scripts, languages but almost all of them are written in Arabic alphabet, which is written from right to left. A ruler called Mastar is used to adjusting text rows in the pages. However, sometime the text is written diagonal. One of the factors, which caused to develop a new form of writing and as its consequence, a new form of combination in calligraphy and painting in Persian manuscripts, which is writing texts diagonally. Writing diagonally started at first in the scientific manuscripts and it developed in the 9th century while Nastaliq script selected for writing artistic manuscripts. Then in Safavid (1501-1721 A.D) and Qajar (1796-1925 A.D), periods writing texts diagonally became more complicated somewhere it is heard to read the text. Writing text diagonal resulted in a variety in page layout and also it resulted in using all the page space for writing. Writing text diagonally in Islamic manuscripts at first was appeared in scientific manuscripts. In Addition, some necessaries such as lack of enough space for writing, comments, corrections or translations caused to write text diagonally. Writing diagonally at first was appeared inevitable but Muslim artist used it as a decorative element in the page layout. The diagonal texts in first poetry books are special words, which separate prose text from poems. In scientific manuscripts, the words, which were written in the tables, were diagonal due to   the length of the words and limited spaces for writing. Writing diagonally then appeared in the last part of text, in the end of manuscripts or before a painting or illumination in the manuscripts. The oldest manuscripts which have diagonal writing in the text is a work of Saadi belongs to 721 Hijri .Writing texts diagonally then was extended to margins and made a different type of layout. This enable copyist to write different works in a codex, but also it created a diagonal illumination:  Diagonal Tazhib, on top of diagonal text, which became a usual ornament in Shiraz manuscripts .The oldest manuscript which have some complete works in margins, which are written diagonally, is a collected work from 754-756 Hijri. Making texts diagonal are often seen in literary texts and became a main factor in manuscript layout .There is not a study on the origin of diagonal writing and its improvement. The authors here try to find the early manuscripts with diagonal writing, how it became a decorative factor and how it influenced other elements in manuscript decoration. Diagonal writing both as artistic calligraphy or usual handwritings are studied here .Some early manuscripts studied and the oldest diagonal writing were identified from 10th century, which appeared in scientific manuscripts before literary works.

    Keywords: Islamic manuscripts, diagonal writing, layout, 11th-15th centuries
  • سمیه کوه جانی گوجی، علیرضا شیخی*
    پژوهش حاضر، در کنار ارزش نسخه شناسی قرآن، به مطالعه بصری صفحات افتتاح مجموعه ای از قرآن های محفوظ در آستان قدس رضوی از سده 6 تا 9 هجری با هدف تاکید بر صفحه آرایی،تناسبات، تزئینات و تذهیب پرداخته است. لذا به این پرسش می پردازد که ویژگی صفحه آرایی صفحات افتتاح در قرآن های محفوظ در آستان قدس رضوی از قرن 6 تا 9 هجری و دوم وجوه افتراق و اشتراک در صفحه آرایی قرآن ها چیست؟ بنابراین در قرآن های مذکور بعد از معرفی، صفحه افتتاح قرآن ها از دیدگاه صفحه آرایی وتزئینات مورد بحث و تفسیر قرار گرفت. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحقیق تاریخی،توصیفی به انجام رسیده و با جامعه آماری هدفمند و نمونه گیری متوالی در جهت حداکثر تفاوت و تشابه طبقه بندی و سپس تجزیه و تحلیل شده است. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که صفحه آرایی صفحات افتتاح قرآن ها از سده 6 تا 9 هجری سیر تکاملی را پیموده است. در دوره سلجوقی خط و خوشنویسی رشد قابل توجهی داشته و خطوط سته به نظم و قاعده درآمدند، در تزئینات قرآن ها از فرم های هندسی، اسلیمی های ساده و رنگ های محدود و علی الخصوص زرین استفاده شد، در عصر ایلخانی ترکیب بندی و صفحه آرایی منسجم تر و منظم تر گشت استفاده از رنگ های زرین و لاجوردی مرسوم شد، فرم های هندسی جایگاه خود را در کنار برخی عناصر طبیعت گرا حفظ کردند. قرآن های کتابت شده عصر تیموری به لحاظ ساختاری، استفاده از عناصر طبیعت گرا و ظرافت نقوش اصولی و قاعده مند بودند و کاربرد رنگ های زرین، لاجوردی و شنجرف در کنار رنگ های متنوع دیگر از خصوصیات شاخص در تزئینات این دوره بوده است. در نهایت می توان عنوان کرد که هنر کتابت از شکل ساده و بی پیرایه به سوی انسجام و پر نقش و نگاری پیش رفته و تزئینات نیز در قرآن ها به عنوان عنصری زیباشناسانه در صفحه آرایی محسوب شد و ترکیب بندی تناسبات و تقسیمات اجزاء براساس نظمی خاص بوده است. لذا ساختار هندسی، تناسب و توازن در صفحه آرایی قرآن های مورد مطالعه اهمیت داشته و کاتب این اصول را براساس علوم، فنون و هنر رایج زمان خود رعایت و در نتیجه ترکیب بندی های زیبا و بی بدیلی خلق کرده است.
