ارزیابی تاثیرات تنش گرمایی در کشت ذرت (مطالعه موردی استان قزوین)

تنش گرمایی در گیاهان عبارت است از افزایش دما به بالاتر از سطح آستانه برای یک دوره زمانی که موجب خسارت تغییر ناپذیر (پایدار) در رشد و نمو گیاهان شود. در دماهای خیلی بالا همراه با آسیب شدید سلولی و مرگ سلول ها ممکن است در چند دقیقه اتفاق بیافتد که دلیل آن، به هم ریختن ساختارهای سلولی است. خسارت مستقیم براثر تنش گرما شامل به هم ریختن ساختار پروتئین ها و افزایش سیالیت غشاهای سلولی و خسارت غیر مستقیم می باشد. نتیجه این اختلال ها، وارد شدن خساراتی به گیاه از جمله ممانعت از رشد آن می باشد. پژوهش حاضر، به زمان وقوع امواج گرمایی یا پدیده های حدی اقلیمی استان قزوین طی دوره آماری 25 ساله (1982 2007) پرداخته و تاثیرات تنش های گرمایی بر رشد و نمو گیاه ذرت را مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج نشان داد، در ماه های خرداد، تیر و مرداد طی سال های 19852000 و 2001 بیش ترین امواج گرمایی را دارد بنحوی که در تیر ماه طی سال های 1983198519872003 و 2006 مشاهدات بیشتر و بالاخره در ماه مرداد نیز طی سال های 19831997 و 2005 به وقوع پیوسته است تحلیل روزانه آن در ماه خرداد تنها 10روز در تیر ماه 63 روز و در مرداد ماه 50 روز از آن دما به بالای 38 درجه رسیده و در گیاه ذرت تنش ایجاد می شود؛ در بین این سه ماه، بیش ترین تنش نیز مربوط به ماه تیر بوده که باعث کاهش کیفیت محصول و یا از بین رفتن گیاه شده است. وقتی امواج گرمایی افزایش یابد و از آستانه تحمل گیاه بالاتر رود، برروی محصولات تاثیر منفی گذاشته و در نتیجه باعث کاهش میزان تولید و یا در مواردی باعث از بین رفتن محصولات می شود.