بررسی اثر موقعیت بازی در فضای کنش بر رفتار دو راهی اجتماعی: آزمون مدل چلبی

طرح مساله: این مقاله به بررسی تاثیر فضای کنش بر رفتار افراد در دوراهی اجتماعی می پردازد. دوراهی اجتماعی، در چارچوب نظریه انتخاب عاقلانه، به تعارض منافع فردی و جمعی ارجاع دارد، آن گاه که تعقیب نفع فردی از سوی کثیری از افراد، به زیان همه افراد (و از جمله خود آن افراد) منجر می شود. در میان عوامل موثر بر رفتار در دوراهی اجتماعی، مدل فضای کنش (ارائه شده توسط مسعود چلبی)، به تاثیر هنجارها و روابط حاکم در مناطق حدی چهارگانه بر رفتار در دوراهی اجتماعی می پردازد.
یافته های این تحقیق با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته، و با روش پیمایش در میان 730 نفر از ساکنان شهر تهران به دست آمده است و نتایج تحقیق نیز با استفاده از رگرسیون لوجستیک به دست آمده است.
یافته ها و نتایج تحقیق، نشان از تایید تاثیر مدل چلبی و نیز برتری آن بر مدل های ارائه شده دیگر دارد، به گونه ای که برای بررسی رفتارها در دوراهی اجتماعی، می توان روابط، هنجارها و موقعیت های کنش را از تعیین کننده ترین عوامل توضیح دهنده رفتار دانست. در این مقاله، بر پایه مدل چلبی، انواع گوناگون بازی ها هم به صورت تکمیلی آورده شده است.