تعیین نیاز روزانه بز ندوشن با استفاده از انرژی متابولیسمی

آگاهی از میزان نیاز غذایی دام، میزان علوفه در دسترس مرتع و نیز کیفیت آن، اولین گام در مدیریت موفق دام و مرتع به شمار می رود، بنابراین در این پژوهش به بررسی نیاز روزانه نژاد بز ندوشن پرداخته شد. وزن دام بالغ این نژاد 30 کیلوگرم برآورد شده است. برای تعیین کیفیت گونه های گیاهی مورد مطالعه شامل Artemisia sieberi، Salsola kerneri، Aelienia subaphylla و Eurotia ceratoides از سه مرحله فنولوژی (رویشی، گلدهی و بذردهی) نمونه برداری انجام شد. برای هر گونه 5 تکرار و برای هر تکرار، حداقل پنج پایه گیاهی از نقاط مختلف تیپ گیاهی موجود در منطقه انتخاب و رشد سال جاری آنها برداشت شد. نمونه ها پس از خشک شدن آسیاب شدند و انرژی متابولیسمی (ME) آنها با استفاده از دستگاه NIR اندازه گیری شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین به روش دانکن انجام شد. نتایج بیانگر وجود اختلاف معنی دار در سطح یک درصد بین مراحل مختلف فنولوژی است که حاکی از ضرورت محاسبه نیاز غذایی دام بر مبنای کیفیت علوفه در زمان چراست. نیاز غذایی این نژاد با توجه به شرایط محیط از جمله وضعیت پوشش گیاهی، فاصله و شیبی که دام در روز طی می کند، 60 درصد بیش از مقدار محاسبه شده با دو روش جدول NRC و معادله MAFF برآورد شد. با استفاده از جدول NRC و معادله MAFF مقدار انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه دام به ترتیب 54/9 و64/8 مگاژول و با توجه به کیفیت علوفه، نیاز روزانه هر دام بالغ بز ندوشن به علوفه خشک با استفاده از جدول NRC و معادله MAFF به ترتیب 26/2 و 04/2 کیلوگرم در مرحله رویشی، 91/2 و 64/2 کیلوگرم در مرحله گلدهی و 38/4 و 97/3 کیلوگرم در مرحله بذردهی محاسبه شد، در مرحله رویشی و گلدهی، مراتع ندوشن نیاز دام را برآورده می کنند، ولی در مرحله بذردهی به دلیل حجم زیاد ماده خشک لازم برای رفع نیازهای دام و اجتناب دام از خوردن این مقدار ماده خشک، باید به دام غذای مکمل داده شود.