مدل سازی روند انباشتگی روی و عدم قطعیت آن در خاک های کشاورزی برخی مناطق خشک و نیمه خشک ایران

هدف اصلی در کشاورزی پایدار، افزایش کمی و کیفی تولید محصولات غذایی به شرط عدم افزایش میزان آلودگی در اکوسیستم زراعی از حدود مجاز می باشد. مقدار ورود و خروج عناصر به زمین های کشاورزی یکی از شاخص های پایداری به شمار می رود. این پژوهش به منظور مدل سازی روند انباشت روی در خاک های کشاورزی سه استان منطقه خشک و نیمه خشک ایران (فارس، اصفهان و قم) به کمک مقایسه توازن جرمی ورودی ها و خروجی ها و بررسی عدم قطعیت (Uncertainty) آن انجام گرفت. مدل سازی روند انباشت روی در خاک های زراعی با استفاده از مدل (MFA) Mass Flux Assessment و با روش تصادفی مبتنی بر توازن جرمی و از ترکیب روش لاتین هایپرکیوب و شبیه سازی مونت کارلو انجام گرفت. به این منظور از اطلاعات زراعی شامل نوع محصول، سطح زیر کشت، عملکرد، نوع و تعداد دام ها، میزان مصرف کودهای شیمیایی، کمپوست و لجن فاضلاب و هم چنین اطلاعات مرتبط با غلظت روی در گیاهان و انواع کودها استفاده شد. نتایج بیانگر انباشت مقادیری چشمگیر از روی در زمین های کشاورزی شهرستان های مورد مطالعه و به ویژه نجف آباد (g ha-1yr-1 3009) بود. کودهای حیوانی و شیمیایی مهم ترین مسیرهای ورود روی به زمین های کشاورزی، و کود های حیوانی مهم ترین مسیر موثر بر عدم قطعیت نرخ انباشت روی در این مطالعه شناخته شدند.