جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « فرهنگ ایرانی » در نشریات گروه « هنر و معماری »
-
تغییرات فرهنگی و بروز دگرگونی های اجتماعی، جلوه های خود را در محیط های انسان ساخت نمایان خواهد ساخت. با توجه به رابطه فعالیت های انسان با فرهنگ، شهر بستری است که در آن فرهنگ از طریق فعالیت ها و ارتباطات انسانی به جریان درمی آید. فضاهای شهری به عنوان تجسم مظاهر فرهنگی هر جامعه ای باید در خدمت ارزش ها و هویت فرهنگی جامعه خود باشد. هدف این مقاله ارایه راهکارهایی جهت احیای مفاهیم شهر ایرانی اسلامی با رویکرد تقویت نقش فرهنگی اجتماعی در فضاهای شهری است. به این منظور ضمن بررسی روند شکل گیری تغییرات در فضاهای شهری - ایرانی، به شناخت عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر در ساخت کالبد این فضاها به عنوان بارزه های هویتی شهرهای ایرانی پرداخته شده است تا با تکیه بر بازشناسی این عوامل بتوان راهکارهایی برای رجوع به فرهنگ غنی اسلامی ایران در ساخت فضاهای شهری ارایه داد. از این رو به نظر میرسد، شناسایی ارزش ها، اندیشه ها و اصول شکل دهنده فضاهای شهری ایرانی با بهرهگیری از متون، مستندات و شواهد تاریخی موجود درجهت تدوین اصول شکل دهنده فضاهای شهری امروزی اصلی ترین راهبرد نیل به سوی این هدف باشد.
کلید واژگان: هویت ایرانی, فضای شهری, فرهنگ ایرانی, فضاهای شهری معاصر} -
خیابان ها فضاهای عمومی شهر هستند که ساختار شهرها را شکل می دهند و برخی از آن ها به مثابه فضای شهری عمل می کنند و نیازمند توجه مدیران، مسیولان، برنامه ریزان و طراحان شهری هستند. احداث خیابان های جدید در بافت قدیم یا جدید شهرها، تعریض خیابان ها و نگهداری از آن ها؛ موجب ایجاد چالش های متنوع در جنبه های مختلف شهر می شود. هدف از انجام این پژوهش بررسی مبانی و اصول طراحی خیابان شهری و بیان راه کارهایی برای ارتقای کیفیت خیابان های شهری با تمسک بر آموزه های اسلامی و فرهنگ و هنر ایرانی است. جمع آوری اطلاعات موردنیاز از طریق مشاهده، برداشت های میدانی و مطالعات اسنادی و تحلیل اطلاعات و داده ها، به کمک بهره گیری از روش های تحلیلی و توصیفی، مستندسازی و تحلیل گرافیکی صورت گرفته است. کیفیت شهرها وابسته به کیفیت خیابان ها هستند و کیفیت خیابان ها نیز برآمده از جزییات خیابان ها هستند. برای ارتقاء کیفیت شهرها می توان کیفیت فضاهای شهری ازجمله خیابان ها را افزایش داد. این تحقیق به بیان شاخص های تاثیرگذار بر روی کیفیت خیابان ها می پردازد و آن ها را به پنج دسته کلی که عبارت اند از: عملکردی، زیباشناختی، زیست محیطی، آموزه های اسلامی و فرهنگ ایرانی تقسیم می کند. اطلاع از جهان بینی، اقلیم، نیازها و فرهنگ مردم هر شهر برای برنامه ریزی و طراحی خیابان شهری واجد اهمیت است. در این نوشتار شاخص های بسیاری بیان شدند که همگی آن ها در طراحی، نگهداری و ارتقای خیابان های موجود موثر هستند.اهداف پژوهش: تدوین اصول طراحی و برنامه ریزی خیابان شهری با بهره گیری از آموزه های اسلامی و فرهنگ ایرانی.ارایه نمونه راه کارهای پیشنهادی برای برنامه ریزی، طراحی و برخورد با خیابان شهری باتوجه به آموزه های اسلامی و فرهنگ ایرانی.سوالات پژوهش: شاخص های موثر در برنامه ریزی، طراحی و مدیریت خیابان شهری باتوجه به آموزه های اسلامی و فرهنگ ایرانی چیست؟نمونه راه کارهای پیشنهادی برای برنامه ریزی، طراحی و برخورد با خیابان شهری باتوجه به آموزه های اسلامی و فرهنگ ایرانی چیست؟کلید واژگان: خیابان شهری, آموزه های اسلامی, فرهنگ ایرانی, طراحی شهری}
-
بشر در طول حیات خود، هر از گاهی به دلیل نیاز یا محدودیت عنصری، به تقدیر و تقدس آن پرداخته است که با گذشت زمان این عناصر حرمت و اعتباری خاص یافته اند و اعتقادات و باورهایی در اطراف آن ها شکل گرفته است، آب نیز با پاکی و تقدسی که دارد یکی از این عناصر است. برای بشریت آب ماده حیاتی بوده و موجب رشد و شکوفایی تمدن ها می شود. مردم ایران، قبل از اسلام آناهیتا (الهه آب) و بعد از اسلام، حضرت فاطمه (س) را مظهر آب می دانستند. انتخاب چنین افراد پاک و الهی به عنوان مظهر آب نشانی از اهمیت و نقش آب در زندگی ایرانیان بوده است. در تفکر اسلامی آب، عامل تذکر، به عنوان یکی از اساسی ترین منابع شناخت و وحدانیت الهی است. بررسی مبانی تفکر اسلامی درباره این عنصر طبیعی نشان از توجه ویژه کتاب مقدس قرآن به آب دارد. آب در فلسفه اسلامی بن هستی محسوب می شود. "و جعلنا من الماء کل شی حی"(انبیاء، آیه 30) و در عین حال عامل تطهیر نیز هست. هدف اصلی این پژوهش ارایه مفاهیم آب و جایگاه آن در فرهنگ ایرانیان و فرهنگ بومی مازندران و بررسی عقاید و دیدگاه های گوناگون و بالاخص دیدگاه اسلام در رابطه با آن می باشد. یافته های حاصل از این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و تاریخی، با توجه به منابع کتابخانه ای می باشد و فرضیه به دست آمده نشان از اهمیت مفهوم آب از گذشته تا به امروز و به غیر از جنبه مادی، بعد معنوی که نمادی از زندگی می باشد دارد لذا احترام به آب و تکریم آن، به تمام اقوام و ملل و گیتی متعلق است و خاص یک قوم و ملت نیست. تقدس آب در شمار جهانی های فرهنگی انسانی است و در همه ی فرهنگ ها از جمله مازندران به شکلی و به درجه ای جایگاه اعتقادی دارد و نقش و تجلی آن فراوان بوده است.