    کلید واژگان: قرآن کریم, صفحه آرایی, صفحه افتتاح, آستان قدس رضوی, سلجوقی, ایلخانی, تیموری
    Somayeh Jani Ghoji, Ali Reza Shaikhi *
    The present study, alongside the value of the manuscriptology of Quran, makes a visual study of the opening pages of a collection of Qurans that have been preserved in Astan Quds Razavi from the 6th to the 9th century AH with the aim of laying stress on the layout, proportions, decorations and illumination. In this research, it is intended to find answers in connection with the layout feature of the opening pages in the Qurans that have been preserved in Astan Quds Razavi from the 6th to the 9th century AH and also the similarities and differences existing in the layout of the mentioned Qurans. Thus, in the above-mentioned Qurans, after the introduction, the opening page of the Qurans was examined, analyzed and discussed in terms of layout and decorations and notable results were obtained in this regard. It should be stated that the current study has been conducted by using a qualitative approach in which a historical, descriptive and analytical research method has been employed. Further, this research has been classified and then analyzed while having targeted statistical population and sequential sampling in the direction of maximum differences and similarities. Based on the findings obtained from the present research, it has been demonstrated that the layout of the Qurans’ opening pages has had an evolutionary movement from the 6th to the 9th century AH. In the Seljuk period, we observe that scribing and calligraphy have had significant growth and the sextet hands were also regulated and systematized. Moreover, during this era, skilled well-known scribes wrote the words of Allah on the surface of the paper. In the mentioned period, Kufic and Riqa’ scripts were applied more than any other scripts in the writing of the Quran. In the decoration of the Qurans, geometric forms consisting of regular polygons, circles and arabesques limited to twisted lines and limited simple bergamots and colors such as brown, vermilion, black and especially golden color were used. In layout proportions, the priority was the blank space and the artist paid special attention to this issue. It should be also noted that the greatest surface, in most cases, has been dedicated to the central inscription and the upper and lower inscriptions in some Qurans did not have equal proportions. From the first periods, the artists were familiar with the ruler and cleverly took into consideration the lineation and line space. These artists even accurately placed the sign of verses over the last verse, which also continued in later periods. In the Ilkhanid period, it can be seen that composition and layout became more consistent and more orderly and the layout principles were more closely respected and the blank space was reduced in this era. The use of golden and azure colors, along with colors used in the previous periods, became widespread. Geometric forms kept their place alongside some naturalistic elements such as arabesque foliage and colorful Khataei designs in the page. Motifs of flowers and cloud-shape margins and hachures and sometimes arabesques in this period, along with verses, featured in the central inscription. Scribed Qurans in the Timurid era were principled and systematic in terms of structure and using naturalistic elements and elegant designs. The maximum use of the blank space of the margin by wide lassos with azure rays of light in the opening pages attracts the attention of the viewer. In addition, dynamic proportions were found more than the static proportions in the aforesaid Qurans. The application of golden, azure and vermilion colors, along with other various colors, was among the main characteristics of decorations in this period. Also, in proportions of the components, the greatest part has been allocated to the epigraph after the lasso and the central inscription, and the smallest part has been dedicated to the lower inscriptions. Verses have been also written on the inscriptions with Sols, Riqa’ and Reyhan scripts. Finally, it can be mentioned that since the beginning page of the Divine Word has been considered as the most important part in the writing of Qurans, it has also been of crucial importance in terms of layout, proportions and illumination in the page. Therefore, the art of scribing, from the 6th to the 9th century AH, has advanced from a simple and unadorned form towards integrated and elaborate designs, and decorations in Qurans have been also considered as an aesthetic element in layout. Further, the composition of proportions and division of the components were based on a certain order. Hence, geometrical structure, proportion and balance are of great importance in the layout of the Qurans under study and the scribe has observed these principles based on the science, technology and art which have been popular in his own time and thus has created beautiful and unmatched compositions.
