تعیین توارث و اثرات ژن برای عملکرد و اجزای آن در نخود

پنج رقم نخود تیپ کابلی ایرانی و خارجی در سال 1386 به صورت طرح دی الل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شد و در سال 1387 والدین و نتاج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی کشت گردیدند و 7 صفت کمی در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس تجزیه واریانس دی الل، برای صفات ارتفاع بوته، ارتفاع پائین ترین غلاف از سطح زمین و تعداد شاخه اولیه فقط اثرات افزایشی ژن ها معنی دار گردید. برای صفات وزن صد دانه، شاخص برداشت، عملکرد و تعداد دانه در بوته هر دوی اثرت ژنتیکی افزایشی و غیر افزایشی معنی دار گردید. میانگین درجه غالبیت برای صفات ارتفاع بوته، ارتفاع پائین ترین غلاف و شاخص برداشت کمتر از یک، برای تعداد شاخه اولیه مساوی یک و برای دیگر صفات بزرگتر از یک شد. بیشترین میزان توارث پذیری خصوصی را به ترتیب شاخص برداشت (67/0)، وزن صد دانه (56/0)، ارتفاع پائین ترین غلاف (47/0) و ارتفاع بوته (42/0) داشتند. لذا پیشرفت ژنتیکی برای این صفات امکان پذیر خواهد بود. جهت غالبیت در مورد تمام صفات بجز ارتفاع بوته و ارتفاع پائین ترین غلاف منفی بود. بنابراین ژن های افزاینده ی این صفات غالب هستند.