رفتار Zn، Pb، Cd، Ni، Co، Mn، Fe و Cu در رسوبات بستر و ذرت معلق رودخانه تجن هنگام اختلاط با آب دریای خزر

در تحقیق حاضر رفتار خوددار و غیرخوددار (Conservative/non Conservative) عناصر Zn، Pb، Cd، Ni، Co، Mn، Fe و Cu در رسوبات و ذرات معلق رودخانه تجن و فرآیند جذب/ دفع عناصر تحت تاثیر اختلاط با آب دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آنالیز نمونه ها نشان می دهد در حالت معمول قبل از اختلاط آب رودخانه و دریا ذرات معلق غلظت بیشتری از عناصر Co، Fe، Pb، Mn و Zn و رسوبات بستر غلظت بیشتری از عناصر Cu، Ni و Cd را در خود دارند. نتایج آزمایشات اختلاط نشان می دهد که در اثر اختلاط آب دریا و رودخانه تجن عناصر Fe، Cu در نهایت از فاز محلول جذب ذرات معلق گردیده و سایر عناصر از سطح ذرات دفع می گردند. همچنین در رسوبات بستر نیز عنصر Fe جذب ذرات گردیده و بقیه عناصر دفع می گردند. در مجموع رفتار عناصر Co و تا حدی Cu در ذرات معلق رودخانه تجن در طول اختلاط با آب شور دریا متمایل به حالت خوددار و بروز حداقل تغییرات در غلظت عناصر بوده و غلظت سایر عناصر تغییرات بیشتری نشان می دهد. در رسوبات بستر نیز عنصر Co رفتار نزدیک به حالت خوددار و سایر عناصر تغییرات بیشتری را نشان می دهند. همچنین محاسبات آماری ضرایب همبستگی و آنالیز خوشه اینشان می دهد که در رسوبات بستر عامل محیطی pH آب بیشترین تاثیر را در رفتار عناصر Cd و پس از آن Mn، Pb و Cu داشته و عوامل TOC و شوری آب تا حدی بر رفتار عنصر Fe موثرند و تاثیر بسیار کمی بر رفتار عناصر Ni، Co و Zn دارند. این در حالیکه است که در ذرات معلق رودخانه رفتار عنصر Cu تا حدی متاثر از عوامل TOC و شوری محیط آبی و عناصر Mn، Cd و Pb متاثر از تغییرات pH می باشند. به نظر می رسد غلظت Fe، Co و Ni در ذرات معلق در حین اختلاط با آب دریا متاثر از عواملی غیر از pH و TOC و شوری باشد.