کلید واژگان: آب, فرهنگ ایرانی, دین اسلام, فرهنگ مازنی} -
این گفتار پژوهشی است در باب گرافیک محیطی و مبلمان شهری و در آن سعی شده با توجه به مطالعات و تجربیات پیشینیان در چند حوزه خاص از گرافیک محیطی تحلیل صورت گیرد. نویسنده در ابتدا به تعریف و پیدایش گرافیک محیطی پرداخته و همراه با آن خواننده را متوجه اهمیت و کاربرد آن در دنیای امروز می‌کند. در ادامه با بررسی ریشه‌های تاریخی و شکل گرفتن تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف به پیدایش جایگاه گرافیک محیطی در سطح جامعه می‌پردازد. با روشن شدن این موضوع جهت واکاوی روشن‌تر به سلسله مراتب نیازهای انسانی پرداخته شده تا ارتباط محیط با انسان بیش‌ازپیش آشکار گردد. همچنین رابطه فرهنگ بومی با آیین هر مرز و بوم به بحث گذاشته شده و چگونه شکل‌گیری بافت فرهنگی- آیینی را ترسیم می‌کند. در انتها و بر اساس داده‌های استخراج شده، نویسنده پیرو دو هدف اصلی این تحلیل (ارتباط گرافیک محیطی با فرهنگ ملی- آیینی و پیوستگی آن با جامعه‌ای شاداب و امیدوار) بر لزوم پیاده‌سازی گرافیک محیطی منطبق با فرهنگ و آیین تاکید می‌کند. وی با مطرح نمودن چند نمونه که تا حدی در این حوزه مورد قبول محسوب می‌شوند به‌سوی تاثیرات فرهنگی و فرهنگ‌سازی رفته و به اثرگذاری مثبت آن عوامل بر جامعه‌ای شاداب و امیدوار می‌پردازد.
کلید واژگان: گرافیک محیطی, مبلمان شهری, شادابی, معماری ایرانی اسلامی, فرهنگ ایرانی}This speech is a research about environmental graphics and urban furniture, and in it, it is tried to be analyzed according to the studies and experiences of the predecessors in some specific areas of environmental graphics. At the beginning, the author defines and defines environmental graphics and along with that, the reader realizes its importance and application in today's world. Further, by examining the historical roots and the formation of different civilizations and cultures, it deals with the emergence of the position of environmental graphics at the level of society. With the clarification of this issue, the hierarchy of human needs has been discussed for a clearer analysis, so that the relationship between the environment and humans is revealed even more. Also, the relationship between the native culture and the religion of each border is discussed and how it draws the formation of the cultural-ritual fabric. In the end and based on the extracted data, the author emphasizes the necessity of implementing environmental graphics in accordance with the culture and ritual, following the two main goals of this analysis (the connection of environmental graphics with the national-ritual culture and its connection with a lively and hopeful society). By bringing up some examples that are considered acceptable in this field, he went towards the cultural effects and culture-making, and deals with the positive effects of those factors on a lively and hopeful society.
Keywords: Environmental graphics, urban furniture, freshness, Iranian Islamic architecture, Iranian culture} -
نشریه پیکره، پیاپی 28 (تابستان 1401)، صص 39 -52بیان مسیله
دوران قطب شاهیان در دکن ، یکی از دوران های اوج فرهنگ ایرانی خارج از مرزهای جغرافیایی آن است. قطب شاهیان به واسطه ایرانی تبار و شیعه بودن، گرایش خاصی به فرهنگ ایران داشتند و تعداد زیاد مهاجران و کارگزاران ایرانی در دکن، به رونق فرهنگ ایرانی در قلمرو ایشان اضافه می کرد. با پشتوانه فرهنگ ایرانی و حمایت ایشان، آثار هنری و ادبی زیادی شکل گرفت که در بر گیرنده یک تعامل فرهنگی شکوهمند میان فرهنگ جنوب هند و ایران است. یکی از این آثار، فالنامه مصوری است که در گلکنده کار شده است. این فالنامه دارای 37 نگاره است که مجموعه ای از مضامین مختلف را در بر می گیرند که هریک از آن ها را می توان به نوعی با فرهنگ، سیاست، مذهب و فرهنگ ایرانی ارتباط داد؛ از این رو مسیله این پژوهش، این است که تا چه اندازه از طریق مضامین مختلف نگاره های این کتاب، می توان جنبه های مختلف فرهنگ ایرانی و تاثیرگذاری آن را در متن فرهنگ دربار قطب شاهیان، بازخوانی کرد.
هدفشناخت بیشتر قلمرو نفوذ فرهنگ ایرانی در سرزمین شبه قاره هند به ویژه در منطقه دکن هدف این پژوهش است.
روش پژوهشبا روش توصیفی- تحلیلی، با استناد به اسناد تاریخی، به تحلیل میزان نفوذ جنبه های مختلف فرهنگی در دکن پرداخته می شود.
یافته هانگاره های فالنامه خلیلی، آمیزه ای از مضامین دینی، اسلامی و مذهبی با محوریت تشیع هستند؛ در کنار این مضامین، تعدادی از نگاره ها به موضوعات ادبی و تاریخ باستان ایران پرداخته اند و مشخصا یک نگاره از این نسخه با پرداختن به شاه تهماسب، تاریخ معاصر آن زمان را در بر می گیرد. تدقیق در نگاره ها نشان می دهد در همه این نگاره ها به اشکال مختلف، شاهد جنبه های مختلف فرهنگی و حتی سیاسی ایران، از فرهنگ رسمی گرفته تا فرهنگ عامه هستیم که نشانی از نزدیکی زیاد این دو فرهنگ می دهد.
کلید واژگان: هنر شیعی, قطب شاهیان, فالنامه نگاری, فرهنگ ایرانی, فالنامه گلکنده خلیلی}Paykareh, Volume:11 Issue: 28, 2022, PP 39 -52Problem Definition:
The era of the Qutb Shahi dynasty in the Deccan is one of the top periods of Iranian culture outside its geographical borders. Due to being of Iranian origin and Shiite, the Qutb Shahi dynasty had a notable tendency towards Iranian culture, and a large number of Iranian immigrants and brokers (agents) in the Deccan added to the prosperity of Iranian culture in their territory. With the support of Iranian culture, many artistic and literary works were formed, comprising a magnificent cultural interaction between the culture of South India and Iran. One of these works is an illustrated Falnama (Book of Omens) prepared in Golconda. This Falnama includes 37 paintings with different themes, each of which can be somehow related to Iranian culture, politics, and religion. Therefore, the problem of this research is "to what extent it is possible to read out different aspects of Iranian culture and its influence in Qutb Shahi court culture through the different themes of the paintings in this book".
ObjectiveThe aim of this research is to know more about the influence of Iranian culture in the Indian subcontinent, especially in the Deccan region.
Research MethodUsing a descriptive-analytical method and concerning historical documents, the influence of different cultural aspects in Deccan is analyzed.
ResultsKhalili Falnama's paintings are a mixture of religious and Islamic themes focused on Shiism. In addition to these themes, several paintings deal with the literary issues, and ancient history of Iran and one painting of this manuscript covers the contemporary history of that time by addressing Shah Tahmasp. Scrutiny in the paintings shows that in all of them and various forms, different cultural and even political aspects of Iran are witnessed, from the formal culture to the public culture, which indicates the closeness of these two cultures.
