ملاحظاتی بر دیدگاه «تصلب و بن بست سنت اسلامی در تجربه اندیشه ایرانی»

انقلاب اسلامی، انقلابی مبتنی بر سنت اسلامی است. برخلاف تلقی رایج در غرب که سنت، به مثابه بخش و جزئی از عالم غربی ملاحظه می شود، سنت در اندیشه اسلامی، شامل عالم اسلامی بوده و قابل تقلیل به جزء و بخشی از آن نمی باشد. دکتر سید جواد طباطبایی یکی از نویسندگان معاصر که همه تحولات و اندیشه های ایرانی را از صدر اسلام تاکنون بر محور سنت اسلامی و تطورات آن تحلیل می کند بر این باور است که سنت اسلامی به دلیل دورشدن از عقل آزاد به معنای یونانی آن و لغزیدن در ظاهر شریعت اسلامی و نیز به سبب تحولات تاریخی ناشی از حمله مغولان به ایران و... دچار انحطاط، زوال، تصلب و بن بست شده و آن چنان گرفتار تکرار بی تذکاری گردیده است که تراث آن برای درک مناسبات عصر مدرن ناکافی می باشد. هر چند وی کمتر مستقیما و با صراحت درباره انقلاب اسلامی سخن گفته است، اما از آنجا که این انقلاب بر پایه همین سنت اسلامی به بن بست رسیده! استوار شده است، منطقا باید وصف یاس آوری که درباره سنت اسلامی وجود دارد را در مورد انقلاب اسلامی نیز صادق دانست. این نوشتار در صدد است تا ضمن نقد نظریه دکتر طباطبایی، مساله سنت اسلامی را به مثابه اساس و پایه انقلاب اسلامی، مورد تامل و بحث قرار دهد.