سنجش اثرگذاری ارتقای سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو اوپک

یکی از مباحث بسیار مهم در دهه ی اخیر جهان، بحث سرمایه ی انسانی است. سرمایه ی انسانی یا به عبارتی کیفیت نیروی کار و یا دانش نهادینه شدن در انسان، باعث افزایش تولید و رشد اقتصادی کشورها می گردد. سرمایه ی انسانی اگرچه از زمان اقتصاددانان کلاسیک مورد بحث بوده اما آن چه در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است مدل سازی و ارائه ی الگوهای ملی از رشد اقتصادی است که در آن ها سرمایه ی انسانی لحاظ شده باشد. به عبارتی، از بحث کلاسیکی تولید که فقط تابع نیروی کار و سرمایه فرض می شد، عامل کیفی نیروی کار یا سرمایه ی انسانی نیز باید به مثابه ی یک متغیر در این توابع وارد شود. با توجه به این که تاثیر سرمایه ی انسانی و دانش فنی بر رشد اقتصادی بر هیچکس پوشیده نیست؛ این پژوهش به دنبال سنجش اثرگذاری ارتقای سرمایه ی انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب عضو اوپک است. اقتصاددانان مختلف برای اندازه گیری سرمایه ی انسانی از شاخص های مختلفی استفاده کرده اند که یکی از آن ها اندازه ی مخارج دولت برای آموزش است. در این پژوهش از نرخ رشد مخارج کل آموزش دولت در کنار سایر متغیرهای موثر (مخارج تحقیق و توسعه، سرمایه-گذاری) با رهیافت پنل دیتا برای دوره ی زمانی 1998 تا 2007 استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که اثرگذاری تمام ضرایب متغیرهای مدل بر اساس مبانی نظری مورد انتظار و از نظر آماری نیز معنی دار بوده و سرمایه ی انسانی اثری مثبت بر رشد اقتصادی دارد. بنابراین با توجه به یافته های پژوهش، توجه به سرمایه انسانی جهت افزایش مهارت ها و قابلیت های تولیدی نیروی انسانی که افزایش بهره-وری و تولید را به دنبال خواهد داشت؛ به همراه افزایش مخارج تحقیق و توسعه؛ جهت دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر توصیه می شود.