Keywords: Shiite art, Qutb Shahi Dynasty, Falnama Writing, Iranian culture, Golconda, Khalili Falnama} -
هدف از این پژوهش، تحقیق و بررسی شاخصه ها و سنتهای فرهنگی مردم ایران در ارتباط با روش استراحت در منزل و ملزومات مورد استفاده در این رابطه و سیر تطور در فرم مبلمان و چگونگی تاثیر پذیری این تغییرات از فرهنگ مردم ایران است. در واقع آنچه که تا کنون در مورد مبلمان در ایران مورد بررسی قرار گرفته است بر اساس مبلمانی بوده که از فرهنگ غرب به کشور ایران وارد شده است و تا کنون به مبلمانی که بر اساس فرهنگ این مرز و بوم شکل گرفته شده باشد پرداخته نشده است، لذا در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی و اطلاعات تاریخی مربوط به نوع و نحوه استفاده از مبلمان نشیمن و نگاه به شاخصه های زیبایی شناسی مورد استفاده در ملزومات و اثاثیه های منازل مردم از زمان هخامنشیان تا دروران قاجاریه که بدلیل ارتباطات وسیع ایرانیان با غرب منجر به ورود مبلمان غربی گردید، به استخراج معیارهایی پرداخته شدکه منتج به نتایج مورد نیاز برای معیارهای طراحی گردید که با استفاده از این معیارها می توان مبلمان نشیمن با مشخصه ظاهری ایرانی بودن و دیگر معیارهای لازم طراحی گردد. در این روش با استفاده از تصاویر نقوش برجسته معماری و مهرها در پیش از اسلام و نیز نقوش سفالینه ها و نقاشی های پس از اسلام به بررسی فرم و تغییرات مبلمان مورد استفاده مردمان آن زمان پرداخته شد و تحلیل ارتباطات بین فرم مبل و رفتار نشستن استفاده گران منتج به یافته هایی گردید که می توان از آنها در راستای طراحی مبلمان با خصیصه های فرهنگی ایرانی استفاده نمود.
کلید واژگان: طراحی صنعتی, مبلمان ایرانی, فرهنگ ایرانی, رفتار نشستن}The purpose of this research is to investigate the characteristics and cultural traditions of the Iranian people regarding the method of rest at home and the requirements used in this regard and the evolution in furniture form and to know how these changes are influenced by the Iranian people's culture. What has been studied about furniture in Iran has been based on the furniture that has been imported from the western culture to Iran and so far has not been addressed to the furniture formed on the basis of the culture of this border and the canvas, therefore in this research, using descriptive research method and historical information regarding the type and manner of using the living room furniture and looking at the aesthetic features used in the necessities and furniture of the houses of the people from the Achaemenids to the Qajar era, due to the wide association of Iranians with the West that led to the entry of western furniture, would help us to derive the criteria that resulted in the required results for design criteria, as using these criteria, a living room with an apparent appearance of Iranianship and other necessary criteria can be designed. In this method, using the images of pre-Islamic architectural designs and the pictures on the seals, as well as the designs of pottery and post-Islamic paintings, the form and furniture changes used by the people of that time were studied and the analysis of the relationship between the form of furniture and Sitting behavior of users has led to findings that can be used to design furniture with Iranian cultural features. All these criteria should, of course, be adapted to the anthropometric and ergonomic standards of Iranians in order to achieve the ultimate comfort and acceptability in Iranian furniture designs which requires more research.
Keywords: Industrial design, Iranian furniture, Iranian culture, Sitting behavior} -
این معیارها مفهوم غربی سرزندگی را مدنظر داشته اند. در واقع می توان گفت پژوهشگران داخلی به معیارهای سرزندگی بومی، کمتر توجه کرده اند. بنابراین بازخوانی، مفهوم سرزندگی براساس داشته های فرهنگی ایرانی امری ضروری است. بدین منظور این پژوهش با استفاده از مفهوم سرزندگی شهری، براساس دو نمونه از آثار مکتوب فرهنگی «دیوان حافظ» و «مدینه الفاضله» ابن عربی، سعی در دسترسی به مفهوم این مقوله در نگاه ایرانی داشته است. این نگاه با نظر پژوهشگران معاصر داخلی مقایسه و تطبیق داده شده و سپس با نظر محققان غیر ایرانی مقایسه شده است.چه شباهت ها و یا تفاوت هایی میان پیشینه فرهنگ ایرانی در نگاه به پویایی و سرزندگی شهری مطلوب و آرای صاحب نظران فارسی زبان و یا غیر فارسی زبان معاصر در این زمینه می توان یافت؟بررسی میزان انطباق آرای صاحب نظران ایرانی در مقوله سرزندگی شهری با پیشینه فرهنگ ایرانی است.این مطالعه با رویکردی کیفی به تحلیل محتوا در مجموعه داده هایی می پردازد که از مطالعه متون کهن فرهنگی ایرانی، اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی و نظر صاحب نظران ایرانی و خارجی به دست آمده است. روش شناسی پژوهش جهت تدوین فرضیه های این مطالعه و استخراج مفهوم سرزندگی در شهرهای ایرانی براساس داشته های فرهنگی آن تدوین شده است. انتخاب محققان معاصر ایرانی جهت انعکاس آرای آنها در این مقاله، براساس میزان استفاده از نظراتشان در مجامع آکادمیک ایران انجام شده است. نظرات ارایه شده از این محققان در آثار آکادمیک داخلی استفاده بیشتری داشته است. نظرات محققان خارجی نیز اغلب براساس اهمیت محقق در مبحث سرزندگی در فضای فرهنگی غرب و نیز توجه مخاطبان فارسی زبان به آرای آنها انتخاب شده اند. از مقایسه مفهومی تعاریف معاصر درمی یابیم که صاحب نظران داخلی تاکنون بیشتر به معیارهای خرد و کالبدی سرزندگی مانند پیاده مداری و خوانایی، حیات شبانه، فضاهای سبز، تنوع و زیبایی شناسی توجه داشته اند و مهمترین اصل سرزندگی برای آنان ارتقای کیفیت محیط بوده است. این در حالی است که اندیشمندان خارجی به معیارهای کلان سرزندگی نظیر پویایی اقتصاد منطقه ای، جذابیت جهانی و توریسم، تاب آوری، پویایی مناطق شهری، پویایی محله ها و مانند این ها توجه داشته و برای آنها ارتقای کیفیت محیط تنها یکی از ویژگی های سرزندگی بوده است. تفاوت این نظریات می تواند نشان دهنده فرهنگ، نیاز و نگرش مردمان در فرهنگ های متفاوت باشد. علاوه براین، برخی از معیارهای دیگر که توسط اندیشمندان خارجی ارایه شده ، باعث ارتقای کیفیت حضور مردم در شهر می شود، در صورتی که برخی از معیارهای اصلی ارایه شده توسط دانشمندان ایرانی (مانند پیاده مداری)، صرفا حضور مردم را به مثابه هدف در نظر می گیرند. اما معیارهایی مانند تعامل مداوم و دوسویه مردم با دولت یا رقابت اقتصادی سالم، باعث حضور مثبت و آگاهانه و تاثیرگذار مردم در فضاهای شهری می شود. زیرا این حضور است که باعث جنب وجوش، سرزندگی و پویایی در شهر شده است. از طرف دیگر با مطالعه رویکرد فارابی و حافظ به سرزندگی شهری مشخص شد نظرات غیر ایرانی با بخشی از پیشینه فرهنگ ایرانی در مورد شهر ایده آل همپوشانی دارد؛ از جمله مفهوم حس مکان و صلح در شهر مورد نظر حافظ و فارابی. این مفاهیم در نظرات شهرسازان غربی بسیار تاکید شده است. شاید تاکید زیاد صاحب نظران فارسی زبان معاصر بر مفاهیم کالبدی را بتوان نقطه ضعفی در مفهوم سرزندگی شهرهای معاصر ایرانی دانستکلید واژگان: سرزندگی, شهر, فرهنگ ایرانی, امنیت, حس