    Keywords: Quran, Layout, Opening Page, Astan Quds Razavi, Seljuk, Ilkhanid, Timurid
  • طیبه بهشتی *
    برخی پژوهش های معاصر نشان داده اند صفحه آرایی نسخ خطی ایرانی با تکیه بر اصل تقسیم متوالی چهارچوب یک صفحه به بخش های برابر صورت گرفته است. با این وجود نسخه های ایرانی بسیاری وجود دارند که روش صفحه آرایی آن ها به الزامات شیوه یادشده پاسخ نمی دهند. پژوهش پیش رو کوشیده است با استفاده از رویکرد کمی و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی موردی، چگونگی صفحه آرایی سه نمونه از قرآن-های تیموری محفوظ در موزه ملی ایران را بکاود. ویژگی مشترک این نسخه ها آن است که نه تنها صفحه-آرایی هیچ یک از آن ها بر اساس اصل تقسیم متوالی چهارچوب یک صفحه به بخش های برابر قابل توجیه نیست؛ بلکه در تمامی این نسخ، به رغم ابعاد و تناسبات گوناگون‏، فاصله سطح حروف تا عطف نصف طول حاشیه سرصفحه‏، پاصفحه و یا هر دو است. به طوری که با در نظر گرفتن شیوه ساخت کتاب در قرون میانه اسلامی که مبتنی بر دوبرگه بوده، می توان حدس زد‏ هنرمندان صفحه آرا پس از تقسیم طول دوبرگه به n قسمت برابر‏، 1⁄n آن را از وسط به حواشی عطف و به همین مقدار از بالا یا پایین کادر به حواشی سرصفحه یا پاصفحه اختصاص داده اند. آن گاه با استفاده از روش های هندسی، محل قرار گرفتن سایر ابعاد قاب تذهیب یا قالب متن را تعیین کرده اند.
    کلید واژگان: صفحه آرایی, قرآن های تیموری محفوظ در موزه ملی ایران, اسکلت شطرنجی شکل, دوبرگه, روش های هندسی
    Tayebe Beheshti *
    Old sources are silent about the layout system in Iranian manuscripts. Only some contemporary researchers try to retrieve this system relied on the analysis of a number of these manuscripts. M. Amin. Mahdavi, in a paper titled "Evidence for grid layout in Persian manuscripts" attempts to determine the location of the text format on a page, on the basis of review of 84 different versions; uses a chess plot that divides the page into a horizontal and vertical network structure. In his article "Recherche sur le Module et le trace Correcteur dans la Miniature Orientale", Chahryar Adle also justifies the layout of “Futohate Homayon”, based on the chess infrastructure. Using such an infrastructure means that, on the one hand, the four parameters of the length of the header, the length of the footer, the width of the outer margin and the width of the inner margin should be from the proper relation or at least by an additional 1⁄2, as claimed by Adle, with the length of the page in the parameters of the header and footer lengths and with the width of the page in the parameters of the outer and inner margins; and on other hand, the parameters of the header length with the length of the footer and the width of the outer margin with the width of the inner margin, also show significant proportions. However, there are some Timurid versions, which lack some of these qualities in some of the parameters, and therefore the method proposed by these researchers cannot justify the system governing their layout. The present research has tried to determine how these manuscripts are made layout, in the form of three Quranic versions which are now preserved in the National Museum of Iran. The approach of this research is quantitative and the method used in it is descriptive analytic case study. The results of this discussion showed that there might have been another way of design, not based on the principle of dividing the sides of a page into equal parts, but on the basis of two-page design on the face. In this way of layout, the designer divides the length of the bi sheet into n equal parts, assigns 1⁄n of the middle to the inner margins, and the same amount from the top or bottom of it to the margin of the header or footer. Then, using some geometric methods, which mainly relate to the drawing of the main rectangle's diagonals such as bi sheet rectangles or page rectangles or sub-rectangles such as rectangles derived from the page frame and guide lines; determine the location of the other dimensions. The latter method is not only compatible with the construction of a book in the Islamic Middle Ages, which is based on a bi sheet, but also allows the designer to choose the frame appropriately, without the need for the use of the sophisticated numeral system; provides a framework for the inclusion of illumination or text, in which the length ratio is always proportional to width.
