جستجوی مقالات مرتبط با کلیدواژه « فضای سایبر » در نشریات گروه « فناوری اطلاعات و ارتباطات »

رشد و توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، سبب شکل گیری پدیده ای به نام «فضای سایبری» شده است. فضای سایبری، به معنای هرگونه محیط الکترونیکی است که ارتباطات و انتقال اطلاعات در آن روی می دهد. امروزه فضای سایبری، صرف نظر از مزایای زیادی که برای کاربران در امر بازیابی اطلاعات دارد، از جمله: سرعت، سهولت و دقت، آسیب های بسیاری را نیز مانند: کم رنگ شدن ارزش های مترقی، جعل هویت و کلاهبرداری، رواج سطحی نگری فکری، مزاحمت ها و جرایم سایبری، برای کاربران به همراه داشته و لزوم بررسی اخلاق به مفهوم بایدها و نبایدها و پایبندی به آن در فضای سایبری جهت فعالیت در این فضا با آرامش و به دور از آسیب های متعدد را ضروری ساخته است. اخلاق اطلاعات اسلامی، به معنای تولید، ذخیره، اشاعه و بازیابی اطلاعات با توجه به آموزه های اسلام و قرآن و با رویکرد اسلامی است.
اصول اخلاقی خواجه نصیرالدین طوسی، به عنوان شاخص ترین فیلسوف فضیلت گرای ایرانی در توسعه رویکردهای فضیلت گرا به اخلاق فضای سایبر که به جای هدایت کردار به هدایت فضایل روحی انسان تاکید می کند، می تواند نگاه تازه ای برای تدوین خط مشی های اخلاقی در فضای سایبر باشد. اصول اخلاقی مورد توجه خواجه نصیرالدین طوسی، مانند: صداقت، حسادت، عدالت، عفت، صبر و شفقت، قابل تطبیق با فضای سایبری بوده و می توان با استناد به آن موارد، الزاماتی را برای فضای سایبری مد نظر قرار داد.
پژوهش حاضر، به روش مروری کتابخانه ای، درصدد تطبیق این اصول با فضای سایبری است. بر اساس بررسی انجام شده، مشخص گردید که اخلاق، نه تنها در محیط فیزیکی و واقعی، بلکه در فضای سایبری و مجازی نیز به جهت آثار و پیامدهای زیانبار آن، باید مورد توجه قرار گیرد. در همین راستا، بایسته است که تلاش های بیشتری، چه در جامعه حقیقی و چه در جامعه سایبری و مجازی، به منظور نهادینه کردن اصول اسلامی در حیطه تولید، نشر و استفاده از اطلاعات صورت گیرد.

با ظهور اینترنت و فناوری ‏های وابسته، بیشتر جنبه‏ های زندگی بشر تحت تاثیر این پدیده نوظهور قرار گرفته است. از امکانات جدید می‏توان به صورت مثبت و سازنده در جهت تسهیل زندگی بهره برد و برای استفاده درست از آن برنامه ‏ریزی کرد. یکی از جنبه‌های متاثر از اینترنت، بحث دینداری افراد می‏باشد که در محیط اینترنت باید برای تبلیغ و حفظ آن برنامه‌ریزی و اهتمام ورزید. در این مقاله ضمن معرفی امکانات مختلف موجود در اینترنت، پیشنهاداتی نیز در جهت استفاده موثر از آنها در خدمت دین ارایه شده است.

هویت مجازی، یکی از موضوعات اخلاق فناوری اطلاعات است. در فضای سایبر یک هویت جدید، علاوه بر هویت فیزیکی وجود دارد که بعضی ها به اشتباه این هویت جدید، یعنی هویت دیجیتالی را مترادف هویت مجازی می دانند؛ در حالی که این هویت می تواند به صورت مجازی یا حقیقی شکل بگیرد. می توان مشخصات هویت حقیقی را بروز داد یا از خود شخصی دیگر، غیر از آنچه در واقعیت بوده، ارائه داد. هویت مجازی و حریم خصوصی ارتباط نزدیک با هم دارند و بعضی دانشمندان معتقدند هویت مجازی جزئی از حریم خصوصی است. در اجتماع مدرن امروز هویت مجازی به صورت عمدی یا غیرعمدی و خود به خود ظاهر می شود. در این مقاله سعی شده به مفهوم شناسی هویت مجازی پرداخته شود و تفاوت آن با سایر واژه های نزدیک مثل گمنامی و ناشناختگی مشخص گردد.

انسان عصر حاضر، افزون بر دنیای فیزیکی، که از زمان خلقت خود با آن مانوس بوده و با شرایط و مقتضیات آن خو گرفته، به دنیای جدیدی به نام فضای سایبر پا گذاشته که از ویژگی های متمایزی برخوردار است. این فضا توانمندی هایی برای پیشبرد بهینه امور در اختیار دارد که بشر را ناگزیر از به کارگیری بدون تبعیض و فراگیر آن در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی، بهداشت و درمان و حتی نظامی کرده است. انعطاف پذیری و سادگی بی نظیر در کاربری، حتی موانع سنی و میزان دانش و مهارت را نیز برداشته است. بی تردید، این وضعیت بیم و امیدهایی را بر می انگیزد. اما آن چه مسلم است این که بهره برداری صحیح و سودمند از این فضا مستلزم رعایت هنجارهایی است که تخطی از آنها میتواند باعث آسیب هایی شود و برخی از آن ها حتی مستوجب جرم انگاری و مجازات گردند. با این حال، چنان چه به کاربران، که مانند کودکی نوپا در این دریای بیکران رها هستند، آموزش های صحیحی داده نشود، هرگونه مقابله با هنجار شکنی های سایبری در جهت برقراری موازین اخلاقی سایبری، می تواند با ایرادات جدی حقوقی و اخلاقی مواجه گردد. این نوشتار بر آن است با بررسی راهکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم سایبری، به عنوان شاخه های از پیشگیری از وقوع هنجارشکنی های مجرمانه سایبری، میزان کارایی آن را در نهادینه سازی هنجارهای اخلاقی سایبری مورد بررسی قرار دهد.

اینترنت و فضای سایبر - گذشته از فواید آن - همراه با مخاطرات و آسیب‌هایی است که  فرد، جامعه و حکومت را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ آسیب‌هایی  که دولت‌ها و صاحب‌نظران عرصه اطلاعات را به چاره‌اندیشی وامی‌دارد. آسیب‌های روانی آن، سلامت روانی افراد جامعه را به خطر انداخته، آسیب دیدگان را فسرده و فرسوده می‌کند. آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی، جامعه را در مسیر فروپاشی و تزلزل قرار داده، علایق ملی و روابط اجتماعی را به‌ویژه در میان خانواده‌ها مختل می‌کند. آسیب‌های سیاسی آن نیز حاکمیت واقتدار دولت‌ها را با تنش مواجه می‌کند. از این‌رو، پرداختن به آسیب‌های پدیده نوینی چون اینترنت و فضای سایبر، از لوازم مهم دور ماندن از خطرات و صدمات آن است.