مکان}The concept of vitality has been considered by researchers for many years and several norms have been presented for it. But most of these criteria seem to have taken into account the western concept of vitality. It can be said that the criteria of native vitality have received less attention from domestic researchers in Iran. Therefore, it is necessary to re-read the concept of vitality based on Iranian cultural resources. For this purpose, we have tried to access the concept of this category in the Iranian view by using the concept of the vibrant city based on two examples of written cultural works of Hafiz Divan and Medina Al-Fadhil Ibn Arabi. We have compared and adjusted these views with the opinions of contemporary domestic researchers and then with the views of non-Iranian researchers.What similarities or differences can be found between the background of Iranian culture in terms of the desired dynamism and vibrant city and the views of contemporary Persian or non-Persian language experts in this field? The current study aims to examine the degree of conformity of Iranian experts’ views on the vibrant city with the background of Iranian culture.This study analyzes a set of data with a qualitative approach to content analysis which is based on the study of ancient Iranian cultural texts, library information, documents, and the opinions of Iranian and foreign experts. The research methodology has been compiled to formulate the hypotheses of this study and to extract the concept of vitality in Iranian cities based on its cultural resources. In this article, the selection of contemporary Iranian researchers to reflect their makeup has been done based on the amount of use of the basis of the researcher’s significance in the issue of vitality in the cultural space of the West and also the attention of Persian-speaking audiences to their votes. From the conceptual comparison of contemporary definitions, we find that local experts have so far paid more attention to the micro and physical norms of vitality such as pedestrianism and legibility, nightlife, green spaces, diversity and aesthetics, and the most important principle of vitality for them has been the improvement of environment quality. But foreign thinkers have paid attention to the macro-standards of vitality, such as the dynamism of the regional economy, global attractiveness and tourism, resilience, the dynamism of urban areas, the dynamism of neighborhoods, etc. And for them the improvement of environment quality has been only one of the features of liveliness. Difference in these theories can reflect the culture, needs, and attitudes of people in different cultures. In addition, some of the other criteria provided by foreign thinkers improve the quality of people’s presence in the city. However, some of the main criteria provided by Iranian scientists (such as pedestrianism) simply consider the presence of people as the goal. But criteria such as the people’s continuous and bilateral interaction with the government or healthy economic competition lead to a positive, conscious and effective presence of the people in urban spaces. The city is lively and dynamic due to this presence. On the other hand, after studying Farabi and Hafiz’s attitudes to the vibrant city, it was found out that non-Iranian views on the ideal city overlap with a part of the history of Iranian culture. As an example, one can refer to the concept of sense of place and peace in the city desired by Hafiz and Farabi. These concepts have been highly emphasized in the views of Western urban planners. Perhaps the great emphasis of contemporary Persian-speaking scholars on physical concepts can be considered a weak point in the concept of contemporary vibrant Iranian cities.Keywords: Vitality, City, Iranian Culture, Security, Sense of Place}
-
بازشناسی ریشه های اعتقادی مساله بازیافت در معماری ایرانی اسلامی؛ با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیادفصلنامه نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی، سال نهم شماره 3 (پیاپی 27، پاییز 1398)، صص 167 -175اهداف
مشکلات زیست محیطی متعدد لزوم تغییر رویه کنونی در تولید پسماند و کاهش نخاله های ساختمانی را نشان می دهد. این در حالی است که ظرفیت های بالای راهکارهای مبتنی بر بازیافت می تواند به افزایش بهره وری مصرف و کاهش نرخ تولید پسماند و در دید کلان نیز گامی موثر در راستای تحقق توسعه پایدار منجر شود. متاسفانه بازیافت در معماری امروز مغفول مانده است. هدف مطالعه حاضر، شناخت ریشه ها و بررسی خاستگاه نظری آن در میان ایرانیان و در اندیشه ایرانی- اسلامی است.
شرکت کنندگان و روش ها:
این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش داده بنیاد انجام شده است. روش جمع آوری داده ها، مطالعه میدانی و مصاحبه است.
یافته ها:
تجربه های موفق بازیافت در معماری ایرانی، نشان از ریشه های قوی این مساله در نظام اندیشه ایرانیان داشته است. آموزه های دینی از یک سو و ارزش های فرهنگی از سوی دیگر بازیافت را راهکاری مناسب و اصولی در میراث معماری ایرانی معرفی می کنند. محققین در این مطالعه عواملی چون تکریم و تقدس طبیعت، سفارش به حفظ آن و ایجاد مسئولیت اجتماعی را از جنبه اعتقادی و انس با طبیعت و ساده زیستی و پرهیز از زواید را از جنبه فرهنگی زمینه ساز استفاده از استراتژی های بازیافت در معماری بررسی کردند.
نتیجه گیری:
به نظر می رسد مسیر احیای مساله بازیافت در معماری روز ایران جز با شناخت ریشه ها و بازتعریف جایگاه ارزش بازیافت و بررسی سابقه این موضوع در میراث معماری ایرانی محقق نمی شود. امید است مطالعاتی از این دست کمکی در راستای پیاده سازی بازیافت در معماری آینده ایران باشد.
کلید واژگان: بازیافت, معماری ایرانی, فرهنگ ایرانی, داده بنیاد, نظام اعتقادی, طبیعت}Naqshejahan- Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning, Volume:9 Issue: 3, 2019, PP 167 -175AimsNumerous environmental problems indicate the need to change the current practice in construction waste. However, the high potential of recycling-based solutions can increase the efficiency of energy consumption and reduce waste production rates and provide an effective step towards sustainable development from a macro perspective. Unfortunately, recycling in today's architecture is neglected. The purpose of the present study is to identify the roots and investigate its theoretical origins among Iranians and in Iranian-Islamic thought.
Participants & MethodsThis study is a qualitative study conducted based on the grounded theory approach. The method of data collection is field study and the tool is the interview.