    Keywords: layout, Timurid Qurans in the National Museum of Iran, chess infrastructure, bi sheet, geometric methods
  • علیرضا شیخی*، زینب محمدزاده
    ظهور و بروز مداوم سبک ها و الگوهای متنوع برای صفحه آرایی در همه رده های سنی اتفاقی مداوم است که هرروزه شاهد آن هستیم. فرهنگ کهن ایرانی در بطن خود، آثار هنری ماندگاری چون آثار بهزاد دارد که می تواند الگوی مناسبی برای مقاصد تبلیغاتی و اجتماعی باشد. باید دقت کرد، همان قدر که زبان و نوع گویش در یک نشریه مهم است، به همان میزان باید الگویی برای آراستن صفحات انتخاب شود که دارای اصالت فرهنگی باشد. هدف عمده این تحقیق بررسی اصول صفح هآرایی آثار بهزاد در مکتب هرات است. سوال این است که آیا می توان بر اساس ویژگی های یک نگاره به ظرفی تهایی برای معرفی یک الگوی ایرانی در حوزه صفحه آرایی دست یافت؟ نگاره های نسخه بوستان سعدی موجود موزه ملی قاهره، الگویی برای معرفی یک روش هدفمند در حوزه گرافیک هستند. پژوهشگران حوزه نگارگری نگاره های این نسخه را منتسب به بهزاد می دانند. روش تحقیق مقاله توصیفی و تحلیلی است که با توجه به ظرفیت نگاره ها برداشت های تخصصی حوزه صفح هآرایی مانند مارژین، گرید، ستو نبندی و جا یگذاری تصویر و نوشته مدنظر است. یافته ها نشان می دهد نگاره های نسخه یادشده، این توانایی را دارد که الگوی مناسبی برای یک صفح هآرایی عملی باشد. بر اساس نظام ستو نبندی همین نگار ه ها، می توان ستون بندی معرفی نمود. همین طور جای گذاری ها و مارژین رعایت شده در صفحات، راهنمای صفح هآرا در همین حوز ه ها هستند.
    کلید واژگان: نگارگری ایرانی, مکتب هرات, کمال الدین بهزاد, صفحه آرایی
    Alireza Shikhi *, Zeynab Mohammad Zadeh
    The emergence and continuation of different styles and patterns for the layout is in all incidental age groups that we see every day. Ancient Persian culture has its own surviving artwork such as Behzad’s work, which can be a good model for publicity and social purposes. One must note that language and dialect type is as important as decorating pattern of the pages and the pattern’s cultural originality.The main purpose of this research is to study the principles of Behzad’s worksheet in the Herat School. The questionis, what is the composition and layout feature in the images and can it be a good model for today?The images of the Sa’di version of the National Museum of Cairo are a model for introducing a graphic-orientedapproach. Researchers in the field of painting attribute paintings of this edition to Behzad. The research methodologyis a descriptive and analytical paper which is a specialized consideration of the layout of the page such asMargin, Grid, Piling and Paste Image and Post, considering the capacity of the images. The findings indicate thatthe versions of the above version have the ability to make a proper layout for a layout. Based on the pillar systemof the same images, columns can be introduced. Similarly, observed placements and margins can be the guide forthe page designer in the same areas.
    Keywords: Iranian Painting, Herat School, Kamalodin Behzad, Layout
  • معصومه زهره وندی*، نظام الدین امامی فر
    وبگاه ها، یکی از ابزارهای پیام رسانی بوده که دارای ویژگی های منحصربه فردی در مورد ارتباطات امروزی هستند. به همین منظور، توجه کامل به صفحه آرایی و ارزش یا ساختار گرافیکی، در برقراری بهتر این ارتباط تاثیر بسزایی دارد. هدف از پژوهش حاضر آن است که مشخص گردد ساختار صفحات وبگاه های شبکه های تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران، از چه الگوهایی پیروی می کند و معرفی وبگاه های شبکه های تلویزیونی و ویژگی های گرافیکی آن ها و گسترش دانش هنری درزمینه ی طراحی این وبگاه ها می باشد. روش پژوهش این مقاله، به صورت توصیفی تحلیلی بوده و جامعه ی آماری، 21 نمونه از صفحات اصلی وبگاه های شبکه های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را در برگرفته و نمونه ها به صورت انتخابی گزینش شده است و مطالعه موردی شبکه یک سیما در این پژوهش مدنظر است. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای است.بنابراین، ابتدا با جمع آوری تصاویری از این وبگاه ها و سپس با استفاده از رایانه، جایگزینی عناصر ازهم تفکیک شده و درنهایت روابط آن ها و ترکیب بندی اثر برای آگاهی از نحوه ی ساخت و عملکرد صفحات وب و درک مفاهیم تخصصی بر نتیجه ی کار را ارائه می دهد. پژوهش پیش رو در پی پاسخ به دو پرسش زیر است:1- ساختار گرافیکی وبگاه های شبکه های تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران، دارای چه ویژگی هایی است؟2- وجوه تمایز وبگاه های شبکه های تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران با یکدیگر، ازلحاظ ساختارهای گرافیکی، چیست؟
    مطالعه حاضر نشان میدهد که شبکه های تلویزیونی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، بیشتر از عنصر «تصویر» و «سطوح رنگی» در ساختار خود استفاده کرده اند و بیشتر ساختار وبگاه های شبکه های تلویزیونی ایران، بر پایه ی نسبت طلایی می باشد (در حدود 1/57%). وبگاه های شبکه های تلویزیونی ایران، دارای صفحه ی نخست طولانی و شلوغ بوده که نیاز به بازیابی و تغییر می باشد تا درنتیجه به صفحاتی با ترکیب بندی مناسب، با فعالیت سایت و همچنین صفحه آرایی زیبا و جذاب جهت جذب کاربر بیشتر دست یابند.
