تجزیه و تحلیل مکانی و فرم نبکاها به منظور بررسی فرسایش بادی و حفاظت خاک (مطالعه موردی: میانکاله در جنوب شرقی خزر)

برای مطالعه و ارزیابی نوع و میزان فرسایش بادی در هر منطقه علاوه بر فرمول های تجربی و اندازه گیری های صحرایی، بررسی نبکاها از روش های علمی، مناسب و نسبتا کم هزینه به شمارمی آید. با توجه به گسترش و پراکندگی قابل توجه نبکاها در سیستم سدی ساحلی میانکاله در جنوب شرقی دریای خزر برای اندازه گیری و رصد عملکرد نبکاها، تعداد 31 عدد نبکا در چهار ناحیه جغرافیایی از شرق به غرب مورد بررسی قرار گرفت. برای هر نبکا پارامترهای مورفومتری مورد نیاز از قبیل طول محورهای بلند وکوتاه و نیزارتفاع نبکاها مورد اندازه گیری قرار گرفت. همچنین تمرکز نبکاها در واحد سطح (100 متر مربع)، درصد استقرار و پایداری نبکاها و پوشش گیاهی غالب منطقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان می دهدبه دلیل اینکه نبکاهای موجود در ناحیه3 از نظر ارتفاعی در مقایسه با سایر مناطق مرتفع تربوده و پایداری و استقرار نبکاهای این منطقه کمتر از 50 درصد می باشد. می توان نتیجه گرفت میزان فرسایش بادی در این ناحیه در مقایسه با سایر مناطق بیشتر و به عنوان یک منطقه حساس به فرسایش بادی برای طرح های اجرایی در اولویت میباشد. از سوی دیگر پارامترهای بافتی در رسوبات ماسه ای نبکاها از قبیل میانگین، جورشدگی، کج شدگی و کشیدگی رسوبات مشخص شد. نتایج حاصل نشان می دهد پارامترهای بافتی در نواحی چهارگانه اختلاف قابل توجهی با یکدیگر نداشته و از نظر بافتی رسوبات تشکیل دهنده نبکاها در محدوده میانگین اندازه ماسه متوسط تا ریز، جورشدگی بسیارخوب، کج شدگی مثبت و گروه رسوبات کشیده از نظر کشیدگی طبقه بندی میشوند. فرم و گسترش مکانی نبکاها الگوی فرسایش بادی در منطقه و راه کارهای مناسب برای حفاظت خاک را نشان می دهد.