FindingsThe continuity of recycling and its successful records in Iranian architecture show the strong roots of this issue in the Iranian-Islamic beliefs. Religious thoughts on the one hand, and cultural values and norms, on the other hand, represent recycling as a viable and principled strategy in Iranian architectural legacy. In this study, researchers investigated reverence and sanctity of nature, along with the social responsibility for the Muslim individual as the origins of recycling from the religious aspect of beliefs and deep connection with nature, and minimalism in life-style as cultural fundamental factors for utilizing recycling strategies in architecture.
ConclusionIt seems that the way to revive recycling in the modern architecture of Iran cannot be reached unless recognizing the roots and identifying the value of recycling through its history in Iranian architecture. It is hoped that studies of this kind will help to implement recycling in Iran's future architecture.
Keywords: Recycling, Iranian Architecture, Iranian Culture, Beliefs system, Nature, Grounded Theory} -
هیچ هنری نیست که بیشتر از هنر جامه در روح آدمیان موثر باشد (بورکهارت).
فرهنگ ایرانی مجموعه ای از سنن، آیین، مذهب و زبان است که توانسته در میان اقوام به اصولی نسبتا واحد برسد. هویت یا پرسش از کیستی از نگرش های فرهنگی زاده می شود و مهمترین دغدغه بشر است که جایگاه انسان در هستی را نشان می دهد. هویت گاه بالذات و گاه بالعرض است. مساله پوشاک به عنوان یک شان انسانی و از ضروریات زندگی بشر، نمودی از هویت فرهنگی انسان به شمار میرود. بنابر این صورت ظاهری آن، برآمده از رفتار بشری و بالتبع دارای اجزای متغیر و محتوای عمیق و معانی آن، مرتبط با خلق انسانی است که مفهومی والاتر، ثابت یا با تغییرات کمتری را شامل میگردد، چرا که این مفاهیم در بطن انسان و فرهنگ برآمده از آن، ریشه دارند. این نوشتار به هدف بررسی جایگاه لباس به عنوان یکی از نمودهای هویت فرهنگی و بیان مولفه های لباس ایرانی، در پی بازآفرینی لباس ایرانی برمیآید. پرسش اساسی این پژوهش عبارت است از: مولفه های هویتی در لباس ایرانی کدام است؟ و در ذیل آن به راهکارهایی جهت بازآفرینی لباس ایرانی پس از هجمه هایی که مسبب دگرگونسازی لباس شدند، پرداخته میشود. نتایج پژوهش گواه آن است که کارکرد طرح، رنگ، بافت و تزئینات در لباس، علاوه بر جنبه زیباییبخشی، سبب حفظ حرمت بشری و متناسب با تفکر بومی و ملی، همسو با شرایط زمانی و مکانی، همسنخ با ارزشهای تمثیلی در هنرهای سنتی ایرانی میباشد. روش تحقیق در این پژوهش، اسنادی و تحلیل محتوا بوده و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است. در بیان این مطالب، ایده های برخی نظریه پردازان سنت گرا و کتب تاریخی قرن اخیر در باب پوشاک مورد بررسی قرار گرفته است.کلید واژگان: لباس ایرانی, هویت, هویت فرهنگی, فرهنگ ایرانی, شاخصه های پوشاک}There is no art that is more effective than the clothing art in the soul of individuals (Burkhardt).
Iranian culture is a collection of traditions, customs, religions and languages that could reach a relatively a single principle across the nations. The identity or the question of individuality is generated through cultural attitudes and considered as the most important distress of humankind that shows the place of human being in the essence. Identity sometimes is personality based and occasionally transverse. The clothing issue as the human dignity and from the needs of human being is considered as an emergence of cultural identity of humankind. Therefore, its outward face comes out of human behavior and naturally has the changing components and its deep content and meaning is related to human mood that includes the higher, stable or associated with fewer changes in meaning, since these meanings and concepts have their roots in the essence of human being and the culture came out of it. It is endeavored in this research, that in addition to identifying the characteristics of Iranian clothing, the identity components should be described which are appeared in the Iranian covering. In addition, the major reason related to the changes should be expressed that has transformed the Iranian dress during the history course as an assault and finally the techniques should be discussed to recreate the Iranian clothing. In describing such themes, the ideas of some traditional theorists as well as the historical books of recent century have been studied on the subject of clothing and dressing.Keywords: iranian clothing, Identification, cultural identity, Iranian Identity, characteristic clothing} -
فرهنگ محصول تلاش بشر برای خلق و آفرینش است؛ و در طولانی مدت آداب، عقاید و باورهای او را شامل می شود. معماری به عنوان یکی از پدیده های اجتماعی که از فرهنگ نشات میگیرد، همواره بیشترین تاثیر پذیری را از این مقولات داشته است. به نحوی که تغییر در آداب و رسوم و به طور کلی در فرهنگ، اولین نشانه‌های خود را بر روی معماری و شهرسازی آشکار می‌نماید و معماری و شهرسازی نیز همان تاثیرات را با شدت بیشتری بر فرهنگ جامعه القا می‌کند. این که این تحولات معماری، چه تاثیرات مثبت یا منفی را بر روی فرهنگ یا بالعکس گذارده است، در مقاله‌ی زیر مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاصله حاکی از آن است که تعریف و تبیین اصول و مبانی برای معماری ایرانی- اسلامی در جامعه امروزی، خصوصا با توجه به مساله جهانی شدن امری ضروری میباشد.
کلید واژگان: فرهنگ ایرانی, دوره های تاریخی, ابنیه ایران, معماری تاریخی, تاثیرگذاری فرهنگی}Culture is a result of human effort for creation and creativity; and including his customs, beliefs and opinions in a long time. Architecture ,as a social phenomenon that comes from culture, always has been affected by it, and changing in the cultures and customs has directly affect on architecture and urban designing. Mutually, this architecture and urban designing is effective on culture. this paper, review how this influences, and positive and negative results. Researching method is descriptive and analytical. The result of this research explains; Formulation of principles, of Islamic and Iranian architecture in today’s world and in modernization process is necessary.
Keywords: Culture of Iran, Historical periods, Iran's building, Historical architecture, Cultural influence} -
در این جستار سعی شده است تا مفهوم «هنر» در اندیشه ایرانی بر اساس متن «مینوی خرد» مورد پژوهش قرار گیرد. از آنجا که برای پژوهش درباره چنین موضوعی، راه های گوناگونی وجود دارد، نخست ضرورت و شیوه به کار گرفته شده در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. در قسمت بعدی سعی شده است، رابطه «هنر» و «اخلاق» در رساله «مینوی خرد» در پرتو فرهنگ ایرانی مورد بررسی قرار گیرد. در قسمت دوم، بر اساس نتایج به دست آمده در بخش نخست به مقایسه این نتایج و دیدگاه افلاطون در زمینه رابطه میان هنر و اخلاق پرداخته شده است. در این بخش نشان داده ایم که در هر دو دیدگاه، هنر و اخلاق همواره با یکدیگر همراه هستند و رابطه تنگاتنگی دارند. با این تفاوت که در نزد افلاطون هنرمند از جایگاه رفیع خود در فرهنگ یونانی به زیر کشیده می شود اما در رساله «مینوی خرد» و بر اساس آموزه های ایرانی هنرمند دارای ارج باقی می ماند.