    کلید واژگان: مبانی, طراحی گرافیک, وبگاه, صفحه آرایی, شبکه های تلویزیونی, صدا و سیمای جمهوری اسلامی
    Masomh Zohrehvandi *, Nezamuddin Emami Far
    Websites, are considered as one of the message tools with unique properties on modern communications. For this purpose, taking into consideration of page layout and graphical value or structure, influences on making better relationship. The research objective is to determine what patterns are followed by IRIB TV Channels web pages structure, to introduce TV Channels websites and their graphical properties and develop art knowledge development in the field of design of the websites. The research method is descriptive-analytical method. The statistical universe includes 21 samples of IRIB Channels webs homepage and the samples were selected electively. In this research, case study of IRIB TV1 Channel is taken into consideration. Therefore, initially, substitution of separated elements by collecting the images from these websites and using computer and finally their relationships and configuration of effect for awareness of production mode and web pages functions and understanding of specialty concepts of work result. This research attempts to answer the two following questions: What properties do graphical structures of IRIB TV Channels Webs have? What are the differences of IRIB TV Channels Webs with each other in terms of graphical structure (model)?
    This research shows that IRIB TV Channels have more used elements of "Image" and "Color Surfaces" in their structures and most structure of IRIB TV Channels Webs is based on golden ratio (about 57.1%). IRIB TV Channels Webs contain long and busy homepage which should be recovered and changed to access the pages with proper configuration , site activity and attractive page layout for attraction of more user.
    Keywords: Fundamentals, Graphic Design, Website, Page layout, IRIB TV Channels
  • ندا شفیقی *، محسن مراثی
    حاشیه نویسی افزودن مطالبی در کناره های صفحه است که در قرآن های خطی به صورت توضیح و تفسیر آیات و سوره ها در پیرامون متن صورت گرفته است. عمل حاشیه نویسی بر قرآن از زمان پیامبر(ص) آغاز شد و در سده های بعد تداوم یافت. اما با پیشرفت فنون کتاب آرایی، صورت ظاهری قرآن های خطی نیز کامل تر شد، چرا که صفحات کتاب الهی همواره محمل غنی ترین هنرها و تزئینات بودند. در تبیین ویژگی های زیبایی شناسانه قرآن نگاری سهم حاشیه نویسی پیوسته از نظر دور مانده است. به همین منظور پژوهش حاضر، با هدف دریافت ویژگی های زیبایی شناسانه دیداری در حاشیه نویسی منتخبی از قرآن های سده 10 تا 14 ه ق که در مجموع 23 نسخه را شامل می شود، به تشریح الگوهای رایج در ساختار و سامان دهی اجزای آن ها پرداخته است. انتخاب این اعصار به دلیل گسترش حاشیه نویسی در دوره های صفوی تا قاجار است. نتایج پژوهش نشان داد که حاشیه نویسی قرآن های منتخب، بهترین ویژگی نسبت ها را در ابعاد و تقسیمات به خود اختصاص داده اند و ترکیب بندی عناصر آن ها با تبعیت از معیارهای بصری رایج در جهت هماهنگی و انسجام تصویری شکل گرفته است به طوری که ارجحیت رویکرد زیبایی شناسانه بر کاربرد و خوانایی مشهود است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و گردآوری مطالب از طریق منابع کتابخانه ای و مشاهده آثار به انجام رسیده است.
