جلوه های بلاغت در دو سرود منسوب به مانی
نویسنده:
چکیده:
مانی از پدر و مادری ایرانی در بابل، که از استان های حکومت اشکانی بود، زاده شد. به گواهی تاریخ، ایرانیان مردمانی بلیغ بوده اند و بین النهرین محل تلاقی عقاید، افکار، و اساطیر گوناگون محسوب می شد. تبار ایرانی و پرورش در بابل زمینه های رشد و تعالی اندیشه و هنر را در مانی مهیا ساخت. بی شک جنبه ای از بلاغت ایرانی پیش از اسلام در اشعار او تجلی یافته بود که نمونه های بازمانده به زبان فارسی میانه و پارتی پیروان او بخش کوچکی از این گنجینه پربار گذشته است. این اشعار گوشه ای از تصرفات ایرانیان در حوزه خیال و برخی سنت ها و ویژگی های شعری آن دوره را نشان می دهد. در این مقاله، دو سرود یکی، به زبان فارسی میانه و دیگری، به زبان پارتی، که اصل آن ها منسوب به مانی است، به دلیل تنوع استفاده از صور خیال و جلوه های بلاغی پیشرفته، بررسی و تحلیل زیبایی شناختی می شوند. از آرایه های ادبی در این دو سرود کوتاه، به تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، تکرار، مراعات نظیر، حس آمیزی، ای هام، و ای هام تناسب باید اشاره کرد که ظرافت و ذوق به کاررفته در برخی از آن ها از دست یابی شاعران آن دوره، به نوعی کمال در حوزه خیال شاعرانه حکایت می کند، موضوعی که از لحاظ تاریخ ادبی ایران بسیار مهم است. در این اشعار، امکانات ادبی و بلاغی در خدمت اندیشه های مانی درآمده است که، به مناسبت، درباره این عقاید توضیح داده شده است.
کلیدواژگان:
شعر ، فارسی میانه ، پارتی ، مانی ، بلاغت ، آرایه های ادبی
زبان:
فارسی
صفحات:
31 تا 43
لینک کوتاه:
https://www.magiran.com/p1127510
مقالات دیگری از این نویسنده (گان)
-
قیاس هویت Manu در داستان لاک پشت و دو غاز پنچتنتره با «انسان کامل» ابن عربی، بر اساس فلسفه خالده
سمیه مشایخ*،
نشریه پژوهش های ایرانشناسی، تابستان 1403 -
تاثیر مهریشت بر دو سرود مانوی پارتی
*، معصومه باقری حسن کیاده
نشریه زبان شناخت، بهار و تابستان 1403 -
بقایای باوری کهن در مازندران
دو ماهنامه بخارا، آذر و دی 1402 -
سه اندرزنامه منظوم دوره ساسانی به زبان پهلوی
*
پژوهشنامه تمدن ایرانی، پاییز و زمستان 1397