کلید واژگان: فرهنگ ایرانی, هنر, اخلاق, رساله مینوی خرد, افلاطون}On the Relation between Art and Ethics in " Minu ye xrad" Essay and its Comparison with Plato's viewIn this paper, we try to research into concept of “Art” in Iranian culture based on “Minu ye xrad” essay. For this goal, first we explain the nessecity of this inquiry and then by indicating its method we describe the relation between art and ethics in “Minu ye xrad” essay. In second part of this study, we compare the result of the first part with Plato’s point of view. We show briefly that “Art” and “Ethics” are associated in “Minu ye xrad” essay and Plato’s view and this is by reason of special ontological view. A difference between “Minu ye xrad” essay and Plato’s point of view is the consideration of Artist’s position. In “Minu ye xrad” essay artist has an intermediate position, but in Plato’s point of view artist’s position is declined considerably.Keywords: Iranian culture, art, ethics, “Minu ye xrad” essay, Plato} -
در این تحقیق با فرض اینکه خانه بیانی از فرهنگ است، سعی در شناخت خانه ای قاجاری در تبریز و چگونگی ارتباط آن با بستر فرهنگی شده است. بدین منظور، از دیدگاه ایمس رپوپورت در تدوین چارچوب نظری این تحقیق بهره گرفته شده است. استفاده از دیدگاه وی علاوه بر این که به شناخت خانه سلماسی و مختصات آن کمک می کند، به ارائه روشی می انجامد که می توان از آن برای فهم و خوانش مصادیق معماری ایران، از جمله خانه ها سود جست. زیرا، رپوپورت برای تبیین ارتباط میان محیط مصنوع و فرهنگ، تعاریف و راهکارهایی براساس مطالعات محیطی رفتاری ارائه داده است. در بررسی خانه راهکار سه مرحله ای پیشنهادی رپوپورت، تفکیک، تحلیل و تعمیم، به کار گرفته شده است: نخست، دو مفهوم فرهنگ و محیط مصنوع به متغیرها و اجزایی متناسب با موضوع تفکیک شد؛ سپس پیوند و ارتباط میان اجزا، در کل و جزء، تحلیل و بررسی گردید؛ و در گام نهایی با تجمیع و ترکیب دوباره اجزا و تبیین پیوند میان آنها سعی شد تعمیمی حاصل شود که طی آن فهمی مناسب از پیوندهای اساسی خانه و بستر فرهنگی آن به دست آید. برای انجام پژوهش موردی حاضر، که حاوی نظریه مبنا است، راهبردی ترکیبی برای تبیین و گردآوری اطلاعات مورد نیاز بکارگرفته شده است: مطالعات مقدماتی برای آشنایی با بستر زمانی و مکانی مصداق؛ مصاحبه عمیق با ساکنان قدیمی خانه سلماسی برای آشنایی با زندگی و کیفیت رفتار در خانه؛ و مشاهده و بررسی صورت کالبدی خانه. یافته های تحقیق شامل چگونگی تطبیق صورت کالبدی خانه سلماسی با خواست ها، نیازها و در کل با ویژگی های فرهنگی اهالی آن است. در پایان، باتوجه به تجربه حاصل از تحقیق، به محدودیت ها و احتیاط هایی اشاره می شود که بایستی در مطالعه مصادیق مشابه درنظر گرفته شود.
کلید واژگان: ایمس رپوپورت, مطالعات محیطی, رفتاری, خانه قاجاری, تبریز, فرهنگ ایرانی}This research attempts to study the Salmasi House –a house built in the Qajar period and its relation to the cultural context by assuming the house as a cultural expression. To this end، the theoretical framework of this research is based on Amos Rapoport’s environement behavior theories to develop a methodology for study of Persian Architecture. His three phase analytical method of dismantling، analysis and synthesizing is employed: first the notions of culture and environment are dismantled; then their relationships are analyzed; and finally، a synthesis of these elements leads to a generalized theory for a better understanding of the linkages between the house and its context. Three methods were used for data collection: preliminary studies on temporal and locational context of the house، interviews with older inhabitants of the house، and a formal study of the house. The findings of the research demonstrate how the physical form of the house adapts to the needs and cultural characteristics of its inhabitants. At last according to experience of doing this research، some restrictions and cautions recommended to be considered in study of precedent houses.Keywords: Amos Rapoport, environment, behavior studies, Qajarid houses, Tabriz, Persian culture} -
انسان و ارتباط او با محیط اطرافش و سایر انسانها همواره ذهن طراحان را به خود مشغول داشته است، اما به عنوان دانش «علوم محیطی و رفتاری» قدمتی بیش از چند دهه ندارد. تا به امروز نظریه ها و بحثهای متنوعی از مولفه های مهم و تاثیرگذار بر انسان و ارتباطش با اجتماع مطرح شده است. «خلوت» و «محرمیت» دو مفهوم اساسی در این حوزه محسوب می شوند. اخیرادر بسیاری از پژوهش های انجام گرفته می بینیم که به هنگام ترجمه از زبان انگلیسی به فارسی، واژه «محرمیت» به عنوان معادلی برای واژه “privacy” و در کنار واژه «خلوت» به کار میرود. در حالیکه در فرهنگ شرقی به خصوص فرهنگ ایرانی اسلامی، این دو مفهوم در عین داشتن حوزه هایی همپوشان،با یکدیگر تفاوتهای مشخصی دارند. محرمیت علیرغم نادیده گرفته شدن، پیوندی بسیار ریشه ای و عمیق با فرهنگ، شخصیت و معماری ایرانیان دارد. نگرانی ناشی از یکی انگاشتن این دو مفهوم و کمرنگ شدن تدریجی مفهوم محرمیت در معماری معاصر ایران، ما را بر آن داشت تا در این پژوهش به تبیین مفهوم هر یک از این واژه ها پرداخته و با روشن کردن مرزها و اشتراکاتشان به طراحان و معماران ایرانی هشدار دهیم که دچار اشتباه در مفهوم این دو واژه نشده و محرمیت را به سادگی فراموش نکنند. برای این منظور ابتدابه روش مطالعه ی کتابخانه ای، به واژهشناسی این لغات و سپس با مرور ادبیات موضوع، متون تاریخی و بررسی افکار و نظریه های موجود، به شکافتن هرچه بیشتر این دو مفهوم پرداختیم. سپس به روش مطالعه ی تطبیقی شباهتها و تفاوتهای این دو مفهوم را در تعدادی از مصادیق معماری بررسی کرده و در نهایت با نشان دادن تفاوت های ماهوی و بنیادین این دو مفهوم در معنا و کاربرد، به فعالان معماری و شهرسازی ایران نشان خواهیم داد که آن ویژگی ای که در معماری امروز ایران پررنگ تر از همیشه دیده می شود مفهوم خلوت است، نه محرمیت. استفاده از مفهوم بیگانه ی خلوت، در پی بی توجهی به اصول معماری ایرانی اسلامی در حال خدشه دار کردن و از بین بردن یکی از ویژگی های اصالت بخش معماری ما، «محرمیت»، است.