    کلید واژگان: زیبایی شناسی بصری, حاشیه نویسی, قرآن های خطی, تناسبات, ترکیب بندی, صفحه آرایی
    Neda Shafighi *, Mohsen Marasi
    Annotations are adding notes on the margin of pages. In manuscripts of Quran, verses and chapters are explained in annotations around each page. The annotation of Quran started and continued since Prophet Mohammad (peace be upon him). But when the book designs advanced, the appearance of manuscripts of Quran became more complete because Qurans pages always had the richest art and decorations. The annotation was constantly neglect in explanation of the aesthetic features of writing Quran therefore, this study aims to get visual aesthetic features in the annotation of the selected manuscripts in 10th to 14th century AH. In total these are 23 manuscripts of Quran and it describes the common patterns of the structures and organizes the components of them. The reason for this selection is that the annotations are common during the Safavi and Qajar periods. The results show, the annotation of the selected manuscripts of Quran have the best feature of divisions in dimensions and their composition of elements follow the current standards to form harmony and coherence in visual image. So that, their aesthetic aspect are preferred to readability. This study is based on analytical- descriptive method and accomplished through library sources and observation.
    Keywords: visual aesthetic, annotation, Quran manuscripts, dimensions, composition, page layout
  • ندا شفیقی، محسن مراثی*
    پیشرفت و تکامل هنرهای کتاب آرایی مرهون جایگاه والای کتاب آسمانی قرآن و اعتبار آن نزد مسلمانان است. پس از ورود اسلام به ایران، کتابت و تزیین صفحات قرآن اهمیت ویژه ای یافت و غنی ترین تزیینات و تناسبات در فتح باب قرآن ها ظاهر شد. صفحه آرایی یکی از هنرهای وابسته و شاخص کتاب آرایی و قرآن نگاری است که میان عناصر صفحه روابط متناسبی برقرار می کند. در این پژوهش اصول صفحه آرایی صفحات افتتاح قرآن ها در طول هشت سده بررسی شد تا نفایس هنر اسلامی بهتر شناسایی شود. نتایج پژوهش نشان داد ریشه های مشترکی در تقسیمات، نسبت ها و ترکیب بندی صفحات افتتاح قرآن های این ادوار وجود دارد که انتقال دستاوردها و سنت های صفحه آرایی را تایید می کند. اوراق افتتاح قرآن ها در پیروی از نسبت های طلایی و موزون، تقسیمات و چیدمان منطقی عناصر و بهره گیری از امکانات نوشتار و فضای خالی در سامان دهی صفحه شاخص بوده اند و بر اساس الگویی هندسی طراحی شده اند. این مقاله به روش توصیفی_تحلیلی صورت پذیرفته و اطلاعات لازم از منابع کتابخانه ای و مشاهده آثار جمع آوری شده است.
    کلید واژگان: صفحه آرایی, صفحات افتتاح, قرآن های سده پنجم تا دوازدهم
    Neda Shafighy, Mohsen Marasy*
    The arts of book owe theirprogress and development to the high status of the holy Quran and its authority for the Muslims. Following the advent of Islam in Iran, inscription and ornamentation of the Quranic pages gained an especial significance and the richest ornamentations and proportions appeared in the first pages of Quran manuscripts.Page layout is one of the dependent and significant arts of the book and Quran inscriptionwhich establishes a proportionate relationship between the components of a page. In this research the page layout principles in the opening pages of Quran manuscripts from the 5th to the 12th Centuries of the Hegira were studied to better identify the masterpieces of the Islamic art.The results of the research showed there are similar roots in divisions, proportions and compositions of the opening pages of Quran manuscripts from these periods which confirm that thelayout traditions and achievements have been passed on. The opening pages of Quran manuscriptswere significant in followingharmonious and golden ratios, logical divisions and arrangements of the elements and using the possibilities of inscription and free spaces in organizing the pages.They were designed based ona geometric model. This paperwas conducted usingdescriptive- analytical method, based on library sources and observation of thecollectedsamples.
