مقایسه تطبیقی باغ های تخت شیراز و قصر قجر تهران

پژوهش حاضر در پی شناخت ویژگی های طراحی معماری و منظر دو باغ «تخت» شیراز و «قصر قجر» تهران، و دستیابی به الگوهای ساختاری و ماهوی و نیز نحوه ارتباط آن ها بایکدیگر با هدف احیای الگوی باغ تخت، و بهره گیری از آن ها در طراحی های نوین منظر است؛ چراکه این دو باغ از شاخص ترین و اصیل ترین نمونه های باغ تختی است که خود از زیباترین و کمیاب ترین انواع باغ ایرانی است. فرضیه تحقیق، بهره گیری از الگوهای طراحی باغ تخت شیراز در باغ قصر قجر است. سیر این پژوهش که با روش کتابخانه ای انجام گرفته، به تعیین حدود این تاثیرپذیری پرداخته و نشان داده است که آیا حدود الهام گیری تنها در زمینه الگوهای ساختاری و کالبدی محدود شده، و یا باغ قصر قجر پذیرای الگوهای ماهوی و اصول اصلی طراحی معماری و منظر باغ تخت نیز بوده است. تشریح تعریف و تاریخچه ای از باغ تخت و نیز توصیف دقیق ساختاری هر دو باغ به عنوان پیش درآمدی برای ارائه تحلیل ها و مقایسه های تطبیقی میان الگوهای مذکور در آن ها مطرح شده است. نتیجه تحقیقات نشان می دهد که باغ قصر قجر با توجه به تحلیل ها و مقایسه های انجام شده و نیز تاخر زمانی نسبت به باغ تخت شیراز، تنها در زمینه ساختاری و کالبدی طراحی منظر از آن تاثیر پذیرفته است. تفاوت های ماهوی میان الگوهای طراحی این دو باغ نیز دیده می شود که زمینه ساز دو گونه متفاوت از ارتباط باغ و طبیعت میان آن ها شده است. باغ تخت طبق الگوهای رایج ارتباطی میان باغ و طبیعت در باغ ایرانی، دارای الگوی «با طبیعت» است، اما باغ قصر قجر برخلاف بسیاری از باغ های ایرانی به الگوی «بر طبیعت» نزدیک شده است.