کلید واژگان: محرمیت, خلوت, فرهنگ ایرانی, اسلامی, معماری و شهرسازی وجوه اشتراک و افتراق}Human and his relation with his surrounding environment and other humans has always been the preoccupations of designers. However، as the knowledge of environmental and behavioral sciences، it does not have a history more than some decades. Up to the present day، various theories and discussions have been put forth on the important and effective components on human and his communication with the society. “Privacy” and “Secrecy” are considered two basic concepts in this area. Recently، in many researches conducted، it is observed that in translating from English into Persian، the term” Mahramiyat” is used as an equivalence for privacy and used beside the word “Khalvat”، whereas in the eastern culture، in particular، Islamic –Iranian culture، these two concepts have specific differences at the same time that they might overlap in some areas. Secrecy، despite being ignored has a deep root in Iranian culture، character and architecture. Being concerned about the act of considering these two concepts as the same concept and gradual diminish of the concept of secrecy in the Iranian contemporary architecture، made us elaborate the concept of each of these words. Clarifying the borders، and their similarities، we will be able to alert the Iranian designers and architects not to confuse these two words together and forget ‘secrecy’ simply. For this purpose، first، through library study، we will study these words morphologically and then reviewing the literature of the subject، the historical texts and reviewing the existing theories and views، we will cultivate these two concepts closely. Afterwards، through a comparative study، we will review the similarities and differences of these two concepts in some of the architectural examples. Finally، showing the inherent and basic differences of these two concepts in meaning and application، we will show to the Iranian activists in the area of architecture and urban development that the feature which is more colorfully seen in today’s Iranian architecture is the concept of privacy and not that of the secrecy. Using the strange concept of privacy and the lack of paying attention to the principles of Islamic-Iranian architecture is going to alter and demolish one of the original feature of our architecture، i. e secrecy.Keywords: Privacy, Secrecy, Islamic, Iranian Culture, Architecture, Urban Development, Similar, Different Features} -
از گذشته های بسیار دور «خانه» برای انسان چیزی بیش از سرپناه بوده و جنبه های معنوی در همه مراحل ساخت«خانه» تا استقرار در آن و استفاده از آن به طور کامل پیدا است. اما در عصر کنونی غفلت از نیازهای کیفی و روانی استفاده کنندگان و توجه اقتصادی به تنهایی و تاکید بر ویژگی های سرپناهی در امر خانه سازی، باعث کمرنگ شدن نقش خانه در هویت بخشی به انسان شده است، تاآنجاکه یکی از موضوع های بیاهمیت در بیشتر برنامه ها و طرحهای مرتبط با مسکن، مباحث کیفی و بویژه تاثیر ارزش های فرهنگی در ساخت و بهره برداری از آن است که منجر به بی هویتی معماری میشود. برای چیره شدن بر این بیهویتی باید چارهای اندیشید. از نظر نویسندگان این پژوهش بهره گیری از تجربه های ارزنده نیاکان در امر خانه سازی های باهویت- که امروز «خانه ایرانی»اش میخوانیم – میتواند در کاهش این ضایعه کمک کند. این تحقیق از گونه پژوهش موردی با شیوه تحقیق ترکیبی شامل روش های توصیفی، تحلیلی و در نهایت استدلال منطقی است. به این ترتیب، در این پژوهش با استفاده از مشاهده و برداشت میدانی، مطالعات کتابخانهای و نیز جمع آوری اطلاعات از راه مصاحبه با تعدادی از ساکنان خانه های سنتی شیراز، به بررسی مفاهیم ارزشمند درخانه های سنتی ایران زمین، با تاکید بر شیوه زندگی در این خانه ها پرداخته می شود و در این مسیر، پس از مروری بر معانی خانه، کوشش می شود تا «خانه ایرانی» در تعامل با «زندگی ایرانی» تعریف گردد. بنابراین برای تعریف «زندگی» شاخصهایی مثل خانواده، آداب، و روش زندگی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد و اطلاعاتی که در همین راستا از راه پرسشنامه ها به دست آمده، فهرست میشود. یافته های پژوهش، نشان از توجه معمار به حضور عواملی در خانه دارد که باعث غنا بخشیدن به «زندگی» جاری در فضاهای خانه و سرزندگی آنهاست. در حقیقت در خانه های گذشته، توجهی همزمان و نسبتی صحیح میان شکل ساختمان و «شیوه زندگی» انسان برقرار بوده است. در این راستا، ارتباط «زندگی» با چند عنصر برجسته موجود در «خانه ایرانی»، مانند طبیعت، زندگی جمعی، انعطاف پذیری فضاها، همسایه، میهمان، زیبایی، احساس تعلق و... از نکاتی است که در این زمینه مورد بحث قرار میگیرد و به این ترتیب منظری از خانه ایرانی به دست داده میشود.