    Keywords: Layout, Opening pages, Qurans of the 5th to the 12th centuries
  • زهره دوازده امامی*، زهرا بانکی زاده
    تطبیق وتحلیل صفحه آرایی در دو نگاره از شاهنامه بایسنقری و شاهنامه طهماسبی هنرمندان دوران تیموری (مکتب هرات) به مصور سازی کتاب های ادبی اهمیت بسیاری می دادند که این خود باعث پیشرفت ویژه ای برای کتاب آرایی درآن زمان گردید. اصول مطرح شده امروزی درصفحه آرایی، درآن دوران مطرح نبوده ولی به طور واضح ذهن هنرمند به طور ناخودآگاه درگیر این اصول و روابط بوده است یکی از آثار برجسته دراین زمره شاهنامه بایسنقری است، تاثیر مکتب هرات وشاهنامه بایسنقری (دوره تیموری) را در آثار دوران بعد می توان مشاهده کرد ازجمله شاهنامه طهماسبی (دوره صفوی). لذا این مقاله درپی پاسخ به این سوال است که: آیا ازنظر اصول صفحه آرایی نگاره انتخابی شاهنامه طهماسبی قابل تطبیق با نگاره انتخابی شاهنامه بایسنقری می باشدوجایگاه صفحه آرایی دراین دو نگاره چیست؟(تاثیر مکتب هرات وخصوصا شاهنامه بایسنقری در اکثر نگاره های این شاهنامه قابل ملاحظه می باشد ولی نگاره کیخسرو دستور به فراخوان توس می دهد مجموع خصوصیات مشترک را دارا می باشد از این رو این نگاره برای بررسی حاضر انتخاب شده است). بررسی عواملی که در ساختار صفحه آرایی موثر است از قبیل تقسیم بندی سطوح، تاثیر تزیینات ونقوش، و وسعت ومکان نوشته ها ازمهم ترین اهداف نگاره های مورد بررسی: «منذر شطرنج را در حضور انوشیروان می آموزد» از شاهنامه بایسنقری و«کیخسرو دستور به فراخوان توس می دهد» از شاهنامه طهماسبی، دراین جستار می باشند. ازانجام این تحقیق به شیوه تطبیقی وتحلیلی یافته هایی حاصل شد که به اختصار عبارت است از: با وجود شباهت های فراوان بین دو نگاره: (تقسیم-بندی سطوح،گرید سه ستون، استفاده از قرینگی و نقش ارتباطی نقوش)،تمهیداتی که برای از بین بردن قرینگی محض در صفحه انجام گرفته در دو نگاره کاملا متفاوت می باشدو نگاره شاهنامه بایسنقری خلوت و عناصر درحد نیاز به کار رفته اند و نوعی سنجیدگی در استفاده از عناصر مشاهده می شود اما در نگاره شاهنامه طهماسبی هنرمند نوعی تکثر و فراوانی را در استفاده از عناصر گوناگون در نظر داشته است.
    اهداف مقاله1.بررسی عواملی که در ساختار صفحه آرایی این دو نگاره موثر است.
    2.نوع تقسیم بندی سطوح، تاثیر تزیینات و نقوش، وسعت ومکان نوشته ها در نگاره های مورد بررسی.
    سوالات مقاله1.جایگاه صفحه آرایی در دو نگاره انتخابی از شاهنامه بایسنقری و شاهنامه طهماسبی چگونه است؟
    2.آیا از نظر اصول صفحه آرایی نگاره انتخابی شاهنامه طهماسب قابل تطبیق با نگاره انتخابی شاهنامه بایسنقری می باشد؟
    کلید واژگان: مکتب هرات, دوره صفوی, صفحه آرایی, نگاره, شاهنامه بایسنقری و طهماسبی
    Zahra Davazdahemami*, Zahra Bankizadeh
    The artists of the Timurid era were fascinated with the illumination of literary books and this enhanced the art of book illumination in the mentioned era. The principals which are eminent today in the realm of illumination did not exist at that time; however، the artist was unconsciously engaged with these principals and elements. One of the outstanding masterpieces of this era is the Baysonqori Shahnameh. This artwork had a great influence on the art of Persia in which many of the forthcoming Shahnamas including the Tahmasbi Shahnameh were greatly influenced. The various features that are significant in the structure of illumination including the division of lines، the influence of decorative motifs and patterns، and the space for text and writing are chief characteristics for analyzing the manuscripts of this study which include “Monzar learns chess for Anushirvan” for Baysonqori Shahnameh، and “Keykhosor commands the call of Tous” from the Tahmasbi Shahnameh are analyzed from a comparison and comparative method. Despite the many similarities between the two manuscripts (the division of lines، three column layout، the use of symmetry and patterns)، differences include the methods applied for diminishing absolute symmetry in each page which is significantly different in each manuscript. Furthermore، in the Baysonqori Shahanmeh، the pages are less crowdy and elements have been applied modestly; however، in the paintings of the Tahmasbi Shahnameh، the artist has abundantly used patterns and various elements. Aims of the research: 1-Understanding the features that efficient in the structure of book illumination. 2-Considering the division of lines، three column layouts، the use of symmetry and patterns in the illuminations. Research questions: 1-What is the place of book illumination in the two manuscripts of Shahnameh Baysonqori and Shahnamheh Tahmasbi? 2-According to the principals of book illumination، are the two manuscripts similar to each other?
