محیط زمینساختی و ویژگی های خاستگاه سنگ های آذرین سازند ابرسج (اردوویسین فوقانی)، البرز شرقی، شمال شاهرود
در سازندهای ابرسج و قلی شمال و جنوبغربی شاهرود، رخنمونهایی از سنگهای آذرین به سن اردوویسین فوقانی به صورت گدازه بازالتی، دایک و سیل میکروگابرویی دیده می شوند. این سنگ ها دارای ترکیب بازالت، تراکی بازالت و تراکی آندزیت بازالتی با ماهیت قلیایی هستند. الگوهای قرارگیری موازی آن ها در نمودارهای بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه ی و کندریت نشان دهنده خاستگاه مشترک این سنگ ها و نقش تبلور جدایشی در تشکیل آن هاست. در نمودارهای مختلف، تمایز محیط زمینساختی، این سنگ ها در گستره ی بازالتهای قلیایی وابسته به کافت درون قارهای قرار می گیرند. این جایگاه با جغرافیای دیرین پالئوزوئیک زیرین البرز (وجود کافت درون قارهای پالئوتتیس توران) در زمان اردوویسین- سیلورین همخوانی دارد. بررسی های ژئوشیمیایی نشان میدهند که ماگمای تشکیل دهنده ی این سنگهای بازالتی از ذوب بخشی 14 تا 16 درصدی یک خاستگاه گوشته ی استنوسفری غنی شده گارنت پریدوتیتی (شبیه منابع OIB)، در اعماق 100 تا 110 کیلومتری حاصل شده است. این ماگما در خلال صعود به سطح زمین با پوسته ی قارهای آلایش نیافته است.
بازالت ، پالئوتتیس ، اردوویسین ، ابرسج ، شاهرود
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.