کلید واژگان: خانه سنتی, خانه شیرازی, خانه ایرانی, فرهنگ ایرانی, شیوه زندگی ایرانی, زندگی ایرانی}From long ago، “house” was something more than just a shelter and the spiritual aspects could be seen in every step، from construction to the usage. But nowadays، ignoring the quality as well as spiritual requirements of the inhabitants while considering the economical and functional factors، result in reducing the role of houses in devoting the identification to the human beings، to the extent which one of the regardless issues in programming and designing process of the houses appear to be the cultural values. From the authors’ point of view، making use of our ancestors’ experiences in designing the identified houses، today known as “Iranian houses”، seems to be helpful in overcoming the current situation. The paper is a case study research with a combinational method that has the descriptive، analytical and logical reasoning research methods. Therefore، in this article، the authors tried to investigate the valuable concepts of traditional Iranian houses، relied on the particular lifestyle by the means of direct observation، field study، documents review and interviewing with some of the traditional houses inhabitants. Thus، for identification of “life”، indicators such as family and lifestyle are discussed and the data resulting from the questionnaires is listed. The results show that there was correct relation between the building and the inhabitants’ “life style” in traditional houses. In this way، the association between “the life” and some of the important factors found in the Iranian houses، including nature، group living، space flexibility، neighbors، beauty etc. are explained to achieve a comprehensive viewpoint of Iranian houses.Keywords: Traditional houses, Shiraz houses, Iranian houses, Iranian lifestyle, Iranian living} -
آب از دیرباز مهمترین عامل عمران و توسعه در جهان بوده است. توجه به وضعیت خاص منابع آب و توزیع ناهمگون بارندگی، خشکسالی های پی در پی، رعایت نشدن اصول مربوط به نگهداری و حفاظت منابع آب، در طول تاریخ ذهن خلاق بشر را به خود مشغول داشته، تا به شیوه های گوناگون در جستجوی کشف را هحل های بدیع و خلاقانه برای رفع این مساله بوده و به فکر استفاده بهینه از فنون بهره برداری از آب های زیرزمینی و ترویج آموزش بیشتر در این زمینه باشد. استخراج آب های زیرزمینی به صورت قنات، به عنوان یکی از پدیده های شگفت انگیز دست ساخته انسان، توجه بسیاری از مورخان و پژوهشگران را نیز به خود جلب نموده و این سامانه های پایدار طبیعی و سازگار با محیط زیست، امروزه مورد توجه کشورهای پیشرفته دنیا نیز قرار گرفته، و حتی یکی از موضوعات جذاب علمی و آموزشی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی می باشد. قنات، میراث ماندگار پنهان درون خاک و یکی از گنجینه های علمی و فرهنگی ایرانیان محسوب می شود. در واقع، قنات ها از مهم ترین بناهای زادبومی ایران و ماحصل فرهنگ و هنر ایرانی، طی نسل ها به وجود آمده اند. پرداختن به موضوع قنات از دیدگاه صنعت گردشگری و پرداختن به امر آموزش، و همچنین برگزاری کارگاه های آموزشی در این زمینه نیز، علاوه بر آشکار نمودن گوشه های مبهم روند فنآوری بومی در این سرزمین، خود می تواند بهانه ای برای پیشبرد توسع ه علمی، فرهنگی و اقتصادی در ایران به حساب آید. این مقاله، ضمن مطالعه و بررسی فنآوری پایدار قنات در فرهنگ ایرانی و تاثیر آن بر محیط زیست و منظر طبیعی، به امر ضرورت ترویج آموزش در این زمینه، چه از جنبه های فنی- زیست محیطی و چه از نظر دیدگاه تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن م یپردازد، و با هدف بسط دانش و فنآوری قنات و نگرشی نو بر آن و با گسترش فرهنگ گردشگری، چگونگی حفظ، احیاء و بهره برداری پایدار از این دستآورد عظیم بشری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
کلید واژگان: فنآوری بومی, قنات, آب, منظر طبیعی, ترویج آموزش, فرهنگ ایرانی, تمدن کاریزی, صنعت گردشگری}From long ago, water has been the most important element of development and reclamation in the world. The specific situation of water resources, heterogeneous rainfall distribution, frequent droughts and disregard to the principles related to the maintenance and protection of water resources have attracted the human’s creative mind toward themselves throughout the history. Therefore, various methods have been followed in order to discover creative and original solutions for this problem. Moreover, optimum applications of techniques for utilizing underground waters and more promotion of the related training have been considered. Excavating underground waters using Qanat, as an amazing hand-made phenomenon, has been interesting for many historians and researchers. Today, these natural, eco-friendly and stable systems are among the exciting educational and scientific topics in the advanced countries’ research centers and universities. Qanat is the persistent and hidden-in-the-soil heritage and one of the cultural and scientific Iranian treasures. In fact, Qanat is one of the most important native-born buildings in Iran which has been developed as the result of Iranian art and culture through the generations. Studying Qanats from tourism point of view, paying attention to the issue of education and holding training workshops can not only clarify a number of vague points of the native technology trend in this land but also advance economic, cultural and scientific developments in Iran. In this paper Qanat’s stable technology is studied in Iranian culture and its influence on the ecosystem and natural landscape is investigated. Furthermore, the issue of training promotion is considered to be essential whether from technical ecosystem aspects or from historical, cultural, economic and social viewpoints. Permanent utilization, revival and maintenance of Qanats as the human’s greatest achievement are analyzed aiming at expanding the related knowledge and technology, developing a new attitude toward it and advancing tourism.Keywords: Native technology, Qanat, Water, Natural Landscape, Training Promotion, Iranian Culture, Gully Civilization, Tourism Industry} -
چکیده: در تبیین ویژگی های آثار یک تمدن یا جامعه، توجه به معیارهای برآمده از جهان بینی و فرهنگ آن تمدن یا جامعه یکی از موضوعات لازم الرعایه و در عین حال مغفول است. این غفلت سبب می شود که تحولات و برنامه ریزی ها و طراحی هایی که برای این آثار انجام می شوند نیز (بدون توجه به معیارهای بومی) و با معیارهای بیگانه انجام شود. در نتیجه حاصل کار آثاری بیگانه خواهد بود. مقاله حاضر بر آن است تا به برخی موضوعات مرتبط با میادین ایرانی و دگرگونی مفهوم میدان یا به عبارتی به مقایسه مفهوم میدان های تاریخی و میادین معاصر بپردازد. در این روند پس از مقدمه ای که به برخی کلیات مرتبط با موضوع اشاره خواهد کرد، مباحث اصلی تحت عناوین زیر مورد بررسی قرار خواهند گرفت. مفهوم میدان و سیر تغییر آن در فرهنگ ایرانی، سیر تغییر عملکرد(های) اصلی میادین، عناصر اصلی میدان، عناصر طبیعی در میدان ها، عوامل مؤثر بر دگرگونی میدان ها، ویژگی های وضعیت حاضر، اقدامات اخیر در بازسازی و احیای میادین تاریخی، عملکردهای اجتماعی میادین شهری و نتیجه گیری.
کلید واژگان: میدان, فضای شهری, شهر, فرهنگ ایرانی} -
بررسی نمادهای نور و فرشته ی راهنما یا پیر فرزانه / در فرهنگ ایران و نگارگری دو دوره ی تیموری و صفوینگارگری ایرانی حامل نمادها و نشانه ها و عناصر رمزی فراوانی می باشد. اما این رمزها و نمادها حائز پیشینه ای به وسعت تاریخ در فرهنگ ایرانی است. فرهنگ ایرانی برخاسته از اسطوره ها، دین، ادبیات و آیین های باستانی است که نشانه های تاریخی آن از دوران کوچ آریایی ها و ظهور دین زرتشت در این سرزمین آغاز می گردد. این اسطوره ها و روایات دینی زرتشتی در آثار و منابعی چون«اوستا»، «بندهش» و غیره قابل شناسایی است. در دوره اسلامی، امتداد فرهنگ باستانی ایران در آثار عرفا و شعرا و حکمایی چون: سهروردی، نظامی و مولوی به چشم می خورد، همچنین آیات و روایات قرآنی بر فرهنگ عرفانی اسلامی ایران تاثیر گذشته اند...
کلید واژگان: نگارگری ایرانی, فرهنگ ایرانی, دوره ی تیموری, دوره ی صفوی, نماد نور, نماد فرشته}
- نتایج بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند.
- کلیدواژه مورد نظر شما تنها در فیلد کلیدواژگان مقالات جستجو شده‌است. به منظور حذف نتایج غیر مرتبط، جستجو تنها در مقالات مجلاتی انجام شده که با مجله ماخذ هم موضوع هستند.
- در صورتی که می‌خواهید جستجو را در همه موضوعات و با شرایط دیگر تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مجلات مراجعه کنید.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.