    Keywords: Herat school, Safavid era, Illumination, manuscript, Baysonqori Shahnameh, Tahmasbi Shahnameh
  • سید عبدالمجید شریف زاده، محمد علی رجبی، حبیب الله آیت اللهی
    با ظهور دولت صفوی، که استقلال ایران همراه با تفکر شیعی اساس نظام حکومت قرار گرفت، شاهنامه نویسی نیز با هدف بیان دلاوری ها و لیاقت پادشاهان صفوی و ذکر حقانیت تفکر شیعی مجددا مطرح شد. از این آثار می توان شهنامه ماضی اثر قاسمی گنابادی را نام برد.
    مقاله حاضر به بررسی نسخه ای از شهنامه ماضی می پردازد که به صورتی خاص در کنار منظومه حماسی دیگری با عنوان ظفرنامه (تمرنامه) اثر هاتفی هم نشین شده است.
    هدف این پژوهش بررسی ویژگی های صفحه آرایی و ترکیب بندی و انگیزه های تولید این نسخه بدیع است. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی نوشته شده و اطلاعات آن به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در نحوه نگارش متن و کتابت اشعار در جدول های عمودی و در حاشیه صفحات گونه ای صفحه آرایی جدید در کتاب آرایی ارائه شده و ویژگی های شخصیتی تیمور و شاه اسماعیل اول، به عنوان صاحبان قدرت، در ترکیب بندی خاص نمایش داده شده است. همچنین، انگیزه آفریننده اثر برای القای جانشینی صفویان به جای تیموریان با نمایش اسماعیل اول در کنار تیمور عامدانه صورت گرفته است و در القای برتری و بزرگی این دو در ترکیب بندی ها تاکید شده است.
    کلید واژگان: کتاب آرایی, نگارگری, ترکیب بندی, صفحه آرایی, ظفرنامه, شهنامه ماضی, تیمور, شاه اسماعیل اول, قاسمی گنابادی
    Seyd Abdollmajid Sharif Zade, Mohammad Ali Rajabi, Habibollah Ayatollahi
    With the appearance of Safavid dynasty that Iranian independence interwoven with Shia thought, formed governmental foundation, Epopee Writing was considered aiming expression of authority and courage of Safavid Kings as well as legitimacy of Shia thought i. e. Heidari Invasion (HamlehHeidari), authored by MirzaBazel and Past Epopee (ShahnameMazi) by GhasemiGonabadi are two sampels of this type. This paper tries to study a special version of Past Epopee (ShahnameMazi) which is accompanied with another heroic epopee named Zafarnameh (The Epistle of Victory) (Timor Nameh) by Hatefi in a special form. This research aims to investigate the particular features of these illustrations like: page layout، composition and production motivations of this unique version. This article have been written by descriptive-analytical research method and the information was gathered using the library. The results show a modern page layout in book design in writing verse and poem in vertical tables and margins simultaneously tries to indicate Timour and Shah Esmail personalities as high-rank authority in composition. On the other hand،the creator of art work in order to show Safavid substitution with Timurid, has deliberately drawn Shah Ismail I, beside Timur and also has emphasized on their superiority and great inspiration in composition.
    Keywords: Book Design, Illustration, Composition, Page Layout, Zafarnameh (The Epistle of Victory), Past Epopee (ShahnameMazi), Teymour, Shah Esmail I, GhasemiGonabadi
  • Zahra Khalili, B.A., Amir Farid, M.A
    An excellent work of art can be considered from several aspects. And Bisonghorishahnamaas a master pieace also has capability to be analyzed from different directions.This manuscript contains twentytwo images, which fifteen’s of those have separateinscriptions, that shows the visual importance of inscriptions in images, and also theimportance of studying the influence of inscriptions in images. These inscriptions playing important role as an interface bridge between written and illustrated parts of book and connect them to each other. As the usage of grids helped to calligrapher in writing the texts, also as a hidden chart helped to painter in creating a better composition. Artists of this manuscript have used a define visual elements to create unity althrough the manuscript, and it wouldn’t be possible but with intelligent supervising of a person which had enough knowledge and dominant to both parts of calligraphy and painting. The main purpose of this article is examine ways to achieve a harmonions colletion in both in forms and contents and also answer to these questions.1-What has been the bases of position, size and location of inscription in image?2-What are relation ships between forms, line and design?
نکته
  • نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
  • کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال