بررسی اثر مقادیر مختلف بهره برداری بر تولید علوفه و شادابی گونه Festuca ovina

بهره برداری مناسب و مجاز از مرتع موجب پایداری پوشش گیاهی، جلوگیری از تخریب و بهبود وضعیت آن می شود. با دانستن حد بهره برداری مجاز گونه ها و با داشتن این میزان به عنوان یکی از اطلاعات مفید، می توان برای تعیین ظرفیت چرایی و در نتیجه توزیع مناسب دام در مرتع اقدام کرد. برای رسیدن به این هدف مطالعه اثر تقلید چرا بر تولید علوفه و شادابی گونه Festuca ovina در مراتع قره باغ آذربایجان غربی به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار شدت برداشت 25، 50 و 75 درصد و شاهد (بدون برداشت) بودند. نتایج حاصل در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان در چهار سال 1386 تا 1389 در ده تکرار در نرم افزارهای SASو IRRISTAT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که اثر سال، شدت های مختلف برداشت و اثر متقابل سال و شدت های مختلف برداشت بر روی تولید علوفه و شادابی گونهF. ovina در سطح یک درصد معنی دار است. تیمار شاهد با شدت برداشت 25 درصد از لحاظ آماری اختلاف معنی داری ندارد. مقایسه دو شدت برداشت 25 و 50 درصد نیز حاکی از اختلاف بسیار ناچیز بین این دو تیمار است. با افزایش شدت برداشت به میزان 75 درصد میانگین تولید و شادابی از لحاظ آماری به طور معنی داری کاهش یافت. میانگین شادابی از سال 1386 تا 1389 روند نزولی داشته است. بر اساس تجزیه AMMI، مولفه اصلی اثر متقابل اول(IPC1) در سطح یک درصد معنی دار شد، به طوری که این مولفه 6/98 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل را بیان کرد. بای پلات اولین مولفه اصلی اثر متقابل و میانگین تولید نشان داد که تیمار 75 درصد دارای کمترین میزان تولید و پایداری و تیمار 50 درصد دارای بیشترین پایداری است. با توجه به نتایج حاصل میزان شدت برداشت برای گونهF. ovina در این منطقه، به میزان 50 درصد پیشنهاد می گردد تا ضمن حفاظت خاک، سلامتی و شادابی این گونه نیز در طول سالهای برداشت حفظ شود.