بررسی میزان آلودگی میکروبی داروهای ساختنی نیمه جامد در داروخانه های شهر کرمان در سال 1378

هر فرآورده دارویی که در محیط داروخانه، بیمارستان و یا کارخانه ساخته شده باشد، ممکن است با میکروب هایی آلوده گردد. این آلودگی می تواند از مواد اولیه منشا گرفته باشد یا در حین ساخت وارد فرآورده شود. بنابراین مشخصه هایی با دقت و اهمیت متفاوت بر اساس خطر ناشی از استفاده از فرآورده های دارویی استریل و غیر استریل و مواد خام مورد مصرف تدوین شده است. در مورد فرمولاسیون های غیر استریل موضعی و خوراکی و اجزای تشکیل دهنده آنها استانداردهای اجباری مشخص مانند آنچه در مورد استریلیتی مطرح می باشد وجود ندارد، بلکه در این قبیل موارد میزان عاری بودن از میکروب هایی که موجب تجزیه مواد شده و یا منجر به ایجاد عفونت ناشی از مصرف دارو می شوند مورد ارزیابی قرار می گیرند، که متاسفانه در کشورهای مختلف دارای استانداردهای یکسانی نمی باشد. در بررسی حاضر وضعیت آلودگی میکروبی 5 نوع فرآورده نیمه جامد مختلف (از هر کدام 10 نمونه و جمعا 50 نمونه) به طور عادی با ارائه نسخه از 10 داروخانه شهر کرمان به صورت تصادفی جمع آوری و به روش فارماکوپه امریکا مورد ارزیابی قرار گرفت. 48 نمونه (96%) از خود آلودگی میکروبی نشان دادند که در 86% از آنها آلودگی بیشتر از 100 باکتری در هر گرم بود. 24 نمونه (46% نمونه ها) به باسیل های گرم مثبت، 10 نمونه (20%) به استافیلوکوک آرئوس، 9 نمونه (18%) به اشریشیاکلی، 5 نمونه (10%) به سودوموناس آیروژینوزا، 7 نمونه (14%) به استافیلوکوک های کوآگولاز منفی و 7 فرآورده (14%) به دیگر کوکسی های گرم مثبت آلوده بودند. لازم به ذکر است که برخی از نمونه ها بیش از یک نوع آلودگی میکروبی داشتند. هر چند در این پژوهش منبع آلودگی مشخص نگردید، اما به نظر می رسد که اغلب آلودگی ها در طول نگهداری مواد اولیه در داروخانه پس از باز نمودن ظروف و یا در حین تهیه فرآورده پدیدار می شوند. از این رو توصیه می شود که داروخانه ها هنگام تهیه فرآورده های ساختنی دقت بیشتری در رعایت اصول بهداشتی به منظور کاهش آلودگی مبذول دارند.